Όταν τα πρωτοσέλιδα της Bild έκαναν λόγο για «την Ελλάδα των τεμπέληδων», μια θεατρική κολεκτίβα βρήκε την ιδανική αφορμή για να διηγηθεί μέσα από ένα κολάζ πολυμέσων την ιστορία πέντε ατόμων που διαβιώνουν στην Αθήνα της κρίσης. Οι διαδηλώσεις, οι μολότοφ, ο καπιταλιστικός μονόδρομος, η μετανάστευση και οι κεντρικές ερωτήσεις του Μπρεχτ στο αποσπασματικό Fatzer Μaterials συνθέτουν το «Φάτσα/Κοινά: Αθήνα» που θα παρουσιάστει στις 19, 20 και 21 Νοεμβρίου 2015 στο BIOS.TESLA. Μέχρι τότε, το τμήμα Τ/Α/Τ της διεθνούς θεατρικής κολλεκτίβας EGfKA (Ευρωπαϊκή Συλλογικότητα για Πολιτιστικά Ζητήματα) μας συμβουλεύει να σταματήσουμε να έχουμε απαιτήσεις από το κράτος, τα κόμματα, τα συνδικάτα, την εκκλησία ή άλλες μορφές εξουσίας και εξηγεί στην Popaganda πως ένα κείμενο που περιγράφει τη ζωή εκείνων που λιποτάκτησαν από τον παραλογισμό του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου προσομοιάζει με τα ερεθίσματα που έλαβε ένας περαστικός από την πλατεία Συντάγματος των Αγανακτισμένων.
Πως μερικά εγχώρια περιστατικά οδήγησαν στη σύνθεση του κολάζ «Φάτσα/Κοινά: Αθήνα» από μια θεατρική κολεκτίβα που εδρέυει στο Βερολίνο; Το κείμενο «Fatzer-Material» του Μπρεχτ αναφέρεται σε τέσσερις λιποτάκτες του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, που κρύβονται στην πόλη Μύλχαϊμ περιμένοντας την επανάσταση. Μέσα στην ομάδα δημιουργούνται μεγάλες εντάσεις ανάμεσα στον ατομικιστή Φάτσα και τα υπόλοιπα μέλη, τα οποία επιμένουν στη διατήρηση της «κομματικής πειθαρχίας». Για να μεταφέρουμε το υλικό στη σημερινή εποχή, αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε τους λιποτάκτες ως πρόσφυγες από τον οικουμενικό Νότο. Αυτοί ξεβράζονται λόγω του Δουβλίνου ΙΙ στην Αθήνα, όπου πρέπει να αγωνιστούν για την επιβίωση τους σε αυτό το διοικούμενο από την ΕΕ «πειραματικό εργαστήριο της κρίσης».
Στη σκηνοθεσία εστιάζουμε ως επί το πλείστον στα θεμελιώδη ερωτήματα της αντίστασης καθώς και στον ρόλο αντίστοιχα του ατόμου και της κοινότητας σε αυτήν. Σε αυτό το πλαίσιο τα εγχώρια γεγονότα των τελευταίων χρόνων στην Ελλάδα προσφέρονται ως πολύ καλό εποπτικό υλικό. Είναι η κατάληψη μιας πλατείας -έτσι όπως τη ζήσαμε στο Σύνταγμα- το κατάλληλο μέσο για να προκαλέσει κοινωνικές αλλαγές; Ή μήπως είναι καταλληλότερες οι ριζοσπαστικές εξάρσεις οργής, όπου νέοι συγκρούονται με την αστυνομία στο δρόμο; Δε θέλουμε και δε μπορούμε να δώσουμε μια ξεκάθαρη απάντηση. Αυτό που όμως επιδιώκουμε στη σκηνοθεσία μας είναι μια ισότιμη αντιπαράθεση των διαφορετικών μορφών έκφρασης της ίδιας απόγνωσης.
