Jonathan Jeremiah: Θέλω να είμαι κοντά στους ανθρώπους που αναζητούν τη συντροφικότητα

Η πρώτη επίσκεψη του Jonathan Jeremiah στην Ελλάδα ήταν τον περασμένο Ιούλιο, στο Rockwave Festival, την ημέρα του Robbie Williams. Παρά τη ζέστη και το δυνατό φως, και το γεγονός ότι τα τραγούδια του είναι περισσότερο αισθαντικά από χορευτικά (όχι όλα, έχει και τις λικνιστικές στιγμές του), κατάφερε να κρατήσει τον κόσμο που έλιωνε καρφωμένο επάνω του και μάλιστα να μεταδώσει και μια πολύ ανεβαστική διάθεση σε όλους. Και όλα αυτά με το χαρακτηριστικό του φουλάρι στον λαιμό. 

Η μουσική του πατάει πολύ επάνω στη φολκ και την κάντρι, αλλά και με έντονα σόουλ και ρυθμ εντ μπλουζ στοιχεία. Ιδίως το τελευταίο του, πέμπτο άλμπουμ, που έχει τον τίτλο Horsepower for the Streets, είναι γεμάτο μαύρη ψυχή και σε αυτό συμβάλλει και η βαρύτονη φωνή του. Η οποία, για να είμαι ειλικρινής, σε στιγμές μου φέρνει στο μυαλό τον άλλο αγαπημένο βαρύτονο τραγουδοποιό, τον Sivert Høyem. 

O Jonathan γεννήθηκε στο Λονδίνο από Ιρλανδή μητέρα και Ινδό πατέρα και έπιασε την κιθάρα στα 6 του. Ανακάλυψε τους δίσκους της μητέρας του, από Carole King, Cat Stevens, Serge Gainsbourg και Elvis, μέχρι τα soundtracks από τις ταινίες -που είναι και η αδυναμία του- και βρήκε το νόημα της ζωής του, αρχίζοντας να γράφει τα πρώτα του κομμάτια στα 14. Όταν έγινε 21 αποφάσισε να ζήσει το όνειρο κάθε νέου τραγουδοποιού και ταξίδεψε στο Laurel Canyon στην Αμερική, εκεί όπου στα τέλη της δεκαετίας του ‘60 και στις αρχές της δεκαετίας του ‘70 έφτιαξαν τη δική τους καλλιτεχνική κοινότητα ροκ μουσικοί του L.A., όπως ο Cass Elliot των Mamas & the Papas, η Joni Mitchell, ο Frank Zappa, ο Jim Morrison, η Carole King ή οι The Byrds. Επιστρέφοντας στην Αγγλία, το μυαλό του ήταν γεμάτο μελωδίες και στίχους, και, κάπως, αφοσιώθηκε στη δημιουργία του πρώτου του άλμπουμ, A Solitary Man, που κυκλοφόρησε το 2011.

Μιλήσαμε ένα μεσημέρι μέσω zoom και ενώ είχαμε μόνο 15 λεπτά στη διάθεσή μας, τελικά κλείσαμε μισάωρο. Μου είπε ότι τα τραγούδια του είναι μια συλλογή εικόνων που έχουν περάσει από τη ζωή του και επεκταθήκαμε σε αυτές τις εικόνες μέσα από μία κουβέντα που ξεκίνησε από την ανάγκη του να ζήσει στην εξοχή και έφτασε μέχρι την πρώτη του επαφή με τη μουσική, όταν ήταν ακόμα παιδί. Η συνέντευξη ξεκίνησε κάπως ανορθόδοξα, με εκείνον να ρωτάει πρώτος εμένα, πού βρίσκομαι.

Γεια σου Jonathan, αυτή τη στιγμή βρίσκομαι στην Αθήνα. Εσύ είσαι στο Λονδίνο; Όχι, είμαι στο Σόμερσετ, κοντά στο Στόουνχεντζ.

Σου αρέσει η ζωή στην εξοχή; Είμαι παιδί της πόλης, γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Λονδίνο, αλλά πριν μερικά χρόνια μετακόμισα εδώ, έτσι, για την αλλαγή.

