Ο Agustín Victor Casasola (1874-1928) δεν ήταν ένας από τους ζωγράφους ή τους ποιητές ή, τέλος πάντως, ένας από τους πολλούς διανοούμενους ή επαναστάτες που στις αρχές του 20ού αιώνα σκόπιμα προσπάθησαν να πλαστογραφήσουν τη Μεξικανική ταυτότητα. Αλλάς ένας μάρτυρας που κατέγραψε ρεαλιστικά μια εποχή που θεμελίωσε την εικόνα που έχει σήμερα το Μεξικό.
Φωτογράφος και συνιδρυτής της “Mexican Association of Press Photographers”. Γεννημένος στο Μεξικό, ο Casasola μαθήτευσε στη στοιχειοθεσία και αργότερα έγινε ρεπόρτερ της El Imparicial, μιας από τις υποστηρικτικές εφημερίδες της κυβέρνησης Diaz. Εκείνη την περίοδο η φωτογραφία εισέρχεται σιγά σιγά στις σελίδες των εφημερίδων. Τον καιρό αυτό, οι φωτογραφίες του εστίαζαν στην αναπαράσταση της κοινωνικής ελίτ, όπως πρόσταζαν οι αρχισυντάκτες. Με την πτώση και εξορία του δικτάτορα, η κάμερα του σύντομα θα κατέγραφε εικόνες μεγαλύτερης κοινωνικής και ιστορικής σημασίας.
Το 1905, ο Agustín Victor Casasola με τον νεαρό αδερφό του Miguel, άρχισαν το δικό τους πρακτορείο φωτογραφιών, το “Casasola Fotograficos”. Μέσα σε δύο χρόνια, έλαβε ειδικό βραβείο για τις φωτογραφίες της εκτέλεσης των τριών δολοφόνων του πρώην προέδρου της Γουατεμάλα, “General Lisandro Barillas”, ενώ αντίκριζαν το εκτελεστικό απόσπασμα στο Belen Prison. Aν και η δημοσιογραφική κάλυψη της εκτέλεσης απαγορευόταν, ο Casasola σκαρφάλωσε σε ένα στύλο τηλεφώνου και “τράβηξε” πέρα απ’τον τοίχο της φυλακής.
Με το ξέσπασμα της Μεξικάνικης Επανάσταησς το 1910, ο φωτογράφος ίδρυσε τη “Mexican Association of Press Photographers” και ένα χρόνο αργότερα το “Graphic Information Agency”, που θα γινόταν το πρώτο φωτογραφικό πρακτορείο που περιελάμβανε άλλους φωτογράφους. Το μότο του ήταν: «Έχω ή μπορώ να παράγω τις φωτογραφίες που θέλεις.» Σύντομα στην αντιπροσωπεία συμμετείχαν 483 φωτογράφοι και δεν ήταν καθαρό ποιες φωτογραφίες προέρχονταν από τον Casasola, τον αδερφό του ή τα άλλα μέλη.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ποτέ δε λογάριασε τον εαυτό του ως ένα φωτογράφο που κάνει τέχνη, όπως για παράδειγμα ο Εdward Weston ή ο Μanuel Alvarez Bravo, δύο άντρες που αιχμαλώτισαν με το φακό τους το πρόσωπο του Μεξικό. Έβλεπε τον εαυτό του αρχικά σα δημοσιογράφο- έναν άνθρωπο που τραβάει φωτογραφίες για να πει μια ιστορία. Bέβαια, πολλές απ’ τις φωτογραφίες του ξεπερνούν τη δεξιοτεχνία μιας δημοσιογραφικής φωτογραφίας και αγγίζουν τα όρια της τέχνης.
Το Μεξικό του Agustín Victor Casasola
Δεν υπάρχει μέσο με μεγαλύτερη αμεσότητα από τη φωτογραφία. Εκεί έγκειται και η δύναμή της. Τώρα εάν ο Casasola το γνώριζε αυτό ενστικτωδώς ή διανοητικά δεν είναι αυτό που μετράει. Ήταν ένας άνθρωπος που άφησε στη χώρα του κληρονομιά και τη χάραξε στο μυαλό κάθε πολίτη της, συνδέοντας τον με την αναγέννηση του έθνους του. Και έχει βεβαιώσει τις μελλοντικές γενιές ότι του Μεξικού ότι το παρελθόν δε θα περάσει ποτέ στη λήθη.