Την Τετάρτη που πέρασε βρέθηκα στην έκθεση του κλάδου Fine Art and New Media του ΑΚΤΟ, όπου οι νέοι απόφοιτοι παρουσίασαν τα έργα που ήταν τα αποτελέσματα των διπλωματικών τους εργασιών. Επτά φοιτητές που ολοκλήρωσαν το τριετές πρόγραμμα σπουδών του BA στις Καλές Τέχνες και τα Νέα Μέσα, εξέθεσαν επτά έργα τόσο ποικιλόμορφα όσο και σε οργανική συνομιλία μεταξύ τους και σίγουρα δεν άφησαν ανικανοποίητο ούτε έναν από τους δεκάδες επισκέπτες που συνέρρευσαν στο κτίριο του Κολλεγίου στο Ψυρρή, για να τα θαυμάσουν.
Η Κατερίνα Αποστολίδου, διευθύντρια του κλάδου και επιβλέπουσα των περισσότερων διπλωματικών των φοιτητών, μου μίλησε όντας φανερά ικανοποιημένη από τη δουλειά και το συνολικό αποτέλεσμα της έκθεσης. Καθώς το πρώτο στοιχείο που μου έκανε εντύπωση ήταν το όνομα του κλάδου, Καλές Τέχνες και Νέα Μέσα, ως συνδυασμός τον οποίο θεώρησα πρωτοποριακό, φρόντισε να μου εξηγήσει κατευθείαν. “Αυτό που θέλαμε είναι να υπάρχει ένα εύρος. Να υπάρχουν διαφορετικά μέσα, παραδοσιακές τέχνες, μαζί με εγκαταστάσεις, βίντεο… να καλυφθεί, δηλαδή, έτσι, μέσα στην έκθεση, όλο το εύρος της σύγχρονης εικαστικής τέχνης”.
O Γιώργος Τσαρδανίδης παρουσιάζει το έργο του, έναν πολύ ενδιαφέροντα συνδυασμό νέων τεχνολογιών και εικαστικής τέχνης.
Αυτός ο στόχος του φαίνεται να επιτεύχθηκε άψογα, καθώς τα επτά έργα που παρουσιάστηκαν χρησιμοποίησαν διαφορετικές τεχνικές, είχαν αρκετά διαφορετικά, μεταξύ τους θέματα, όμως, όπως σημείωσε και η ίδια, ήταν «σε ζωντανό διάλογο μεταξύ τους». Για να επιτευχθεί αυτό, μου εξήγησε, το στήσιμο της έκθεσης το ανέλαβαν κυρίως οι ίδιοι οι φοιτητές, ώστε να μπορέσουν να έχουν μία έκθεση με συνοχή. «Μόνο το στήσιμο, οι φοιτητές το δούλευαν δύο εβδομάδες…»
Στιγμιότυπο από τη ζωντανή περφόρμανς της Σοφίας Τερλέγκα
Στην έκθεση παρακολούθησα από έργα που χρησιμοποίησαν κυρίως φυσικά υλικά, μέχρι εγκαταστάσεις με βίντεο, διαδραστικά εργαστήρια και μία ζωντανή περφόρμανς. Το κάθε έργο συνοδευόταν επίσης από ένα κείμενο που πλαισίωνε θεωρητικά και νοηματικά το εικαστικό έργο, και αποδείκνυε την εις βάθος δουλειά που έκαναν οι φοιτητές κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. «Το πρώτο εξάμηνο του τρίτου και τελευταίου έτους των σπουδών τους, οι φοιτητές αφοσιώνονται στην θεωρητική επεξεργασία της διπλωματικής τους», εξηγεί η κυρία Αποστολίδου. Το αποτέλεσμα δικαιώνει στο έπακρο τη σκληρή δουλειά.