Μετακόμισες λόγω της πανδημίας; Ναι, θεώρησα ότι ήταν μια καλή ευκαιρία να δραπετεύσω από το Λονδίνο και να ξεκινήσω μια νέα ζωή. Έζησα στο Λονδίνο όλη μου τη ζωή και ένιωθα την ανάγκη να ζήσω στην επαρχία και κυρίως να αναπνέω καθαρό αέρα. Ο αέρας είναι τόσο διαφορετικός.

Προτιμάς αυτόν τον τρόπο ζωής; Για να είμαι ειλικρινής, πάντα μου άρεσε η ζωή της πόλης, η βαβούρα της, αλλά λόγω των πολλών τουρνέ που έκανα κουράστηκα. Χρειάζεται η αλλαγή όμως και, όπως φαίνεται, λίγο και από τα δύο.

Ποια είναι η αγαπημένη πόλη που επισκέφθηκες; Θα έλεγα η Νέα Υόρκη γιατί έχω ζήσει εκεί ένα μικρό διάστημα. Μου αρέσει επίσης και το Άμστερνταμ, το οποίο βρίσκω πανέμορφο. Πάντα θεωρούσα ότι η Νέα Υόρκη είναι σαν ταινία, το Άμστερνταμ σαν πίνακας, το Παρίσι σαν φωτογραφία. Στην Αθήνα έχω μείνει μόνο μια εβδομάδα και δεν την έχω δει πολύ. Έμενα στο κέντρο της πόλης αλλά είχε πλάκα, το διασκέδασα. Μου άρεσε γιατί δεν ήταν πολύ τουριστική.

Τι σου άρεσε και τι δεν σου άρεσε στην Αθήνα; Θεωρώ ότι η Αθήνα κρατάει ακόμη τη δική της ταυτότητα. Ελάχιστες πόλεις διατηρούν μια αυθεντικότητα και δυστυχώς μεταλλάσσονται πολύ γρήγορα. Η υπερκατανάλωση τα έχει ισοπεδώσει όλα. Η Αθήνα όμως δεν το έχει χάσει ακόμη. Τα εστιατόρια κρατούν μια παραδοσιακή νότα και όσο το φαγητό είναι καλό, τότε δεν πρέπει να φοβάσαι τίποτα. Μετά την παράσταση στο Rockwave, βγήκαμε για ποτό και κάτσαμε μέχρι τα ξημερώματα, γνωρίσαμε ντόπιους. Όσο δεν πέφτεις στις τουριστικές παγίδες πιστεύω ότι μπορείς να δεις πολύ ωραία πράγματα στην Αθήνα. Όσο μπορείς να αποφεύγεις τα τουριστικά μέρη, τόσο πιο συναρπαστικά πράγματα θα ανακαλύψεις για την πόλη που επισκέπτεσαι. Στα αρνητικά, δεν βρίσκω κάτι που να μη μου αρέσει εκτός από την κίνηση στους δρόμους.

Αυτό σκεφτόμουν και εγώ γιατί όλοι που επισκέπτονται την Αθήνα παραπονιούνται για την κίνηση. Δυστυχώς είναι ένα πρόβλημα. Πολλές πόλεις πλέον έχουν ενσωματώσει ποδηλατοδρόμους ώστε να αποσυμφορήσουν την κατάσταση αλλά στην Αθήνα δεν υπάρχει κάτι τέτοιο, ακόμα. Αυτό πρέπει να κάνετε. 

Από την εμφάνισή του στο Rockwave Festival τον Ιούλιο. Photo: ©Annie Atlasman

Ας μιλήσουμε για τα μουσικά. Από μικρός άκουγες πολλή μουσική. Ποιοι ήταν οι δίσκοι που σε συνεπήραν στην εφηβεία και ποιους δεν μπορούσες να σταματήσεις να ακούς; Θυμάμαι στο πανεπιστήμιο, μόλις είχα χωρίσει, γνώρισα ένα κορίτσι που είχε μια απίθανη συλλογή από δίσκους. Πήγαμε σπίτι της και άρχισε να μου βάζει Scott Walker, Nick Drake, Dusty Bunions, σκοτεινή βρετανική παραδοσιακή μουσική και σκέφτηκα «Θεέ μου, πόσα πράγματα δεν γνωρίζω». Έτσι λοιπόν πέρασα τα επόμενα χρόνια να ακούω τους δίσκους της, μεταξύ των οποίων και το Bryter Layter του Nick Drake, απίστευτος ορχηστρικός δίσκος. Ανακάλυψα τον John Martin και άλλους φολκ τραγουδιστές της βρετανικής σκηνής.  

