Τα τελευταία χρόνια, το Χόλιγουντ έχει μυριστεί τις εμπορικές δυνατότητες των ταινιών με θρησκευτικό περιεχόμενο, ποντάροντας (σωστά, όπως έχει αποδειχθεί) σε μια μερίδα κοινού που δεν εξυπηρετείται από τα κυρίαρχα κινηματογραφικά είδη, όμως είναι πρόθυμο να δώσει το παρών και να ανοίξει το πορτοφόλι του όταν εμφανιστεί η ευκαιρία. Το δρόμο άνοιξε ο Μελ Γκίμπσον με το ανέλπιστο μπλοκμπάστερ Τα Πάθη του Χριστού και σήμερα, σταρ όπως η Τζένιφερ Γκάρνερ και ο Ντένις Κουέιντ έχουν ανανεώσει την καριέρα τους πρωταγωνιστώντας σε χριστιανικές ταινίες.
Στην Ελλάδα, ένα ενδιαφέρον στοίχημα ξεκινάει από σήμερα στις αίθουσες, με την πρεμιέρα της ταινίας Ο Άνθρωπος του Θεού, από τη σερβικής καταγωγής Γελένα Πόποβιτς και τον Άρη Σερβετάλη, φρέσκο από την επιτυχία των Μήλων, στο ρόλο του Αγίου Νεκταρίου, του αδίκως κατατρεγμένου μητροπολίτη Πενταπόλεως που ίδρυσε το πρώτο γυναικείο μοναστήρι στην Αίγινα και ανακηρύχθηκε άγιος το 1960. Με ένα καστ που περιλαμβάνει από την Τόνια Σωτηροπούλου μέχρι τον Μίκι Ρουρκ, ο Άνθρωπος του Θεού καλείται να εξαργυρώσει τη γνήσια δημοφιλία του κεντρικού του ήρωα σε μια δύσκολη περίοδο όχι μόνο για το σινεμά, αλλά και για την κοινωνία, που έχει συνηθίσει πλέον την ψυχαγωγία της με πολλές δόσεις ειρωνείας και αποστασιοποίησης. Η Πόποβιτς μίλησε στην Popaganda για τις προκλήσεις, αλλά και τη γοητεία του πολύ προσωπικού ντεμπούτου της.
Η Γελένα Πόποβιτς στα γυρίσματα της ταινίας
Τι προκάλεσε το ενδιαφέρον σας για τη φιγούρα του Αγίου Νεκταρίου;
Διάβασα ένα βιβλίο για αυτόν το 2012. Με συγκίνησε πολύ η ιστορία του. Σαφώς πολλά πράγματα ξύπνησαν αναμνήσεις, ήταν πολύ προσωπικό σε πολλά επίπεδα. Μπορούσα να δω τον δικό μου πατέρα, που μόλις πέθανε, στον Άγιο Νεκτάριο. Ο συνδυασμός της πεποίθησης ότι η ιστορία του Αγίου Νεκταρίου πρέπει να μοιραστεί με το κοινό σε όλο τον κόσμο και η ικανότητά μου να ταυτίζομαι με πολλά πράγματα σε αυτό με ενέπνευσε να ξεκινήσω ένα ταξίδι για να κάνω την ταινία. Ένα από αυτά είναι η δίωξη ενός ανθρώπου μόνο και μόνο επειδή είναι δίκαιος και έντιμος και δεν ήταν διατεθειμένος να διαφθείρει τον εαυτό του για να «προχωρήσει» στη ζωή. Ήταν μια ιστορία σαν του πατέρα μου. Ήταν ένας από τους καλύτερους και πιο αξιοσέβαστους πολιτικούς μηχανικούς στη χώρα. Επειδή δεν ήταν πρόθυμος να κάνει ανήθικα πράγματα οδηγήθηκε στο δικαστήριο. Έξι ψευδομάρτυρες προσήχθησαν για να καταθέσουν ψευδώς εναντίον του, με αποτέλεσμα να χάσει τη δουλειά του. Μου είπαν ότι κουβαλούσε ακόμη και ένα όπλο μαζί του για κάποιο διάστημα καθώς φοβόταν για τη ζωή του. Τελικά έπιασε δουλειά σε εργοστάσιο σε προάστιο του Βελιγραδίου με μισθό κάτω από το καθεστώς και τις γνώσεις του. Εργάστηκε εκεί μέχρι να βγει στη σύνταξη. Δεν άλλαξε ποτέ χαρακτήρα, η συνείδησή του ήταν καθαρή. Δεν φοβήθηκε το θάνατο και πέθανε γαλήνια. Ο πατέρας μου δεν συμπαθούσε τους υποκριτές, ούτε κι εγώ. Ένας από τους κύριους παράγοντες της ταινίας μου είναι ότι η υπερβολική επιθυμία για εξουσία και πλούτο καταστρέφει τα ανθρώπινα όντα.