Το πρώτο έργο που τράβηξε την προσοχή μου ήταν αυτό του Ανδρέα Παπαμιχαήλ, του οποίου το δωμάτιο στην πρώτη ματιά έμοιαζε με τομέα γεωλογικού μουσείου. Ο Ανδρέας χρησιμοποίησε φυσικά υλικά, όπως πετρώματα, μύκητες, ξύλο, χώμα, για να συγκροτήσει το έργο «Αποσαθρώσεις». Η κυρία Αποστολίδου, ως επιβλέπουσά του, θεώρησε ότι το διακύβευμα του έργου του ήταν να δείξει πώς από το θάνατο μπορεί να υπάρξει ζωή. Ο ίδιος ο Ανδρέας μου εξηγεί ότι το όλο πρότζεκτ του προέκυψε βιωματικά από ένα τυχαίο συμβάν. «Είχα μία περιπέτεια με την υγεία μου και έφτασα κοντά στο θάνατο. Έκτοτε, άρχισα να παρατηρώ τη φύση, την ίδια τη ζωή, να προσπαθώ να απαντήσω στο νόημά της.»
Ο Ανδρέας Παπαμιχαήλ με ένα απόσπασμα της διπλωματικής του.
Το έργο του Ανδρέα αποτυπώνει τους κύκλους της ζωής στην φύση, και τα αποτυπώματα που ο ίδιος έχει αφήσει στο πέρασμά του από μέρη. Ακόμα, εξηγεί, “η ολοκλήρωση του έργου μου έρχεται με την αποτύπωση σε βιντεοεγκατάσταση, (από -Λήθη), της διαδικασίας δημιουργίας μιας κάψουλας που εμπεριέχει σπέρμα, νύχια, αίμα και τρίχες, η οποία σφραγίζεται και θάβεται μέσα στη γη. Έσκαψα ένα τάφο στο ύψος μου, κάθετα για να είναι πιο κοντά στον πυρήνα της γης, και άφησα την κάψουλα, ώστε να έρθει έτσι μία ολοκλήρωση του κύκλου της ζωής…”.
O Aνδρέας Χρίστου με κομμάτι από τη δουλειά του.
Η Αθηνά Κανελλοπούλου δημιούργησε ένα έργο τελείως διαφορετικό, με μία σειρά από βίντεο σε ταυτόχρονη προβολή, και ένα διαδραστικό βιωματικό εργαστήριο, του οποίου έγινα κι εγώ μέρος. Το έργο της έχει τίτλο «διεπαφή: the on-touch project» και επικεντρώνεται στο ζήτημα της αφής και της απτικής μνήμης. Η κυρία Αποστολίδου μου είχε ήδη μιλήσει για τη συνοχή και το βάθος της έρευνας της, και επέμεινε να πάρω μέρος στο πρότζεκτ της. Το ένα της βίντεο ήταν μία «ακούσια χορογραφία των χεριών», όπως η ίδια την ονομάζει, μία αποτύπωση σε βίντεο, με κοντινά πλάνα στα χέρια, της διαδικασίας που ακολουθούν άτομα μη-βλέποντα, για να διαβάσουν το σύστημα Braille, και έτσι να συλλέξουν πληροφορίες μέσω της αφής. Στο βίντεο αυτό ακούγεται η ανάγνωση, εκ μέρους των γυναικών που εμφανίζονται σε αυτό, αποσπασμάτων από το βιβλίο “The Story of my life” της Helen Keller, μιας συγγραφέως που ήταν τυφλοκωφάλαλη, και έτσι η διαδικασία να μάθει να συντάσσει ώστε να γράψει βιβλίο, ήταν πολύ δύσκολη.
Τα αποτυπώματα του έργου της Αθηνάς Κανελλοπούλου.
