H Καρυοφυλλιά Καραμπέτη δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Ταγμένη στην τέχνη της υποκριτικής για πάνω από 20 χρόνια, συνεχίζει να χαράσσει μια έγκριτη πορεία. Από το Διδυμότειχο στη Θεσσαλονίκη και από εκεί στην Αθήνα, αριστούχος του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος με συνεργασίες στο Ανοιχτό Θέατρο, το Εθνικό και την Επίδαυρο, έχει αναμετρηθει με ρόλους δύσκολους, τραγικούς, σπαρακτικούς, δίνοντας ερμηνείες που την έχουν προ πολλού αναδείξει ως μία από τις καλύτερες ηθοποιούς της γενιάς της (και όχι μόνο). Φέτος, μετά το πρόσφατο και αινιγματικό Ραμόνα Travel, ετοιμάζεται να παίξει σε διπλό ταμπλό. Θα ενσαρκώσει την ερωτευμένη με μια γυναίκα Πέτρα φον Καντ (Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα φον Καντ) και την Madre Dolorosa, από το ομώνυμο ποίημα της Σόνιας Ζαχαράτου, μια γυναίκα «Θλιμμένη Παναγία» που θρηνεί για τον έρωτα του άντρα του ποιήματος για μιαν άλλη γυναίκα. Ένας μονόλογος για την οδύνη του έρωτα, την απώλεια και τη μνήμη, συνοδευόμενος από μουσική επί σκηνής, με τη σπουδαία ηθοποιό να προσθέτει στο παλμαρέ της μία ακόμη ερμηνεία που θα συζητηθεί. Στην Popaganda μίλησε για τον έρωτα, το θάνατο, τη μοναξιά και το ρόλο της τέχνης στο σήμερα.
Πώς συναντήθηκατε με το κείμενο της Σόνιας Ζαχαράτου; Τί σας τράβηξε σ’ αυτό; Αρχές του καλοκαιριού η εδώ και χρόνια φίλη μου, συγγραφέας και δημοσιογράφος, Σόνια Ζαχαράτου, μου πρότεινε να αναλάβω την ερμηνεία του ποιητικού της έργου, «MADRE DOLOROSA – O ΕΡΩΤΑΣ», που θα παρουσιαζόταν στα πλαίσια του Φεστιβάλ Σερίφου, τον Αύγουστο. Εκείνο που βρήκα γοητευτικό ήταν το γεγονός ότι μια γυναίκα έγραψε ένα κείμενο για τον έρωτα που νιώθει ένας άντρας για μια γυναίκα, και μια άλλη γυναίκα, εγώ, κλήθηκε να το ερμηνεύσει. Έτσι αποδεικνύεται ότι ο έρωτας είναι ένα συναίσθημα που αφορά κάθε άνθρωπο, ανεξαρτήτως φύλου ή ηλικίας.
Είναι κάτι που δοκιμάζετε για πρώτη φορά ή εμπίπτει στην κατηγορία ενός θεατρικού μονολόγου; Πρόκειται για μια καταβύθιση μέσα στο κείμενο, η οποία ξεφεύγει από τα όρια της απλής ανάγνωσης. Η φωνή μπροστά στο μικρόφωνο γίνεται το μέσον για να αποκτήσουν οι γραπτές λέξεις ψυχή, παλμό, βαθύ συναίσθημα. Η συμμετοχή ενός άντρα τραγουδιστή, που τραγουδάει σε μια άλλη γλώσσα, για το ίδιο θέμα, και ο βαθύς λυρισμός του βιολοντσέλου συνεργάζονται, ώστε να αποδοθεί το εσωτερικό τοπίο του κειμένου, με τόνους σπαρακτικούς.
Ποιά ζητήματα θίγει το έργο; Η απόγνωση του χωρισμού, η ανελέητη μνήμη, τα αναπάντητα ερωτηματικά, η απώλεια, η ερωτική εμμονή, η οδύνη της ερημιάς, η ωδή στην ομορφιά του έρωτα όταν είναι ζωντανός, το βαθύ σκοτάδι, παρόμοιο με αυτό του θανάτου, όταν αυτός εκλείψει.
