Exposed: Δανάη Στράτου

Η Δανάη Στράτου γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Καλές Τέχνες με ειδίκευση στη Γλυπτική στο Central St. Martins College of Art and Design του Λονδίνου (1983-1988). Τα τελευταία 15 χρόνια η δουλειά της εκτίθεται συστηματικά σε ατομικές και σημαντικές ομαδικές εκθέσεις διεθνώς. Δημιουργεί μεγάλης κλίμακας εικαστικές εγκαταστάσεις και περιβάλλοντα τόσο σε εξωτερικούς όσο και εσωτερικούς χώρους. Στη δουλειά της την απασχολούν θέματα που έχουν να κάνουν με τη φύση και το περιβάλλον και τη θέση του ανθρώπου μέσα σε αυτά.

Ποια ιδέα υπάρχει πίσω από το έργο σου; 

Έχοντας πρόσφατα μετοικίσει από την Αθήνα στο Όστιν του Τέξας, πιάνω τον εαυτό μου να παρατηρεί τα πάντα γύρω του με την περιέργεια που αποπνέει το καινούριο. Οι Τεξανοί φημίζονται για τον ρεαλισμό τους και την μη ανοχή σε μεταφυσικές τάσεις πέραν εκείνων που προβλέπονται από τον αυστηρό προτεσταντισμό τους. Το Μοναδικό Αστέρι (Lone Star), που είναι το σύμβολο της Πολιτείας τους, υποτίθεται ότι ρίχνει άπλετο φως σε μια γη όπου αναβλύζει το πετρέλαιο, μεγαλώνουν οι καλύτερες αγελάδες και λατρεύεται ο Μεγαλοδύναμος στις χιλιάδες εκκλησίες που χτίστηκαν σε αυτόν τον περίεργο τόπο. Κι όμως, όταν μετακόμισα στο Όστιν ανακάλυψα πως πίσω από αυτή την εικόνα κρύβεται μια «άλλη» αλήθεια. Μια αλήθεια λιγότερο χριστιανική και περισσότερο καλυμμένη σε σκιές, σε μυστικιστικές αφηγήσεις, σε φαντάσματα ακόμα.

Την πρώτη μας βραδυά εδώ, περπατήσαμε στην 6^η Οδό – τον πυρήνα της εντυπωσιακής μουσικής σκηνής που καθιστά την νέα μας πόλη κομβικό σημείο της οικουμενικής μουσικής. Ξάφνου αντικρίσαμε το Driskill – το παλαιότερο ξενοδοχείο της πόλης, με την απαράμιλλη αρχιτεκτονική και την αίσθηση που αποδίδει ενός θεσμού της Άγριας Δύσης που, πλέον, δεν μπορείς να διακρίνεις αλλού στο σημερινό Όστιν.

Στο μενού του ξενοδοχείου αντίκρυσα την απροσδόκητη ανακοίνωση της διεύθυνσης: «Το Driskill είναι ίσως το πιο στοιχειωμένο ξενοδοχείο των Ηνωμένων Πολιτειών.» Αφηγήσεις εμφανίσεων φαντασμάτων στα δωμάτιά του κοσμούσαν το υπόλοιπο μενού ακολουθούμενες από προσφορές για ξεναγήσεις των πιο στοιχειωμένων δωματίων και τιμοκαταλόγους που εξηγούσαν ότι τα δωμάτια με τα πιο πολλά «περιστατικά» (όπου φάντασμα παρουσιάστηκε στον πελάτη) κόστιζαν… περισσότερο. «Πανέξυπνο μάρκετινγκ» σκέφτηκα.

