Μερικές φορές αναρωτιέμαι πως τα καταφέρνουν. Τα κοινωνικοπολιτικά προβλήματα είναι αυτήν την περίοδο κοινός τόπος. Οι Έλληνες καλλιτέχνες αυτοχρηματοδοτούνται, εκτός κι αν εκπροσωπούν την Ελλάδα σε θεσμικό επίπεδο. Καλλιτέχνης στην Ελλάδα της κρίσης σημαίνει να μην έχεις λεφτά και να αναζητάς στο εξωτερικό ελπίδες. Από την άλλη, η ελληνική πραγματικότητα, ακριβώς γιατί είναι έτσι όπως είναι, παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον σε δημιουργικό επίπεδο.
Προσωπική μου εκτίμηση είναι πως οι καλλιτέχνες της μικρής μας χώρας σήμερα είναι πιο ώριμοι από ποτέ. Ανοίγονται στο νέο που έρχεται, χωρίς όμως να αγνούν και να παρακάμπτουν αυτό που έχει προηγηθεί. Και τελικά πηγαίνουν μπροστά παρόλες τις συνθήκες πίεσης, ριζικών αλλαγών και αναταραχών. Ή ίσως να πηγαίνουν μπροστά ακριβώς γιατί υπάρχουν όλα αυτά. Ας δούμε, λοιπόν, κάποιες συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Inputs, Loops and Anchors (Installation στο ΕΜΣΤ)
Η σημερινή εποχή «επιβάλλει» τις συνέργειες. Η ομάδα των Kernel (Πέτρος Μώρης, Πέγκυ Ζάλη, Θοδωρής Γιαννάκης) κι οι Daily Lazy (Γιώργος Σταμκόπουλος Στέλιος Καραμανώλης, Τούλα Πλουμή, Διονύσης Χριστοφιλογιάννης), αναπτύσσουν συνεργασίες σε ένα ευρύτερο πεδίο εικαστικής έρευνας (η καθεμία με το δικό της εικαστικό λεξιλόγιο), και εξετάζουν αν η συλλογικότητα και η δημιουργία είναι όντως δυο τρόποι θεραπείας από την κρίση.
Ο HOPE είναι ένας από τους πιο πολυπράγμονες εικαστικούς στην πόλη, με την δράση του να εκτυλίσσεται και στο επίπεδο των δημόσιων performances, αλλά σε αυτό της επιμέλειας διάφορων καλλιτεχνικών project. Η τέχνη του ξεκινά από τις παρυφές του γκραφίτι και φτάνει σε φιλόδοξες τοιχογραφίες που κοσμούν από αλάνες και γκαλερί, μέχρι πρώτα και δεύτερα μαγαζιά του Κολωνακίου.
Ο μόνιμος κάτοικος Νέας Υόρκης πια, Πάνος Τσαγκάρης, μέσα από το σύνολο των έργων του αναφέρεται στην οικονομική κρίση στην Ελλάδα, αλλά και τις γενικότερες αλλαγές που συντελούνται στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια.
Η Στεφανία Στρούζα είναι μια ακόμη από τις νέες δημιουργούς που η διαμονή της στο εξωτερικό, έχει διαμορφώσει ένα αρκετά ισχυρό σημείο αναφοράς στο έργο της.
Η Αφροδίτη Ψαρρά, ανήκει στη γενιά που μεγάλωσε με το ίντερνετ, που παίζει στα δάχτυλά της την τεχνολογία και αναπόφευκτα αυτό αντικατοπτρίζεται στα έργα της.
Ο Σωτήρης Μπακαγιάννης, στήνει διαδικτυακές συνθέσεις προκειμένου να εκφράσει τις ανησυχίες του και τα ερεθίσματα που δέχεται από την κοινωνία, ενώ ο Bασίλης Μπαλάσκας, σε μια προσπάθεια να συνομιλήσει με το παρελθόν και το παρόν, μέσα από το έργο φαίνεται να ρωτά: ποια μπορεί να είναι η πολιτική κατάσταση του αύριο; Όσο για τον Θοδωρή Προδρομίδη, τα έχουμε ξαναπεί.