Eίναι τελικά ο έρωτας το απόλυτο και ανώτερο πάθος της ανθρώπινης ψυχής; Μήπως η ουσία βρίσκεται στα συναισθήματα μεγαλύτερης διάρκειας; Το κάθε συναίσθημα έχει την αξία του. Και τα πάντα εξαρτώνται από το βαθμό της έντασής του. ‘Ενας έρωτας μπορεί να είναι τόσο δυνατός που τίποτα να μην μπορεί να τον υπερβεί, η αγάπη μπορεί να είναι η μεγάλη παρηγοριά, το βάλσαμο της ψυχής. Και όλα έρχονται από μόνα τους, κανείς δεν μπορεί να τα ορίσει ή να τα προκαλέσει. Κι όποιος είναι τυχερός θα ζήσει ή το ένα ή το άλλο.
Ο έρωτας για εσάς λειτουργεί σαν κινητοποιός και ζωοποιός δύναμη, ή σαν παραίτηση από τα πάντα και απόλυτη αφοσίωση; Ως δύναμη και κίνητρο ζωής και δημιουργίας. Δεν μπορώ να αποδεχτώ ότι κάποιος άνθρωπος μπορεί να απαιτήσει από έναν άλλον την παραίτηση από τα πάντα, γιατί αυτό αμέσως προκαλεί ρωγμές και ελλείψεις στη σχέση. ‘Οποιος ζητάει κάτι τέτοιο εκφράζει ναρκισσισμό, εγωισμό και προσωπικές, συναισθηματικές αναπηρίες.
Το όνομά σας έχει συνδεθεί κυρίως με ρόλους στους οποίους κυριαρχεί το δραματικό στοιχείο. Είναι συνειδητή επιλογή ή θέμα συγκυριών η αποχή από την κωμωδία; Η ιδιοσυγκρασία μου ως ερμηνεύτριας είναι περισσότερο αποτελεσματική στους δραματικούς ρόλους. Δεν γνωρίζω καλά τους κώδικες της κωμωδίας. Οι προτάσεις που μου γίνονται, λοιπόν, είναι φυσικό να προσανατολίζονται προς τέτοιου τύπου έργα. Δεν είναι θέμα ούτε επιλογής, ούτε συμπτώσεων, πρόκειται απλώς για μια φυσική εξέλιξη.
Το έργο πραγματεύεται μεταξύ άλλων,τη μοναξιά. Eίναι συμβιβασμός η επιλογή η μοναχικότητα; Εξαρτάται. Για κάποιους είναι κάτι που δεν το θέλουν, αλλά τους έχει επιβληθεί από τις περιστάσεις της ζωής, και άλλοι που την προτιμούν από μια χειρότερη, για αυτούς, μορφή ύπαρξης, όπως, για παράδειγμα, η συμβίωση σε μια ψεύτικη σχέση.
Συμφιλιωνόμαστε ποτέ τελικά με την ιδέα του θανάτου; Αυτό είναι πολύ δύσκολο, σχεδόν αδύνατο για την ανθρώπινη φύση. Κάποιοι όμως μπορούν ίσως να το καταφέρουν. Είτε γιατί οι συνθήκες της ζωής τους είναι αφόρητες και η ιδέα του θανάτου τούς φαίνεται ως λύτρωση, είτε γιατί έχουν ένα βαθύ θρησκευτικό αίσθημα, που τους κάνει να πιστεύουν στη σοφία ενός υπέρτατου όντος
Η κρίση πυροδοτεί την τέχνη ή λειτουργεί ως τροχοπέδη; Οφείλει η τέχνη να έχει κοινωνικό μήνυμα; Αναλόγως. Κάποιοι πεισμώνουν και εμπνέονται, και βρίσκουν τρόπους να παραγάγουν τέχνη παρ’ όλες τις αντιξοότητες, σε άλλους η έλλειψη οικονομικών πόρων επιδρά αρνητικά. Πολλοί συνάδελφοι έχουν ήδη εγκαταλείψει το επάγγελμα, γιατί δεν είχαν τα μέσα να ζήσουν την οικογένειά τους και προτίμησαν να αφήσουν τα όνειρά τους για κάτι πιο χειροπιαστό. Το κοινωνικό μήνυμα στην τέχνη φαίνεται τώρα πιο αναγκαίο από ποτέ, όμως ο άνθρωπος είναι κάτι βαθύτερο και πιο περίπλοκο. Για αυτό και δεν θα σταματήσουν ποτέ τα κείμενα και οι παραστάσεις που μιλούν για την υπαρξιακή μας διάσταση.
