Η Συμμορία των Πέντε είναι μια θρυλική μαύρη κωμωδία χαρακτήρων που έκανε ντεμπούτο στην μεγάλη οθόνη το 1955 με ένα all star καστ στο οποίο ξεχώριζαν ο Άλεκ Γκίνες και ο Πίτερ Σέλερς.
Το 2004 είδαμε στους κινηματογράφους την εκδοχή των αδελφών Κοέν με πρωταγωνιστή τον Τομ Χανκς και τώρα είναι η σειρά του Γιάννη Κακλέα μας παρουσιάσει την θεατρική διασκευή του έργου, που είχε κάνει πρεμιέρα στο Λονδίνο το 2011.
Στο εγχείρημά του αυτό έχει συνοδοιπόρους ηθοποιούς που έχουν αποδείξει επανειλημμένα την κωμική τους φλέβα: Θανάσης Τσαλταμπάσης, Γιάννης Μποστάτζογλου, Αγορίτσα Οικονόμου, Κώστας Αποστολάκης, Στέλιος Πέτσος, Κώστας Φλωκατούλας και Στέλιος Ιακωβίδης. Μπήκαμε λοιπόν στις πρόβες και μιλήσαμε με τον Γιάννη Κακλέα για το τι μας περιμένει στο θέατρο Κιβωτός από τις 10 Οκτωβρίου.
Γιατί επιλέξατε να σκηνοθετήσετε τη Συμμορία των Πέντε; Αν δεις κανείς την ταινία, το Ladykillers -ειδικά την πρωτότυπη- θα καταλάβει κανείς τον λόγο. Είναι μια μαύρη κωμωδία, ιδιαίτερα ευφυής, με ένα πολύ εύστοχο εύρημα και μια νουάρ ατμόσφαιρα που συνδυάζει τη λονδρέζικη ομίχλη και το μυστήριο με την παράνοια που αγγίζει στο χιούμορ των Monty Python. Είναι αυτός ο συνδυασμός που λειτουργεί στην ταινία αλλά η θεατρική της εκδοχή είναι ακόμη πιο αστεία.
Πού διαφοροποιείται η θεατρική εκδοχή από τις ταινίες; Στη διασκευή του Θοδωρή Πετρόπουλου που έχει δώσει μια πιο νευρική αλληλουχία στην εναλλαγή των σκηνών με έξυπνες ατάκες με την μετατροπή των μελών της συμμορίας από μουσικούς σε χορευτές μπαλέτου –που είναι το γκανγκ της παράστασης- και επιπλέον στον τρόπο που έχει γίνει η αρχική διασκευή από τον Ιρλανδό συγγραφέα Graham Linehan που έδωσε περισσότερη έμφαση στην παράνοια, στην τρέλα και στο παράδοξο και τόνισε λιγότερο το νουάρ. Μετατοπίστηκε έτσι το έργο περισσότερο προς την κωμωδία.
Ο σκηνοθέτης Γιάννης Κακλέας.
Φαντάζομαι ότι γελάμε κυρίως με αυτά που αναγνωρίζουμε. Πού συναντάμε την παράνοια που διατρέχει την παράσταση στη δική μας πραγματικότητα; Θα απαντήσω λίγο έμμεσα. Το έργο αυτό βασίζεται σε δύο πράγματα. Το πρώτο είναι το πώς αφηγείται την ιστορία της ληστείας και στο πού πάνε τα χρήματα γιατί εκεί προκύπτει το όλο παιχνίδι και το δεύτερο η σκιαγράφηση των χαρακτήρων της συμμορίας αλλά και της 80χρονης γιαγιάς. Η παράνοια εμφανίζεται στη σχέση που έχουν πέντε άγριοι τύπου του υποκόσμου με μια αθώα γριούλα που δεν είναι καθόλου απειλητική αλλά στο τέλος τους εξοντώνει όλους. Όλο αυτό το παιχνίδι φεύγει από τα στενά όρια της κωμωδίας και αγγίζει μια κωμική διαστροφή των χαρακτήρων που πρωταγωνιστούν στο έργο. Η λαιμαργία τους για να πάρουν όλα τα χρήματα, η μη συνοχή που έχουν, η προδοσία του ενός από τον άλλον όλα τα μειονεκτήματά τους φέρνουν την αλληλοκαταστροφή∙ εκεί βρίσκεται η παράνοια. Υπήρχε μια συμμορία από πέντε άτομα που ένα «φου» να έκαναν θα την σκοτώσει τη γιαγιά, παρ’ όλα αυτά η συμμορία εξοντώνεται.
