Αυτή η αποκλειστικότητα της Popaganda δεν οφείλεται μόνο στην πολύτιμη βοήθεια της εν Ελλάδι δισκογραφικής εταιρίας των Calexico (ευχαριστούμε Ηλία!) και της διοργάνωσης της συναυλίας (ευχαριστούμε Θωμά!): πραγματοποιήθηκε κυρίως χάρις στη γενναιοδωρία και διαθεσιμότητα των ίδιων των Calexico, του Joey Burns και του John Convertino, που σε μια στιγμή ιδιαίτερα ευαίσθητη για κάθε καλλιτέχνη, ελάχιστα πριν βγουν στη σκηνή για τη συναυλία, την ώρα που κανονικά χαλαρώνουν και συγκεντρώνονται μόνοι, χωρίς επισκέπτες, υπήρξαν ιδανικοί οικοδεσπότες και μοιράστηκαν μαζί μας λόγια και σκέψεις.
Ακόμα κι ο συνήθως λιγομίλητος John, η ήρεμη δύναμη του γκρουπ που σπάνια δίνει συνεντεύξεις, μας υποσχέθηκε πως την επόμενη φορά που θα βρεθούν στην Αθήνα θα είναι εκείνος που θα μιλήσει στην Popaganda, ενώ μας αποκάλυψε trivia που δεν θα αφήσουν τους fans αδιάφορους: από το γεγονός πως οι πρωτότυποι πίνακες που αποτέλεσαν τα εξώφυλλα των Descamino και Victor Jara’s Hands βρίσκονται στο σπίτι του, και μάλιστα το δεύτερο μοιάζει πολύ στη γυναίκα του, μέχρι την πληροφορία πως το κορίτσι πάνω στο cd του 98-99 Road Map είναι η Ελίζαμπεθ Τέιλορ σε ηλικία 14 ετών! Καθώς η συνομιλία μας γίνεται την επαύριο των εφιαλτικών επιθέσεων στο Παρίσι, η κουβέντα μας αναπόφευκτα πηγαίνει στο Bataclan: «Έχουμε παίξει εκεί και μου φαίνεται αδιανόητο», μου λέει ο John. «Πώς θα μπορέσει ποτέ κανείς να ξανακάνει μουσική εκεί μετά από αυτό;».
Από αυτό το σημείο ξεκίνησε κι η συζήτησή μας με τον Joey Burns, και παρόλο που η στιγμή της έναρξης της συναυλίας πλησίαζε επικίνδυνα, ο ίδιος, άψογος gentleman, δεν κοίταξε στιγμή το ρολόι, ούτε μου ζήτησε να επισπεύσουμε: εγώ ήμουν που διέκοψα τη συνέντευξη για να του δώσω το χρόνο να πάρει μια ανάσα πριν ανέβει στη σκηνή.
Ο Joey Burns επί σκηνής.
Joey, σε παράξενη στιγμή συναντιόμαστε, μετά από αυτό που συνέβη χτες βράδυ. Αισθανόμουν πάντα πως η μουσική των Calexico είναι μουσική των συνόρων, καθώς πάντοτε έχει να κάνει με πάνω από μία κουλτούρα. Αυτή λοιπόν τη στιγμή που μιλάμε για κλείσιμο συνόρων, για πρόσφυγες και μετανάστες, αναρωτιέμαι πώς νιώθετε εσείς, που σας έχει τόσο απασχολήσει αυτό. Για μένα ως ανθρώπινο ον, έχει να κάνει με τα σύνορα της καρδιάς. Χαρτογραφούμε τους άτυχους, αυτούς που βρίσκονται αντιμέτωποι με την αβεβαιότητα, κι αγωνίζονται απέναντι σε πολύ σοβαρές προκλήσεις. Δεν μπορείς να βοηθήσεις, αλλά θέλεις να τους απλώσεις τα χέρια μέσα από τα τραγούδια, τη μουσική, την ενέργεια, τις συχνότητες και τα συναισθήματα. Γι’ αυτό βρισκόμαστε εδώ. Γι’ αυτό κι εμείς οι δύο καθόμαστε μαζί σε αυτό το καμαρίνι και μιλάμε, επειδή η μουσική μάς ενώνει. Και γι’ αυτό και πιστεύω πως είναι σημαντικό να συνεχίσουμε στο μονοπάτι όλων των τεχνών, και των παρηγορητικών. Έχουμε πολλά να μάθουμε, πολλά μαθήματα να πάρουμε, κι είναι κρίμα που εξακολουθούν να γίνονται τα ίδια σφάλματα. Και ατομικά, και ως λαοί, βαδίζουμε στα τυφλά προσπαθώντας να φτάσουμε σε ένα καλύτερο μέρος κι αυτό είναι ένας στόχος που τον μοιραζόμαστε όλοι, πέρα από ιδεολογικές ή πολιτικές διαφορές. Είμαστε όμως στον κόσμο ως αδέλφια, και πρέπει να νοιάζεται ο ένας για τον άλλο. Η μουσική είναι σημαντικό συστατικό για να προωθείς και να διατηρείς την ειρήνη. Αυτό κάνει ακόμα πιο τραγικό αυτό που συνέβη χτες βράδυ, 13η Νοεμβρίου στο Παρίσι, σε μια αίθουσα συναυλιών.
