Σε μια περίοδο πανδημίας όπου το συλλογικό άγχος των περισσότερων αφορούσε την υγεία και προστασία των γονιών τους, ο Πατέρας σίγουρα δεν έρχεται για να καθησυχάσει. Η κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου γαλλικού θεατρικού έργου του Φλοριάν Ζελέρ (από τον ίδιο το σκηνοθέτη και τη συμβολή του θρυλικού Κρίστοφερ Χάμπτον στη διασκευή του σεναρίου, που βραβεύτηκε με Όσκαρ), έρχεται για να υπενθυμίσει με αριστοτεχνικό, αλλά σπαρακτικό τρόπο τον αμείλικτο κύκλο της ζωής, τη μοναχικότητα της τρίτης ηλικίας και την αντιστροφή των ρόλων γονέα-παιδιού καθώς ο πρώτος εισέρχεται στον προθάλαμο της “επόμενης μεγάλης περιπέτειας” (όπως χαρακτήρισε κάποτε το θάνατο ο πάνσοφος Άλμπους Ντάμπλντορ).
Είναι τέτοια η δύναμη της ταινίας που χρειάστηκε αρκετό καιρό για να αποκαλυφθεί πλήρως, μπαίνοντας στην οσκαρική κούρσα σαν “δεδομένο” ενήλικο δράμα με δύο πολυβραβευμένους πρωταγωνιστές (τον Άντονι Χόπκινς και την Ολίβια Κόλμαν) και τη σεβαστή αλλά μονότονη προϊστορία των ταινιών για την άνοια, και έφτασε να κατατροπώνει το πιο σίγουρο φαβορί των φετινών Όσκαρ και να προκαλεί παλιρροϊκό κύμα συγκίνησης σε κάθε προβολή της. Και στο λυκόφως της καριέρας του, ο Χόπκινς θέτει ολόκληρο το ερμηνευτικό του οπλοστάσιο στην υπηρεσία της αμφίδρομης συναισθηματικής διάλυσης, τη στιγμή που άλλοι καταξιωμένοι βετεράνοι αφήνουν το κινηματογραφικό τους legacy να φθίνει, και κερδίζει το δεύτερο ερμηνευτικό του Όσκαρ 29 χρόνια μετά τη Σιωπή των Αμνών.
Σχεδόν κυριολεκτικά ένα δράμα δωματίου, ο Πατέρας μάς ανοίγει την πόρτα του πολυτελούς λονδρέζικου διαμερίσματος του Άντονι, ενός 80χρονου πρώην μηχανικού (Χόπκινς), του οποίου η απρόβλεπτη συμπεριφορά και η καχυποψία ότι του κλέβουν το ρολόι έχει τρομάξει μια σειρά από φροντιστές που τον βοηθούσαν στην καθημερινότητά του για να φάει και να πάρει τα φάρμακά του. Η κόρη του (Ολίβια Κόλμαν) ετοιμάζεται να μετακομίσει στο Παρίσι, αλλά όχι πριν εξασφαλίσει μια μόνιμη, αξιόπιστη βοήθεια για τον πατέρα της, που αρνείται να παραδεχτεί ότι τη χρειάζεται και εναντιώνεται στην παραχώρηση της αυτονομίας του σε τρίτο άτομο. Με αυτή την αφηγηματικά οικονομική εισαγωγή, ο Ζελέρ ξεκινά το πινγκ πονγκ ανάμεσα σε διαφορετικές εκδοχές της πραγματικότητας – φαινομενικά ρευστές, αλλά απολύτως ελεγχόμενες έτσι ώστε να χτιστεί ίσως η ακριβέστερη απεικόνιση της άνοιας (ιδιαίτερα από την πλευρά του ασθενούς) που έχει γίνει ποτέ στο σινεμά.
Ο Πατέρας απέχει από τυπικές χολιγουντιανές απεικονίσεις της αρρώστιας, αρνούμενος να προκαλέσει εύκολο οίκτο για έναν ηλικιωμένο που παλεύει να διατηρήσει την ελευθερία του και χρησιμοποιώντας καθαρά κινηματογραφική γλώσσα για να φτάσει σε ένα θρίαμβο ενσυναίσθησης. Συμβαίνει σπανίως, αλλά το πέρασμα από το σανίδι στην οθόνη εξυπηρετεί θεαματικά τον Πατέρα. Γυρισμένο από τον Ζελέρ στο ντεμπούτο του στο σινεμά με την υποβόσκουσα αγωνία και την αβεβαιότητα μιας ταινίας τρόμου, με ανεπαίσθητες αλλαγές στο χώρο, και μονταρισμένο “αόρατα” και εφευρετικά από τον υποψήφιο για Όσκαρ Γιώργο Λαμπρινό, το Ο Πατέρας αναπαράγει τις συνθήκες αποπροσανατολισμού που νιώθει ο Άντονι και τις εναλλαγές του ανάμεσα σε πλήρως λειτουργικό και συνειδητοποιημένο άνθρωπο και μικρό παιδί που χάνεται στο σούπερ μάρκετ. Η παρακολούθηση της ταινίας, ειδικά για όσους έχουν παρόμοια προσωπική εμπειρία, δεν είναι εύκολη υπόθεση, ιδιαίτερα στα τελευταία λεπτά όπου ο Άντονι ξεσπάει με μια απελπισμένη παρομοίωση καθώς αποχαιρετά τη διαύγειά του όλο και περισσότερο. Πρόκειται για το αποκορύφωμα όχι μόνο της ταινίας, αλλά και ολόκληρης της καριέρας του Χόπκινς, ο οποίος διατηρεί άψογα τον έλεγχο τη στιγμή που ο χαρακτήρας του παραδίδεται στην άβυσσο του μυαλού του.
