Παράξενη μέρα η Τετάρτη, ξεκίνησε με μαύρα νέα και μαύρα σύννεφα. Οι βροχές των αρχών του καλοκαιριού υπήρξαν ανέκαθεν εχθροί των συναυλιών. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται τη ματαίωση της εμφάνισης του Nick Cave και των Madrugada στο Rockwave του 2001 (η PJ Harvey είχε επιτυχώς εμφανιστεί την επομένη), ενώ η εντονότερη μπόρα που έχει συγκρατήσει η γέρικη μνήμη μου είχε εμποδίσει τη διεξαγωγή της δεύτερης εμφάνισης του Leonard Cohen στο αγαπημένο θεατράκι του Λυκαβηττού τον Ιούνιο του 1988. Χτες το ξέσπασμα ευτυχώς ήρθε νωρίς μέσα στη μέρα, κι όταν η ώρα σήμανε την εμφάνιση του πρώτου σχήματος στην πλατεία Νερού (αγχωτικά επίκαιρη ονομασία!), σύννεφα και ανησυχίες είχαν σκορπίσει οριστικά.
Οι Noise Figures εμφανίστηκαν (όπως κι όλοι οι άλλοι) την προγραμματισμένη ώρα, και πραγματοποίησαν όλα όσα υπόσχεται το όνομά τους: είναι μόνο δύο, αλλά κάνουν πολύ θόρυβο – και το λέω με την καλύτερη δυνατή έννοια! Από τις πλέον ενδιαφέρουσες μπάντες της εγχώριας σκηνής τα τελευταία χρόνια, εκμεταλλεύτηκαν τη συγκριτικά αυξημένη, λόγω του lineup της ημέρας, απογευματινή προσέλευση, κι εντυπωσίασαν τους πάντες με το σετ τους. Καταχειροκροτήθηκαν επάξια.
Οι Closer ανήκουν στα σχήματα που άξιζαν καλύτερη τύχη από αυτή που τελικώς είχαν. Πιστεύω πως αν, γύρω στο 2000, είχαν αποφασίσει να ανοίξουν τα φτερά τους και εκτός Ελλάδος, ίσως η ιστορία της ελληνικής ροκ μετά από αυτούς να είχε γραφτεί διαφορετικά. Ας αφήσουμε όμως τα «αν…»: οι Closer του 2016 έχουν στραφεί σε πιο απλές και άμεσες ροκ φόρμες από ότι στο ένδοξο παρελθόν τους, όμως παραμένουν ένα συναρπαστικό σχήμα, κι η επάνοδός τους με νέες ηχογραφήσεις ίσως να αποτελέσει την αρχή μιας νέας όμορφης περιπέτειας. Σίγουρα η χτεσινή τους εμφάνιση δίνει ελπίδες για κάτι τέτοιο.
Έστω και με καθυστέρηση περίπου δύο δεκαετιών, μια εκκρεμούσα υπόσχεση εκπληρώθηκε: επιτέλους είδαμε ζωντανά τους Slowdive στην Ελλάδα (άλλωστε ήταν αδιανόητο να μην έχει εμφανιστεί ποτέ στη χώρα μας ένα συγκρότημα του οποίου ένας δίσκος ονομάζεται Souvlaki). Αν και αδικημένοι από την απογευματινή ώρα (όπως επιτυχώς επεσήμανε κι ο σύντροφος Θεοδόσης Μίχος), οι αξιολάτρευτοι Άγγλοι έκαναν μια εμφάνιση που δεν ήταν τίποτα λιγότερο από καταπληκτική (κάτι που ήταν αναμενόμενο), συγκίνησαν και συγκινήθηκαν με τη σειρά τους από την αγάπη του ελληνικού κοινού. Καθώς έχουν ανακοινώσει πως ήδη δουλεύουν πάνω σε ένα νέο άλμπουμ, πιστεύω (και ελπίζω) πως θα τους έχουμε σύντομα ξανά κοντά μας. Έτσι θα μπορέσουμε να χαρούμε και την ατμόσφαιρα της οποίας μικρό δείγμα γευτήκαμε καθώς σουρούπωνε, και που κάπως σκόρπιζε κάτω από το κάθετο, κίτρινο αττικό φως για το οποίο αρεσκόταν κάποτε να μιλάει ο Γιώργος Χειμωνάς.
Για όσους έχουν ζήσει την εμπειρία των The Brian Jonestown Massacre επί σκηνής, η περιγραφή είναι περιττή. Για τους λοιπούς, είναι απλώς αδύνατη… Το νεοψυχεδελικό σεπτέτο από το Σαν Φρανσίσκο έχει ένα μοναδικό τρόπο να συνδυάζει τον ήχο της δεκαετίας του 60 με το ηλεκτρονικό Σήμερα. Κατορθώνουν αβίαστα να είναι ταυτόχρονα ατμοσφαιρικοί και διασκεδαστικοί, και το υπαινικτικό, υπόγειο χιούμορ του διαβόητου leader τους Anton Newcombe είναι απλά μοναδικό. Συμπλήρωσαν έτσι ιδανικά ένα από τα καλύτερα lineup που έχουμε δει σε φεστιβάλ επί ελληνικού εδάφους.
