Μαζί με την θερμοκρασία, ανεβαίνει και η διάθεσή σου για μία βόλτα στην πόλη. Αντί όμως να είναι μια συνηθισμένη βόλτα μπορείς να την μετατρέψεις σε μια εναλλακτική εμπειρία. Κατηφορίζοντας από το Θησείο, περνάς την Πειραιώς και επί της θορυβώδους Ιεράς Οδού, συναντάς το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, μία κρυψώνα στο κέντρο της Αθήνας για όποιον θέλει να ξεχάσει για λίγο τις πολυκατοικίες. Στην είσοδο, παίρνεις ένα πρόγραμμα με τίτλο «Γεωμετρίες» κι εκεί που περιπλανιέσαι ανάμεσα στην ελιά του Πλάτωνα και τον πανύψηλο φοίνικα, τον αμπελώνα και το δενδροκομείο, το ανθοκομείο και το Γεωργικό Μουσείο, βλέπεις πολύχρωμες ταμπέλες να σε οδηγούν προς διάφορα σημεία.
Συνήθως εκεί συναντάς μέλη της ακαδημαϊκής και φοιτητικής κοινότητας, τώρα όμως βλέπεις κόσμο κάθε ηλικίας, εθνικότητας και επαγγέλματος να γεμίζει τους κήπους και τα κτίρια του Γεωπονικού. Αναρωτιέσαι τι είναι οι «Γεωμετρίες». Διαβάζεις στην πρώτη σελίδα: «Οι Γεωμετρίες αποτελούν μια αφορμή για προβληματισμό όλων των ανήσυχων πολιτών αναφορικά με έννοιες όπως το κλίμα, το περιβάλλον, το οικοσύστημα. Η κλιματική αλλαγή μας αφορά όλους. Η στάση μας απέναντι στο φαινόμενο είναι πολιτική πράξη.» Υπογράφων ο Χρήστος Καρράς, από το «τιμόνι» της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.
Η έκθεση χωρίζεται στις θεματικές: Αλάτι, Κήπος, Σπόροι, Νερό, Γη, Φωτιά και Αέρας. Ξεφυλλίζεις το πρόγραμμα και βλέπεις διάφορες δράσεις, όπως συζήτηση με καφέ και μπισκότα γύρω από τα κουζινικά του Σχεδίου Μάρσαλ, προβολές ταινιών σε ένα vintage θερινό σινεμά στον πορτοκαλεώνα, πικ νικ στον αστικό αμπελώνα, workshops σε μια πυραμίδα, γεύμα με πρώτες ύλες που παράγουν οι φοιτητές Γεωπονικής, πρωτότυπος αγώνας κωπηλασίας στον Κηφισό, περφόρμανς στο δεντροκομείο και μουσικούς αυτοσχεδιασμούς.
Οι «Γεωμετρίες» επαναδιαπραγματεύονται την ολοένα αυξανόμενη περιπλοκότητα της σχέσης της ανθρωπότητας με το περιβάλλον, με τη γη που σε φιλοξενεί. Μέχρι τις 15 Ιουνίου θα σου θέτουν ξανά και ξανά το ερώτημα κατά πόσο μπορείς να απομακρυνθείς από το γνωστικό σου πλαίσιο και να οραματιστείς τον εαυτό σου ως ένα με το περιβάλλον. Η ομάδα locus athens που επιμελείται της έκθεσης αναρωτιέται αν μπορούμε να γίνουμε μάρτυρες ενός κόσμου δίχως κυριότητα και επιβολή, όπου ο άνθρωπος συνυπάρχει αρμονικά με τα άλλα είδη.
Πέρα από μια έκθεση, οι «Γεωμετρίες» σε ξανασυστήνουν με το περιβάλλον και σε προβληματίζουν. Που οδεύουμε ως ανθρωπότητα; Φτάνεις στο Γεωργικό Μουσείο, όπου σε καλωσορίζει ο Διευθυντής του και αντιπρύτανης του Γεωπονικού, Σταύρος Ζωγραφάκης: «Πολλά πράγματα στις ΓΕΩμετρίες αποτελούν το δώρο και το αντί-δωρο, καθώς ανάμεσα στα επιστημονικά όργανα υπάρχουν τα έργα τέχνης».
