Άρη Σερβετάλη, τί θα ήταν ο Ορέστης αν παράκουγε τον Απόλλωνα και δεν σκότωνε τη μητέρα του;

Με τον Άρη Σερβετάλη δώσαμε ραντεβού στο πειραματικό σχολείο Ηλιούπολης, λίγο πριν αρχίσουν οι πρόβες για τον «Ορέστη» του Ευρυπίδη, τον οποίο και θα υποδυθεί στη σκηνή της Επιδαύρου, σε σκηνοθεσία του Γιάννη Κακλέα. Ήταν μια από εκείνες τις ημέρες που ο υδράργυρος έδειχνε πάνω από 35 βαθμούς και που το τελευταίο πράγμα που θα ήθελες να κάνεις, είναι να πάρεις ή να δώσεις συνέντευξη. Παρόλο αυτά, μόλις η κάμερα άρχισε να γράφει και η κουβέντα ξεκίνησε, ήταν σαν να δρόσισε, έστω και για λίγο.

Φέτος, ο Άρης Σερβετάλης θα βρεθεί και πάλι στο Αργολικό θέατρο, υποδυόμενος αυτήν τη φορά έναν από τους πιο τραγικούς ήρωες της αρχαιότητας. Ο «Ορέστης» του Ευρυπίδη, έχει μόλις σκοτώσει τη μητέρα του Κλυταιμνήστρα και μαζί με την αδερφή του Ηλέκτρα, αναζητά τη διαφυγή και τη λύτρωση.

Απ’ την αρχή του έργου, ο Ορέστης και η Ηλέκτρα μετατρέπονται από παιδιά βασιλέων σε μιάσματα, τόσο για την οικογένεια τους όσο και για την πόλη τους. Πόσο εύκολα τελικά, μπορεί να εκπέσει ένας άνθρωπος; Ανά πάσα στιγμή πιστεύω. Κάποια πράγματα που τα θεωρούμε δεδομένα, νομίζω τελικά ότι δεν είναι. Είμαστε μετέωροι, όπως είμαστε και φιλοξενούμενοι εδώ που κατοικούμε. Ο Ορέστης βίωσε μια πολύ σκληρή πραγματικότητα. Η μητέρα του σκότωσε τον πατέρα του και, μέσα από έναν χρησμό που πήρε από τον θεό Απόλλωνα, μπήκε στη διαδικασία να γίνει μητροκτόνος, σφάζοντας την. Έτσι, έγινε το μίασμα της πόλης, δεχόμενος όλες τις συνέπειες αυτής της ανίερης πράξης. Αυτό βέβαια, καθιστά και μια διαδικασία κάθαρσης. Οι προπάτορες του Ορέστη και της Ηλέκτρας έχουν κάνει αποτρόπαιες πράξεις. Μέσα από αυτό τον χρησμό, έρχεται ένα εξωτερικό ερέθισμα να συγκλονίσει την οικογένεια και την κοινωνία, κάνοντάς τις να συνειδητοποιήσουν την πραγματικότητα.

Τί θα ήταν ο Ορέστης αν παράκουγε τον Απόλλωνα και δεν σκότωνε τη μητέρα του; Ό,τι απέγιναν η Κλυταιμνήστρα και η Ελένη που παράκουσαν τους χρησμούς, που τις ήθελαν να αφιερώσουν τις δυο κόρες τους στην Αφροδίτη. Όταν υπάρχει αυτό το αυτεξούσιο, η ελευθερία του ανθρώπου να επιλέξει τι θέλει να κάνει, υπάρχουν και οι συνέπειες των πράξεων. Δεν ξέρω τι θα γινόταν, σίγουρα πάντως το κακό θα διαιωνιζόταν. Ο Ευρυπίδης γράφει ότι με αυτόν τον τρόπο κλείνει ο κύκλος του αίματος.

Θεωρείς ότι μπορεί να υπάρξει σωτηρία μετά από μια τέτοια πράξη; Αν υπάρξει μετάνοια, ναι. Η εξυγίανση προέρχεται μέσα από τον πόνο που υπόκειται ο άνθρωπος και ο Ορέστης παρά το γεγονός ότι μπαίνει στη διαδικασία να εκτελέσει τον χρησμό, δεν το κάνει με χαρά αλλά με μεγάλο πόνο. Φυσικά, στη συνέχεια δέχεται όλες τις συνέπειες, με τις ερινύες να τον κυνηγούν καθώς η συνείδηση του αφυπνίζεται. Πρόκειται για μια επώδυνη διαδικασία.

Έχεις ανακαλύψει κοινά ανάμεσα στον Άρη και τον Ορέστη; Προσπαθείς γενικά να βρίσκεις κοινά σημεία στους ρόλους τους οποίους υποδύεσαι; Υπάρχουν κοινά πράγματα. Η θεατρική πράξη είναι ένα παιχνίδι και ο τρόπος που επιλέγω να προσεγγίζω μια τέτοια πρόκληση είναι με το να θέτω στον εαυτό μου το ερώτημα του τί θα έκανα εγώ αν ήμουν σε αυτήν τη συνθήκη. 

