Όταν το 2016 βγήκε η πρώτη σεζόν του The Crown δεν ενδιαφέρθηκα να τη δω. Μου φάνηκε αδιάφορη μια σειρά με κεντρικό θέμα τη βασιλική οικογένεια της Βρετανίας. Δεν διάβαζα και δεν άκουγα ποτέ τα gossip που αφορούσαν τα μέλη της και γενικά τους βαριόμουν και τους βαριέμαι.
Βέβαια ενώ μεγάλωνα στα 80ς και στα 90ς η πριγκίπισσα Νταϊάνα ήταν μια σούπερ ποπ σταρ μεγέθους Μαντόνα. Σχεδόν ήταν αδύνατο να μην παρακολουθούσες τις εξελίξεις στον γάμο της, το διαζύγιο της, τους νέους της έρωτες και, φυσικά, τον θάνατό της. Θα έπρεπε να μην είχες τηλεόραση, πράγμα που εκείνες της εποχές, ήταν, σχεδόν αδιανόητο.
Όσοι όμως έβλεπαν το The Crown -φίλοι, γνωστοί, συνάδελφοι- κολλούσαν, το σχολίαζαν με ενθουσιασμό και το συνιστούσαν χωρίς δεύτερη σκέψη. Ε και μόνο φιλοβασιλικούς δεν τους λες, οπότε είπα να του δώσω μια ευκαιρία και… κόλλησα. Απλώς από την αρχή κατάλαβα ότι έχει νόημα να το δεις μόνο στις πραγματικές του διαστάσεις: μια σειρά μυθοπλασίας που βασίζεται σε αληθινά γεγονότα, με σχετικά ανώδυνες αναφορές σε ιστορικά γεγονότα, με κριτική στάση αλλά όχι με τη λογική να «τα ισοπεδώσουμε όλα»· στο κάτω κάτω αν απομυθοποιήσεις κάτι πώς θα κρατήσεις το ενδιαφέρον του κοινού γι’ αυτό; Κακά τα ψέματα, το The Crown είναι, κυρίως, οικογενειακό δράμα, μόνο που εδώ η μητέρα της ιστορίας φοράει στέμμα και σε ένα, από τα πόσα αλήθεια, δωμάτια του σπιτιού της έχει δεχτεί όλους τους βρετανούς πρωθυπουργούς από το 1952 μέχρι σήμερα.
Πέρασαν τέσσερα χρόνια, φτάσαμε στο 2020, μπαρ δεν έχουμε για να πιούμε, κινηματογράφο και θέατρο δεν έχουμε ανοιχτά για να πάμε, σκύλο δεν έχω για να τον βγάλω βόλτα, για το πώς το The Crown θα χειριστεί τα 80ς αλλά και το φαινόμενο Nταϊάνα είχα ούτως ή άλλως μεγάλη περιέργεια, ήρθε και έδεσε η φάση και είδα τα 10 επεισόδια σε δύο ημέρες.
Θες λόγω συγκυρίας εγκλεισμού, θες επειδή δείχνει τη Νταϊάνα φορώντας rollers να βολτάρει μέσα στο παλάτι ακούγοντας το Girls on Film των Duran Duran, θες γιατί έχει έναν καταπληκτικό σύντομο μονόλογο της συγκλονιστικής Έλενα Μπόναμ Κάρτερ στο έβδομο επεισόδιο εκεί που απευθυνόμενη στην μητέρα της λέει με απέχθεια πόση σκληρότητα βίωσε από την οικογένειά της, μια οικογένειας που φέρεται με στυγνή σκληρότητα σε όποιον της στέκεται εμπόδιο, αυτή η σεζόν είναι η αγαπημένη μου.
Στην τέταρτη σεζόν είναι οι σιωπές, που λένε τα πιο ουσιαστικά πράγματα για τις τύχες των ηρώων, όπως στο εκπληκτικό δεύτερο επεισόδιο που παρουσιάζει σε όλο της το μεγαλείο τη συνειδητή και ολοκληρωτική άρνηση αυτής της οικογένειας να προσαρμοστεί σε νέες συνθήκες και νέα πρόσωπα αλλά αντιθέτως την απόλυτη πεποίθησή της ότι οι άλλοι προσαρμόζονται στους δικούς της κανόνες, όποιοι και εάν είναι αυτοί οι άλλοι, από την πρωθυπουργό της χώρας μέχρι έναν υποψήφιο προς ένταξη στην οικογένεια μέλος· «εγώ κάνω τις ερωτήσεις», λέει ο Φίλιππος στην μέλλουσα νύφη του, όταν εκείνη παίρνει θάρρος από την καλή του διάθεση απέναντι της.
Και σε ό,τι κάνουν τα μέλη της οικογένειας προβάλλουν το άλλοθι ενός κινήτρου που τους ωθεί να πράξουν για το γενικότερο καλό. Ξεχύνονται στη βρετανική ύπαιθρο, μέσα στις λάσπες και στο κρύο, για να σκοτώσουν ένα τραυματισμένο, από άλλον επίδοξο κυνηγό, ελάφι με τη δικαιολογία ότι το ζώο υποφέρει και είναι ο μόνος τρόπος για να το βγάλουν από τη μιζέρια του. Όμως από όλη τους τη στάση, τη συμπεριφορά, τις κινήσεις, τις λέξεις πηγάζει η αλήθεια: το τραυματισμένο ελάφι είναι απλώς η καλύτερη δικαιολογία για να βγουν για κυνήγι παρά τις αντίξοες συνθήκες. Το κυνήγι, κάθε είδους, τους βγάζει από τη δική τους μιζέρια.
