Μετά τη βράβευσή του στο Φεστιβάλ Βενετίας με το Χρυσό Λέοντα, το Τζόκερ του Τοντ Φίλιπς έκανε την πρεμιέρα του στην Αμερική στο πλαίσιο του 58ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης. Η ταινία σηματοδοτεί μια στροφή στην καριέρα του σκηνοθέτη Τοντ Φίλιπς που φημίζεται για τις middle-of-the-road κωμωδίες όπως η υπερ-επιτυχημένη τριλογία The Hangover, το Due Date και η κινηματογραφική μεταφορά του Στάρσκι και Χατς, κι αποτελεί άλλο ένα ερμηνευτικό tour de force από τον Χοακίν Φίνιξ, που επιστρέφει στα multiplex μετά από μια χρονιά στο arthouse με τα Μαρία Μαγδαληνή, The Sisters Brothers και Μην Ανησυχείς, δεν θα Φτάσει Μακριά με τα Πόδια (παραδόξως όχι τίτλος τραγουδιού των Arctic Monkeys).
Το κλίμα την εβδομάδα προβολής της ταινίας στις αμερικάνικες αίθουσες είναι τουλάχιστον ηλεκτρισμένο, με συζητήσεις, αντιδράσεις, hot takes κι αντιπαραθέσεις να κυριαρχούν στα social media – πριν καν το κοινό έχει την ευκαιρία να δει το Τζόκερ με τα μάτια του, φαίνεται ότι όλοι έχουν διαμορφώσει μια άποψη γι’ αυτό. Σίγουρα η έκκληση των συγγενών των θυμάτων του ένοπλου που σκότωσε 7 άτομα κατά τη διάρκεια της προβολής του Σκοτεινού Ιππότη το 2012 στο Κολοράντο να μην παιχτεί η ταινία στις τοπικές αίθουσες επειδή μπορεί να ενέπνεε προβληματικά άτομα να επαναλάβουν αυτή την πράξη, αλλά και οι φόβοι του στρατού και της αστυνομίας για πιθανά περιστατικά βίας και οπλοφορίας στα σινεμά, δεν βοήθησε την ήδη τοξική αύρα της ταινίας, που παρουσιάζει έναν μοναχικό και ψυχικά άρρωστο άνθρωπο να οδηγείται στα άκρα από την αδικία της κοινωνίας, τιμωρώντας την με σφαίρες.
Φυσικά η συζήτηση γύρω από την ταινία ήταν κυρίαρχο θέμα και στην πρεμιέρα της στην Νέα Υόρκη, από την οποία σας μεταφέρουμε παρακάτω τις πιο ενδιαφέρουσες δηλώσεις του Φίνιξ και του Φίλιπς….
Χοακίν Φίνιξ και Τοντ Φίλιπς στα γυρίσματα
Περιμένατε ότι το Τζόκερ θα προκαλούσε τόσες αντιδράσεις πριν καν προβληθεί στις αίθουσες;
Χοακίν Φίνιξ Δεν σκέφτηκα τι θα συμβεί με την ταινία από τη στιγμή που την ολοκληρώσαμε. Έδωσα στις αδερφές και τη μαμά μου το σενάριο, το διάβασε όλη η οικογένεια και το συζητήσαμε πάρα πολύ… Δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις, θέτει πολλά ερωτήματα και σε κάνει να σκεφτείς. Ήταν ένα φοβερά και το σενάριο και ο χαρακτήρας.
Τοντ Φίλιπς Είναι μια περίπλοκη ταινία, κι αυτό είναι αποδεκτό. Δεν περίμενα το μέγεθος της κουβέντας που θα προκαλούσε – είναι ενδιαφέρον που ο κόσμος μιλάει γι’ αυτό, η ταινία είναι η δήλωση. Όμως βοηθάει να την έχεις δει, είναι τρελό να γράφονται άρθρα για την ταινία και ξεκινούν λέγοντας ‘δεν το έχω δει, δεν θα το δω ποτέ’ και μετά ακολουθούν δύο σελίδες άποψης. Δεν πιστεύω, ωστόσο, ότι έχει βλάψει την ταινία η συζήτηση γύρω από αυτή. Μάλλον την έχει βοηθήσει
Τοντ, ποιοι σκηνοθέτες σε έχουν εμπνεύσει στην καριέρα σου;
ΤΦ Μεγάλωσα με κωμωδίες, σαν αυτές του Ιβάν Ράιτμαν και του Τζον Λάντις. Αλλά όταν άρχισα να μελετώ το σινεμά και σαν φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, οι ταινίες της δεκαετίας του ΄70 άγγιζαν τον κόσμο. Από Σίντνεϊ Λιούμετ, Μάρτιν Σκορσέζε… φυσικά το Τζόκερ είναι επηρεασμένο από τον Βασιλιά της Κωμωδίας, τον Ταξιτζή, την Σκυλίσια Μέρα, τη Φωλιά του Κούκου, το Network. Ανακάλυψα αυτές τις ταινίες στα 20κάτι μου, αλλά ήταν σημεία αναφοράς με τους συνεργάτες μου σε αυτή την ταινία, με κυριότερες εκείνες του Σκορσέζε. Η παραγωγός μας, η Έμμα Κόσκοφ, είναι παραγωγός των ταινιών του τα τελευταία 17 χρόνια. Με το [σχεδιαστή παραγωγής] Μαρκ Φρίντμπεργκ βασιστήκαμε σε άλλες ταινίες και φωτογραφίες της για τις οπτικές αναφορές της ταινίας.