Ίσως επειδή η απειλή της γιαγιάς στην αρχή είναι αμελητέα; Δεν είναι καν απειλή. Μου είχε κάνει εντύπωση κάτι που είχα διαβάσει σε μια συνέντευξη του William Rose, του σεναριογράφου της ταινίας, ότι είδε αυτή την ιστορία στο όνειρό του. Ξύπνησε, ξύπνησε και τη γυναίκα σου, της διηγήθηκε τι είδε και έπεσε ξανά για ύπνο. Ευτυχώς η γυναίκα του κατέγραψε την ιστορία γιατί αυτός δε θυμόταν τίποτα. Γιατί το λέω αυτό; Έχει κάτι το ονειρικό αυτή η κωμωδία, έχει κάτι από αυτά που βλέπουμε στον ύπνο μας, που ο χρόνος παραλλάσσεται, συστέλλεται, διαστέλλεται, οι χαρακτήρες είναι τη μια στιγμή ονειρικοί την επόμενη εφιαλτική. Είναι μια ιστορία που ξεκινάει γλυκά και καταλήγει σκοτεινά. Αυτή η ονειρική διάσταση του έργου το κάνει να έχει μεγάλο ενδιαφέρον.
Ο θίασος επί σκηνής στο Θέατρο Κιβωτός.
Ο χρόνος διαστέλλεται και συστέλλεται. Μιλάμε όμως για κωμωδία που ο ρυθμός παίζει πρωτεύον ρόλο. Είναι δύσκολο στη διαχείρισή του όλο αυτό; Ναι, είναι δύσκολο γιατί είναι συνδυαστικό. Υπάρχουν σκηνές σχεδόν σε ολόκληρο το έργο με έξι και επτά ηθοποιούς επί σκηνής όπου οι ατάκες εναλλάσσονται σαν ριπές μεταξύ τους. Αυτό απαιτεί την κατανόηση της στιγμής από τους ηθοποιούς και ταυτοχρόνως τη διαφύλαξη του ρυθμού. Αυτό είναι δύσκολο τεχνικά και η ομάδα προσπαθεί να το κατακτήσει μέσα από τις πρόβες. Δεν είναι από τα εύκολα κωμικά εγχειρήματα γιατί είναι κωμωδία χαρακτήρων κι αν δεν βγουν οι σχέσεις, η αφήγηση της ιστορίας και οι στόχοι που βάζει η κάθε σκηνή δεν υπάρχει χιούμορ.
Λέει ο «Καθηγητής», ένας από τους χαρακτήρες του έργου, ότι «Δεν είχα υπολογίσει τον ανθρώπινο παράγοντα». Γι’ αυτό μιλάει το έργο; Ότι δεν είναι η τύχη που μας ανατρέπει τα σχέδια αλλά οι άνθρωποι; Ναι, και γι’ αυτό αλλά και για την αξία του ασήμαντου. Βλέπουμε μια τόσο δα μικρή ρωγμή και νομίζουμε ότι από αυτήν δεν περνάει τίποτα αλλά περνάει ένα αεράκι που μπορεί σε κρυώσει ή ένα χέρι που μπορεί να σε ταρακουνήσει. Το έργο έχει μια τέτοια ρωγμή που είναι η περίεργη δύναμη της γιαγιάς αυτής. Συνήθως τι σκοτώνει σε μια κωμωδία; Ένα όπλο, ένας μνησίκακος άνθρωπος, η εκδίκηση. Σε αυτή την κωμωδία σκοτώνει η ευγένεια, η καλοσύνη, η φιλοτεχνία, το ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο, η φιλοξενία. Αυτό δεν το περίμεναν οι συμμορίτες, ότι από εκεί θα έρθει το τέλος τους.
