Η αφορμή για την ιδέα, δόθηκε μαζί με τα αποτελέσματα του προγράμματος ΚΡΗΠΙΣ – ΕΛΙΣΤΟΚΑΙΝΟ του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών, που αφορούσε την ιστορία της καινοτομίας της Ελλάδας σε διάφορους τομείς ανά τους αιώνες. Ο Ανδρέας Λυμπεράτος συνέλαβε το κόνσεπτ, ο Δημήτρης Χαριτάτος μπήκε στο σχήμα κι εστίασαν την έρευνα στο κομμάτι του «χρόνου», «ένα πράγμα που φαίνεται σταθερό αλλά δεν είναι».
Η διαφορετική αντίληψη που επικρατεί για το χρόνο πυροδότησε τις σκέψεις τους αφού «παλιά δεν ήταν ένα βαθμονομημένο σύστημα, οι άνθρωποι έδιναν ραντεβού π.χ. “το σούρουπο”, ενώ τώρα το δευτερόλεπτο ορίζει κάθε δραστηριότητα».
Άγιος Σπυρίδωνας, Κέρκυρα
Η έκθεση Δημόσια Μηχανικά Ρολόγια στην Ελλάδα 15ος-20ος Αιώνας πραγματοποιείται για τρίτη φορά, μετά το Ρέθυμνο και την Ξάνθη, στην Θεσσαλονίκη, και βασίζεται σε φωτογραφικό αλλά και μηχανικό υλικό που έχει συλλεχθεί από όλη την ελληνική επικράτεια κι αφορά τα δημόσια συστήματα μέτρησης του χρόνου. Η συλλογή στοιχείων έχει προκύψει από αρχεία τοπικά ή και μαρτυρίες που έχουν διασωθεί, ενώ σε μερικούς μηχανισμούς έχει προηγηθεί ολική αντικατάσταση. Το «διαφορετικό» είναι ότι κάθε φορά η έκθεση εστιάζει περισσότερο στην ιστορία των δημόσιων ρολογιών της πόλης στην οποία βρίσκεται, με πλούσιο υλικό και πληροφορίες.
Τα δημόσια ρολόγια ήταν για πολλά χρόνια «Λευκοί Πύργοι» της ενημέρωσης σε περιοχές όπως Ρέθυμνο, Κέρκυρα, Κοζάνη που εμφανίζονται τα πρώτα και φτάνοντας στον 18ο αιώνα, κάθε πόλη να έχει το δικό της ρολόι-σημείο αναφοράς της. Η έκθεση παρουσιάζει πτυχές αυτού του φαινομένου αλλά και τις συνέπειες που εμφανίζει στην οικονομία και την κοινωνία. Η σημασία της είναι κυρίως ιστορική, αλλά είναι ενδιαφέρον να δει κανείς κατά τον Δημήτρη Χαριτάτο ότι «η αντίληψη του χρόνου είναι πράγμα μεταβλητό ανά εποχές. Παλιά μετρούνταν εντελώς διαφορετικά ενώ τώρα είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο. Τίποτα δεν είναι τόσο δεδομένο όσο φαίνεται σήμερα».
Χωρίς διδακτικό στυλ, αλλά με χαρακτήρα καθαρής παράθεσης γεγονότων και ιστορικών στοιχείων τα Δημόσια Ρολόγια στην Ελλάδα συγκεντρώνουν κάθε χρόνο πλήθος ηλικιών αφού «ο χρόνος αφορά τους πάντες». Φτάνοντας ο καθένας στον εκθεσιακό χώρο με δύο τουλάχιστον ρολόγια πάνω του, στο χέρι και στο κινητό, παρατηρεί και από μόνος του ότι η τότε «δημόσια ωροδοσία” έχει πάρει τώρα τη μορφή συμβόλου. Ωστόσο, ο Δημήτρης Χαριτάτος, δεν κρίνει κάτι αξιολογικά, αφού οι εποχές αλλάζουν και ίσως έχουμε χάσει αλλά έχουμε κερδίσει παράλληλα.
Στα άμεσα σχέδια του Ανδρέα Λυμπεράτου (Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου) και του Δημήτρη Χαριτάτου (Μεταδιδακτορικός Ερευνητής του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών), βρίσκεται η συνεχής έρευνα για τις επιπτώσεις τις βαθμονόμησης του χρόνου στην καθημερινότητα και παράλληλα η συγγραφή ενός βιβλίου που θα την περικλέιει. Με τη νέα σεζόν θα έχουμε την ευκαιρία να την απολαύσουμε τους επιβλητικούς μηχανισμούς ρολογιών και το νοσταλγικό φωτογραφικό υλικό και στην Αθήνα.
Η έκθεση Δημόσια Ρολόγια στην Ελλάδα 15ος – 20ος αιώνας θα εγκαινιαστεί την Παρασκευή 24 Απριλίου στις 20:00 στο Βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ – Τσιμισκή 11, Θεσσαλονίκη και διαρκέσει το έως Σάββατο 16 Μαΐου.
Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο 10:00-15:00 & Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 10:00-21:00.
Η είσοδος είναι ελεύθερη στο κοινό (τηλέφωνο επικοινωνίας: 2310 288.036)