Μερικούς μήνες αργότερα, καθώς προετοιμάζαμε road trip για την Μάρφα, την εικαστική κωμόπολη κοντά στο Ελ Πάσο που ανέδειξε ο Donald Judd στην δεκαετία του ’70, φίλοι μου είπαν να μην ξεχάσουμε να οδηγήσουμε μετά την δύση του ηλίου νοτιοανατολικά της Μάρφα. «Μπορεί να δείτε τα Μυστήρια Φώτα» (Mystery Ghost Lights) μου είπαν, αναφερόμενοι σε Απάτσι, σε αγρότες, σε μετεωρολόγους που, που όπως λέγεται, έχουν καταθέσει μαρτυρίες πως είδαν με τα μάτια τους περίεργα φώτα να «χορεύουν» με φόντο τον ορίζοντα. Από περιέργεια έψαξα στο Google και, πράγματι, βρήκα πολλές αναφορές στα «Στοιχειωμένα Φώτα της Μάρφα» (Marfa Ghost Lights). Αμέσως μετά το ξέχασα…

Το ταξίδι από το Όστιν στην Μάρφα, μέσα από την έρημο, ήταν μια επτάωρη πανδαισία. Αφού περιηγηθήκαμε στο σπίτι του Judd και είδαμε την δουλειά του στο Chinati Foundation όπου εκτίθεται με αριστουργηματικό τρόπο, κινήσαμε για το ράντσο όπου θα μέναμε την νύχτα, εβδομήντα χιλιόμετρα νοτιοανατολικά – στην μέση της ερήμου.

Ο ήλιος μόλις είχε πέσει. Καθώς το αυτοκίνητο προέλαυνε γρήγορα πάνω στην ατελείωτη ευθεία που έκοβε την έρημο στα δύο, ένιωσα την ανάγκη να πάρω φωτογραφίες του σιγά-σιγά βυθιζόμενου  στο σκοτάδι γύρω τοπίου. Πήρα την φωτογραφική μου μηχανή και άρχισα να φωτογραφίζω από το κινούμενο αμάξι μας.

Εκείνο το βράδυ, μετά από το τεξανικό δείπνο που μας προσφέρθηκε, με ένα ποτήρι λευκού κρασιού στο χέρι, αποφάσισα να ρίξω μια ματιά στις φωτογραφίες που πήρα. Ξάφνου ανακάλυψα ότι τα Στοιχειά του Τέξας (The Ghosts of Texas) είχαν μηστηριωδώς αναδυθεί στην οθόνη μου…

Όταν η Ιστορικός τέχνης Άννα Χατζηνάσιου μου πρότεινε να δείξω δουλειά μου στο Salon de Bricolage θέλησα να φέρω κάτι από την καινούρια μου ζωή πίσω στην Αθήνα έτσι επέλεξα αυτή τη σειρά φωτογραφιών που την ονόμασα The Ghosts of Texas.

Ποια είναι τα μέσα που χρησιμοποιείς στη δουλειά σου;

Για τις εγκαταστάσεις μου χρησιμοποιώ στοιχεία της φύσης όπως χώμα, νερό, κ.ά., καθώς και νέα μέσα όπως η φωτογραφία, το video και ο ήχος, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε έργου.

Ποια εποχή της ιστορίας της τέχνης αποτελεί σημείο αναφοράς για σένα;

Καταρχήν η Κυκλαδική, αργότερα κάποιοι καλλιτέχνες απο τις αρχές και τα μέσα του προηγούμενου αιώνα όπως ο Constantin Brâncuși και ο Alberto Giacometti και αργότερα minimalist artists όπως o Ellsworth Kelly ο Donald Judd, o Walter de Maria, Robert Smithson, Carl Andre κ.α.

Παραστατική τέχνη, αφαίρεση, εννοιολογική τέχνη, οικειοποίηση, αρχείο, κτλ. Με ποιο εικαστικό ρεύμα ταυτίζεσαι, με ποιο όχι; 

Αφαίρεση και εννοιολογική τέχνη.

Ποιος είναι ο σκοπός της τέχνης;

H τέχνη μας εξανθρωπίζει…

Δανάη Στράτου, “The Ghosts of Texas”, επιμέλεια Άννα Χατζηνάσιου στο Salon de Bricolage από τις 30/10.