Παρακολουθήσατε στα δύο χρόνια που μεσολάβησαν από το workshop -που αποτέλεσε το θεμέλιο της παράστασης αυτής- στο θέατρο Εμπρός μέχρι τώρα τις εξελίξεις στην Ελλάδα; Θεωρείτε πως το υλικό που συλλέξατε τότε σχετίζεται με αυτό που συναντήσατε σήμερα; Καθώς από το 2009 ερχόμαστε συστηματικά στην Αθήνα, έχοντας στο μεταξύ κάνει καλούς φίλους εδώ, παρακολουθούμε συνεχόμενα τις επίκαιρες εξελίξεις και επιδιώκουμε να ενημερωνόμαστε για το κλίμα που επικρατεί , την καθημερινή ζωή αλλά και για τις νέες πρωτοβουλίες και μορφές αυτο-οργάνωσης που δημιουργούνται. Προσπαθούμε να κατανοήσουμε τι σημαίνει πραγματικά η εφαρμογή των «μέτρων» στην Ελλάδα και εξοργιζόμαστε όταν ακούμε στη Γερμανία ότι οι Έλληνες είναι τεμπέληδες. Δεν έχουν αλλάξει πολύ τα πράγματα από το 2013- το αντίθετο μάλιστα. Ο τρόπος με τον οποίο η ΕΕ, κατευθυνόμενη από τη Γερμανία, αντιμετώπισε τη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έδειξε πως απ’ την αρχή δεν υπήρχε καμία διάθεση συνομιλίας ενώ εγκαθιδρύεται στην Ελλάδα ένα νεοφιλελεύθερο παράδειγμα, μέσω του οποίου προσπαθούν να πείσουν σήμερα τους Έλληνες ότι δεν υπάρχει καμία εναλλακτική λύση. Αυτή η υποτιθέμενη έλλειψη αποτελεί κίνδυνο για την πολιτική μας φαντασία και τη ψυχική μας υγεία. Και ακριβώς σε αυτά τα σημεία θέλουμε να εστιάσουμε με το θέατρο μας.
Ήδη από το 2013 φέραμε στο επίκεντρο της θεατρική μας δουλειάς τις θεματικές ενότητες: Φυγή – Λιποταξία- Έξοδος – Κρίση – Αντίσταση. Κι ενώ η κατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα, ήταν τότε ήδη λόγω της συνθήκης του Δουβλίνου, ένα κυρίαρχο θέμα, στη Γερμανία όπου κατέφθαναν τότε ελάχιστοι πρόσφυγες, δραστηριοποιούνταν σε αυτό το πεδίο μόνο οι αριστεροί ακτιβιστές. Εξαιτίας της κλιμάκωσης της κατάστασης – η πλατεία Βικτωρίας είναι κατά κάποιο τρόπο παντού- επικαιροποιήσαμε το κείμενο μας και τονίσαμε αυτή τη θεματική. Η δυνατότητα μίας εξέγερσης φαίνεται απεναντίας σήμερα λιγότερο πιθανή απ’ ότι πριν δύο χρόνια. Ο ΣΥΡΙΖΑ απορρόφησε πολύ οργή και ενέργεια από το δρόμο, παροτρύνοντας τους ανθρώπους να ψηφίσουν αντί να οργανωθούν.
Ποιες είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει μια κολεκτίβα σήμερα όταν νιώθει την ανάγκη να παράγει πολιτικό θέατρο σε μια Ευρώπη που βιώνει τόσο μια οικονομική όσο και μια κρίση αξιών; Δυσκολίες υπάρχουν πολλές αλλά υπερτερούν τα πλεονεκτήματα. Συζητάμε, αναλύουμε,διαφωνούμε και συμφωνούμε μέχρι να φτάσουμε σε ένα σημείο που δεν έχουμε να πούμε κάτι περισσότερο. Η μεγαλύτερη δυσκολία φυσικά δουλεύοντας εν καιρώ κρίσης είναι οι χρηματοδοτήσεις. Η δουλειά μας επηρεάζεται συνέχεια από τις αβέβαιες και σχεδόν ανύπαρκτες επιχορηγήσεις, πράγμα το οποίο δυσχεραίνει τη σταθερότητα και το μακροχρόνιο σχεδιασμό και πολύ συχνά μας ωθεί ως καλλιτέχνες στα προσωπικά μας όρια. Βλέπουμε τους «αντιπροσώπους» της κρίσης που συνεχώς προσπαθούν να μας πείσουν για την έλλειψη εναλλακτικής ως την αφετηρία για να δουλέψουμε μέχρι τελικής πτώσης και να τους αντιπαραθέσουμε μία άλλη εικόνα της συλλογικής ζωής, των αξιών, της αλληλεγγύης, της Ευρώπης και της τέχνης.
«Φάτσα/Κοινά: Αθήνα» στο BIOS.TESLA Main. Παραστάσεις: Πέμπτη 19, Παρασκευή 20, Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2015. Ώρα έναρξης: 20:30. Τιμή εισιτηρίου: 12 ευρώ & 8 ευρώ (φοιτητικό). Σύλληψη – Σκηνοθεσία – Ερμηνεία: Sabrina Apitz, Matthias Kelle, Dafni Sofianopoulou, Olivia Stutz, Florian Thamer, Julian Thamer, Tina Turnheim.