Το διαδραστικό εργαστήριο, το άλλο κομμάτι του πρότζεκτ της, στο οποίο συμμετείχα κι εγώ, είχε δύο σκέλη. Στο ένα, η Αθηνά μου ζήτησε να της αφηγηθώ, ενώ με ηχογραφούσε, την πρώτη μου απτική μνήμη και την σημαντικότερη. Τις ηχογραφήσεις αυτές τις μεταφέρει σε γραπτό κείμενο, και μέσα από μία αυτοματοποιημένη φωνή, τις ανεβάζει ως ηχητικά αρχεία στο site της. Έτσι, μέσα από την απόκρυψη της πραγματικής φωνής του συμμετέχοντα, ενθαρρύνει ώστε, όπως μου εξηγεί, «να μπορεί κάποιος να καταγράψει ό,τι θέλει, από επώδυνη, από αθώα, σε υπερσεξουαλική απτική μνήμη»… Στο δεύτερο σκέλος του εργαστηρίου, μου ζήτησε να αφήσω σε ένα χάλκινο φύλλο το αποτύπωμα του χεριού μου, το οποίο δείχνει πως “τα αποτυπώματα μοιάζουν ίδια, μα δεν είναι. Όλοι φέρουμε μνήμες, κάποιες όμοιες, όμως όχι ίδιες…”. Συνολικά, σκοπός του έργου της, καταλήγει, είναι η δημιουργία ενός περιβάλλοντος αναφοράς στην απτική μνήμη…
Μία από τις φιγούρες της Φωτεινής Αζούκη.
Με τη μνήμη ασχολείται και η τρίτη φοιτήτρια που μου μίλησε για το έργο της. Η Φωτεινή Αζούκη ξεκινάει από τη θεωρία του Προυστ για τη μνήμη, ο οποίος αναλύει τον τρόπο με τον οποίο η ανάκληση των αναμνήσεων συμβαίνει μέσα από εμπειρίες παροντικές που σχετίζονται με κάποιο τρόπο με τις περασμένες. Η Φωτεινή ήρθε σε επαφή με τον Προυστ τυχαία, και ξεκινώντας να διαβάζει είπε αμέσως, δηλώνει, “that’s where I am!”. Η διπλωματική της είναι ένα σχόλιο πάνω στο θέμα αυτό και βασίζεται σε έργα γλυπτικής. 4 γλυπτά, σε 4 χρώματα, σε 4 διαφορετικές στάσεις σώματος, σε πραγματικό μέγεθος, φτιαγμένα από κερί και παραφίνη, όλα με μοντέλο τον ίδιο άνθρωπο, το Σωτήρη. Ο Σωτήρης ήταν ο συγκάτοικος της Φωτεινής όταν προσέγγιζε το τέλος των προηγούμενων σπουδών της, και ένα ξαφνικό εμπόδιο δεν της επέτρεψε να τις ολοκληρώσει. Έτσι, φτάνοντας τώρα στο τέλος των σπουδών της στον ΑΚΤΟ, ήταν αυτή ακριβώς η παροντική εμπειρία που ανακάλεσε τη μνήμη της απότομης διακοπής των σπουδών της, και έτσι, μέσα από το έργο αυτό, μου εξηγεί. “ήταν δυνατόν να να γίνει ο απολογισμός για εκείνο το απότομο τέλος”. Αντικείμενα που προέρχονται από τα χρόνια των προηγούμενων σπουδών της γεμίζουν το χώρο όπου εκτίθενται οι φιγούρες με τα διαφορετικά χρώματα και τους διαφορετικούς συμβολισμούς.
Οι νέοι απόφοιτοι μαζί με τους καθηγητές τους.
Το σύνολο των έργων που παρουσιάστηκαν στην έκθεση αυτή, έδειξαν πως οι πρόσφατοι απόφοιτοι του Fine Arts and New Media του ΑΚΤΟ και έχουν κάνει δουλειά σε βάθος στα τρία χρόνια των σπουδών τους, και έχουν μία πολύ ενδιαφέρουσα και φρέσκια οπτική επί των εικαστικών θεμάτων, αλλά και κυρίως, είναι άτομα που πρέπει να ακολουθούμε, γιατί μόλις ξεκίνησαν και σίγουρα έχουν πολλά να δώσουν. Εμείς θα περιμένουμε τις επόμενες εκθέσεις…
