Ο Chico Freeman συγκαταλέγεται στο πάνθεον των τεράστιων και πιο σημαντικών μουσικών της τζαζ μουσικής. Γεννημένος το 1949 στο Σικάγο, από τη στιγμή που ήρθε σε αυτόν τον κόσμο είχε από πάνω του πολλά “μαγικά μουσικά ραβδιά”. Του σαξοφωνίστα πατέρα του, Von Freeman, του κιθαρίστα θείου του George Freeman και του άλλου θείου του και ντράμερ, Bruz Freeman. Η αστρόσκονη ήταν αναπόφευκτη μέσα στην πρώτη τζαζ οικογένεια εκείνης της πόλης.
Παρ’ ότι ξεκίνησε με το πιάνο και μετά έπιασε την τρομπέτα, τελικά ήταν το σαξόφωνο εκείνο που τον κέρδισε και ο Chico αφιέρωσε τη ζωή του σε αυτό. Σπούδασε στη Νέα Υόρκη και έχει υπάρξει και ο ίδιος δάσκαλος της τέχνης του.
Αν και η τζαζ ήταν η πρώτη μουσική στην οποία εκτέθηκε, πολλές από τις πρώτες επαγγελματικές του συναυλίες ήταν σε κλαμπ του Σικάγο με καλλιτέχνες της μπλουζ μουσικής, όπως ο Memphis Slim και ο Lucky Carmichael. Ξεφεύγοντας από το ένα είδος, διερεύνησε τις ρίζες πολλών μουσικών ιδιωμάτων, πειραματίστηκε, συνεργάστηκε με θρύλους της τζαζ, της ποπ, της λάτιν και της R&B μουσικής σκηνής, και αυτή η λίστα είναι τεράστια. Τι να πρωτοσημειώσει κανείς… Dizzy Gillespie, McCoy Tyner, Elvin Jones, Charles Mingus, Jack DeJohnette, Art Blakey, Wynton Marsalis, Branford Marsalis, Hank Jones, Freddie Cole, Joe Henderson, Bobby Hutcherson, Roy Haynes, Von Freeman, Arthur Blythe , Lester Bowie, Famadou Don Moye, Cecil McBee, Kirk Lightsey, John Hicks, Mal Waldron, Earth, Wind & Fire, the Eurythmics, the Temptations, the Four Tops, Sting, Chucho Valdes, Tito Puente, Machito, Irakere, Arturo Sandoval, Celia Cruz, Giovanni Hidalgo, Paulinho DaCosta, Nana Vasconcelos, Ray Barretto, Eddie Palmieri και η διάσημη ορχήστρα El Gran Combo de Puerto Rico.
Έχει ηγηθεί δύο κορυφαίων all star σχημάτων, των περίφημων Leaders, με την συμμετοχή των Lester Bowie, Cecil McBee, Arthur Blythe, Don Moye και Kirk Lightsey, αλλά και των Roots το 1991, όπου συμμετείχαν θρύλοι όπως οι Benny Golson, Buster Williams, Nathan Davis, Arthur Blythe ή Ed Thigpen.
Θα σκεφτόταν κανείς ότι ένας τόσο μεγάλος μουσικός που στα 74 χρόνια του έχει ζήσει τόσα πολλά, αν έφευγε από τη χώρα που γέννησε το είδος μουσικής που υπηρετεί θα ήταν ίσως για να κάνει μόνιμες διακοπές σε κάποιον εξωτικό προορισμό. Κι όμως, ο Chico, ως πραγματικά ένας “ελεύθερος άνθρωπος” που ακόμα ψάχνεται και αναζητά, έζησε για κάποια χρόνια στην Ελλάδα για να μάθει τα ντόπια μουσικά όργανα και τους παραδοσιακούς ήχους μας, απέκτησε φίλους και τώρα κατοικεί στην Ελβετία αλλά δεν σταματά να βρίσκεται “on the road” και να δίνει συναυλίες παντού.
Με το τελευταίο του σχήμα, Exotica Trio, που απαρτίζεται από τον ίδιο στο τενόρο και σοπράνο σαξόφωνο αλλά και στα ξύλινα πνευστά, τον σπουδαίο κοντραμπασίστα και παλιό του συνεργάτη Heiri Känzig και τον μάγο των κρουστών, Reto Weber θα βρεθεί στο Half Note Jazz Club για να δώσει 4 συναυλίες, από την Παρασκευή 8 έως και τη Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου. Μιλήσαμε λίγο πριν επιστροφή του στη χώρα μας για αυτά τα μικρά αλλά τόσο σημαντικά στοιχεία που τον διαμόρφωσαν και τον κάνουν τόσο ξεχωριστό.
