Brian Eno: A Love Letter

Μια ερωτική επιστολή του Γιάννη Μαυρογιώργου στον μεγάλο δημιουργό με αφορμή τα δύο φετινά του άλμπουμ με τον Karl Hyde των Underworld που οδηγουν στη διαπίστωση ότι ο Eno είναι τελικά (και) παραγνωρισμένος pop δημιουργός.

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Ο Brian Eno είναι μια ιδιοφυΐα. Αν διαφωνείτε με την προηγούμενη πρόταση, δεν υπάρχει λόγος να συνεχίσουμε να το συζητάμε, εδώ μπορείτε να βρείτε κάτι που να ταιριάζει περισσότερο στην ιδιοσυγκρασία και το μουσικό σας κριτήριο.

Ο Brian Eno είναι μια pop ιδιοφυΐα. Γιατί παρά την μάλλον περισσότερο διαδεδομένη αντίληψη που τον θέλει να είναι είτε ένας ambient αρχιτέκτονας ηχοχρωμάτων, είτε στουντιακός μάγος που ανακαλύπτει μέσα στις σχισμές της αυγοθήκης που ντύνει τους τοίχους κάθε recording booth την αστρόσκονη που μεταμορφώνει ένα απλό τραγούδι σε κάτι πραγματικά αξιομνημόνευτο, ο Brian Eno είναι κάτι παραπάνω· ένας εντελώς παραγνωρισμένος δημιουργός ποπ διαμαντιών, από την αρχή της μουσικής του καριέρας, μέχρι και σήμερα.

Εκτός αν ξεχάσουμε την συμμετοχή του στο αρχετυπικό glam των Roxy Music που πέρα από τη μουσική συν-διαμόρφωσε το ανδρόγυνο, υπερβατικά σεξουαλικό πρότυπο που καθόρισε την αισθητική των πρώιμων ’70s.

Εκτός αν ξεχάσουμε ότι για κάθε ambient No Pussyfooting, που ηχογράφησε με τον Robert Fripp των King Crimson, υπάρχει ένα Here Come The Warm Jets, δίσκος υπόδειγμα για το fusion πειραματισμού και ποπ τραγουδοποιίας. Κι αν δεν με πιστεύετε, προσπαθήστε να βγάλετε την βελόνα από το μάτι της καμήλας. Αλήθεια, προσπαθήστε.

Εκτός αν ξεχάσουμε την βερολινέζικη φάση του David Bowie, που έθεσε στα τέλη των ’70s την αισθητική και ηχητική παλέτα της πιο σκοτεινή πλευράς του ήχου της επόμενης δεκαετίας, από το post-punk μέχρι και το goth. Ήταν ο Eno αυτός που κατάφερε να δώσει σάρκα κι οστά στο μουσικό όραμα του Bowie που βγαίνοντας από τα βάθη της εξάρτησης έβλεπε μόνο σκιές.

Εκτός αν ξεχάσουμε την πραγματικά πιο συγκλονιστική τριπλέτα δίσκων που έχει ηχογραφήσει ποτέ ποπ συγκρότημα, την αλληλουχία More Songs About Buildings And Food/Fear of Music/Remain In Light των Talking Heads. Σύμφωνοι, και στο ντεμπούτο τους, η μπάντα συνδύαζε μαγικά τις πρώιμες punk καταβολές με ξεκάθαρες επιρροές από bubblegum pop του Phil Spector και ήχους από Αφρική και Καραϊβική. Χρειάστηκε όμως να γνωρίσει ο David Byrne τον Brian Eno για να απογειωθεί πραγματικά η έμπνευσή τους και να ηχογραφήσουν μουσική που ακόμα και σήμερα ακούγεται εξωπραγματικά φρέσκια.

Εκτός αν ξεχάσουμε τη συνεργασία Eno και John Cale (των Velvet Underground) για το Wrong Way Up. Ένας δίσκος που, αν και του 1990, όταν και κυκλοφόρησε, ήταν σίγουρα εντελώς zeitgeist, παραμένει μάλλον ό,τι πιο ποπ, εύληπτο, ο,τι πιο joie-de-vivre έχουν ηχογραφήσει οι δυο μουσικοί στις τελευταίες δεκαετίες.

