Στον σπουδαίο τζαζίστα Christian McBride αρέσει το φωνακλάδικο, θορυβώδες κοινό

Ο Christian McBride έχει πίσω του τόσο μεγάλη ιστορία, και τόσες λαμπρές συνεργασίες (Freddie Hubbard, Brad Mehldau, Herbie Hancock, Pat Metheny, Diana Krall, Chick Corea, John McLaughlin, Hank Jones, Sting, Paul McCartney, Celine Dion, Isaac Hayes, The Roots, Queen Latifah, James Brown και δεν συμμαζεύεται!) που συχνά ξεχνάμε πως είναι μόνο 42 χρονών. Ας τον παρακολουθήσουμε να μοιράζεται με την Popaganda μερικές από τις ξεχωριστές μουσικές αναμνήσεις και τα μυστικά του.

Σε λίγες μέρες θα σας χαρούμε εδώ στην Αθήνα. Έχετε ξαναπαίξει εδώ, αν δεν απατώμαι… Πολλές φορές!

Είναι γνωστό πως προέρχεστε από μια οικογένεια όπου υπήρχε πολλή μουσική. Ποιες είναι οι πρώτες μουσικές σας αναμνήσεις; Νομίζω πως οι πρώτες μουσικές μου αναμνήσεις είναι να κάθομαι με τον αδελφό μου στο σπίτι και ν’ ακούμε δίσκους. Ήταν κυρίως άλμπουμ rhythm’n’blues και soul. Temptations, Jackson 5 , James Brown, Isaac Hayes, τέτοια πράγματα. Αυτές είναι οι πρώτες μου αναμνήσεις με μουσική.

Κι από συναυλίες, τι θυμάστε; Καλή ερώτηση! Οι παλαιότερες αναμνήσεις μου από ζωντανή μουσική είναι λίγο ομιχλώδεις. Είδα πολλές συναυλίες ως παιδί, γιατί και ο πατέρας μου και ο αδελφός της γιαγιάς μου είναι μπασίστες, οπότε τους είχα δει να παίζουν όταν ήμουν μικρός. Κι ο θείος μου, ο αδελφός της μητέρας μου, ήταν υπεύθυνος για την προώθηση σε ένα δημοφιλή ραδιοφωνικό σταθμό. Έχω δει λοιπόν πολλή ζωντανή μουσική ως παιδί. Νομίζω όμως πως η πρώτη συναυλία που θυμάμαι να παρακολουθώ ήταν των Isley Brothers. Πρέπει να ήμουν περίπου επτά ετών, ίσως και έξι. Είδα τόσους από τους θρύλους της soul και της gospel να παίζουν… Κι ύστερα θυμάμαι να βλέπω τον πατέρα μου να παίζει αρκετές φορές, όμως δεν κόλλησα μέχρι που έγινα… (σκέφτεται) …ίσως οκτώ ετών. Υπήρξε μια συγκεκριμένη συναυλία όπου είδα το μπαμπά μου, και ενώ τον είχα δει τόσες φορές να παίζει πριν από αυτή τη νύχτα, όμως αυτή τη νύχτα, κάτι σε αυτή τη συναυλία με έκανε να θέλω να παίξω μπάσο. Και είναι σαν τότε να άρχισαν όλα!

Μιας και, όπως φαίνεται, ξέρατε από πολύ νωρίς τι θα ήταν αυτό που θα κάνατε στη ζωή σας, δεν σας έγινε ποτέ βάρος το να μελετάτε και να παίζετε συνεχώς από τόσο νωρίς; Ως παιδί, δεν το νιώσατε ποτέ μάλλον σαν βάρος παρά σαν χάρισμα; Όχι, ποτέ δεν ένιωσα έτσι. Ήμουν τόσο χαρούμενος που μπόρεσα να βρω κάτι στο οποίο ήμουν καλός. Το απολάμβανα! Απολάμβανα το ταξίδι μου προς το να γίνω επαγγελματίας μουσικός. Είχα την ευκαιρία να είμαι συμμαθητής με άλλα παιδιά της ηλικίας μου με τεράστιο ταλέντο, όπως τον Joey De Francesko, τον Kurt Rosenwinkel, τον μεγάλο τραγουδιστή της όπερας Eric Owens, που ήταν κι αυτοί από τη Φιλαδέλφεια,,, Ήμουν λοιπόν κοντά σε πολλούς υπέροχους μουσικούς κι έτσι μπορέσαμε να μοιραστούμε το χάρισμά μας ο ένας με τον άλλο. Δεν το ένοιωσα λοιπόν ποτέ σαν βάρος. Νομίζω πως η μητέρα μου θα έλεγε πως αυτό έγινε βάρος για τη μελέτη μου και τα μαθήματα του σχολείου. Εκτός αυτού, όμως, δεν υπήρξε ποτέ κάτι άλλο από υπέροχες στιγμές.