Ο ήρωας του έργου επιλέγει να σταματήσει το χρόνο και να ζει σε μια στιγμή, τη στιγμή που ήταν ευτυχισμένος. Η Μέριλ Στριπ στην ταινία Οι Ώρες, υποδύεται μια γυναίκα που ζει για την ανάμνηση ενός πρωινού, που βίωσε την απόλυτη ευτυχία. Οι αναμνήσεις μας γίνονται ενίοτε εμμονές; Ναι, συχνά για πολλούς γίνονται εμμονές, αλλά καμιά εμμονή δεν είναι υγιής αντίδραση. Το θέμα είναι να μπορεί κανείς να προχωράει στη ζωή του, δημιουργώντας καινούριες προϋποθέσεις, ώστε να έρθει ξανά μια άλλη ευτυχία. Η ζωή είναι ατέλειωτη, αιφνιδιαστική και υπέροχη, εφόσον διατηρείται το υπέρτατο αγαθό, η υγεία. Σε ένα μεγάλο βαθμό, εξαρτάται από μας τους ίδιους, το πώς θα χειριστούμε τις καταστάσεις, τι πρόσημο θα τους βάλουμε και πόσο θα μπορέσουμε να τις στρέψουμε προς όφελός μας.
Ασπάζεστε την έντονη κριτική στάση του greek weird cinema απέναντι στην ελληνική οικογένεια; Είναι πράγματι ένας προβληματικός μικρόκοσμος; Τα πράγματα δεν είναι ποτέ μόνο λευκά ή μαύρα. Σίγουρα υπάρχουν δυσλειτουργικές, προβληματικές οικογένειες, αλλά και άλλες, που ακόμα και σε δύσκολες στιγμές, μπορούν να προσφέρουν φως και αγάπη.
Παρ’ ότι έχετε συμμετάσχει σε αρκετές τηλεοπτικές παραγωγές και λίγες ταινίες, η βάση σας είναι το θέατρο. Τί υπερτερεί σ αυτό σε σχέση με τα άλλα δύο; Στο θέατρο σου δίνεται η ευκαιρία να συναντηθείς με τα μεγάλα κείμενα. Εξάλλου, είναι γεγονός αυτή η αμφίδρομη ζωντανή σχέση μεταξύ ηθοποιών και θεατών. Και ακόμα, πάνω στη σκηνή έχεις τη δυνατότητα να απολαύσεις ένα συναρπαστικό ταξίδι σε όλη του τη δύναμη, την έκταση και την εκρηκτικότητα, κάτι που ίσως δεν μπορείς να το έχεις έτσι ακέραιο, με την αποσπασματικότητα των άλλων δύο μέσων.
Μετά από τόσα χρόνια στο θέατρο και ένα τόσο μεγάλο ρεπερτόριο ρόλων, υπάρχει κάποιος που να είναι αγαπημένος σας; Υπάρχει κάτι που δεν έχετε κάνει ακόμα αλλά θα θέλατε να κάνετε; Παρόλο που κάποια στιγμή είχα ονομάσει τον αγαπημένο μου ρόλο, νομίζω τελικά ότι έτσι αδικούνται πολλοί άλλοι, που με έχουν συγκλονίσει και με έχουν γεμίσει με δυνατά συναισθήματα και έντονες καλλιτεχνικές εμπειρίες. Το θεατρικό ρεπερτόριο είναι αστείρευτο, δεν αρκεί μια ζωή για να το εξαντλήσεις. Υπάρχουν ακόμα πολλοί ρόλοι που ανταποκρίνονται στις μελλοντικές μου ηλικίες, και ελπίζω να έχω τη δύναμη και τις ευκαιρίες να τους υπηρετήσω.
Έχει τελικά η τέχνη τη δύναμη να λυτρώσει, εκτός από αυτόν που την παράγει και αυτόν που τη δέχεται; Αν δεν είχε αυτή τη δύναμη, έστω και για εκείνη τη στιγμή, της συντέλεσης του θαύματος, θα είχε πεθάνει αυτή η τέχνη προ πολλού. Το γεγονός ότι συνεχίζει να υπάρχει, αποδεικνύει από μόνο του τη μεγάλη λυτρωτική επίδραση που έχει, τόσο στους δημιουργούς, όσο και στους θεατές.
Madre Dolorosa – Ο Έρωτας
της Σόνιας Ζαχαράτου
Παίζει: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη
Andre Maia (τραγούδι) – Γιώργος Ταμιωλάκης (τσέλο)
Σκηνοθετική Επιμέλεια: Δημήτρης Καντιώτης
Από τη Δευτέρα 3 Νοεμβρίου, και κάθε Δευτέρα, στις 21.00 στο Τin Pan Alley (Τουρναβίτου 6, 210 3210158)