Ο Brian Eno είναι μια pop ιδιοφυΐα, τόσο ambient αρχιτέκτονας ηχοχρωμάτων όσο και στουντιακός μάγος αλλά και κάτι παραπάνω· ένας εντελώς παραγνωρισμένος δημιουργός ποπ διαμαντιών, από την αρχή της μουσικής του καριέρας, μέχρι και σήμερα.

Κι αφού θυμηθήκαμε μερικά σημεία-σταθμούς της πορείας του Brian Eno, φτάνουμε στο σήμερα: στους δυο δίσκους που ηχογράφησε μέσα στο 2014 με τον Karl Hyde των Underworld για την Warp. Eno, Hyde, Warp, τρεις λέξεις που χτυπάνε συναγερμό σε όποιον έχει ακούσει έστω και περιστασιακά ηλεκτρονική μουσική. Ο πρώτος δίσκος τους, το Someday World είναι μια απολαυστική electropop εξερεύνηση με τη φωνή και την κιθάρα του Karl Hyde στο προσκήνιο. Τραγούδια όπως το “Daddy’s Car” και το “Who Rings The Bell” καταλαμβάνουν άνετα μια θέση στο corpus δουλειάς και των δυο μουσικών, αλλά συνολικά το Someday World αφήνει μια κάποια αίσθηση ανικανοποίητου. Αλλά ευτυχώς η αίσθηση αυτή δεν κράτησε παρά λίγες βδομάδες. Δυο μήνες περίπου μετά την κυκλοφορία του, η Warp ανακοίνωσε έναν ακόμα δίσκο από Eno και Hyde, με τίτλο High Life. Κι αν κανείς θα περίμενε μια συλλογή από outtakes, μια από περίπου τα ίδια με το προηγούμενο, το High Life είναι κάτι τελείως διαφορετικό.

Αν το Someday World ηχογραφήθηκε γιατί οι Eno και Hyde πίστευαν ότι θα ήταν μια καλή ιδέα να φτιάξουν έναν δίσκο μαζί, το High Life φτιάχτηκε γιατί οι δυο τους απόλαυσαν τόσο πολύ τη διαδικασία του να δουλεύουν μαζί στο στούντιο, που αποφάσισαν να συνεχίσουν το παιχνίδι, ακόμα και μετά την ολοκλήρωση του πρότζεκτ. Πάντα με την κιθάρα και τη φωνή του frontman των Underworld σε πρώτο πλάνο, ο ηχητικός ορίζοντας του High Life ανοίγει και διευρύνεται ασταμάτητα. Afro-beat (το Highlife είναι αναφορά σε μουσικό υποείδος της αφρικανικής ποπ) και dub αποτελούν τις βασικές και αρκετά ευδιάκριτες επιρροές. Το βασικό όμως theme του High Life είναι η κιθάρα του Hyde, που αποτελεί τον καμβά και το θεμέλιο για να χτίσει πάνω της ο Eno ένα ανεξάντλητο ηχητικό οικοσύστημα. Ενα οικοσύστημα που αποτελεί οργανική συνέχεια και επικαιροποίηση του ήχου του My Life In The Bush Of Ghosts, του Unforgettable Fire των U2, του Low (ξέρετε ποιου), του Wrong Way Up, του Here Come The Warm Jets, του No Pussyfooting, του Another Green World.

Αλλά το High Life δεν είναι σημαντικός δίσκος για κανέναν από τους παραπάνω λόγους. Είναι σημαντικός γιατί είναι μουσική που γεννήθηκε από την αγάπη για τη μουσική, από τη χαρά του να συνεργάζεσαι με κάποιον που σε καταλαβαίνει και προσθέτει τη δική του δημιουργικότητα στη δική σου για να γεννηθεί κάτι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του. Είναι art pour l’art. Είναι σκέτη, ανόθευτη, ολοκληρωτική καύλα.

Υ.Γ. O James Murphy έχει σκάσει από τη ζήλεια του.