Τι έγινε σε αυτό το ταξίδι στις ΗΠΑ που σε έκανε να αποφασίσεις να ακολουθήσεις μουσική καριέρα; Είχα πάρα πολλά ερεθίσματα από μικρός. Θυμάμαι, κάποτε βάφαμε το σπίτι με τη μαμά μου και ακούγαμε τον δίσκο Tapestry της Carole King. Έτσι μου καρφώθηκε στο μυαλό ότι πρέπει να ταξιδέψω στο Λος Άντζελες και να γίνω τραγουδιστής στο Laurel Canyon. Κλασικό όνειρο αν είσαι φέρελπις τραγουδιστής, αλλά προφανώς τίποτα από όλο αυτό δεν είναι αληθινό πια. Δεν είδα τίποτα. Ταξίδεψα όμως και δούλεψα στη Νέα Υόρκη. Πήρα το λεωφορείο και πήγα στο Λος Άντζελες μέσω Κολοράντο. Αλλά συνειδητοποίησα ότι για να μπορέσω να βγάλω έναν δίσκο, πρέπει να αποκτήσω μια κανονική δουλειά, έπρεπε να επιστρέψω στο Λονδίνο. Και μου πήρε 10 ολόκληρα χρόνια μέχρι να εκπληρώσω αυτό το όνειρο γιατί έπρεπε να το γράψω, να το ηχογραφήσω. Ήταν το πιο δύσκολο πράγμα που έκανα.

Επειδή είσαι τελειομανής ή επειδή ήσουν πολύ ανασφαλής για να το κάνεις; Όχι, όταν έχεις ένα όνειρο για τον εαυτό σου πρέπει να το κάνεις μόνος σου. Εάν είσαι ο σκηνοθέτης της ταινίας, πρέπει εσύ να παρουσιάσεις τις ιδέες σου για να υλοποιηθούν. Πρέπει να βγάλεις ό,τι έχεις στο κεφάλι σου. Προφανώς μπορείς να προσλάβεις κόσμο να σου κάνουν τη δουλειά, θεωρούσα όμως ότι μπορώ να το κάνω μόνος μου αν βάλω το μυαλό μου να δουλέψει και ήξερα ότι μπορώ να τα καταφέρω – αλλά θα έπαιρνε χρόνο.

Όταν αποφάσισες ότι αυτό είναι που θες να κάνεις, υπήρξαν στιγμές που ένιωσες ότι θέλεις να τα παρατήσεις; Όχι. Για να είμαι ειλικρινής, ποτέ δεν κατάλαβα το νόημα της υλιστικής ζωής. Γιατί πρέπει να αγοράσω έναν καινούργιο καναπέ ενώ έχω ήδη έναν; Δεν αγόρασα ποτέ σπίτι και δεν έκανα τίποτα από τα «πρέπει» που σου λένε να κάνεις. Είχα κάποια πράγματα στο κεφάλι μου και τα εξέφρασα μέσω της μουσικής – άλλωστε δεν είμαι ο καλύτερος συνομιλητής. Προτιμώ να μιλάω στον κόσμο μέσω της μουσικής μου.

Α, είσαι τέτοιος τύπος! Άρα σαν άνθρωπος είσαι περισσότερο εσωστρεφής; Ναι, είμαι αυτός ο τύπος, το παραδέχομαι, χαχα. Έχω τις στιγμές μου και μάλιστα σκέψου ότι πρέπει να εμφανίζομαι μπροστά σε χιλιάδες κόσμο και αυτό είναι ένας πολύ περίεργος συνδυασμός. Δεν είμαι απόλυτος. Μπορείς να είσαι εξωστρεφής με διάφορους τρόπους. Πάντα μου άρεσε ο κόσμος, αλλά το να εκφράζομαι ανοιχτά δεν είναι στα ατού μου. Η μουσική είναι μια πανέμορφη γλώσσα και αν καταφέρεις να την επικοινωνήσεις στον κόσμο δεν χρειάζεται να κάνεις κάτι άλλο. Μπορεί να βγάλει πολύ συναίσθημα.

