H Ιωάννα Ξημέρη γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1979, όπου ζει και εργάζεται. Σπούδασε Καλές Τέχνες στο De Montfort University του Λέστερ, και ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές της στο Central Saint Martins College of Art & Design του Λονδίνου. Έχει διδάξει χαρακτική στο Τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Συμμετείχε σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και το 2012 πραγματοποίησε την πρώτη της ατομική έκθεση στην γκαλερί Έλικα στην Αθήνα.
Ποια ιδέα υπάρχει πίσω από το έργο σου; Τα έργα μου εκκινούν έναν υπαρξιακό προβληματισμό με σκοπό την ανακάλυψη της ουσίας. Στην έκθεση ”Εκ Νέου“ του ΕΜΣΤ η αναφορά μου στη φύση συμβολίζει, την επιθυμία και τη νοσταλγία για επιστροφή προς τα έσω. O σκοπός δεν είναι η πραγματική αναπαράσταση της φύσης, αλλά η αναζήτηση της ενδόμυχης αληθινής και αιώνιας πραγματικότητας που κρύβεται μέσα σ’ αυτήν. Η επίμονη παρατήρηση και η μεγεθυμένη λεπτομέρεια στα πλάνα των φυτών και η διαφάνεια, οδηγούν σε μια βαθύτερη εσωτερικότητα και ενδοσκόπηση, επικεντρώνοντας στην ομορφιά που υπάρχει βαθύτερα, την ουσία, που συνήθως την προσπερνάμε και τη χάνουμε.
Ποια είναι τα μέσα που χρησιμοποιείς στη δουλειά σου. Στα έργα που παρουσιάζω αυτή την περίοδο, χρησιμοποιώ φωτογραφίες μου, με φυτικά μοτίβα, όπου αντικαθιστώ το σχέδιο με μία διαδικασία αφαίρεσης υλικού από το χαρτί (cut-out). Η τελική εικόνα δημιουργείται από απανωτές επιστρώσεις ημιδιαφανούς λευκού χαρτιού, πάνω σε μαύρο φόντο. Η εικόνα σχηματίζεται μέσα από την εξαφάνιση της υλικής της υπόστασης και την αφαίρεση χρώματος. Το λευκό που παραμένει, παραπέμπει σε μια πραγματικότητα που έχει εξαλειφθεί. Μέσα από αυτή τη λευκότητα, χάνεται κάθε ίχνος υλικότητας και αναιρούνται οι επιβεβλημένες αξίες υλιστικής ικανοποίησης. Επίσης, η διαφάνεια στα έργα αντικατοπτρίζει τη διαύγεια ως ζητούμενο εσωτερικής αναζήτησης. Αποδομώ την εικόνα της φύσης και την αναδομώ πιο λευκή, πιο διάφανη και πιο καθαρή. Κατά τον Πλάτωνα, όσο ο νους μας είναι καθαρμένος από τα υλικά, τόσο μπορεί να φθάσει και να συλλάβει τα νοερά, Ιδεατά.
Ποια εποχή της ιστορίας της τέχνης αποτελεί σημείο αναφοράς για σένα; Σημείο αναφοράς αυτή την περίοδο για εμένα ήταν ο Νεοκλασικισμός, όπου η ομορφιά της φύσης, τα ονειρικά ξέφωτα, οι ξεχασμένοι ονειρότοποι, η ατμοσφαιρικότητα, η αθωότητα και η μεγαλοπρέπεια συμβόλιζαν την αγνή και ιδεατή ζωή του ανθρώπου μακριά από την πόλη. Ο Poussin και οι σύγχρονοί του μελέτησαν με νοσταλγική διάθεση και πρότειναν την επιστροφή του ανθρώπου στην ανυπέρβλητη ομορφιά της φύσης, στην “Αρκαδία”. Παρ’όλα αυτά μπορώ να πω ότι σε κάθε σειρά έργων μου μελετώ και επεξεργάζομαι στοιχεία από διάφορες περιόδους της τέχνης, καλλιτέχνες ή και φιλοσοφικά ρεύματα. Τα έργα και οι θεωρίες των Μalevich, Κandinsky, Jasper Johns, John Cage περί λευκότητας και σιωπής, τα τοπία των Richter, Friedrich, Thierry de Cordier και Γκόκα, η μελαγχολία και ματαιότητα του Goya και οι απόψεις του Νίτσε και του Πλάτωνα περί Μηδενισμού και Ιδεαλισμού έχουν επηρεάσει τη δουλειά μου τα τελευταία χρόνια.
Παραστατική τέχνη, αφαίρεση, εννοιολογική τέχνη, οικειοποίηση, αρχείο, κτλ. Με ποιο εικαστικό ρεύμα ταυτίζεσαι, με ποιο όχι; Θεωρώ ότι η εννοιολογική τέχνη έχει απελευθερώσει τους καλλιτέχνες σήμερα και τους έχει οδηγήσει σε υπερβατικές δημιουργίες, τόσο στην ιδέα όσο και στην αναπαράστασή. Μαζί με την αφαίρεση, αποτελούν δύο από τα σημαντικότερα ρεύματα με τα οποία ταυτίζομαι.
Ποιος είναι ο σκοπός της τέχνης; Η τέχνη είναι η δημιουργική απάντηση της ανθρωπότητας στο φιλοσοφικό ερώτημα της ύπαρξης.
«Εκ νέου, Μια νέα γενιά Ελλήνων καλλιτεχνών», Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Επιμέλεια: Δάφνη Βιτάλη, Δάφνη Δραγώνα, Τίνα Πανδή, έως 31 Δεκεμβρίου 2013