http://youtu.be/LZaAdtJH6JY

Υποθέτω πως όταν πρωτοείδατε ως παιδί, για παράδειγμα, τον Isaac Hayes σε συναυλία, δεν φανταστήκατε ποτέ πως κάποτε θα παίζατε μαζί του. Όχι, ποτέ! Δεν είχα φανταστεί πως θα έπαιζα με τον Isaac Hayes ούτε όταν έγινα επαγγελματίας μουσικός! Δεν πίστευα πως θα είχα την ευκαιρία να διασταυρωθούν οι δρόμοι μας με πολλούς από τους μουσικούς που βρίσκονταν εκτός του κόσμου της τζαζ. Ξέρετε, κάθε τόσο άμα παίζεις σε φεστιβάλ, θα δεις κάποιον σαν την Chaka Khan ή την Roberta Flack… Όταν άρχισα να βρίσκομαι κοντά σε αυτούς τους σταρ της soul, τους συναντούσα πολύ συχνά σε αυτά τα μεγάλα φεστιβάλ. Ήταν λοιπόν, αν δεν απατώμαι, το 1999, σε μια συναυλία στο Σαιντ Λούις. Ήταν τριπλή συναυλία: το δικό μου συγκρότημα, οι Clark Sisters, το μεγάλο gospel συγκρότημα, κι ο Isaac Hayes. Και μας τηλεφώνησε ο διοργανωτής και μας είπε πως ο Isaac Hayes ρωτούσε αν το συγκρότημά μας θα ήθελε να τον συνοδεύσει στο δικό του σετ. Του είπα: Πλάκα κάνεις! Αλήθεια το θέλει; Ήμουν σε κατάσταση σοκ επί 2-3 μέρες! (Γέλια). Κατ’ αρχήν, δεν ήξερα καν πως ο Isaac Hayes γνώριζε ποιος είμαι. Όμως ήταν πάντοτε μεγάλος φαν της τζαζ, και νομίζω πως αυτό βγάζει νόημα, γιατί αν ακούσει κανείς τους παλιότερους δίσκους του, υπάρχει πολλή τζαζ σε αυτούς, στις ενορχηστρώσεις, πολλοί από τους μουσικούς προέρχονται από κει… Πάντοτε παρακολουθούσε τι συνέβαινε στον κόσμο της τζαζ. Ήταν λοιπόν μεγάλη τιμή για μένα να παίξω με τον Isaac Hayes.

Παρόλο που είστε ακόμα νέος, έχετε ήδη δοκιμάσει πολλές διαφορετικές φόρμες. Από αυτή ντου τρίο, με τη οποία θα έχουμε τη χαρά να σας δούμε κι εδώ στην Αθήνα, μέχρι ακόμα κι αυτήν της big band. Θα μας πείτε λίγο για αυτή την τελευταία; Με την big band μου μπορώ να κάνω τα πάντα. Να παίξω με αυτή, να συνθέσω, να κάνω τις ενορχηστρώσεις, να κάνω σώου… Με αυτή κατορθώνω να συνδυάσω τα στοιχεία όλων των πραγμάτων που αγαπώ. Το μόνο πρόβλημα με τη big band είναι πως είναι πολύ δύσκολο να τη συντηρήσω οικονομικά. Έχει πολύ κόσμο! Δεν καταφέρνω λοιπόν πολύ συχνά να δουλέψω με τη big band μου. Όταν όμως το κάνω, το απολαμβάνω πραγματικά, γιατί όλα όσα κάνω με τα μικρά σχήματα, μπορώ να το κάνω και με τη big ban, αλλά προφανώς σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα. Μου αρέσει στ’ αλήθεια να δουλεύω με τη big band, κι ελπίζω κάποια μέρα να μπορώ να το κάνω συχνότερα.