Ανάμεσα στα έργα του Εμμανουήλ Βάθη, την συλλογή γεωργικών εργαλείων και επιστημονικών οργάνων ξεπροβάλλουν φωτογραφίες diorama μιας ασπρόμαυρης εποχής αλλά και σύγχρονες, όπως του Θανάση Τότσικα που έχτισε μόνος του ένα εντελώς φυσικής κατασκευής σπίτι στην Λάρισα.
Μια φωτισμένη σήμανση με το ποίημα “Fame is a bee” της Έμιλυ Ντίκινσον, προβάλλει τον σχολιασμό της Μαρίας Παπαδημητρίου για την ματαιότητα και την δύσκολη σχέση που έχει ένας καλλιτέχνης με το έργο του.
Στον πάνω όροφο βλέπεις έναν αφηρημένο σκληρό δίσκο ζωγραφισμένο από το χέρι του Peter Hayley να συνδιαλέγεται με ένα αυτί στο βάθος της αίθουσας. Εικόνες από καταρράκτες και ποτάμια απλώνονται μέσα στον χώρο ή κρέμονται ανορθόδοξα από το ταβάνι, καθώς η δημιουγρός τους, Carolina Caycedo ήθελε να μην υπακούν σε αυστηρές, πατριαρχικές φόρμες. Στα έργα από την σειρά “Water Portrait” το νερό παρουσιάζεται ως ζωντανή οντότητα και πολιτικός παράγοντας σε περιβαλλοντικές συγκρούσεις. Όχι ως πηγή εκμετάλλευσης από τον άνθρωπο.
Στο κεντρικό κτίριο, τραβάς τις τεράστιες μαύρες κουρτίνες και εισέρχεσαι σε μια αυτοσχέδια κινηματογραφική αίθουσα όπου προβάλλεται το “Araf” της Didem Pekün, ένα road movie αντί ημερολογίου όπου η Nayia, ο κεντρικός χαρακτήρας, που επιστρέφει στη Σρεμπρένιτσα, το Σεράγεβο και το Μόσταρ της Βοσνίας 22 χρόνια μετά τον πόλεμο. Στην άλλη πλευρά, έχει στηθεί ένα ξύλινο στούντιο ηχογράφησης, το οποίο θα χρησιμοποιείται καθ’ όλη την διάρκεια της έκθεσης.
Συνεχίζεις προς τα πάνω, όπου βρίσκεται το φεμινιστικό έργο της Πάκυς Βλασσοπούλου, “Practicing Pleasures Where Possible”, σχετικό με τον θηλασμό και το άρμεγμα, τοποθετημένο καθόλου τυχαία έξω από την αίθουσα συνεδριάσεων του ανδροκρατούμενου πρυτανικού συμβουλίου, θέτοντας ερωτήματα για το πως οι εφευρέσεις μας απελευθερώνουν από κάτι, δεσμεύοντάς μας σε κάτι άλλο.
Βγαίνοντας πάλι έξω, οι μυρωδιές σε τραβούν προς την πυραμίδα-θερμοκήπιο, ένα open air εργαστήριο που αποτελεί βασικό στοιχείο της έκθεσης και προτείνει μια ιδέα αντίθετη στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο της μονοκαλλιέργειας σε τεράστιες εκτάσεις γης, ενσωματώνοντας μια ιδέα της περμακουλτούρας για ένα σύστημα βιώσιμης παραγωγής τροφίμων, όπως φρούτα, βότανα, ξηρούς καρπούς και λαχανικά, που είναι άμεσα χρήσιμα στον άνθρωπο. Μια πρόταση-αντίλογος στην βιομηχανική γεωργία, με συγκαλλιέργειες και πολυκαλλιέργειες που θα πάρουν το σχήμα πυραμίδας.
Σκέφτεσαι πως δεν θα έπρεπε να αποτελεί πρωτοτυπία όταν η εκπαίδευση συνδέεται με τις τέχνες και τον πολιτισμό. Οι «Γεωμετρίες» παντρεύοντας επιδέξια την σύγχρονη τέχνη, την επιστήμη του περιβάλλοντος και τον οικολογικό ακτιβισμό, θα αποτελούν πόλο έλξης για τους Αθηναίους και τους ταξιδιώτες για τον επόμενο καιρό. Γιατί η Αθήνα, αν θέλει, μπορεί να γίνει μια πολυπολιτισμική, γεμάτη τέχνη και φύση πρωτεύουσα.
