Στο youtube υπάρχουν διάφορα βίντεο από παρουσιάσεις βιβλίων σας και αναγνώσεις. Σε αντίθεση με το φαγητό όμως, η ανάγνωση δεν είναι κατά κανόνα μια μοναχική πράξη; Δεν ξέρω. Πραγματικά δεν ξέρω… Η παρουσιάσεις βιβλίων είναι και λίγο shows, γι’ αυτό και έχω πολλές επιφυλάξεις. Μάλιστα η τελευταία που έγινε, για το «Εκατό», έγινε μετά από ιδιαίτερη επιμονή της εκδότριάς μου. Γιατί έχω πάψει να πιστεύω στις παρουσιάσεις, κυρίως δε σ’ αυτές που γίνονται μήνες μετά. Ένα παιχνίδι είναι οι παρουσιάσεις. Πώς κάνεις ένα ωραίο εξώφυλλο; Έτσι. Επίσης, να σας πω και το άλλο, τώρα το θυμήθηκα: «Στην παρουσίαση του «Εκατό», δε μίλησε κανείς για το βιβλίο. Δε μ΄αρέσει να βγει κάποιος και να πει «τι καλό που είναι αυτό το βιβλίο». Εγώ τι έκανα; Είχα δύο ηθοποιούς που διάβασαν αποσπάσματα, ύστερα διάβασα κι εγώ και έδειξα οπτικοακουστικό υλικό.
«O συγγραφέας οφείλει ν’ αγαπά και τα κακά βιβλία» έχετε πει, «γιατί και από αυτά διδάσκεται ποικιλοτρόπως»… Αν έμενα μόνο στα βιβλία τα καλά δεν θα γινόμουν ίσως συγγραφέας. Συγγραφέα με έκαναν τα κακά βιβλία, γιατί αισθάνθηκα πως ίσως μπορούσα να γράψω καλύτερα.
Στο Τρίτο Πρόγραμμα συνεχίζετε; Βέβαια. Τώρα ξεκινάμε πάλι. Θα συνεχίσω με νέες εκπομπές τη «Νήσο των Θησαυρών», που παίζεται τέσσερα χρόνια τώρα και θα επαναληφθούν οι εκπομπές «Πρόβα Ορχήστρας», που είναι σπουδαία ντοκουμέντα μεγάλων μαέστρων σε ώρα προετοιμασίας. Ξεκινάω όμως και μία τρίτη, καινούρια εκπομπή, η οποία θα λέγεται «Μελο-ποίηση», με ποίηση μελοποιημένη, αναγνώσεις ποιημάτων από ηθοποιούς, αλλά και – ακόμα σημαντικότερο – από τους ίδιους τους ποιητές. Έχω ένα τεράστιο αρχείο φωνών που διαβάζουν ποίηση, το οποίο ξεπερνάει τα 300 cd.
Μιας και το ‘φερε η κουβέντα, ο Kαβάφης έχει μελοποιηθεί ποτέ όπως θα του άξιζε; Είναι πολύς δύσκολος– ας μη γελιόμαστε. Έχω ακούσει τα πάντα αυτό τον καιρό. Οι περισσότερες μελοποιήσεις του Καβάφη δεν ακούγονται. Είναι παρωδίες μελοποίησης. Η προσέγγιση του Δημήτρη Μητρόπουλου όμως έχει τα δικό της ενδιαφέρον. Έχει ουσία.
Ακούτε κυρίως κλασική μουσική; Ναι. Τα πάντα ακούω, με έμφαση στην κλασική, αλλά κι εκεί χωρίς εμμονές. Με τρώει το σαράκι να γνωρίζω όλο και περισσότερα πράγματα. Έχω μεγάλη συλλογή από μιούζικαλ. Ακούω ρεμπέτικα – τα έχω ψάξει πάρα πολύ. Το μόνο είδος που δεν ακούω πολύ είναι η τζαζ.
Γιατί; Γιατί όταν με σχετική καθυστέρηση την ανακάλυψα και λάτρεψα ας πούμε τον Charlie Parker και τον Stan Getz, είδα ότι είναι τόσο αχανές το τοπίο, που δεν προλαβαίνω! Είναι ένας ωκεανός που δεν προλαβαίνω να τον κολυμπήσω. Δεν πειράζει, στην επόμενη ζωή. Πάντως, για την ιστορία, να σημειώσω πως η αγάπη μου για τη μουσική –την κλασική, κυρίως– οφείλεται στον αχώριστο φίλο της εφηβείας, Γιώργο Απέργη, ο οποίος σήμερα είναι ένα μεγάλο όνομα στον μουσικό κόσμο.
«Με τον αδελφικό μου φίλο, συνθέτη, Γιώργο Απέργη» (1963)
Ο φίλος σας ο Αχιλλέας Κυριακίδης έλεγε πρόσφατα στο Popaganda ότι θα αντάλλαζε ό,τι έχει κάνει για να μπορέσει να γράψει ή να παίξει ένα κομμάτι στο πιάνο. Το συμμερίζεστε αυτό; Δεν ξέρω αν θα το έλεγα έτσι. Σίγουρα όμως αισθάνομαι ότι η μουσική είναι η πιο πλήρης έκφραση των ανθρώπινων συναισθημάτων. Θα έβαζα τη γραφή πιο κάτω και βέβαια ακόμα πιο κάτω άλλες τέχνες, όπως η ζωγραφική. Η μουσική έχει μια επικοινωνιακή πληρότητα που καμία άλλη τέχνη δεν τη δίνει.
«Θεέ μου, βοήθα με να γράφω ποιήματα μεγάλα. Το λακωνίζειν είναι γνώρισμα αυτών που γερνάνε» σημειώνετε σ’ ένα παλιό ποίημά σας. Σ’ ένα άλλο, μονόστιχο, διαπιστώνετε «Είμαι θέμα χρόνου». Σας τρομάζει ο θάνατος;
Έχω γράψει και κάτι άλλο: «Δεν περνάει ο καιρός, εμείς περνάμε». Το «Είμαι θέμα χρόνου» είναι αυτοσαρκαστικό λογοπαίγνιο και είναι διαπίστωση – όχι φόβος. Ο φόβος του θανάτου υπάρχει σε πολλά άλλα ποιήματα και πεζά μου. Θα έλεγα όμως ότι, περιέργως, όταν ήμουν νεώτερος είχα πιο έντονο το φόβο του θανάτου απ’ ότι τώρα. Πέστο εξοικείωση, πέστο συμβιβασμό.
Ποια είναι η πιο όμορφη εικόνα που έχετε δει στη ζωή σας; Βλέμματα κυρίως… Βλέμματα αγαπημένων και φίλων. Αυτά τα στιγμιαία «εγκλήματα» αγάπης.
ΙΝFO
Η συλλογή μικρών διηγημάτων του Γιάννη Ευσταθιάδη με τίτλο «Εκατό» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μελάνι.