Έχετε δουλέψει με τόσους ανθρώπους, που αν αρχίσω να τους κατονομάζω δεν θα μου φτάσει ο χρόνος που έχουμε μαζί. Από όλες αυτές τις συνεργασίες, ποιες θυμάστε πιο έντονα; Με ποιους ήσασταν πιο κοντά μουσικά, αλλά και με ποιους γίνατε φίλοι; Θέλω να πιστεύω πως με όλους όσους δούλεψα ποτέ, γίναμε φίλοι. Θα μου ήταν λοιπόν πολύ δύσκολο να σκεφτώ μερικά ονόματα. Το να δουλέψω με τον Freddie Hubbard στην αρχή της καριέρας μου, υπήρξε μεγάλη στιγμή στη ζωή μου. Μπήκα στο συγκρότημά του ότν ήμουν 18 χρονών, κι έμεινα σχεδόν τρία χρόνια. Και το να έχω την ευκαιρία να ακούω τον μεγάλο Freddie Hubbard να παίζει έτσι, ήταν σα να έγινε ένα όνειρό μου πραγματικότητα. Και τα πρώτα μου χρόνια στη Νέα Υόρκη ήταν πολύ ξεχωριστά, γιαί πρώτα έπαιξα με τον Freddie, και μετά έπαιξα με τον Benny Golson και τον McCoy Tyner. Κι ύστερα με τον Joe Henderson. Και μετά με τον Bobby Hutcherson. Αυτά τα πρώτα χρόνια, το ότι κατάφερα να παίξω με αυτούς του θρύλους των δίσκων της Blue Note ήταν πολύ σπουδαίο για μένα. Κι αργότερα δούλεψα με ανθρώπους όπως ο Sting, ο Chick Corea, ο Pat Metheny, ο James Brown, όλους αυτούς τους υπέροχους ανθρώπους… Το ότι από τα δεκαοκτώ μου χρόνια άρχισα να δουλεύω με όλους αυτούς τους απίστευτους ανθρώπους ήταν αληθινά σπουδαίο.

Από αυτή τη θρυλική γενιά ανθρώπων της τζαζ, τους πολύ μεγαλύτερους σε ηλικία από εσάς, ποια πιστεύετε πως είναι η βασική διαφορά της δικής σας γενιάς μουσικών; Νομίζω πως είναι πιο εύκολο για αυτή τη γενιά να μάθει να παίζει τζαζ από ακαδημαϊκής πλευράς. Μπορείς να πας σε σχολές, υπάρχουν πολλά βιβλία να πάρεις, μπορείς να μπεις στο διαδίκτυο και να δεις βίντεο… Υπάρχει τόση πληροφορία που είναι άμεσα προσβάσιμη τώρα, που νομίζω πως η νεώτερη γενιά μουσικών δεν χρειάζεται να νιώσει την ανάγκη να βγει έξω και να τη βρει από πρώτο χέρι, από την πηγή, αφού υπάρχουν τόσοι άλλοι τρόποι να τη βρει στη στιγμή. Ενώ στις προηγούμενες γενιές, οι παλαιότεροι πήγαιναν κάθε βράδυ σε jam sessions, μάθαιναν ο ένας από τον άλλο, μελετούσαν βιβλία κλασικής μουσικής και μετέτρεπαν αυτά που έβρισκαν σε τζαζ. Αν σκεφτείτε τι είναι τα jazz standards, είναι ποπ τραγούδια, είναι τραγούδια του Μπροντγουαίη που τα μετέτρεψαν σε τζαζ. Πολλά λοιπόν από όσα βλέπουμε ως βασικά στη μουσική του κόσμου, οι παλαιότεροι μουσικοί τα δημιουργούσαν στην πορεία. Θυμάμαι ιστορίες που μου έλεγε ο Freddie Hubbard, ότι πήγαινε στο σπίτι του Sonny Rollins, και ο Sonny μελετούσε κλίμακες και τέτοια, κι εκείνος του έλεγε: Ε, Sonny, τι κάνεις εκεί; Δείξε μου, θέλω να μάθω πώς το κάνεις. Πολλοί μουσικοί λοιπόν περνούσαν χρόνο ο ένας με τον άλλο μαθαίνοντας, μαθαίνοντας επί σκηνής, μαθαίνοντας από τα λάθη τους πάνω στη δουλειά, ας πούμε. Ενώ οι σημερινοί μουσικοί, έχουν την ευκαιρία να μελετήσουν σε σχολές, είναι λοιπόν ωραίοι και καλογυαλισμένοι όταν βγαίνουν κι αρχίζουν να παίζουν επαγγελματικά. Δεν ξέρω αν αυτό είναι καλό ή κακό, αλλά έτσι είναι. Κι η τζαζ είναι πολύ πιο καθαρή τώρα. Γελάω μερικές φορές γιατί, κατά μία έννοια, η τζαζ χρειάζεται ακριβώς αυτό. Μας αρέσουν οι μουσικοί που δεν πίνουν, δεν καπνίζουν, τρώνε υγιεινά, ενδιαφέρονται για την κλιματική αλλαγή… (Γέλια). Ενώ στο παρελθόν πίνουν, καπνίζουν παίρνουν ναρκωτικά, τρώνε ό,τι να’ναι, είχαν όμως πολύ προσωπικότητα!