Ο Γιώργος Κόντης, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ο δικός μας, πιο φωτεινός Ρόθκο (ναι, μεγάλη κουβέντα είπαμε) με την αυθεντικότητα της αναπαράστασης της ζωγραφικής του μέσα από την αφαίρεση. Είναι προφανές ότι δεν πρόκειται για έναν παραδοσιακό ζωγράφο…
O Γιώργος Μαραζιώτης πειραματίζεται με διάφορα υλικά και υφές σε μια προσπάθειά να εξερευνήσει την παράδοση και τις μνήμες που κουβαλάμε ως άνθρωποι.
Τα έργα της Ελένης Μπαγάκη πραγματεύονται ιδέες και σκέψεις που σχετίζονται με το γένος, το φύλο και τη σεξουαλικότητα, με έντονο το στοιχείο του χιούμορ στα έργα της.
Η Ινώ Βαρβαρίτη, με το έργο της δημιουργεί ένα πεδίο διαλόγου ανάμεσα στα όρια της εννοιολογικής και της παραστατικής τέχνης.
Η Ιωάννα Πανταζοπούλου με τις εφήμερες εγκαταστάσεις της και την ανατρεπτική προσέγγιση στη χρησιμότητα των υλικών, επανακαθορίζει τη χρήση και το νόημα κοινών αντικειμένων και υλικών, μέσω της απομόνωσης και της ένταξής τους σε ένα νέο πλαίσιο.
Η Τζάνις Ραφαηλίδου πειραματίζεται με διάφορα μέσα και θεματικές, μεταφράζοντας τον κόσμο μέσω αντικειμένων και κινούμενων εικόνων, και προτείνει μία εναλλακτική κλίμακα πραγματικοτήτων και δυνατοτήτων.
Ο Διονύσης Πρωτόγερος, που τα έργα του δείχνουν όλον τον πλούτο της σύγχρονης καλλιτεχνικής έκφρασης με στοιχεία ρεαλιστικά, σουρεαλιστικά ή αφηρημένα, διατυπωμένα ως τοπία του ονείρου και της ιστορίας, γλυπτά της προσωπικής και της συλλογικής μνήμης πλασμένα με υλικά όπως ο πηλός.
Η δουλειά του Vassilis H έχει αναφορές σε καθετί μοντέρνο στην τέχνη και την αρχιτεκτονική. Τα μικρότερα έργα του αποτελούν ένα παιχνίδι κλίμακας και πολλές φορές καταλήγουν ως τμήματα για μεγαλύτερα γλυπτά.
Μέσα σε ένα αβέβαιο παγκόσμιο περιβάλλον, η Βαλεντίνα Κάργα χρησιμοποιεί φτηνά υλικά και συνεργάζεται με άλλους καλλιτέχνες, ενίοτε μένει σε αγροτικές κοινότητες, φέρνοντας στο προσκήνιο ζητήματα που σχετίζονται με τις καινούριες συνθήκες οικονομίας και τους εναλλακτικούς τρόπους διαβίωσης. Στην καλύτερη περίπτωση, λειτουργεί ως ένα statement απέναντι στην κατανάλωση, τη χρήση των φυσικών πόρων, το well-being.
Η Νατάσα Παπαδοπούλου ερμηνεύει το πληροφοριακό χάος της εποχής.
Η Μαριάννα Χριστοφίδου ξεχωρίζει κυρίως για τις εγκαταστάσεις, τα φιλμ και τα κείμενα της. Δημιουργεί έργα που γεφυρώνουν το πλούσιο εκφραστικά παρελθόν με το ασαφές σήμερα.
Τελευταίος, αλλά σε καμία περίπτωση έσχατος, ο Αλέξανδρος Τζάννης είναι ένας ακόμη ανερχόμενος Έλληνας εικαστικός, του οποίου το έργο είναι μια μίξη φουτουριστικών στοιχείων, και γεωμετρικών σχημάτων που καταλήγουν συστατικά μεγαλύτερων εγκαταστάσεων με κεραμικά και νέον.
