Είχα την τύχη να παρακολουθήσω το πρώτο Open Day της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, εκείνο για τον John Cage. Έκτοτε εθίστηκα, και φρόντισα να μη χάσω κανένα! Δεν ήταν μόνο η μοναδική ευκαιρία να ακούσει κανείς ένα μεγάλο αριθμό άγνωστων και μη έργων από όλες τις δημιουργικές περιόδους του συνθέτη, ούτε η αληθινά υψηλή ποιότητα των εκτελέσεων. Δεν ήταν καν η τύχη να μπορεί κανείς μέσα σε μία και μόνο μέρα να δημιουργήσει μια ολοκληρωμένη εικόνα για ένα συνθέτη του οποίου έργα δεν εκτελούνται συχνά, ούτε και ηχογραφήσεις έργων του βρίσκονται εύκολα. Ήταν κυρίως κάτι που σπάνια έχει κανείς την ευκαιρία να απολαύσει σε αυτή τη χώρα: η χαλαρή, ακομπλεξάριστη, «ανεπίσημη» προσέγγιση των πραγμάτων, ο παιχνιδιάρικος τρόπος πολλών εκτελέσεων, η αφαίρεση, επιτέλους, αυτού του πέπλου σοβαροφάνειας που καλύπτει σχεδόν πάντα στην Ελλάδα αυτό που ονομάζεται Σύγχρονη Μουσική – αλλά και Τέχνη γενικότερα.
Το Open Day, από το πρώτο κιόλας, είχε την ατμόσφαιρα της γιορτής. Δεν σε προέτρεπε να βάλεις τα καλά σου. Σε καλούσε να έρθεις και να περάσεις στη Στέγη ολόκληρη τη μέρα, ανεβοκατεβαίνοντας τους ορόφους, με τη βεβαιότητα πως θα περάσεις υπέροχα, πως αν θα ήταν εύκολο ή δύσκολο το μουσικό άκουσμα που σε περίμενε, θα διασκέδαζες αληθινά. Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως τα παιδιά ήταν πάντοτε παρόντα, και ως πιο αθώα ως προς τη μουσική, απολάμβαναν περισσότερο από όλους τους άλλους πράγματα μερικές φορές εντελώς πειραματικά, αιφνιδιάζοντας τους γονείς και τους συνοδούς τους. Και τι είναι άραγε σημαντικότερο από αυτή την αφύπνιση ενός εν δυνάμει μελλοντικού κοινού;
Τα ίδια συνέβησαν και σε κάθε Open Day που ακολούθησε: Mauricio Kagel, Karlheinz Stockhausen, οι μινιμαλιστές… Κι έτσι φτάσαμε αισίως στο φετινό 5ο Open Day, που θα λάβει χώρα την Κυριακή 5 Μαρτίου, κι είναι αφιερωμένο στη Μουσική Σχολή της Νέας Υόρκης. Ξεκινώντας από την ιστορική συνάντηση των John Cage και Μorton Feldman, θα περιπλανηθούμε σε όλη την μουσική παραγωγή της πόλης που δεν κοιμάται ποτέ, ακούγοντας, αλλά και βιώνοντας, έργα συνθετών που γνωρίζουμε – Philip Glass, Steve Reich, Laurie Anderson, Meredith Monk – κι άλλων που ίσως ξέρουμε λιγότερο καλά, αλλά θα ήταν εξαιρετική ιδέα να γνωρίσουμε: Elliott Sharp, Virgil Thompson, Henry Cowell, και πολλών, πολλών ακόμη σημαντικών και συναρπαστικών. Εκτός από τους πάμπολλους «συνήθεις υπόπτους», έλληνες περφόρμερ, τραγουδιστές, μουσικούς και ηθοποιούς, φέτος που η εκδήλωση έχει ενταχθεί και στο σημαντικότατο διεθνές πρότζεκτ Interfaces, στο οποίο συμμετέχουν εννέα καλλιτεχνικοί οργανισμοί από οκτώ ευρωπαϊκές χώρες σε ένα δίκτυο που τον συντονισμό του έχει η Στέγη, θα λάβουν μέρος και σημαντικοί ξένοι καλλιτέχνες. Ανάμεσά τους ιδιαίτερη προσοχή αξίζει το Ictus Ensemble, που είχαμε απολαύσει παλαιότερα και στο Vortex Temporum, σε χορογραφία της Ανν Τερέζα ντε Κεερσμάκερ.
Αυτή την Κυριακή λοιπόν, ξεκινώντας από τις τέσσερις το απόγευμα, κάνετε μια χάρη στον εαυτό σας και περάστε, αν μη τι άλλο, μια βόλτα από τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Η εμπειρία του να περπατάς από όροφο σε όροφο και παντού να συμβαίνει κάτι, να μην ξέρεις τι να διαλέξεις και πού να πρωτοπάς, και κάποιες στιγμές απλώς να στέκεσαι σαν μαγεμένος και να εισπράττεις τους ήχους από διάφορα σύνολα που έρχονται σε σένα από όλες τις μεριές, θα σας μείνει σίγουρα αξέχαστη. Περισσότερο ή λιγότερο οικείες, οι μουσικές που γεννήθηκαν μια μυθική εποχή σε μια μυθική πόλη, θα σας δελεάσουν να τις γνωρίσετε καλύτερα. Εμείς πάντως θα είμαστε εκεί.