John Convertino, η ήρεμη δύναμη.
Το συγκρότημα κι η μουσική σας είναι συνδεδεμένα και με ένα ορισμένο τοπίο. Πότε μετακομίσατε στην Τουσόν της Αριζόνα; Πώς επιλέξατε να ζήσετε εκεί; Ξέρεις, το τοπίο είναι ένα μικρό μέρος του όλου. Όμως μου άρεσε αυτό που έλεγες στην πρώτη σου ερώτηση για τα σύνορα. Με τον τρόπο που με ρώτησες, κι όπως χρησιμοποίησες τη λέξη σύνορα, εγώ σκεφτόμουν τη συναισθηματική τους πλευρά. Αυτό που ήταν σημαντικό για μένα το 1990, όταν άρχισα να παίζω με τον John Convertino και τον Howe Gelb στους Giant Sand, ήταν πως μετακόμισα από το Λος Άντζελες στην Τουσόν τρία χρόνια αργότερα επειδή εκεί υπήρχε χώρος. Και δεν είναι μόνο αυτοί οι ατέλειωτοι ουρανοί κι ο φυσικός χώρος, αλλά κι ο συναισθηματικός χώρος εκεί έξω. Και ήταν σημαντικό για μένα ως νεαρό 23 ετών να βρω αυτό το χώρο, που με τροφοδότησε. Αντί να βρίσκομαι στο Λος Άντζελες, όπου τα πράγματα ήταν πιο επιφανειακά και η έμφαση δινόταν στην ποσότητα κι όχι στην ποιότητα, αυτή η στροφή ήταν πολύ σημαντική για μένα. Κι ίσως να είχα μετακομίσει μετά στο Σικάγο ή κάπου αλλού, αλλά ήταν ο John Convertino που με παρότρυνε να μείνω δυο χρόνια αργότερα: «Ξέρεις, έχουμε πράγματα να κάνουμε εδώ, δώσε του λίγο χρόνο…». «Εντάξει, σύμφωνοι, θα μείνω». Και ξεκινήσαμε να παίζουμε με πολλούς και διαφορετικούς καλλιτέχνες: με την Victoria Williams, αυτή την υπέροχη τραγουδοποιό από τη Λουιζιάνα, και ως rhythm section συνοδεύσαμε πολλούς άλλους, όπως τον Michael Hurley, έναν πολύ διάσημο και ιδιαίτερο τραγουδοποιό της φολκ, τον Bill Travis, τον Buffalo Tom, τον Richard Buckner , τη Lisa Germano με ένα άλλο σχήμα όπου συμμετείχαμε και που ονομάστηκε OP8, και μετά κάναμε τους Friends of Dean Martinez (Σ.Σ …που αρχικώς ονομάζονταν Friends of Dean Martin!), και μετά τους Calexico… Και συνεχίσαμε να συνεργαζόμαστε, πράγμα που πιστεύω πως είναι πολύ σημαντικό. Το θεμέλιο αυτού που είμαστε ως μουσικοί είναι πως μας αρέσει να παίζουμε μαζί με άλλους. Αυτό βγαίνει μέσα από τη μουσική μας. Ίσως να με είδες όταν ήρθες που έκανα πρόβα αυτοσχεδιάζοντας μαζί με το Θωμά από τους Takim. Όταν έχεις την ευκαιρία να παίζεις με κάποιους αυτού του διαμετρήματος διαίσθησης και μουσικής δεξιοτεχνίας, δεν γίνεται παρά να εμπνευστείς. Και προσπαθούμε να βρούμε τρόπους ώστε τα μουσικά μας background να βρουν κοινό έδαφος.
