Queen of the Deuce: Η νέα ταινία της Βάλερυ Κοντάκου συστήνει στο κοινό μια θρυλική φιγούρα του Hell’s Kitchen με μια απίστευτη ζωή, μια Εβραία λεσβία γιαγιά που παντρευόταν άντρες, άνοιξε γκέι πορνοσινεμά και επαναπροσδιόρισε το Αμερικάνικο Όνειρο για μια ολόκληρη γενιά.
Από τις 2 ως 12 Μαρτίου, η πυξίδα της κινηματογραφικής ανακάλυψης δείχνει και πάλι βόρεια.
Έχοντας ακυρώσει την τελετή έναρξης, τις εορταστικές του εκδηλώσεις και συναυλίες στον απόηχο της τραγωδίας στα Τέμπη, το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης 2023 σηκώνει λυπητερή αυλαία για την 25η διεξαγωγή του, προχωρώντας με τις προβολές ταινιών στις αίθουσές του, αλλά και διαδικτυακά στο online.filmfestival.gr, όπου μπορείτε να βρείτε αρκετούς από τους παρακάτω τίτλους, τους οποίους επιλέξαμε από το πλούσιο πρόγραμμα του φεστιβάλ.
Πέντε έφηβοι που ζουν στο Ντονμπάς της Ουκρανίας το 2019 περιμένουν κάτι διαφορετικό να συμβεί στη ζωή τους, ανάμεσα στους ήχους των βομβαρδισμών και στις υπαρξιακές ανησυχίες, την επιθυμία να ξεφύγουν από την πραγματικότητα και τη λαχτάρα για το μέλλον. Μια μέρα, τους παρουσιάζεται μια σπάνια ευκαιρία να κατακτήσουν τα Ιμαλάια. Η Αλίσα Κοβαλένκο απεικονίζει μια νεανική ηλικία γεμάτη ελπίδες και ερωτήματα που συνεχώς αμφισβητούνται από το διαρκή φόβο ενός πολέμου που πρόκειται να επιδεινωθεί σε αυτό το μελαγχολικό αλλά και παρήγορο ντοκιμαντέρ, που προβλήθηκε στο τμήμα Generation 14plus της φετινής Μπερλινάλε.
Online εδώ
H ελληνοαμερικανίδα Φαίη Ευφροσύνη Lellios βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με τις ρίζες της μέσα από ένα ήδη πλούσιο σκηνοθετικό έργο. Στο τελευταίο της ντοκιμαντέρ, μια Ελληνίδα φωτογράφος με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη θυμάται τα σημαντικά γεγονότα που συμβαίνουν σε τρία διαφορετικά στάδια της ζωής της στην Τουρκία. Περιπλανιέται μέσα από φωτογραφίες και ζωντανή δράση, ήχους και σιωπές, ασπρόμαυρα και έγχρωμα στιγμιότυπα. Αφηγείται ή μιλά στο παρόν, το παρελθόν και το μέλλον της ζωής της, μεταφράζοντας τα συναισθήματα του φευγιού της στην ξενιτιά. Η ίδια η Lellios χαρακτήρισε στην Popaganda την πρεμιέρα της ταινίας της στην Θεσσαλονίκη ως “ένα όνειρο που γίνεται πραγματικότητα” και ευχαρίστησε όλους τους συνεργάτες της (που περιλαμβάνουν την Feelgood Entertainment και τον ΕΚΟΜΕ), καθώς και “τις πανέμορφες κοινότητες της Θίσβης, της Δομβραίνας, του Παλαιού Φαλήρου και της Αθήνας που συνεχόμενα έδιναν τον καλύτερό τους εαυτό για να χυθεί ως στα Σεπτεμβριανά.” (H ταινία προβάλλεται μόνο διαδικτυακά.)