Ναι, είναι αλήθεια! Ξέρετε, δεν θέλω να πω πως σήμερα η τζαζ δεν έχει προσωπικότητα, αλλά πάντως δεν έχει τη γεύση και το άρωμα που είχε, οι φυσιογνωμίες δεν είναι οι ίδιες. Θα ευχόμουν να υπήρχε μια μέση οδός. Μερικές φορές τώρα πια όταν πηγαίνω σε τζαζ κλαμπ, νομίζω πως μπαίνω σε ιατρείο! (Γέλια). Δεν μου αρέσει αυτό το συναίσθημα. Μου αρέσει το φωνακλάδικο, θορυβώδες κοινό, οι τύποι που μεθάνε στο μπαρ, μου αρέσει αυτό, δίνει προσωπικότητα στην ερμηνεία.

Κι έχετε ακόμα την ευκαιρία να παίξετε σε τέτοια μέρη; Δυστυχώς αυτά τα μέρη στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν πια. Τουλάχιστον όχι στον κόσμο της τζαζ. Ίσως μπορείς να βρεις κάτι τέτοιο σε ροκ κλαμπ ή στη hip hop, αλλά όχι σε τζαζ κλαμπ.

http://youtu.be/RKjxQUGqPd8

Ναι, νομίζω πως έχετε δίκιο. Ίσως μια μέρα να αγοράσω ένα κλαμπ και να το αλλάξω αυτό…

Να ένα ωραίο σχέδιο! Υπάρχει κάτι ακόμα που θα ήθελα να σας ρωτήσω. Έχετε χρησιμοποιήσει το ταλέντο και τη φωνή σας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και σε πολιτικά ζητήματα. Είχατε ένα πρότζεκτ που λεγόταν The Movement Revisited. Για το οποίο σας εκτιμώ βαθύτατα. Θέλετε να μας πείτε τι ήταν; Είναι η πρώτη μου σύνθεση μεγάλης κλίμακας. Είναι μια σύνθεση σε τέσσερα μέρη, και κάθε ένα από τα μέρη του έργου είναι αφιερωμένο στη Ρόζα Παρκς, τον Μάλκολμ Χ, τον Μωχάμεντ Άλι και τον δρ. Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Αρχικά έγραψα το έργο μετά από ανάθεση ενός Οργανισμού από το Πόρτλαντ του Μέιν. Μου ζήτησαν να γράψω ένα έργο για το Μήνα της Μαύρης Ιστορίας. Αυτό έγινε το 1998. Μετά από 16 χρόνια, κατάφερα επιτέλους να ηχογραφήσω το έργο, να μπω σε ένα στούντιο και να το ηχογραφήσω σωστά. Υπάρχουν και τέσσερις αφηγητές που απαγγέλουν κείμενα των τεσσάρων προσωπικοτήτων που σας είπα. Συμμετέχει στην ηχογράφηση και η Abyssinian Baptist Church Choir από το Χάρλεμ, γνωστή και ως Οι Φωνές της Φλόγας, μαζί με τη big band μου και τέσσερις εξαιρετικά ταλαντούχους αφηγητές: η Sonia Sanchez διαβάζει Ρόζα Παρκς, ο ηθοποιός Vondie Curtis-Hall διαβάζει Μάλκολμ Χ, o Dion Graham, επίσης απουδαίος ηθοποιός, διαβάζει Μωχάμεντ Άλι, κι ο Wendell Pierce διαβάζει Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Είναι πολύ ενθουσιασμένος με την κυκλοφορία αυτού του CD, το οποίο θα βγει στα τέλη Ιανουαρίου ή μέσα στο Φεβρουάριο.

Θα το περιμένω με ανυπομονησία. Και ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας; Θα παίξω το Δεκέμβριο στο Village Vanguard για δύο εβδομάδες. Την πρώτη εβδομάδα θα παίξω με το κουιντέτο μου Inside Straight, και τη δεύτερη εβδομάδα θα παίξω με το τρίο μου. Θα ηχογραφήσουμε και τις δύο εβδομάδες, οπότε κάποια στιγμή θα κυκλοφορήσει μια ηχογράφησή μας Live at the Village Vanguard.

Αυτό είναι πραγματικά υπέροχο. Σας ευχαριστώ πολύ γι αυτή τη συζήτηση. Δική μου η ευχαρίστηση!