Από κάποια φρικτή αντινομία της φύσεως εξεφύγαμε από την πάχνη της νωχελικής ασυνειδητότητας, αναφέρει νωρίς στο κείμενό του ο Γιάννης Σκαρίμπας, τοποθετώντας την διαφοροποίηση της ανθρώπινης φυλής απ’ τις υπόλοιπες του ζωικού βασιλείου όχι σε κανένα βάθρο θείας έμπνευσης και πρόνοιας, αλλά σε μια μικρή θυρίδα της υπαρξιακής ρουλέτας απ’ την οποία κληρώθηκε το σύμπαν μας το ίδιο. Με μια μικρή φράση θέτει τις στιβαρές νιχιλιστικές βάσεις πάνω στις οποίες επιδίδεται στη μεθοδική αποδόμηση της αστικίλας της Ελλάδας του ‘30, μέσα από την ιστορία του για έναν ιερό τρελό που, σαν τον Πουκ στο Όνειρο Θερινής Νυκτός, εισβάλλει στον πύργο μιας παλιάς του αγαπημένης, κι επιδίδεται σε λιθαράκι – λιθαράκι αποψίλωση όλων των πυλώνων πάνω στους οποίους είχαν στήσει την ήσυχη και στείρα ζωή τους εκείνη κι ο καθώς πρέπει, πλούσιος άντρας της. «Κάποτε της είχα πει πως θα γυρίσω μεγάλος» λέει ο αντιήρωας του Σκαρίμπα, κι η ιστορία εκδίκησης δεν αργεί να μετατραπεί σε σπαρταριστό ύμνο προς το μεγαλείο της απορρυθμιστικής δυναμικής του σκανδαλιάρη αντικομφορμιστή.
Αντλώντας έμπνευση τόσο απ’ τη βουκολική παράδοση της ελληνικής λογοτεχνίας, όσο κι απ’ τις beat εξάρσεις της άλλης άκρης του ωκεανού, όπως τις λάμβαναν κι αποκωδικοποιούσαν οι υπερευαίσθητες κεραίες ενός απ’ τους σημαντικότερους γραφιάδες της λογοτεχνικής μας αντικουλτούρας, ο Σκαρίμπας εξαπολύει ολομέτωπη επίθεση τόσο κατά του αστικού κομφορμισμού της εποχής του, όσο και ενάντια στα κοινωνικά καλούπια που προβάλουν οι γενικότερες πολιτικές συνθήκες και ανάγκες της εκάστοτε εποχής. Ίσως το πιο punk/rock κείμενο που έχει να επιδείξει η συλλογική μας εθνική βιβλιοθήκη, με την κοινωνική του ανατρεπτικότητα, τις πολιτικές του μπηχτές και την ολότελα αντισυμβατική περιπλοκή του γλωσσικού του ιδιώματος, το Θείο Τραγί του Σκαρίμπα βρίσκει ιδανική φόρμα στην θεατρική μεταφορά του Άρη Μπινιάρη, που μετά από σειρά πετυχημένων παραστάσεων στο BIOS πέρυσι και στο Φεστιβάλ Αθηνών φέτος, επανέρχεται τώρα στο θέατρο της οδού Κυκλάδων στην Κυψέλη.
Παραδίδοντας σχεδόν κάθε βράδυ έναν καινούριο ερμηνευτικό άθλο, ο Μπινιάρης μετατρέπει επιλεγμένα αποσπάσματα του μυθιστορήματος σε μια αδυσώπητη ροκ συναυλία, όπου η βρώμικη τραχύτητα της τριμελούς του μπάντας, αναδεικνύει την αγριεμένη κόψη της γλώσσας του Σκαρίμπα. Σαν να παίρνει έναν φλαμανδικό πίνακα ρομαντικής αγροποιμενικής και να τον μουλιάζει στον ιδρώτα και την υγρασία των φιλήδονων υπογείων μιας αδιευκρίνιστης, κολασμένης μεγαλούπολης, το τρίο του Μπινιάρη παρουσιάζει ένα performance περισσότερο, παρά μια θεατρική παράσταση: η ομάδα των ερμηνευτών δεν σε καθοδηγεί στην ιστορία, ούτε σου αναπαριστά την πλοκή της. Τα riff-αρίσματα τόσο του μπασίστα και του ντράμερ του, όσο και του ίδιου του Μπινιάρη με την ηλεκτρισμένη του κιθάρα, σε εναγκαλίζουν σχεδόν ασφυκτικά στη θεία μήνη απ’ την οποία έχει καταληφθεί ο αντιήρωάς τους, κι η γραμμικότητα της αφήγησης παραδίδεται στην εγγενή μουσικότητα του κειμένου, την οποία η ομάδα χρησιμοποιεί ως οδηγό για να σου μεταδώσει ατόφια –και ανά διαστήματα ανυπόφορα επιθετική– την ηλεκτρισμένη του οργή. Κι ενώ συχνά – πυκνά, τα προβληματάκια στον ήχο, όσο κι ο ίδιος ο διονυσιασμός που παρασέρνει τον Μπινιάρη και την εκφορά του, κάνουν το πληθωρικό γλωσσικό ιδίωμα του Σκαρίμπα αδύνατον να το παρακολουθήσεις, ακόμη και τότε δεν παύεις να νιώθεις την τραχιά κι αγριεμένη δόνηση του κειμένου, σε μια παράσταση που κυρίως την βιώνεις, παρά την παρακολουθείς.
*Το Θείο Τραγί του Γιάννη Σκαρίμπα, σε σκηνοθεσία του Άρη Μπινιάρη με τον ίδιο στην ερμηνεία και τους Τάκη Βαρελλά και Βασίλη Γιασλακιώτη στην εκτέλεση της μουσικής, παρουσιάζεται κάθε βδομάδα από Τετάρτη έως Κυριακή στις 9μμ στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων “Λευτέρης Βογιατζής” (Κυκλάδων 11 & Κεφαλληνίας, Κυψέλη, 2108217877).