Οι Calexico έχουν γνωρίσει επιτυχία, εξακολουθούν όμως να συνεργάζονται με ανεξάρτητες δισκογραφικές εταιρίες. Ποτέ δεν υπήρξατε σε κάποιο από αυτά που ονομάζουμε major labels. Αυτό είναι επιλογή σας, ή κάτι που απλώς συνέβη; Έχω δει κάποια άλλα συγκροτήματα που συνεργάζονταν με major labels και δεν μου φάνηκε πως είναι κάτι που θα ταίριαζε στην ελεύθερη, χωρίς προκαταλήψεις μουσική των Calexico. Πάντοτε ου άρεσαν πολύ οι ανεξάρτητες εταιρίες. Τα αγαπημένα μου labels είναι: Drag City, Thrill Jockey, Touch & Go, Quarterstick, Sub Pop, Domino Records, City Slang… Ποτέ δεν με ενδιέφερε να κάνω υπερβολικά δημοφιλή ή mainstream μουσική. Όση επιτυχία έχουμε, αυτή είναι πολύ γειωμένη και διαχειρίσιμη. Είμαστε πολύ τυχεροί που έχουμε δουλειά. Αν δεν έκανα πια περιοδείες και ηχογραφήσεις, θα εξακολουθούσα να παίζω σε ένα γκαράζ ή ένα υπόγειο κάπου. Ή σε κάποιο café! Γιατί λατρεύω αυτό που κάνω.
Κυκλοφορεί μια γνωστή ιστορία για το πώς το συγκρότημα πήρε το όνομά του. Γιατί αρχικά ονομαζόταν Spoke, έτσι δεν είναι; Ναι.
Αναρωτιέμαι λοιπόν αν η ιστορία είναι αληθινή ή μύθος, και θα ήθελα να την ακούσω από σένα! Και βέβαια! Μήπως η ιστορία περιλαμβάνει ένα ραδιοφωνικό σταθμό;
Ναι! Αυτή είναι! Ο ραδιοφωνικός σταθμός λεγόταν WFMU και είναι στο East Orange του New Jersey, είναι ένας πολύ επιλεκτικός σταθμός που εκπέμπει στην πόλη της Νέας Υόρκης και το Μανχάταν. Είμαστε λοιπόν καλεσμένοι στη εκπομπή ενός dj που το παρατσούκλι του είναι Stork. Ο Stork λοιπόν μας λέει: «ε, παιδιά, αυτός ο δίσκος είναι δικός σας;» Και βγάζει ένα δίσκο ενός συγκροτήματος με το ίδιο όνομα! Και λέμε: «όχι… Καλύτερα λοιπόν να αλλάξουμε όνομα». Γρήγορα καταλήξαμε στο όνομα Calexico. Είχα γράψει και μια κασέτα που λεγόταν Superstition Highway γύρω στα 1995, κι είχα φτιάξει κάποιες κόπιες που τις πουλούσα στην περιοδεία. Σκέφτηκα λοιπόν πως αυτό το όνομα ίσως λειτουργήσει καλά. Ειδικά καθώς είχαμε ήδη κάποια τραγούδια που αγκάλιαζαν τον ήχο του southwest, και πριν ακόμα να έχουμε τρομπέτες, αισθανόμουν πως η ισπανική και η κλασική κιθάρα, ειδικά μιξαρισμένη με surf κιθάρα, instrumentals αλλά και κομμάτια με στίχους, ήταν ένα συνταίριασμα που μας πήγαινε. Και να λοιπόν που λίγο αργότερα ενσωματώσαμε περισσότερα στοιχεία από τη μουσική του southwest και του Μεξικού, κι ιδιαίτερα τη μουσική των mariachi, με τρομπέτες και περισσότερες ακουστικές κιθάρες. Πάντοτε όμως ήμασταν ένα συγκρότημα που απολάμβανε να έχει μια ανοιχτόμυαλη προσέγγιση σε ότι αφορά τα όργανα που χρησιμοποιούσε και τις επιρροές του. Ταιριάζει λοιπόν αυτή η ιστορία με όσα είχες ακούσει;
Ναι! Ιδού λοιπόν! Ξέρεις, είναι στοιχειώδες, είχαμε μερικά λεπτά για να αποφασίσουμε. Μερικές φορές το να βρίσκεσαι υπό πίεση είναι ο καλύτερος τρόπος για να παρθούν κάποιες αποφάσεις όπως το όνομα ενός συγκροτήματος, ή ο τίτλος ενός άλμπουμ.
Και Calexico είναι πράγματι το όνομα μιας πόλης, ή είναι μια λέξη που εσείς κατασκευάσατε; Όχι, υπάρχει πράγματι, είναι λίγο αφότου βγεις από τον Highway 8 και πάρεις τον Route 990, είναι στον Route 98. Και βρίσκεται στα σύνορα ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Μεξικό. Από την άλλη μεριά των συνόρων είναι η Πόλη του Μεξικού. Αν ψάξεις στο ίντερνετ τώρα τη λέξη Calexico, είναι η πόλη, υπάρχει κι ένα εστιατόριο στη Νέα Υόρκη, εξαιρετικά δημοφιλές. που λέγεται Calexico. Και το συγκρότημα! Μου φαίνεται πως όταν έρθει η ώρα να αποσυρθούμε, θα πρέπει να κάνουμε εκεί μια καλή συναυλία και να επιστρέψουμε επίσημα στην πόλη το όνομά της! (Γέλια).