Και το κάνουν αυτό προβάλλοντας το ως το ύψιστο καθήκον γιατί στο δικό τους σύμπαν το δικό τους καλό ταυτίζεται με το καλό της χώρας τους και των υπηκόων τους. Δεν είναι πολύ βολικό να πείσεις και τον εαυτό σου αλλά και όλους τους άλλους πως ό,τι σε βλάπτει, βλάπτει και το γενικό καλό; Ναι, αρκεί οι ίδιοι οι κανόνες που έφτιαξες να μην σε πνίγουν.
Όμως τελικά οι κανόνες αυτοί, ακριβώς επειδή δεν προσαρμόζονται στην πρόοδο της κοινωνίας, κατασπαράσσουν τα μέλη της οικογένειας. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα είναι ο Κάρολος και η Νταϊάνα, που τους βλέπουμε σταδιακά να μετατρέπονται από ένα ζευγάρι που φλερτάρει, σε ένα ζευγάρι που βαριέται, σε ένα ζευγάρι που τσακώνεται και στο τέλος σε ένα ζευγάρι που ο ένας θέλει να βγάλει τα μάτια του άλλου, που δεν υπάρχει ούτε μια λέξη που θα ειπωθεί και θα πέσει κάτω χωρίς να ξεσπάσει καβγάς , ένα ζευγάρι που χαίρεται να τιμωρεί ο ένας τον άλλον. Και κυρίως ο Κάρολος, για δύο λόγους: γιατί είναι μέλος αυτής της οικογένειας και γιατί είναι ερωτευμένος με την Καμίλα. Η Νταϊάνα μένει αγκιστρωμένη στην οικογένεια και στον Κάρολο, ίσως γιατί δεν είχε πουθενά αλλού να στραφεί. Ο πεθερός της όμως δεν μασάει τα λόγια του. Σε ένα τετ α τετ που έχουν, πολύ διαφορετικό από εκείνο στην εξοχή όταν είχαν βγει για κυνήγι μαζί αλλά στην ουσία συνέχεια του, της λέει «Ο καθένας σε αυτο το σύστημα (οικογένεια) είναι ένας χαμένος, μοναχικός, αλλότριος ξένος. Εκτός από τον έναν άνθρωπο, τον μόνο άνθρωπο που μετράει» και που φυσικά είναι η βασίλισσα.
Όμως τίποτα δεν είναι πιο σκληρό και τραγικό από το πώς συμπεριφέρθηκε αυτή η οικογένεια σε τέσσερα μέλη της, με διανοητικά προβλήματα. Στο πιο συγκλονιστικό επεισόδιο, ίσως ολόκληρης της σειράς και όχι μόνο της σεζόν, μαθαίνουμε για το πώς δύο πρώτες ξαδέρφες της βασίλισσας παρέμειναν κλεισμένες όλη τους τη ζωή σε ψυχιατρικό ίδρυμα ενώ επισήμως είχαν δηλωθεί νεκρές. Κανείς από την οικογένεια δεν τις επισκέφτηκε, κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για τη ζωή τους. Η Nerissa Bowes-Lyon πέθανε το 1986 και η Katherine Bowes-Lyon μόλις το 2014.
Μια παραφωνία υπάρχει στον 4ο κύκλο και είναι έντονη. Ενώ όλο το καστ είναι εξαιρετικό η Γκίλιαν Άντερσον μου φάνηκε άστοχη. Ξέρω ότι πολλοί εντυπωσιάστηκαν, ξέρω ότι κι εγώ είμαι μεγάλη της φαν και της το δίνω ότι κατάφερε να χάσει όλη της γοητεία και το έκδηλο sexyness της υποδυόμενη τη Θάτσερ, και αυτό φυσικά είναι στα συν. Αλλά η ερμηνεία της με παραπέμπει περισσότερο σε καρικατούρα και σε μια γυναίκα πολύ μεγαλύτερη ηλικιακά της Θάτσερ που όταν τα 80ς ξεκίνησαν ήταν μόλις 55 ετών. Σε μια πρώτη ματιά όντως παραπέμπει εκληκτικά στη Θάτσερ -πώς αλλιώς με αυτό το μαλλί- όμως νιώθω ότι Άντερσον εστίασε έντονα σε έναν βαθύ τόνο φωνής -όντως η Θάτσερ είχε σταδιακά αλλάξει τη χροιά της φωνής της για να ακούγεται λιγότερο επικριτική και περισσότερο συμπαθής (αν αυτό ήταν ποτέ δυνατόν)- και σε μια περίεργη γκριμάτσα με τα χείλη της και κάπου έχασε το βλέμμα και ίσως την ουσία της πιο μισητής γυναίκας στη Βρετανία. Πάντως μεταξύ Θάτσερ και Ελισάβετ προκύπτει ένα κοινό: χρησιμοποίησαν εμμονικά το άλλοθι του «γενικού καλού» για να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες καταστροφές, σε μια χώρα και σε μια οικογένεια.
