Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος
Υποταγή, του Μισέλ Ουελμπέκ
Σε μια Γαλλία αρκετά κοντινή στη σημερινή, ένας άντρας ακολουθεί πανεπιστημιακή καριέρα. Η διδασκαλία τον ενδιαφέρει ελάχιστα, προσδοκά μια βαρετή αλλά ήρεμη ζωή, μακριά από τα μεγάλα ιστορικά δρώμενα. Ωστόσο, οι δυνάμεις που δρουν στη χώρα έχουν διασπάσει το πολιτικό σύστημα, επιφέροντας τελικά την κατάρρευσή του. Όπως έγραψε και ο Γιώργος Βουδικλάρης όταν πέρσι τέτοια εποχή είχε διαβάσει στα γαλλικά το βιβλίο: «Ευτυχώς, ο Ουελμπέκ προτιμά την ολόδική του χαρακτηριστική δηλητηριώδη ειρωνεία που κάποιες φορές δεν γίνεται αντιληπτή, αλλά και μια συμπάθεια και τρυφερότητα προς το χρεωκοπημένο του ήρωα – εκπρόσωπο μιας εξίσου χρεωκοπημένης ανθρωπότητας – που προσιδιάζει σε μεγάλους συγγραφείς».
Υποταγή του Μισέλ Ουελμπέκ, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, σελ. 312, τιμή: 17,00 €
Πάτι και Ρόμπερτ, της Πάτι Σμιθ
Το καλοκαίρι που πέθανε ο Κολτρέιν, το καλοκαίρι της αγάπης και των ταραχών. Μια τυχαία συνάντηση στο Μπρούκλιν οδηγεί δύο νέους στο μονοπάτι της τέχνης, της αφοσίωσης και της μύησης. Η Πάτι Σμιθ θα γίνει ποιήτρια και μουσικός και ο Ρόμπερτ Μέιπλθορπ θα διοχετεύσει το ακραία προκλητικό στιλ του στην τέχνη της φωτογραφίας. Ενωμένοι με τα δεσμά της αθωότητας και του ενθουσιασμού διασχίζουν τη Νέα Υόρκη από το Κόνι Άιλαντ μέχρι την 42η Οδό. Το 1969 το ζευγάρι καταλύει στο περίφημο Hotel Chelsea. Κι όπως είπε ο Michael Stipe, τραγουδιστής των R.E.M, στο περιοδικό Time: «[Το Πάτι και Ρόμπερτ] μας υπενθυμίζει ότι η αθωότητα, οι ουτοπικές ιδέες, η ομορφιά και η εξέγερση είναι τα άστρα που μας οδηγούν στο ταξίδι της ανθρωπότητας». Διαβάστε εδώ ένα απόσπασμα από το βιβλίο, που κυκλοφορεί στα ελληνικά σε εξαιρετική μετάφραση του Αλέξη Καλοφωλιά.
Πάτι και Ρόμπερτ, της Πάτι Σμιθ, εκδόσεις Κέδρος, σελ. 368, τιμή 15,50 €
Αεροπλάστ, της Άντζελας Δημητρακάκη
Τον Μάρτιο του 2014 η Αντιγόνη, ο Ικερ, η Μέλανι και ο Κάι είναι στο τρένο για το Πορ’ Μπόου, το ανεμοδαρμένο παραθαλάσσιο χωριό της Καταλονίας όπου πέθανε ο Βάλτερ Μπένγιαμιν το 1940, επιχειρώντας να ξεφύγει από τον φασισμό αλλά χωρίς να πιστεύει ότι μπορεί. Δεν είναι σίγουροι για το πώς πείστηκαν γι’ αυτό το ταξίδι, ούτε σε τι αποσκοπεί. Όμως, όπως λένε, η ιστορία θα δείξει. Όπως είπε η συγγραφέας στη συνέντευξη που έδωσε στον Θεοδόση Μίχο «Στο Αεροπλάστ ξεκίνησα από την αντίφαση ενός κοινωνικού ταμπού: μια μητέρα που αγαπάει το παιδί της αλλά το εγκαταλείπει για να επανενταχτεί στην πράξη της ανθρωπότητας (και όχι για ν’ακολουθήσει έναν εραστή, ας πούμε)».
Αεροπλάστ, της Άντζελας Δημητρακάκη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, σελ. 392, τιμή 21 €
Η δύσκολη τέχνη, του Δημήτρη Ελευθεράκη
«Η μνησικακία είναι μια δύσκολη τέχνη, είπε ο δάσκαλος. Αν με αφήσετε να σας μιλήσω, αν μου δώσετε λίγο ακόμη χρόνο, ναι λίγα ακόμη λεπτά σε αυτό εδώ το παγκάκι, ανάμεσα στο Μουσείο και την Πολυτεχνική Σχολή, ναι στο βρωμισμένο δρομάκι ανάμεσα στο Μουσείο και την Πολυτεχνική Σχολή, τότε θα μπορέσω να σας εξηγήσω ίσως γιατί η μνησικακία είναι μια δύσκολη τέχνη, είπε ο δάσκαλος.» Ο μονόλογος ενός δασκάλου που με αφορμή το γκράφιτι στο Πολυτεχνείο στοχάζεται τη νεοελληνική ταυτότητα και τη σχέση της με τη Δύση, καθώς και την καλλιτεχνική δημιουργία και τη συνομιλία με το παρελθόν.
Παίρνοντας αφορμή από ένα αληθινό γεγονός που προκάλεσε έντονες συζητήσεις για το τι είναι τέχνη και ποια είναι τα όρια της ο 37χρονος Ελευθεράκης μιλάει για τη γενιά του, τη γενιά μας δηλαδή με λόγο σχεδόν ασθματικό αλλά επί της ουσίας καίριο.
Η δύσκολη τέχνη, του Δημήτρη Ελευθεράκη, εκδόσεις Αντίποδες, σελ. 54, τιμή: 8,00 €
Το Σύσσημον ή Τα Κεφάλαια, βιβλίο δεύτερο, του Νίκου Α. Παναγιωτόπουλου
Γιατί πρόκειται για το σημαντικότερο, μάλλον, ελληνικό ποιητικό έργο του καιρού μας. Γιατί συγκαταλέγεται στα ελάχιστα εκείνα πολυτίμητα που θα μπορούμε με καμάρι να επιδεικνύουμε στις ερχόμενες γενιές όταν θα ρωτούν: «Εσείς τι κάνατε στον καιρό σας που να αξίζει πραγματικά τον κόπο;» Ένα επικό αφηγηματικό ποίημα, ένας ποιητικός υπαρξιακός περίπλους, μια αναζήτηση νοήματος μέσω και μέσα από την ίδια την γραφή. Ένα εναγώνιο ερώτημα για το νόημα της δημιουργίας σε τεχνοκρατικούς κι ακάτεχους καιρούς. «Η άγνοια των πνευματικών πηγών ήτανε πια η παράδοση / (όλα ήταν άγνοια ή καπηλεία της γνώσης)», όπως έγραψε ο Σπύρος Γιανναράς όταν ζητήσαμε να μας επιλέξει τα καλύτερα ελληνικά βιβλία του 2015.
Το Σύσσημον ή Τα Κεφάλαια, βιβλίο δεύτερο του Νίκου Α. Παναγιωτόπουλου, εκδόσεις Το Ροδακιό, σελ. 184, τιμή: 31,80 €
