«Ο Θάνος ήταν έντιμος και γενναιόδωρος. Μακάρι να ήταν εδώ για να μας πει αν του άρεσε η δουλειά μας…»

Κυκλοφόρησε πριν ένα μήνα, το ακούσατε πρώτοι στην Popaganda, και είναι κάτι σχεδόν πρωτόγνωρο για την ελληνική δισκογραφία. Ειδικά την ανεξάρτητη. Ο μεταθανάτιος δίσκος του Θάνου Ανεστόπουλου που φέρει το όνομά του, βασισμένος στο ανέκδοτο υλικό που άφησε πίσω του φεύγοντας τον Σεπτέμβριο του 2016, δουλεμένος -όπως και το παρθενικό σόλο άλμπουμ του μετά τα Διάφανα Κρίνα – από τους συμμορίτες της Παράνομης Οργάνωσης, Μανώλη Αγγελάκη και Στάθη Ιωάννου.

Μια προσεγμένη έκδοση που περιλαμβάνει και τα δύο άλμπουμ, το καινούριο Θάνος Ανεστόπουλος και το παλιότερο (κι εξαντλημένο) Ως Το Τέλος του 2012 με την υπογραφή της Inner Ear. Πώς είναι όμως να ηχογραφείς ένα άλμπουμ με δημιουργίες κάποιου δεν είναι πια στη ζωή; Τι ευθύνη συνεπάγεται και πώς την αντιμετωπίζεις; Ποια ήταν η καλλιτεχνική προσέγγιση στο υλικό που άφησε πίσω του ο «καταραμένος ποιητής» του ελληνικού ροκ; Τι προσθέτει στην υστεροφημία και την κληρονομιά του; Και, ίσως  το σημαντικότερο, τι άνθρωπος ήταν ο Θάνος Ανεστόπουλος πίσω από το μαύρο παλτό, το γεμάτο ποτήρι και τους ιδιοσυγκρασιακούς σκοτεινούς στίχους;

Το αφεντικό της Inner Ear, Περικλής Πιλαβάς και οι παραγωγοί Μανωλης Αγγελάκης και Στάθης Ιωάννου (αμφότεροι μέλη των Illegal Operation) στην προφορική ιστορία του καινούριου (αν και παλιού) δίσκου. Σήμερα 13/4 που η αφρόκρεμα της ελληνικής ροκ σκηνής μαζεύεται στο Κύτταρο σε «Μια Βραδιά για τον Θάνο Ανεστόπουλο»…

Περικλής Πιλαβάς (Inner Ear): Συνάντησα για πρώτη φορά τον Ανεστόπουλο σ’ ένα live που διοργάνωνε η Inner Ear στην Πάτρα.  Στην ίδια σκηνή έπαιζε κι ο Μανώλης Αγγελάκης που τότε μόλις είχαμε κυκλοφορήσει το άλμπουμ του Τι Κάνουν Οι Σκιές Τη Νύχτα. Κάπως έτσι βρεθήκαμε και οι τρεις και ο Θάνος εξέφρασε την επιθυμία να μου στείλει κομμάτια για να κυκλοφορήσουμε τον πρώτο προσωπικό του δίσκο. Έστειλε ένα ντέμο με πάρα πολύ υλικό -γύρω στα 50 κομμάτια. Από αυτά μαζί με τον ίδιο, το Μανώλη και το Στάθη Ιωάννου επιλέξαμε 20 για να προχωρήσουν σε ηχογράφηση και μίξη. Οι τρεις τους έδεσαν αμέσως στο στούντιο και το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικό. 9 κομμάτια συμπεριλήφθηκαν στο πρώτο προσωπικό album του Θάνου, Ως Το Τέλος, κι άλλα 10 αποτελούν το tracklist της νέας έκδοσης με τον τίτλο Θάνος Ανεστόπουλος. 

