«Παράσιτα»: Η αλήθεια για τη συναρπαστική ταινία του Μπ. Τζ. Χο βρίσκεται κάπου μεταξύ Πλούταρχου και Jay Z

Το μόνο που δεν έχουμε κάνει σε αυτή τη στήλη είναι να συγκριθούμε με τον Σαίξπηρ – ευτυχώς σήμερα πέφτει κι αυτό το οχυρό, αφού μπορεί εκείνος να έγραψε για το «χειμώνα της δυσαρέσκειας», αλλά εμείς θα μπούμε στη λωρίδα του ανακηρύσσοντας τους τελευταίους (κινηματογραφικούς) μήνες «φθινόπωρο των ταξικών διαφορών»: από τον Πύργο του Ντάουντον μέχρι το Τζόκερ και τις Επικίνδυνες Κυρίες (και σε ένα τρίτο/τέταρτο/πέμπτο επίπεδο το Ενήλικες στο Δωμάτιο), το χάσμα ανάμεσα στους έχοντες και τους μη έχοντες αποτελεί πολύ hot δραματουργική έμπνευση, αλλά η πιο ενδιαφέρουσα κι ευφυής εξερεύνησή του έρχεται έξω από το Χόλιγουντ, με τα Παράσιτα του Βορειοκορεάτη Μπονγκ Τζουν Χο (Okja, Snowpiercer).

Βραβευμένο με το Χρυσό Φοίνικα στο φετινό Φεστιβάλ Καννών και λατρεμένο από τους κριτικούς παγκοσμίως, αυτό το υβρίδιο κοινωνικής σάτιρας, σλάπστικ κωμωδίας και θρίλερ έχει τη δυναμική του περσινού Ρόμα, με υποστήριξη που μπορεί να το στείλει μέχρι και στις «μεγάλες» κατηγορίες των ερχόμενων Όσκαρ και όχι να αρκεστεί στη Διεθνή (όπως μετονομάστηκε φέτος η Ξενόγλωσση). Πέρα από τα βραβεία και το ντόρο, ωστόσο, η ταινία προσφέρει άφθονες απολαύσεις ώσπου να τις ανατρέψει με ένα σερί εκπλήξεων που την τοποθετούν σε μια αμφιλεγόμενη γκρίζα περιοχή, πιο περίπλοκη (και πρόσφορη για κουβέντα) από την απλοϊκή θέση «άσπρο-μαύρο» του προαναφερθέντος Τζόκερ ή της μεροληψίας των Επικίνδυνων Κυριών. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

That «Τζόκερ» Isn't Funny Anymore...

Τα «παράσιτα» αναφέρονται στην οικογένεια Κιμ, της οποίας τα 4 μέλη ζουν οριακά κάτω από το έδαφος (ο Μπονγκ δεν ήταν ποτέ διακριτικός με τους συμβολισμούς), σε ένα βρώμικο, μικροσκοπικό ημιυπόγειο. Όταν τους πρωτογνωρίζουμε, επιβεβαιώνουν το χαρακτηρισμό του τίτλου πασχίζοντας να κλέψουν δωρεάν WiFi από τους γείτονες: οι άνεργοι Κιμ δεν τα βγάζουν εύκολα πέρα, αλλά η τραγική κατάστασή τους δεν πτοεί τη διάθεσή τους. Η τύχη της οικογένειας αλλάζει όταν δίνεται η ευκαιρία στο γιο να παραστήσει το δάσκαλο και να προσληφθεί για να κάνει ιδιαίτερα μαθήματα στην έφηβη κόρη του ευκατάστατου ζεύγους Παρκ. Εκμεταλλευόμενος την αφέλεια της κυρίας Παρκ και την απουσία του εργασιομανούς συζύγου της, καταφέρνει να βρει δουλειά στην αδερφή του και στη συνέχεια στους δύο γονείς του, με τους Κιμ να εξολοθρεύουν το υπόλοιπο προσωπικό με σπαρταριστά κόλπα προκειμένου να αρπάξουν την ευκαιρία της ζωής τους. 

Τουλάχιστον στην πρώτη ώρα τους, τα Παράσιτα είναι μια κωμωδία (πανούργων) χαρακτήρων και μια διασταύρωση του Matchstick Men με τους Κλέφτες Καταστημάτων. Ο Μπονγκ το καταδιασκεδάζει με την απεικόνιση των ασυγχώρητων πλουσίων που ζουν σε μια φούσκα (προκαλώντας μας ταυτόχρονα ακραία real estate ζήλεια για το εκπληκτικό σπίτι τους) και αφήνει τους Παρκ να τους ξεζουμίσουν χωρίς δεύτερες σκέψεις. [Ξεκινούν οι αοριστίες, καθότι είναι καλύτερο να δείτε τα Παράσιτα γνωρίζοντας ελάχιστα για την πλοκή τους, μετά και από την οδηγία του σκηνοθέτη. Που παρόλα αυτά παραβλέψαμε πριν λίγο.] Όμως όταν η ηθική διάσταση των πράξεών τους βγαίνει στην επιφάνεια (και πάλι, οι συμβολισμοί του Μπονγκ είναι κραυγαλέα κυριολεκτικοί), η ταινία αλλάζει ταχύτητες όχι μόνο σε τόνο, ύφος και είδος, αλλά και στη μέχρι τώρα διακριτική τοποθέτησή της απέναντι στους αξιότιμους απατεώνες, οδηγώντας σε ένα καταστροφικό φινάλε, που θολώνει τα όρια που χωρίζουν τις δύο οικογένειες και τον αντικατοπτρισμό της μίας στην άλλη, θέτοντας ζητήματα ενοχής και συνενοχής.

Οι συζητήσεις περί οικονομικής θέσης καταλαμβάνουν τεράστιο κομμάτι στην κουλτούρα (ποπ και μη) της μεταπολεμικής, ανεπτυγμένης Νότιας Κορέας και τα Παράσιτα εισβάλλουν στην κουβέντα με περίσσειο στυλ – ίσως ο Μπονγκ να βασίζεται κάπως περισσότερο στο αναμφισβήτητο ταλέντο του να στήνει περίτεχνα, ανατρεπτικά και τρελούτσικα set-pieces παρά στο να φτάσει ακόμα βαθύτερα στον κοινωνικό σχολιασμό που θέλει να πετύχει. Πάντως καμία ομάδα από τα δύο άκρα του διχασμού δεν γλιτώνει από την κριτική του, όσο αδέξια κι αν γίνεται καθώς η ταινία οδεύει προς το φαντασιακό τέλος της.

Μεγάλο ατού της παραμένει το καταπληκτικό καστ, με επικεφαλής τον πανταχού παρόντα (ειδικά στις ταινίες του Μπονγκ) Κανγκ-Χο Σονγκ στο ρόλο του πατριάρχη των Κιμ και την Γεο-τζέονγκ Γιο στο ρόλο «κοσμάρα» της κυρίας Παρκ. «Οι ανισότητες μεταξύ πλουσίων και φτωχών είναι η παλαιότερη και πιο μοιραία ασθένεια όλων των δημοκρατικών καθεστώτων», σύμφωνα με τον Πλούταρχο – “We ain’t doing crime for the sake of doing crime/we movin’ dimes cause we ain’t doin’ fine”, σύμφωνα με τον Jay Z.

Όταν κάποιος τα συνδυάσει, προκύπτει το συναρπαστικό σινεμά που είναι τα Παράσιτα.