Και τώρα φτάνουμε στη στιγμή που περιμέναμε όλοι επί μήνες, από την ανακοίνωση της έλευσής της στη χώρα μας: όταν η PJ Harvey ανέβηκε στη σκηνή του Release, συνοδευόμενη από το πολυμελέστατο (βαρέθηκα να μετράω κεφάλια!) συγκρότημά της, το οποίο περιελάμβανε και τον Mick Harvey, καθώς και το alter ego της Polly Jean εδώ και αμέτρητα χρόνια, John Parish. Για όσους γνώριζαν την ατμόσφαιρα των δύο τελευταίων δίσκων της και τα κομμάτια τους, η Ιθάκη δεν τους γέλασε, ήξεραν περίπου τι να περιμένουν. Για όσους είχαν μείνει στις εμφανίσεις του 1995 ή του 2001, τι να πω… Ας σκεφτούν απλά πόσο έχουν αλλάξει οι ίδιοι με την πάροδο τόσων χρόνων. Η ουσία είναι μία: ότι είχαμε την ευκαιρία να χαρούμε στην Αθήνα μια από τις μεγαλύτερες καλλιτέχνιδες των ημερών μας, σε πλήρη δόξα, με μεγάλο γκρουπ και σε μια καταπληκτική στιγμή – και σύμφωνα με τις πληροφορίες μου, με αμοιβή αισθητά χαμηλότερη από το κανονικό της κασέ.
Η PJ Harvey κατέχει την τέχνη του να συλλαμβάνει το βαθύτερο σκοτάδι της ανθρώπινης ψυχής και να το παγιδεύει σε μικρά αριστουργήματα πλασμένα με το ελάχιστο. Σκεφτείτε πόσο απλό είναι το “Down by the Water”. Ή το “To Bring You My Love”. Κι έχετε προσέξει στο τελευταίο αυτή την απίστευτη αποστροφή: “I know he’s gonna be here, He know he’s gonna be here, Yeah alright”. Ξέρετε τι σημαίνει αυτό το “Yeah alright”, έτσι δεν είναι; Σιγά που θα είναι εκεί! Αυτός για τον οποίον απαρνιέσαι τον Παράδεισο, συνευρίσκεσαι με το Διάβολο, καταριέσαι τον Ύψιστο και διασχίζεις την έρημο για να του πας την Αγάπη σου ποτέ δεν είναι εκεί. Παραμένει πεισματικά απών. Πώς το λέει ο ποιητής; Καθένας μοναχὸς πορεύεται στὸν ἔρωτα, μοναχὸς στὴ δόξα καὶ στὸ θάνατο.
Θέλω να επισημάνω κάτι για να μη χάσουμε την ουσία: χτες στο Release, όπως και την Κυριακή στο Rockwave, χαρήκαμε στην πόλη μας δύο lineup που δεν έχουν τίποτε να ζηλέψουν από αυτά των σημαντικότερων φεστιβάλ της Ευρώπης (editor’s note: Υπερβάλλεις, αλλά καταλαβαίνουμε τι εννοείς), σε τιμή απείρως προσιτότερη, και τα οποία δεν υπολείπονταν σε τίποτε από αυτά που θυμόμαστε από εποχές προ κρίσης και ισχνών αγελάδων (με μοναδική, αξεπέραστη εξαίρεση το αξέχαστο διήμερο του 1985 στο Καλλιμάρμαρο με Clash, Cure, Stranglers, Depeche Mode και δεν συμμαζεύεται). Δεν αγνοώ και δεν λησμονώ τα σφάλματα που έχουν διαπράξει στο παρελθόν έλληνες promoters λόγω άγνοιας, απληστίας, μωροφιλοδοξίας ή ανόητου ανταγωνισμού. Όμως αυτή τη στιγμή, το καλοκαίρι του 2016, ρίσκαραν αληθινά και μας χαρίζουν στιγμές που τις έχουμε ανάγκη. Άλλο επιμέρους αντιρρήσεις και ενστάσεις, κι άλλο αγνωμοσύνη. Ο κόσμος δείχνει να το εκτιμά. Το χθεσινό πλήθος, ίσως και διπλάσιο από τις άλλες μέρες του Release, αυτό αποδεικνύει. Είδα χτες στην πλατεία Νερού ανθρώπους που είχα χρόνια να συναντήσω σε συναυλία. Όλοι ήταν εκεί. Μόνο ο Νίκος, που κι αυτός σχεδίαζε να είναι παρών, έλειπε. Ή μήπως όχι; Μη με ρωτάτε, με τη μεταφυσική δεν είναι να παίζει κανείς. Δεν θα τον ξεχάσουμε ποτέ. Για τα καλά του – τα άλλα έφυγαν, τα πήρε μαζί του. Το ξαναέγραψα πρόσφατα: ποιος από μας γνωρίζει ποια συναυλία θα είναι η τελευταία του;
Δείτε όλο το φωτορεπορτάζ της Αθηνάς Παπαγιάννη
Release Athens Day 3: Υπόκλιση στην Polly Jean