Πώς κάνατε έρευνα για την ταινία;
Ο Άγιος Νεκτάριος είναι σύγχρονος άγιος. Υπάρχουν πολλά καλά τεκμηριωμένα στοιχεία για τη ζωή του. Εκτός από την ανάγνωση διαφορετικών βιογραφιών, άκουσα παρουσιάσεις για αυτόν. Ένα συγκεκριμένα είχε διάρκεια πάνω από 10 ώρες. Μόλις δημοσιεύτηκε η εκτεταμένη έρευνα που έγραψε ο Μητροπολίτης Κλεόπας Στρογγύλης στα αγγλικά, έδωσε μια πολύ πιο σαφή εικόνα του ποιος ήταν σε πιο προσωπικό επίπεδο. Επίσης, 136 επιστολές που έγραψε ο Άγιος Νεκτάριος στις μοναχές στην Αίγινα και άλλες αλληλογραφίες που είχε με τον κλήρο, τη Σχολική Επιτροπή και τους λαϊκούς ήταν εξαιρετικά αποκαλυπτικές για το χαρακτήρα του. Επίσης, οι συνεντεύξεις με άτομα που τον γνώριζαν ήταν επίσης πολύ χρήσιμες.
Τι είδους προκλήσεις αντιμετωπίσατε κάνοντας αυτό το είδος ταινίας;
Είχα μια ασταμάτητη ορμή και πάθος να κάνω αυτή την ταινία, που μου έδωσαν δύναμη να ανταπεξέλθω σε όλα τα εμπόδια. Είχα, επίσης, ένα πολύ ισχυρό αίσθημα ευθύνης στην αφήγηση της ιστορίας, καθώς δεν είναι εύκολο να αντιμετωπιστεί ένα τέτοιο θέμα. Επέλεξα να επικεντρωθώ στα ανθρώπινα στοιχεία και στην αλήθεια, γιατί μόνο αν κάποιος καταφέρει να κάνει το κοινό να ταυτιστεί με τους χαρακτήρες και να παραμείνει όσο το δυνατόν πιο ειλικρινής, μπορεί να προκαλέσει δημιουργικά στοιχεία για να αναπνεύσει. Το γεγονός ότι έπρεπε να γυρίσουμε αυτήν την ταινία κατά τη διάρκεια των περιορισμών του COVID έκανε τη ζωή μας ακόμη πιο δύσκολη. Ωστόσο, πιστεύω ότι η υπερβολική ταλαιπωρία που ζήσαμε όλοι μας επέτρεψε να παρουσιάσουμε τα δεινά του Αγίου Νεκταρίου με πιο ειλικρινή τρόπο.
Τι έφερε στο ρόλο ο Άρης Σερβετάλης; Μπορείτε να μας μιλήσετε για την απόφασή σας να προχωρήσετε στο casting του;
Ο Άρης Σερβετάλης έφερε το πιο πολύτιμο στοιχείο στο ρόλο του Αγίου Νεκταρίου γιατί έχει μια αύρα που του επιτρέπει να τον υποδυθεί. Είμαι πολύ επιμελής στη διαδικασία του casting. Επιλέγω ηθοποιούς που, χωρίς να λένε λέξη, απεικονίζουν πειστικά το χαρακτήρα που υποδύονται. Ο Άρης είναι ένα τέλειο παράδειγμα τέτοιας περίπτωσης. Επίσης, ίναι ένας καταπληκτικός ηθοποιός και η αφοσίωσή του στο να παίξει το ρόλο του ήταν κάτι που ενέπνευσε όλους μας στα γυρίσματα. Είχαμε υπέροχη χημεία και έμαθα πολλά δουλεύοντας μαζί του.