Είναι εύκολο, μετά το τέλος κάθε πρόβας, να αφήνεις πίσω σου τον Ορέστη και να ξαναγίνεσαι ο Άρης; Πέρα από την κόπωση που έχει, μιας και η παράσταση έχει έντονα σωματικά χαρακτηριστικά, η αποφόρτιση διαρκεί περίπου μια ώρα. Είναι σαν να παίζεις ένα πολύ έντονο παιχνίδι. Δεν νομίζω όμως ότι επηρεάζομαι ψυχολογικά. 

Κατά τη γνώμη σου, πόσα κοινά έχει το Άργος του Ευρυπίδη με την Ελλάδα του 2021; Τη στιγμή που  ο Ορέστης σκότωσε τη μητέρα του, η κοινωνία στην οποία ζούσε νοσούσε, έχοντας υιοθετήσει πολύ σκληρά χαρακτηριστικά και ακραίες πράξεις. Στην κοινωνία του σήμερα εξακολουθούμε να μην τοποθετούμε τις σχέσεις μας σε μια υγιή βάση, διαιωνίζοντας τα νοσήματα. Αυτό είναι μια πρόκληση που υπάρχει σε κάθε εποχή. Το πώς δηλαδή θα αποστασιοποιηθούμε για λίγο από το συναίσθημα, μετασχηματίζοντας τις σχέσεις, για να οδηγηθούμε σε μια πιο υγιή βάση. 

Στην αρχαία τραγωδία, ο από μηχανής θεός έρχεται και δίνει τις λύσεις. Το 2021 υπάρχουν από μηχανής θεοί; Πού μπορούμε να στραφούμε για να βρούμε τις λύσεις; Εγώ στρέφομαι στον Θεό. Με τον τρόπο αυτό βρίσκω τις πληροφορίες και τις λύσεις που χρειάζομαι, την εσωτερική καθοδήγηση και την εμπιστοσύνη. 

Στον «Ορέστη» τίθενται συνεχώς ερωτήματα για τις σχέσεις των γενεών και των φύλων, της κοινωνικής συνοχής, αλλά και της επιβίωσης των νέων. Πιστεύεις ότι θα μπορέσουμε να δώσουμε ποτέ απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα; Αυτός είναι ένας προσωπικός αγώνας που δίνει ο κάθε άνθρωπος, το κάθε ζευγάρι, οι γονείς με τα παιδιά, τα παιδιά με τους γονείς. Ο ένας δυστυχώς κρύβεται πίσω από τον άλλον, μέσα στην ίδια την σχέση. Βολευόμαστε, χωρίς να αναλαμβάνουμε την ατομική μας ευθύνη. Ο Ορέστης και η Ηλέκτρα, μέσα από τον χρησμό του Απόλλωνα, γίνονται τα εξιλαστήρια θύματα, παίρνοντας παράλληλα την ευθύνη της πράξης που έκαναν. 

Έχεις πει σε παλαιότερη συνέντευξή πως η Τέχνη είναι παντού. Έχεις πιάσει ποτέ τον εαυτό σου να θέλει να της ξεφύγει; Η Τέχνη είναι μέσα στην καθημερινότητά μας. Αυτή η έλξη είναι που σε οδηγεί, είτε ασχολείσαι επαγγελματικά μαζί της, είτε ερασιτεχνικά. Είναι ο τρόπος που μπαίνεις σ’ αυτήν τη διαδικασία. Να ξεφύγεις, γιατί; 

Πριν από είκοσι χρόνια βίωσες μια τεράστια επιτυχία, ίσως κάπως απότομα. Πιστεύεις πως αν δεν υπήρχε τότε ο Λάζαρος, ο Άρης θα ήταν άλλος σήμερα; Δεν έχω ιδέα. Ήρθε σε μια σηματική στιγμή και άλλαξε τα πράγματα. Επαγγελματικά μου δόθηκαν πολλές ευκαιρίες. Η τηλεόραση είναι ένα τόσο ισχυρό μέσο που εκτός από την αναγνωρισιμότητα σου δίνει και τη δυνατότητα της επιλογής. Δεν ξέρω αν δεν ερχόταν ο Λάζαρος τι θα γινόταν. 

Πρωταγωνίστησες στα «Μήλα», μια ταινία που έχει πάρει διθυραμβικές κριτικές. Πόσο διαφέρει η εμπειρία ενός ηθοποιού στον κινηματογράφο από τη θεατρική εμπειρία; Είναι διαφορετικό το μέσο, όπως και η τοποθέτηση που πρέπει να έχει ένας ηθοποιός. Η κάμερα είναι ένα φακός που έρχεται κοντά, κάνοντας σε να  προσπαθείς να κρύψεις κάποια πράγματα. Το θέατρο χρειάζεται εκτόπισμα. 

Το ελληνικό θέατρο πέρασε μια από τις πιο δύσκολες χρονιές του. Με ποιον τρόπο πιστεύεις πως θα επανέλθει; Τί να σας πω; Θα δείξει αν θα ξανανοίξουμε τον χειμώνα, και με ποιους όρους. Είναι μια πολύ περίεργη περίοδος που την αντιμετωπίζουμε μέρα με την ημέρα. Θα δείξει, έχει ο Θεός.