Είναι αλήθεια ότι εργαζόσουν στο Wembley Arena; Ναι, πολύ σωστά. Ο πατέρας μου επιστρέφοντας από την Ινδία εγκαταστάθηκε στην περιοχή του Wembley και το ίδιο έκανε και η μητέρα μου όταν ήρθε από την Ιρλανδία. Ο πατέρας μου ήταν ηλεκτρολόγος στο Wembley Arena και όταν ήμασταν μικροί με τις αδερφές μου παρακολουθούσαμε αποσπασματικά κάποιες συναυλίες. Είδαμε συναυλία του Bruce Springsteen να φανταστείς. Οι αδερφές μου δούλευαν ως ταξιθέτριες και εγώ σεκιούριτι σε νυχτερινή βάρδια. Τότε ανακάλυψα ότι είμαι νυχτερινός τύπος και μπορώ να δημιουργώ πράγματα όταν ο υπόλοιπος κόσμος κοιμάται. Έχω λιγότερη απόσπαση προσοχής.

Ποια είναι η αγαπημένη συναυλία που έχεις παρακολουθήσει; Από τις αγαπημένες μου, περιέργως, ήταν η συναυλία του Neil Diamond και ο λόγος είναι επειδή ποτέ δεν μου άρεσε η μουσική του. Θυμάμαι εμφανίστηκε στο κέντρο του σταδίου μέσα σε έναν κύκλο που γύριζε αργά και έμοιαζε με κοσμηματοθήκη. Με εντυπωσίασε μάλιστα το γεγονός ότι έκανε 10-15 συναυλίες στη σειρά. Κάποιες φορές, όταν κάνεις τόσο μεγάλα σόου χάνεις την επικοινωνία με το κοινό. Επομένως, όταν είσαι στο κέντρο του σταδίου, υπάρχει ακόμη αυτή η διαδραστικότητα το οποίο το κάνει πιο θερμό.

Τα τραγούδια σου έχουν μια ήρεμη, ζεστή χροιά αλλά παράλληλα αρκετά ανεβαστική διάθεση. Μοιάζεις σαν να κοιτάς πάντα προς τη θετική πλευρά της ζωής, τουλάχιστον στη σκηνή, κάτι το οποίο νιώσαμε στο Rockwave. Σου αρέσει περισσότερο να παίζεις σε open air festivals ή σε μικρά μπαράκια; Κάθε σόου είναι διαφορετικό. Μπορώ να επαναλάβω μια συναυλία στον ίδιο χώρο και να είναι τόσο διαφορετική από την προηγούμενη. Πριν από λίγες εβδομάδες έκανα δύο συναυλίες στο Άμστερνταμ και σκεφτόμουν ότι επιτέλους θα έχω δύο πανομοιότυπα σόου. Αλλά την πρώτη βραδιά όλα ήταν μαγικά και τη δεύτερη ξέσπασε μια καταιγίδα. Πιστεύω ότι όταν είσαι μέσα στη φάση, όλο αυτό μπορεί να σε συνεπάρει, όπως επίσης όταν κάθεσαι απλά στη σκηνή και έχεις το αεράκι να σου παίρνει το μαντήλι. Μου αρέσει αυτή η αντίθεση μεταξύ μιας διαπροσωπικής εμφάνισης σε έναν μικρό χώρο που όλοι κάθονται και ο κόσμος ακούει κάθε συλλαβή. Όταν βρίσκεις ευχαρίστηση, όλα φτιάχνονται. 

Το πιστεύω, γιατί μαθαίνεις πράγματα από αυτό. Το πιο σημαντικό είναι ότι μαθαίνεις να κρατάς το κοινό κοντά. 