Ο Μανώλης Αγγελάκης και ο Στάθης Ιωάννου είναι συνεργάτες που εκτιμώ πολύ τη δουλειά τους. Παράλληλα ήταν συνεργάτες και φίλοι του Θάνου και είχαν δουλέψει από την αρχή μαζί του πάνω σε αυτά τα κομμάτια οπότε υπήρχαν οι βάσεις, αλλά κυρίως γνώριζαν ακριβώς τι έπρεπε να κάνουν και τι θα ήθελε εκείνος, οπότε με έναν τρόπο ήταν κι εκείνος παρών. Ο Νίκος Γιούσεφ ως προσωπικός φίλος του Θάνου βοήθησε στην επαφή μας με την οικογένεια του Θάνου και στην επιμέλεια των εκδόσεων. Τέλος, ο φωτογράφος Άκης Σπυριδάκης, επίσης φίλος του Θάνου συνέβαλε σημαντικά στο εικαστικό κομμάτι με τις φωτογραφίες που μας παραχώρησε, οι οποίες αποτελούν βασικό κομμάτι του artwork των εκδόσεων. 

Στάθης Ιωάννου (παραγωγός): Όπως περιγράφω και στις σημειώσεις του δίσκου είναι δύσκολο, περίεργο να δουλεύεις το υλικό κάποιου που έχει φύγει από τη ζωή. Είχαμε πάρει κάποια ντέμο μόνο με ακουστική κιθάρα και φωνή. Δουλέψαμε πάρα πολύ πάνω τους, έγιναν σχεδόν αγνώριστα. Στην ουσία, στο φετινό άλμπουμ, δεν άλλαξε ο τρόπος και το μέγεθος της επέμβασής μας σε σχέση με το Ως Το Τέλος. Αυτό φυσικά που  έκανε ήταν η απουσία/ παρουσία του που ήταν βαριά. Αυτή η συναισθηματική φόρτιση, βέβαια, έφερε κι έμπνευση.

Μανώλης Αγγελάκης (παραγωγός): Δεν το είχα κάνει ποτέ κι ούτε θέλω να το ξανακάνω, να δουλέψω τα κομμάτια κάποιου που δεν είναι πια μαζί μας. Δεν θέλω καν να τα παίζω αυτά τα κομμάτια, είναι πολύ επώδυνο.

ΣΙ: Ευτυχώς ήμασταν 2, μαζί με τον Μανώλη, αυτό πάντα βοηθά. Να μην ξεφυγούμε αλλά ούτε και να εγκλωβιστούμε. Επειδή γνωριζόμαστε πολύ καλά μεταξύ μας, μας ήταν εύκολο τόσο το να παίρνουμε συγκεκριμένες αποφάσεις όσο και να τις αλλάζουμε.

ΜΑ: Είναι τεράστια ευθύνη να διαχειρίζεσαι αυτό που άφησε πίσω του ο άλλος φεύγοντας. Να το κάνεις σωστά, με έμπνευση και χωρίς μελοδραματισμούς. Αλλά, όπως και να το κάνεις, σωστά ή λάθος, μήπως θα είναι εκεί να σου πει τη γνώμη του; Είναι βασανιστικό αυτό. Με τα συγκροτήματα και τους καλλιτέχνες μπορεί να διαφωνήσεις, να σε βρίσουν ή να σου πουν μπράβο, να τσακωθείς ακόμα, αλλά στο τέλος της ημέρας κάπου θα καταλήξεις. 

ΣΙ: Δεν μπήκαμε καθόλου στο τριπάκι μιας φαντασιακής «έγκρισης» από τον Θάνο, Θα ήταν μεγάλη παγίδα αυτό. 

ΜΑ: Από την στιγμή που μπήκαμε στο στούντιο με τον Στάθη να το κάνουμε, τελείωσαν οι ηθικοί δισταγμοί. 