Η ταινία χρησιμοποιεί έναν προϋπάρχοντα χαρακτήρα σαν βάση, αλλά τον πηγαίνει προς μια διαφορετική κατεύθυνση. Πώς τον ερμηνεύσατε και τι ήταν αυτό που σας τράβηξε σε εκείνον;
ΤΦ Η ιδέα προέκυψε επειδή θέλαμε να κάνουμε μια απέριττη εκδοχή μιας ταινίας βασισμένης σε κόμικ, μια μελέτη ενός χαρακτήρα που έχουμε δει στις ταινίες που έχουν κατακλύσει το σινεμά τα τελευταία 15 χρόνια. Για μένα η λογική επιλογή ήταν ο Τζόκερ, που συμβολίζει το χάος και το αλαλούμ. Θέλαμε να δούμε πώς έφτασε σε αυτό το σημείο, αλλά με όσο πιο ρεαλιστικό τρόπο ήταν δυνατόν. Πώς απέκτησε αυτό το γέλιο; Πώς απέκτησε πράσινα μαλλιά και κάτασπρο δέρμα; Στα κόμικ έπεσε μέσα σε οξύ, αλλά αυτό δεν θα συνέβαινε στον αληθινό κόσμο, οπότε σκεφτήκαμε την εκδοχή του κλόουν. Πήραμε το χαρακτήρα που όλοι ξέραμε και τον περάσαμε μέσα από ένα ρεαλιστικό φίλτρο
ΧΦ Πριν καν διαβάσω το σενάριο, ο Τοντ μού έδειξε βίντεο ανθρώπων που έχουν αυτή την πάθηση με το νευρικό γέλιο. Το γέλιο του Τζόκερ είναι χαρακτηριστικό και όλοι φαντάζονται πώς θα έπρεπε να είναι και θεώρησα ότι ήταν ένας έξυπνος τρόπος προσέγγισής του και σίγουρα επηρέασε το πώς ανέπτυξα και δημιούργησα το χαρακτήρα. Είδα τα βίντεο, διάβασα το σενάριο και μετά άρχισαν ατελείωτες συζητήσεις με τον Τοντ. Έκανα πολλά πράγματα μόνος μου, αλλά ήταν πολύ βαρετά και δεν πρόκειται να τα μοιραστώ μαζί σας.
Υπάρχει μια διπλή φύση στο χαρακτήρα του Τζόκερ, τα παιδιά τον βλέπουν με έναν τρόπο, οι ενήλικες με τον ακριβώς αντίθετο. Ποιες ήταν οι προκλήσεις στη δημιουργία και την ενσάρκωσή του;
ΤΦ Δύσκολη ερώτηση. Η ταινία ξεκινά με τον ήρωα να προβάρει το χαμόγελο και το συνοφρύωμά του και συνειδητοποιείς ότι αυτός ο τύπος καταρχάς αναζητά μια ταυτότητα. Ψάχνει μια πατρική φιγούρα, τη βρίσκει στο χαρακτήρα του Ρόμπερτ Ντε νίρο που παρακολουθεί στην τηλεόραση, τη βρίσκει στον Τόμας Γουέιν όταν νομίζει ότι μπορεί να υπάρχει μια σύνδεση, αλλά -και αυτό το λέω έχοντας γυρίσει πολλές κωμωδίες στη ζωή μου με καταπληκτικούς κωμικούς- υπάρχει μια πολύ λεπτή γραμμή μεταξύ κωμωδίας και τραγωδίας και προέρχεται από ένα σκοτεινό μέρος. Ήταν ενδιαφέρουσα η εξερεύνηση του τι τελικά είναι η ζωή του, από τη στιγμή που οι μικροί τον βλέπουν σαν αστείο και οι μεγάλοι σαν τραγικό. Για τον Άρθουρ, ισχύουν και τα δύο.
Το Τζόκερ προβάλλεται στις αίθουσες σε διανoμή της Tanweer