Online εδώ
Ο υποψήφιος για Όσκαρ σκηνοθέτης Ταλάλ Ντέρκι (Of Fathers and Sons) εξετάζει την αδυναμία των γυναικών της Συρίας μέσα από την επικίνδυνη απόφαση μιας ομάδας να ανεβάσει στην πολύπαθη πρωτεύουσα Δαμασκό ένα επαναστατικό θεατρικό έργο: το πρώτο που είναι εξ’ολοκλήρου σκηνοθετημένο και γραμμένο από γυναίκες. Κινητοποιημένες από τη βία της καθημερινότητας (μεγάλο μέρος της οποίας στοχεύει τις ίδιες τις γυναίκες) και του πολέμου, θέλουν επιτέλους να ακουστούν και να σταματήσουν το μισογυνισμό όχι μόνο της κοινωνίας τους, αλλά και των οικογενειών τους.
Online εδώ
Πολυταξιδεμένο στα παγκόσμια φεστιβάλ, το ντοκιμαντέρ από και για την βραβευμένη με Νόμπελ Λογοτεχνίας συγγραφέα Αρνί Ερνό (της οποίας το βιβλίο Το Γεγονός μεταφέρθηκε πέρσι με επιτυχία στο σινεμά) ανοίγει μια πόρτα στην οικογενειακή ζωή της και τις αναμνήσεις της. Με αρχειακό, “χειροποίητο” υλικό από το προσωπικό της αρχείο από το 1972 ως το 1981, η ταινία επικεντρώνεται στην περίοδο της κυκλοφορίας των πρώτων βιβλίων της, της εφηβείας των γιων της, της οικογενειακής ζωής και των ταξιδιών της, έτσι όπως τα κατέγραψε η κάμερα των 8mm που ο σύζυγός της έπαιρνε συνέχεια μαζί του.
Εμπνευσμένo από το βιβλίο του WG Sebald και βασισμένο σε αρχειακό υλικό από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το ντοκιμαντέρ του Σεργκέι Λοζνίτσα θέτει το ερώτημα: Είναι ηθικά αποδεκτό να χρησιμοποιείται ένας άμαχος πληθυσμός ως όργανο πολέμου; Είναι δυνατόν να δικαιολογηθεί η μαζική καταστροφή απλώς με βάση ανώτερα «ηθικά» ιδανικά; Το ερώτημα δυστυχώς εξακολουθεί να είναι τόσο επίκαιρο όσο πριν από 80 χρόνια και ο επείγων χαρακτήρας του είναι τραγικά ορατός στο σημερινό πόλεμο. Περισσότερα για τη δουλειά του Λοζνίτσα ως ντοκιμαντερίστα (ως σκηνοθέτης μυθοπλασίας έχει εξίσου εντυπωσιακή φεστιβαλική πορεία) μπορείτε να (ξανα)διαβάσετε εδώ.
Online εδώ
Το cult βίντεο κλαμπ Kim’s Video προμήθευε τους κινηματογραφικά ανήσυχους Νεοϋορκέζους με σπάνιους τίτλους για πάνω από δύο δεκαετίες. Όπως αναφέρεται στην επίσημη σελίδα του φεστιβάλ, “λειτουργώντας αρχικά μέσα από το καθαριστήριο που διατηρούσε ο αινιγματικός ιδιοκτήτης του Γιόνγκμαν Κιμ, η επιχείρησή του κατάφερε να συγκεντρώσει 55.000 ταινίες προς ενοικίαση. Το 2008, και καθώς το τοπίο της βιομηχανίας άλλαζε, ο κύριος Κιμ προσφέρθηκε να δωρίσει τη συλλογή του με την προϋπόθεση ότι θα διατηρούνταν ακέραιη και ταυτόχρονα προσβάσιμη από τα μέλη του Kim’s Video. Σε μια προσπάθεια επανεκκίνησης του τουρισμού, το μικρό ιταλικό χωριό Σαλέμι στη Σικελία φιλοξένησε τελικώς το αρχείο. Καθώς, όμως, τα πρώτα φώτα της δημοσιότητας άρχισαν να φθίνουν, τα ίχνη της συλλογής άρχισαν να εξαφανίζονται και αυτά. Στο σημείο αυτό εμφανίζεται ο σκηνοθέτης Ντέιβιντ Ρέντμον, ο οποίος πιστώνει την κινηματογραφική του εκπαίδευση στο Kim’s Video.” Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο φετινό Σάντανς.
