Έχω πάει σε εκατοντάδες συνεντεύξεις Τύπου -σίγουρα ξεπερνούν τη χιλιάδα, μακάρι να τις είχα μετρήσει. Υπήρχαν αρκετές που είχαν ειδήσεις, ευχάριστες ή δυσάρεστες, άλλες που είχαν συγκίνηση και μοναδικές στιγμές, άλλες που είχαν ένταση και αντιπαράθεση, αρκετές που είχαν βαρεμάρα και πάρα πάρα πολλές που ήταν διεκπεραιωτικές. Η συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα το μεσημέρι στο Εθνικό Θέατρο, η πρώτη του νέου καλλιτεχνικού διευθυντή, Δημήτρη Λιγνάδη, με την αναπληρώτρια καλ. Διευθύντρια Ερι Κύργια δίπλα του, δεν εντάσσεται σε καμία από τις παραπάνω κατηγορίες. Γιατί ενώ θα μπορούσε να είναι τυπική έως και κουραστική, ήταν ουσιαστική και απολαυστική, παρά τη διάρκειά της. Στην αίθουσα εκδηλώσεων μας υποδέχθηκε, που είχε κι αυτή καλλωπιστεί από την σκηνογράφο-ενδυματολόγο Εύα Νάθενα. Κούκλες με κοστούμια βρίσκονταν σε καθένα από τα ολάνοιχτα παράθυρα της αίθουσας κοιτώντας προς τα έξω, τονίζοντας υπαινικτικά, την πρόθεση για εξωστρέφεια.
Πρώτα απ’ όλα ο Δημήτρης Λιγνάδης μίλησε για παραπάνω από 1,5 ώρα χωρίς χειρόγραφο. Δεν πρόσεξα καν αν είχε κάποιες σημειώσεις μπροστά του. Ηταν ουσιαστική, γιατί είχαμε απέναντί μας έναν άνθρωπο που στήριζε και εξηγούσε κάθε σκέψη του και μοιραζόταν τις προσωπικές του αφετηρίες και μνήμες -που δεν είναι πλέον βαρίδια, αλλά καταστάλαγμα- χωρίς ωραιοποιήσεις και δισταγμούς, αλλά με αμεσότητα και χιούμορ. Και ήταν απολαυστική γιατί είχαμε πάρα πολύ, μα πάρα πολύ καιρό, να χαρούμε τον λόγο, τις λέξεις και τη σαφήνεια όσων λέγονταν. Γιατί ο σαφής λόγος χαρακτηρίζει, εν πολλοίς, και το περιεχόμενό του. Δεν είναι λίγο αυτό, δεν είναι αυτονόητο, ακόμη και για ένα καλλιτεχνικό περιβάλλον.
Απο αρτερά: Δηώ Καγκελάρη, Δημήτρης Λιγνάδης, Ερι Κύργια
Θέλετε παραδείγματα; Εχω δεκάδες από τη σημερινή συνέντευξη Τύπου.
«Εύρος και βάθος· όφελος και ωφέλεια· επιστήμη και τέχνη» (το τρίπτυχο των στόχων του). «Θέλω να βρω μια αντικατάσταση στη λέξη “δράσεις”, αλλά δεν βρίσκω»· «Ο καλλιτεχνικός διευθυντής είναι αρμοδιότητα, όχι ιδιότητα. Οι δικές μου ιδιότητες είναι άνθρωπος, ηθοποιός, σκηνοθέτης, δάσκαλος»· «Εχω μια τεράστια αγάπη γι’ αυτόν τον φορέα. Αυτό δεν προεξοφλεί επιτυχή διοίκηση»· «Από τη στιγμή που είσαι Εθνικό Θέατρο, θα πρέπει να είσαι και θέατρο και εθνικό»· «Η δημιουργία είναι ένα κλάσμα. Πάνω από τη γραμμή του κλάσματος υπάρχουν οι δημιουργίες και κάτω από τη γραμμή, οι δυνατότητες»· «Πνευματική μονάδα (σ.σ. αναφερόμενος στη Δραματική Σχολή του Εθνικού, τη διεύθυνση της οποίας ανέλαβε η θεατρολόγος Δηώ Καγγελάρη) σημαίνει ευρεία καλλιέργεια. Να βγαίνουν ηθοποιοί που να έχουν ασκημένο το εκφραστικό τους “μέσα” κι όχι μόνο τα εκφραστικά τους μέσα»· «Χρησιμοποιώ το ρήμα θεραπεύω με την αρχαία του έννοια: υπηρετώ. Θέλετε και με τη νέα; Ναι, και γιατρεύω». (αναφερόμενος στο ρόλο του θεάτρου). «Η ιστορία είναι αίμα που τρέχει μέσα μας. Δεν είναι κάτι βαρετό. Βαρετοί είναι αυτοί που τη διδάσκουν»· «Δεν μπορεί να μην μετέχει το Εθνικό Θέατρο σε εκδόσεις. Θα κόψει το κεφάλι του και θα βρει πόρους για σημαντικά μεταφραστικά έργα. Καλύτερα να κόψω τρία κοστούμια ή μισή παραγωγή, παρά να μη βγάζει εκδόσεις το Εθνικό»· «Δεν ακούσατε από το στόμα μου τις λέξεις καταργώ, ακυρώνω, σταματώ. Μετασχηματισμός είναι η σωστή λέξη».
Αυτά κρατάω από την πρώτη επικοινωνία του Δημήτρη Λιγνάδη με τους δημοσιογράφους. Τις λέξεις του, το βάθος και τη σαφήνειά τους. Το λέει άλλωστε και το μότο του Εθνικού: «Πάρε την λέξι μου. Δώσε μου το χέρι σου» (στίχος του Ανδρέα Εμπειρίκου «Ο πλόκαμος της Αλταμίρας»). Κι επειδή οι λέξεις έχουν πολλές δυνατότητες, μ’ αυτές περιέγραψε, καίρια αλλά κομψά, και τις οικονομικές ανάγκες του Εθνικού Θεάτρου: «Ευαγγελιζόμαστε, επιθυμούμε, ονειρευόμαστε. Ολα αυτά θα γίνουν αφού ξεπεραστούν κάποια καυτά, φλέγοντα θέματα, ζητήματα, προβλήματα, με την οικονομική κατάσταση του Εθνικού». Α, κρατάω και τα ονόματα των σκηνοθετών με τους οποίους θα συνεργαστεί το Εθνικό, τη σεζόν 2020-2021: Δημήτρης Καμαρωτός, Δημήτρης Καραντζάς, Γιώργος Κιμούλης, Στάθης Λιβαθινός (η παράστασή του θα ανοίξει την Κεντρική Σκηνή το ερχόμενο φθινόπωρο), Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, Αμαλία Μουτούση, Βασίλης Μπισμπίκης, Αντζελα Μπρούσκου, Γιώργος Νανούρης, Κωνσταντίνος Ρήγος, Δημήτρης Τάρλοου, Θάνος Παπακωνσταντίνου, Μάρθα Φριντζήλα.
Ναι ήταν μια διαφορετική συνέντευξη Τύπου. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι θα πρέπει πλέον να κρατάμε σημειώσεις στις συναντήσεις μας και μάλιστα πυκνές. Οσο πυκνός είναι ο λόγος του Δημήτρη Λιγνάδη.