Επιστρέφετε στην Ελλάδα μετά από καιρό. Ζήσατε για κάποια χρόνια στη Θεσσαλονίκη, θα πρέπει να αισθάνεστε σαν στο σπίτι σας όποτε βρίσκεστε εδώ. Τι σας λείπει περισσότερο και τι καθόλου; Περισσότερο μου λείπουν οι άνθρωποι. Έκανα μερικούς υπέροχους φίλους στην Ελλάδα και μου λείπουν στην καθημερινότητά μου. Μου λείπει βέβαια και το φαγητό! Το φαγητό στην Ελλάδα είναι φρέσκο και λατρεύω την τοπική κουζίνα.
Έχετε επιστρέψει στην Αμερική; Όχι, δεν επέστρεψα για να ζήσω εκεί. Έχω δώσει πολλές συναυλίες και έχω κάνει τουρνέ στις ΗΠΑ από τότε που έφυγα από την Ελλάδα, αλλά κατοικώ πλέον στην Ελβετία.
Θα επιστρέφατε στην Ελλάδα για να μείνετε ή έχει κλείσει αυτός ο κύκλος; Πάντα κρατάω ανοιχτούς τους ορίζοντές μου σε αυτά τα πράγματα, ποτέ δεν λέω ποτέ. Θα μου άρεσε να έχω μια μόνιμη κατοικία στην Ελλάδα και να έρχομαι τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο, ίσως αυτό να είναι εφικτό.
Τα παλιά τα χρόνια, οι μουσικοί της τζαζ ήταν αυτοδίδακτοι και εξελίσσονταν μέσω της επαφής τους με άλλους μουσικός στα μικρά κλαμπ και τις τουρνέ. Συμβαίνει ακόμα αυτό στις ΗΠΑ; Ανακαλύπτετε αυτοδίδακτα ταλέντα στα πιο απίθανα μέρη; Οι περισσότεροι νέοι μουσικοί βρίσκουν μέντορες. Ο πατέρας μου, ο Von Freeman, υπήρξε μέντορας τόσων πολλών νέων μουσικών στο Σικάγο και υπάρχουν κι άλλοι που είχαν αυτόν τον ρόλο. Πάντα όμως υπάρχουν και οι νέοι που είναι σχεδόν αυτοδίδακτοι. Φυσικά πολλοί σπουδάζουν και αποφοιτούν από κάποιο κολέγιο.
Πώς ήταν να μεγαλώνετε κάτω από την “ομπρέλα” του Von Freeman; Τι θυμάστε περισσότερο από εκείνες τις μέρες και τους μουσικούς που είχατε την ευκαιρία να γνωρίσετε ως παιδί; Ήταν μια καθημερινή εκπαίδευση. Ο πατέρας μου έκανε καθημερινά εξάσκηση και εγώ μεγάλωσα ακούγοντάς τον και μαθαίνοντας για την πειθαρχία και την έντονη ηθική απέναντι στη δουλειά, μέσα από το δικό του παράδειγμα. Φυσικά είχα την ευκαιρία να ακούω μερικούς από τους μεγαλύτερους μουσικούς στην ιστορία της τζαζ μέσα στο σαλόνι μου, όπου έκαναν τις πρόβες τους, και αργότερα, όταν ήμουν αρκετά μεγάλος, σε συναυλίες και jam sessions.