Σε έναν κόσμο όπου η ποπ, το hip-hop και τα εύπεπτα τραγούδια κατακλύζουν τα τσαρτς πώς αντιστέκεσαι; Ποτέ δεν παρήγαγα μουσική για να ενταχθώ κάπου ή για να είμαι της μόδας, ούτε καν στο ελάχιστο. Ήμουν πάντα πολύ ευχαριστημένος με ό,τι έκανα – άλλωστε ποτέ δεν μου άρεσε η μόδα. Φοράω τα ίδια ρούχα που φορούσα στα 15 μου. Στην εφηβεία ήμουν goth. Ποτέ δεν μου άρεσε η άποψη ότι σε κάποιον μπορεί να αρέσεις σήμερα αλλά δεν είναι σίγουρο ότι θα του αρέσεις αύριο. Δηλαδή έχεις κάποιες αξίες σήμερα, αλλά αύριο μπορεί να μην ισχύουν; Αυτό είναι απαίσιο σαν σκέψη. Θεωρώ ότι συνήθως ξέρεις ποιος είσαι και αυτό έχει σημασία. Ποτέ δεν μου άρεσε να πρέπει να πέσω στην ανάγκη της αρεσκείας των άλλων. Μου αρέσει να ασχολούμαι με πράγματα που να έχουν αναφορές στην κληρονομιά, στη μυθολογία, στην φολκλόρ παράδοση, σε πράγματα που έχουν αντέξει στον χρόνο, που μπορούμε να δουλέψουμε και να τα εξελίξουμε και, αν το καλοσκεφτούμε, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά πάντοτε βρίσκονταν εκεί.

Οπότε είσαι μεγάλος θαυμαστής της αρχαίας μυθολογίας; Ναι βασικά μου άρεσαν πάντα οι αγγλικοί μύθοι, οι φολκλόρ ιστορίες, τα παραδοσιακά τραγούδια. Στην Ελλάδα είστε το παράδειγμα της μυθολογίας, βρίσκεστε στο επίκεντρο όλου του κόσμου. Η πρώτη σειρά σε συναυλία σαν να λέμε. Εμένα με ινρτιγκάρει η αγγλική φολκ μουσική και όλες οι αναφορές στη δική μας μυθολογία, στον βασιλιά Αρθούρο όπως επίσης και στις μυθολογικές ιστορίες. Πάντα με συνεπαίρνει αυτό.

Διάβασα ότι σου αρέσουν πολύ τα soundtracks. Ναι. Για μένα η μουσική είναι μια οπτικοακουστική διαδικασία. Στο μυαλό μου η μουσική έχει εικόνα.

Με ποιον σκηνοθέτη θα ήθελες να συνεργαστείς και να γράψεις μουσική για ταινία του; Πολύ ενδιαφέρουσα και δύσκολη ερώτηση. Προσπαθώ να σκεφτώ ταινίες που μου αρέσουν. Σήμερα μιλούν όλοι για τον Quentin Tarantino γιατί όταν γυρίζει μια σκηνή λένε ότι έχει ήδη σκεφτεί το τραγούδι που θα πλαισιώσει την εικόνα. Εγώ είμαι το ανάποδο, θα είχα έτοιμο το τραγούδι και θα προσπαθούσα να το πλαισιώσω με εικόνα. Τελευταία μου αρέσει πολύ ο Brian de Palma. Είναι τελείως κόντρα σε εμένα, γιατί η οπτική του είναι πιο σκοτεινή και βίαιη, επομένως προσπαθώ να καταλάβω τη σκέψη του. Οι αναφορές του στον Hitchcock με ιντριγκάρουν. Χθες παρακολούθησα μια συνέντευξη του Stanley Kubrick και είδα πώς αλληλεπιδρά με τους ηθοποιούς, πώς άφηνε τον ηθοποιό να ξεδιπλώσει το ταλέντο του χωρίς να επεμβαίνει πολύ. Επίσης ένας από τους πιο σκοτεινούς σκηνοθέτες. 