Μιλώντας καθαρά με κινηματογραφικούς όρους, υπάρχει κάποια άλλη μορφή στην ποπ κουλτούρα που σας ενέπνευσε να πλάσετε αυτό το χαρακτήρα στην οθόνη; Υπάρχουν ταινίες που κοιτάξατε για να προετοιμαστείτε για αυτήν εδώ;
Σε αυτή την περίπτωση έψαξα κυρίως μέσα μου για να βρω έμπνευση. Όπως είπα, πιστεύω ότι ο πατέρας μου και κάποια προσωπική μου εμπειρία ήταν οι κύριες εμπνεύσεις. Παρακολούθησα τις ταινίες του Τζον Χιούστον ως προετοιμασία. Λίγο πριν ξεκινήσουμε την παραγωγή, είπα ότι βλέπω την ταινία μου ως μια διασταύρωση μεταξύ των αδελφών Κοέν και του Ιησού από την Ναζαρέτ του Φράνκο Τζεφιρέλι. Όταν συνάντησα αργότερα τον Παναγιώτη Βασιλάκη, εξέφρασε το ίδιο ακριβώς πράγμα χωρίς να γνωρίζει ποτέ ότι το είπα. Σαφώς ήταν ο τέλειος διευθυντής φωτογραφίας. Κατάλαβε πολύ καλά το όραμά μου και μπόρεσε να το εκτελέσει με εκπληκτικό τρόπο. Διάβασα, επίσης, εκτενείς προσωπικές σημειώσεις του Ηλία Καζάν για όλες τις ταινίες και τα θεατρικά του έργα, καθώς καταλαβαίνω ότι το έργο του προέρχεται από την ίδια μέθοδο εκπαίδευσης. Αυτό ήταν εξαιρετικά χρήσιμο στη δουλειά μου με ηθοποιούς.
Τι πιστεύετε ότι θα έπαιρνε κάποιος που δεν ανήκει σε καμία πίστη από αυτή την ταινία;
Όλοι θέλουν να βιώσουν την αγάπη και την ευτυχία στη ζωή τους. Συχνά ακούμε πώς η ελευθερία είναι ένα από τα πιο πολύτιμα πράγματα στη ζωή του ανθρώπου, το οποίο είναι μια αληθινή δήλωση. Το ερώτημα είναι: ποιος είναι πραγματικά ελεύθερος και ευτυχισμένος; Αν ζούμε τη ζωή μας νομίζοντας ότι μόνο τα εξωτερικά στοιχεία μπορούν να μας φέρουν ευτυχία, μπορούμε εύκολα να βρεθούμε να παλεύουμε με σοβαρά προβλήματα και κατάθλιψη γιατί έχουμε πολύ λίγο έλεγχο των πραγμάτων έξω από τον εαυτό μας. Ένα πράγμα για το οποίο αξίζει να παλέψουμε και να εργαστούμε είναι η ειρήνη μέσα μας, γιατί χωρίς χαρά η ζωή μπορεί να γίνει ανούσια.
Τι θέση πιστεύετε ότι έχουν οι ταινίες βασισμένες στην πίστη στο σύγχρονο κινηματογραφικό τοπίο;
Όπως κάθε άλλο είδος ταινίας, εάν μια ταινία που βασίζεται στην πίστη έχει μια καλή ιστορία, είναι καλά φτιαγμένη και μιλάει στο κοινό, θα έχει μια θέση στο τραπέζι. Στην πραγματικότητα, οι ταινίες που δίνουν ελπίδα και υπαινίσσονται ότι υπάρχει κάτι μεγαλύτερο από αυτό που μπορεί να δει το γυμνό μάτι, κάτι που μπορεί να επουλώσει τις πληγές μας και να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε τις συμφορές, θα μπορούσαν να προσελκύσουν περισσότερο κόσμο από το αναμενόμενο.
Η ταινία Ο Άνθρωπος του Θεού κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Feelgood Entertainment.