ΠΠ: Μπορώ να πω με σιγουριά ότι ήταν και θα είναι ένας από τους λίγους σύγχρονους ποιητές της εποχής μου και αισθάνομαι πολύ τυχερός που συναντήθηκαν οι δρόμοι μας έστω και για λίγο. Το έργο του πρέπει να υπάρχει διαθέσιμο τόσο για αυτούς που γνωρίζουν κι αγαπούν τη μουσική και την ποίησή του, όσο και για αυτούς που τον ανακαλύπτουν τώρα για πρώτη φορά ή θα τον ανακαλύψουν στο μέλλον. 

Μανώλης Αγγελάκης

ΜΑ: Το θεωρώ και λίγο ως υποχρέωσή μας ότι βγήκαν αυτά τα κομμάτια, μιας και δεν έχει άλλα ηχογραφήματα. Αν σκεφτείς ότι μετά τα Διάφανα Κρίνα είχε μόνο έναν σόλο δίσκο, νομίζω ότι συμπληρώνεται έτσι η δισκογραφία του. Αν είχε και δεύτερο προσωπικό άλμπουμ, δε θα το έκανα. Θα άφηνα απλά τα κομμάτια στην οικογενειά του.

ΠΠ: Όταν αρρώστησε ο Θάνος ο πρώτος δίσκος του είχε μόλις εξαντληθεί ύστερα από χρόνια. Παρόλο που ο κόσμος άρχισε να τον ψάχνει και να τον ζητάει, προβληματιστήκαμε αρκετά γιατί σε καμιά περίπτωση δεν θέλαμε να εκμεταλλευτούμε την κατάσταση. Μετά τον θάνατό του η ζήτηση έγινε ακόμα πιο έντονη, αλλά δεν είχαμε σκοπό να προχωρήσουμε σε επανέκδοση, μέχρι που μας το ζήτησε η οικογένειά του και τότε αρχίσαμε να συζητάμε μαζί τους και για το ανέκδοτο υλικό που υπήρχε.  

Στάθης Ιωάννου

ΣΙ: Νομίζω, κι εγώ κι ο Μανωλης, έχουμε μια ιστορία που πείθει για τις καλές προθέσεις μας, επομένως δεν είχαμε ηθικά διλήμματα – πάντα έτσι κι αλλιώς μπορεί να βρεθεί κάποιος να πει διάφορα. Αφεθήκαμε περισσότερο, λοιπόν, στο ένστικτό μας. Γνωρίζοντας ότι αυτό που αναλάβαμε, ειδικά τώρα που έχει φύγει ο Θάνος, συνεπάγεται μια αυξημένη ευθύνη. Ακόμα και το κοινό του να ήταν ένας μόνο άνθρωπος θα λειτιυργούσαμε έτσι, πόσο μάλλον με δεδομένο τους τόσο πολλούς fans που είχαν και δε θα πάψουν ποτέ να έχουν μια ξεχωριστή σχέση μαζί του.

ΜΑ: Προσωπικά θα ήθελα να γίνει λίγο πιο γνωστό το έργο του μετά την διάλυση των Διάφανων Κρίνων, έχω λίγο την εντύπωση ότι το κοινό τον εγκατέλειψε κάπως.

ΠΠ: Όπως είπα και πιο πριν, δεν ήταν στις προθέσεις μας να επανεκδόσουμε το δίσκο. Υπήρχε μεγάλη ζήτηση από τον κόσμο, η οποία έγινε πιο έντονη όταν αρρώστησε o Θάνος. Το λέω με ένα παράπονο αυτό, γιατί μακάρι ο κόσμος να είχε ανταποκριθεί στον πρώτο προσωπικό του δίσκο από την αρχή με τον ίδιο ζήλο που ανταποκρίθηκαν όταν έμαθαν για την ασθένειά του. Δεν θέλαμε σε καμία περίπτωση να εκμεταλλευτούμε την κατάσταση, γι’ αυτό άλλωστε και για 2 χρόνια δίναμε ολόκληρο το album με free download στο διαδίκτυο. 