Τι σας έκανε να πάρετε την απόφαση ότι το σαξόφωνο είναι τελικά το όργανό σας; Αρχικά έπαιζα τρομπέτα και αυτό το όργανο σπούδαζα στο Πανεπιστήμιο, μέχρι που μια μέρα ζήτησα να πάρω στο σπίτι μου ένα όργανο για την περίοδο του spring break. Ο καθηγητής έδωσε την άδειά του και, ενώ όλοι έκαναν διακοπές, εγώ έμεινα σπίτι για δύο εβδομάδες και έκανα εξάσκηση 10 ώρες τη μέρα. Όταν οι διακοπές τέλειωσαν, μάζεψα όλη μου τη δύναμη και ζήτησα να αλλάξω κατεύθυνση και να σπουδάσω ως κύριο όργανο το σαξόφωνο. Τα υπόλοιπα ανήκουν στην ιστορία…
Ποια ήταν η πιο σημαντική συμβουλή που σας έδωσε ο πατέρας σας ή κάποιος άλλος θρύλος της τζαζ; Η αλήθεια είναι ότι έχω δεχτεί πολλές συμβουλές από τον πατέρα μου και άλλους σπουδαίους καλλιτέχνες, όπως ο McCoy Tyner, ο Elvin Jones, ο Muhal Richard Abrams, ο Sam Rivers, ο Arthur Blythe, ο Hamiet Bluiett, ο Billy Hart για να αναφέρω μόνο μερικά ονόματα, αλλά ένα πράγμα που μου είπε ο πατέρας μου ξεχωρίζει στο μυαλό μου και αυτό είναι: Να είσαι αυθεντικός, να είσαι ο εαυτός σου, είναι εύκολο να αντιγράψεις κάποιον άλλον, αλλά το να πιστέψεις στη φωνή σου μπορεί να είναι πολύ πιο δύσκολο γιατί η αποδοχή δεν κερδίζεται εύκολα. Οι άνθρωποι τείνουν να αγαπούν αυτό που γνωρίζουν και το να είσαι αυθεντικός θέλει θάρρος.
Εσείς τι θα συμβουλεύατε έναν νέο μουσικό που προσπαθεί να ανελιχθεί στη σκηνή σήμερα; Διαφορετικοί καιροί… Ποτέ να μην το βάζει κάτω.
Τι είναι πιο σημαντικό στη τζαζ, η ξέφρενη φαντασία ή η τέλεια τεχνική; Η πίστη στον εαυτό σου και στη δική σου έκφραση, αυτή είναι η ουσία αυτής της μουσικής αν θέλεις να αγγίξεις τους ανθρώπους. Η τεχνική για χάρη της τεχνικής δεν εξυπηρετεί! Πρέπει να έχεις την ανάγκη για έκφραση και μετά να αναπτύξεις την τεχνική που θα σε βοηθήσει να πετύχεις αυτό που θέλεις να εκφράσεις.
Ποια είναι η πιο μαγική στιγμή/ανάμνηση στην καριέρα σας γενικά και ποια από τις εμφανίσεις σας στην Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια; Δεν έχω μόνο μία στην καριέρα μου, ευτυχώς έχω ζήσει τόσες υπέροχες στιγμές, ωστόσο, υπάρχει μία που ξεχωρίζει σε σχέση με τις εμφανίσεις μου στην Ελλάδα. Στο Μέγαρο Μουσικής στην Αθήνα με μια ορχήστρα δωματίου 23 εγχόρδων που έπαιζε διασκευές της δικής μου μουσικής για σχεδόν 2000 άτομα κοινό.
Πέρα από τα σόου, έχετε άλλα σχέδια για το άμεσο μέλλον; Δουλεύετε επάνω σε κάτι; Ναι, έχω ένα πρότζεκτ που ονομάζεται McCoy Tyner Legends, το οποίο θα κάνει τουρνέ την επόμενη χρονιά και περιλαμβάνει τον Avery Sharpe στο μπάσο, τον Ronnie Burrage στα τύμπανα, τον Antonio Farao στο πιάνο, τον Steve Turre στο τρομπόνι και εμένα. Επίσης το Chico Freeman Chicago Experience, στο Σικάγο, με νέους νέους “παίκτες”: Στο πιάνο ο Julius Tucker, στο μπάσο ο Christian Dillingham, στα τύμπανα ο Kyle Swan και special guest στα κρουστά ο Reto Weber. Και βέβαια το Chico Freeman Quintet μου, με τον Avery Sharpe στο μπάσο, στα τύμπανα τον Yoron Israel, στο πιάνο τον Julius Tucker, στο βιμπράφωνο τον Thaddeus Tukes και φυσικά τον εαυτό μου. Θα κάνουμε ηχογραφήσεις με αυτά τα σχήματα σύντομα και θα συνεχίσω να περιοδεύω σε όλη την Ευρώπη, την Ασία, τη Νότια Αμερική και τις ΗΠΑ.