Το τελευταίο σου άλμπουμ είναι περισσότερο soulful. Μπορείς να μου μιλήσεις για αυτό; Πώς εμπνέεσαι; Οι στίχοι είναι αυτοβιογραφικοί; Εμπνέομαι από τη συμπεριφορά των ανθρώπων γενικότερα. Ο λόγος που προτιμώ να βρίσκομαι στην πόλη είναι γιατί μπορώ να παρατηρώ, από απόσταση, την επικοινωνία των ανθρώπων. Αυτό πραγματικά είναι ένα μεγάλο προνόμιο. Όταν γράφω για ζητήματα καρδιάς, συνήθως είναι προσωπικά βιώματα, είμαι εγώ. Τα τραγούδια μου δεν είναι γραμμικά. Τα τραγούδια μου είναι μια συλλογή εικόνων που έχουν περάσει από τη ζωή μου. Προσπαθώ πάντα να ταυτίσω πτυχές της ζωής μου με άλλων ανθρώπων, έτσι ώστε να γράψω κάτι που μπορεί να ανακουφίσει, να δώσει ελπίδα.

Σήμερα ο κόσμος υποφέρει από έναν πόλεμο που σιγοβράζει, μια οικονομία που κατρακυλάει αλλά και τη συνεχή άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων. Πώς αισθάνεσαι για αυτό; Ποιες είναι οι σκέψεις σου γύρω από αυτά τα ζητήματα; Προσπαθώ να απαντώ στο μέτρο που μπορώ. Αναρωτιέμαι εάν υπήρχαν τόσο διχαστικά χρόνια στο παρελθόν. Δεν με εκπλήσσει όλο αυτό γιατί πιστεύω ότι τόσο η διχόνοια όσο και ο φυλετισμός ήταν πάντα παρόντα. Ο κόσμος, οι επιχειρήσεις διψάνε για εξουσία. Τα τελευταία χρόνια έχουμε χωριστεί, ειδικά μετά την πανδημία οι επιχειρήσεις προσπαθούν να πάρουν πίσω τα διαφυγόντα κέρδη των τελευταίων ετών. Δεν φαντάζεσαι οι λογαριασμοί ρεύματος εδώ πόσο έρχονται. Πριν την πανδημία θεωρούσα ότι ήδη ήταν εξωφρενικοί. Εκείνη την περίοδο μάλιστα έγραφα ένα τραγούδι, πριν ακόμη σκάσει η ενεργειακή κρίση, και έλεγα ότι αναγκαζόμουν να κοιμάμαι με το τζιν και τις μπότες μου. Δεν έχει σημασία αν θα ανάψεις το καλοριφέρ, όταν δεν έχεις χρήματα να φτιάξεις τα παράθυρα, τη μόνωση του σπιτιού σου. Αναρωτιέμαι, πώς ο κόσμος τα βγάζει πέρα; Υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε; Προσπαθώ μέσω της μουσικής μου να μεταφέρω όσο μπορώ θετικά μηνύματα. Δεν είμαι πνευματικός άνθρωπος, δεν σκέφτομαι για ανώτερες δυνάμεις. Έχω γνωρίσει πολύ μοναχικούς ανθρώπους που η μουσική τους φέρνει αγαλλίαση. Θέλω να συνεχίσω να κάνω αυτό το πράγμα και να προσπαθώ να φέρω τον κόσμο κοντά. Αυτό είναι όλο. Με ενδιαφέρει να ανήκω σε μια ομάδα ανθρώπων που έχουμε όσο μπορούμε λιγότερο μίσος ο ένας για τον άλλο. Να μπορούμε να ακούσουμε ο ένας τον άλλο, αλλά όχι όπως οι χίπηδες. Δέχομαι ότι ο κόσμος είναι διαφορετικός και ο καθένας αντιλαμβάνεται και ζει τη ζωή του με τον τρόπο του. Ποιος είμαι εγώ που θα πω στον άλλο ότι η άποψή του δεν είναι σωστή; Θέλω να είμαι κοντά στους ανθρώπους που αναζητούν τη συντροφικότητα.

Γράφεις συνεχώς μουσική; Ναι. Ιδέες και τραγούδια έρχονται σε καθημερινή βάση και το μυαλό προσπαθεί να τα εκφράσει και δεν μπορώ να το ελέγξω. Στις 3 τα ξημερώματα σιγοτραγουδούσα μια μελωδία και σκεφτόμουν ότι πρέπει να την εξελίξω, αλλά όπως είπα, εγώ είμαι νυκτόβιο ον και δουλεύω περίεργες ώρες.