ΜΑ: Ήθελα με τη δουλειά μου να υπηρετήσω αυτό που νομίζω ότι είχε στο μυαλό του. Να φωτίσω περισσότερο τα φωτεινά και να κρύψω τα σκοτεινά σημεία. Και στο Ως Το Τέλος πάντως δεν ήταν δύσκολος συνεργάτης. Μας είχε αφήσει να δουλέψουμε εν λευκώ με τον Στάθη. Δεν είχε ζητήσει καν ένα δοκιμαστικό για να δει που κινούμαστε. Και στο τέλος ήταν πολύ ευχαριστημένος. 

ΣΙ: Οι πρώτες αντιδράσεις στον ένα μήνα που έχει κυκλοφορήσει ο δίσκος είναι πολύ καλές. Ακούμε πολύ καλά πράγματα, ίσως κι ακόμα καλύτερα από το Ως Το Τέλος.

ΣΙ: Με τον Θάνο γνωριστήκαμε κάποια στιγμή στη δεκαετία του ’90, δε θυμάμαι ακριβώς, μάλλον όταν ήμουν στους Sigmatropic. Μετέπειτα τον έζησα αρκετά ώστε να ξέρω ότι στην καθημερινότητά του δεν ήταν αυτό που ίσως υποθετεί κανείς από τα τραγούδια και τους στίχους του. Δεν ήταν τόσο «μαύρος». Καμία σχέση, έκανε πλάκες, επικοινωνούσε μια χαρά με τους άλλους και γελούσαμε πραγματικά πολύ σε πρόβες, ηχογραφήσεις κτλ.

ΜΑ: Ο Θάνος ψαχνόταν πολύ με τον εαυτό του. Ήταν πολύ αφοσιωμένος στην τέχνη του, δεν ήθελε να ασχολείται με τίποτα άλλο. Προσπαθούσε να ισορροπήσει ανάμεσα στις δύο πλευρές του, να είναι ταυτόχρονα ποιητικός και καθημερινός. Ήταν ένας άνθρωπος με αγάπη, χιούμορ. Έντιμος και γενναιόδωρος απέναντι στους συνεργάτες του. 

ΠΠ: Ήμουν από παλιά fan των Διάφανων Κρίνων. Όταν γνώρισα για πρώτη φορά το Θάνο πέρα από τον ενθουσιασμό που νιώθεις συνήθως όταν γνωρίζεις έναν καλλιτέχνη που θαυμάζεις, αγχώθηκα στην ιδέα ότι θα συνεργαστούμε, γιατί προς τα έξω έβγαζε την εικόνα του δύσκολου, περίεργου και εκκεντρικού.  Τελικά, όταν γνωριστήκαμε καλύτερα κατάλαβα ότι τίποτα από αυτά δεν ίσχυε, ήταν απλός, συνεργάσιμος, με μοναδικό μαύρο χιούμορ και πραγματικά ευγενής.

ΜΑ: Στη συναυλία στο Παλλάς η αρρώστεια τον είχε καταβάλλει, κατάλαβα ότι δεν είχε πολύ ακόμα. Έμοιαζε πεθαμένος, αλλά παράλληλα μάλλον βρισκόταν στο καλλιτεχνικό του ζενίθ. Η συναυλία στο Κύτταρο θα είναι κάτι διαφορετικό, έτσι έχουμε συμφωνήσει όλοι μας. Όχι άλλες κηδείες παιδιά, δε μας χρειάζονται.

ΣΙ: Νομίζω, είναι πολύ σημαντική η βραδιά του Κυττάρου. Οφείλουμε να θυμόμαστε τον Θάνο κι οφέιλουμε να τον θυμόμαστε με τέτοιο line up. Με τον Μανώλη θα παίξουμε 2 κομμάτια του φετινού δίσκου συν 1 δικό του που πάντα άρεσε πολύ στον Θάνο. Σε αντίθεση με την ατμόσφαιρα που υπήρχε στα λάιβ του Θάνου από όταν αρρώστησε και μετά, θέλουμε να τον θυμηθούμε με χαμόγελο. Να στήσουμε ένα πάρτυ κι όχι ένα μνημόσυνο.