Από την Ελλάδα προ του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έως την ιλιγγιώδη άνοδό της μέσα από το κύκλωμα πορνογραφίας της Times Square τη δεκαετία του 1970, η ταινία αφηγείται την ιστορία της Τσέλι Γουίλσον, πρωτοπόρου επιχειρηματία, αντισυμβατικής μητέρας και επιζήσασας του Ολοκαυτώματος που έχτισε μια αυτοκρατορία βασισμένη στην ερωτική επιθυμία. Η νέα ταινία της Βάλερυ Κοντάκου συστήνει στο κοινό μια θρυλική φιγούρα του Hell’s Kitchen με μια απίστευτη ζωή, μια Εβραία λεσβία γιαγιά που παντρευόταν άντρες, άνοιξε γκέι πορνοσινεμά και επαναπροσδιόρισε το Αμερικάνικο Όνειρο για μια ολόκληρη γενιά.
Online εδώ
Μόλις 9 ώρες διαρκεί το κλασικό ντοκιμαντέρ του Κλοντ Λανζμάν, που προβάλλεται ως μέρος του αφιερώματος “Adio Kerida: Από τη Θεσσαλονίκη στο Άουσβιτς – 80 χρόνια”. Αφιερώνοντας 11 χρόνια της ζωής του σε αυτό το έργο για το Ολοκαύτωμα, ο Λανζμάν αρνήθηκε να χρησιμοποιήσει αρχειακό υλικό, κάνοντας μόνος του όλες τις απαραίτητες συνεντεύξεις και χωρίζοντας σε 3 κατηγορίες τους μάρτυρες (επιζώντες, περιαστικοί, ένοχοι). To αφιέρωμα γίνεται με αφορμή τη συμπλήρωση 80 χρόνων από όταν ο πρώτος συρμός με προορισμό το Άουσβιτς αναχώρησε από την Θεσσαλονίκη και περιλαμβάνει συγκλονιστικά ντοκιμαντέρ για τη φρίκη που έζησαν οι Θεσσαλονικείς Εβραίοι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και στην κατεχόμενη Ελλάδα.
Το επίσημο πρόγραμμα του φεστιβάλ αναφέρει: “Η Νέα Ορλεάνη, που θεωρείται ευρέως η γενέτειρα της τζαζ, είναι ακόμα στενά συνδεδεμένη με το συγκεκριμένο μουσικό είδος. Μέσα από μια προσωπική ματιά στην παρακαταθήκη μερικών σπουδαίων μουσικών της πόλης –της Irma Thomas, του Little Freddie King, του Ellis Marsalis και της μπάντας The Tremé Brass Band– γνωρίζουμε την αυθεντική ψυχή ενός τόπου που μπορεί να μαστίζεται από θεομηνίες, αλλά επιμένει να έρχεται στην επιφάνεια.” Για τους completists, στο φεστιβάλ προβάλλεται και το πολιτικό ντοκιμαντέρ Η συμμαχία της Νέας Ορλεάνης (Gumbo Coalition), που παρακολουθεί τις προσπάθειες εξάλειψης του ρατσισμού στην τραμπική Αμερική.
Online εδώ
Έχει νόημα να προσπαθήσει κανείς να εξηγήσει τις ταινίες του Ντέιβιντ Λιντς; Όχι, αλλά η προσπάθεια είναι σίγουρα συναρπαστική, όπως αποδεικνύει αυτό το ντοκιμαντέρ που κοιτάζει το σύνολο του έργου του υπό την οπτική του “εγκλωβισμού” του σκηνοθέτη στη διαλεκτική του κλασικού Μάγου του Οζ. Από τα κίτρινα γοβάκια στο μπλε κλειδωμένο κουτί, μια εμπνευσμένη καριέρα δρόμος.
