“I’m not your baby if you think I’m pretty. […] You should see me in a crown.”
To χέρι μιας έφηβης πιάνει από το πάτωμα ένα στέμμα. Όσο κι αν το σώμα, αλλά και το πρόσωπό της, εκπέμπουν ραθυμία, εκείνη φοράει το στέμμα, ενώ συγχρόνως αράχνες ξεπηδούν συνεχώς από τα φαρδιά της ρούχα.
Δεν υπάρχει άλλη εικόνα, σε συνδυασμό με τον παραπάνω στίχο, που θα μπορούσε να περιγράψει καλύτερα την εφηβική ψυχοσύνθεση, ειδικά αν μιλάμε για τους σημερινούς εφήβους που μεγάλωσαν σε ένα σύμπαν αυτο-αμφισβήτησης (αλλά κι αυταρέσκειας) που ήρθε με τον «μαγικό» κόσμο των social media. Με ενισχυμένη την ανάγκη να μη θέλουν να συμμορφωθούν με την «κοινή γραμμή», αλλά να διαμορφώσουν τη δική τους παράλληλη πραγματικότητα. Φωνάζοντας την ίδια στιγμή «δεν θέλω να με λες όμορφη» αλλά «πρέπει να με δεις με στέμμα», όσο «οι δικοί μου δαίμονες (βλέπε αράχνες)» είναι στην πραγματικότητα και «οι χειρότεροι εχθροί μου».
Η 17χρονη «Βασίλισσα» είναι η Billie Eilish κι όλα τα παραπάνω συμβαίνουν στο βίντεο του “You Should See Me In A Crown”. Το «παιδί-θαύμα», «το κορίτσι από το μέλλον», η «επόμενη μεγάλη ποπ σταρ» κι άλλα παρεμφερή είναι χαρακτηρισμοί με τους οποίους ο παγκόσμιος μουσικός τύπος έχει ήδη δαφνοστεφανώσει το κορίτσι από την Καλιφόρνια που ξεκίνησε να γράφει μουσική στα 12 της μαζί με τον αδερφό της, FINNEAS. Δύο αδέρφια που πήραν τη βασική τους σχολική εκπαίδευση με κατ’ οίκον μαθήματα, για να μπορέσουν να αφιερωθούν στη δημιουργική τους ανησυχία (O FINNEAS, 22 ετών σήμερα, έχει ήδη κυκλοφορήσει πάνω από μια ντουζίνα singles, έχει παίξει στο φιλμ Bad Teacher, ενώ είχε ρόλους στα πασίγνωστα τηλεοπτικά σίριαλ Modern Family και Glee.)
Τελευταίο τους εγχείρημα, το ντεμπούτο LP της Billie Eilish, When We All Fall Asleep, Where Do We Go?. Ή αλλιώς, ο δίσκος που σκαρφάλωσε με την ταχύτητα του φωτός στο Νο1 του Billboard (με 117.000 φυσικές πωλήσεις, από τις συνολικές 313.000, στην πρώτη εβδομάδα κυκλοφορίας του) σε ΗΠΑ και Βρετανία – κάνοντας την 17χρονη τη νεότερη γυναίκα καλλιτέχνη στην Γηραιά Αλβιώνα που καταφέρνει κάτι τέτοιο, ενώ βρίσκεται ήδη στην τρίτη θέση με τα περισσότερα streamings από γυναίκα στην παρθενική της δουλειά (194.000.000 plays την πρώτη εβδομάδα κυκλοφορίας του δίσκου). Κι όλα αυτά ενώ οι fans αδημονούσαν τόσο να αποκτήσουν τον δίσκο της, καταγράφοντας τις περισσότερες προ-καταχωρήσεις χρηστών σε λίστες στην ιστορία της Apple Music (800.000 παρακαλώ).
Ποιά είναι λοιπόν η μυστική συνταγή πίσω από την ερώτηση When We All Fall Asleep, Where Do We Go?;
Να το πάρουμε αλλιώς. Είμαι 26. Δηλαδή αρκετά κοντά σε σχέση με άλλους στην ηλικία της Billie Eilish. Η πρώτη ακρόαση κατέληξε σε μια αρκετά συμπαθητική πρώτη εντύπωση. Όμως κάθε επόμενη ακρόαση, αλλά και περαιτέρω ψάξιμο γύρω από «την περίπτωση Billie Eilish» έδινε την εντύπωση πως όσο την γνώριζα περισσότερο τόσο την κατανοούσα λιγότερο. Αλλά για να μην προτρέχουμε, αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, είναι απλά χαρακτηριστικό.
Πατώντας λοιπόν κανείς play στο ντεμπούτο της Eilish ακούει έναν μπασταρδεμένο ποπ ήχο που δε θα δυσκόλευε πολύ τους ιστορικούς του μέλλοντος να τον τοποθετήσουν χρονικά. Η φωνή της μπορεί να είναι συχνά ζεστή και μελωδική, όμως τις περισσότερες φορές κινείται με μια υποτονικότητα που «ακούς» ήδη από το βασιλεμένο βλέμμα της (περί υποτονικότητας, τσεκάρετε εδώ πως κάποιοι…το τερμάτισαν). Αυτό πάνω σε έναν ποπ καμβά που φλερτάρει απροκάλυπτα με την electro (“Bad Guy”), κάνει στενό μαρκάρισμα στην trap (“You Should See Me In A Crown”), μέχρι και γιουκαλίλι χρησιμοποιεί (“8”). Και μάλιστα στο “8” αφήνει για λίγο τον άσσο να γλιστρήσει από το μανίκι της (λέγε-με-και-autotune) και στυλιζάρει τη φωνή της -σχεδόν αυτοσαρκαστικά θα έλεγε κανείς- μιας κι ακούγεται κυριολεκτικά σαν παιδάκι.
Αυτό το δίπολο παιδικότητας και πρόωρης ενηλικίωσης είναι που χαρακτηρίζει, συνειδητά ή ασυνειδήτα, την 17χρονη εκκολαπτόμενη σούπερ σταρ. Από την μία η Eilish καταπιάνεται με ό,τι μπορεί να απασχολεί ένα κορίτσι στην ηλικία της, χωρίς να κωλώνει ή να βάφει σε ροζ απόχρωση σοβαρά ζητήματα όπως η κατάθλιψη. Από την άλλη, το βασικό σχήμα που χρησιμοποιεί (μιας και είναι κι αυτό που μας χαρίζει το εξώφυλλο αλλά και τον τίτλο του δίσκου) προέρχεται από τα παραμύθια: είναι το τέρας κάτω από το κρεβάτι της.
Σε τέτοιο μεταμορφώνεται στο “Bury A Friend” (για να επανέλθουμε στο κόνσεπτ «ο εαυτός είναι ο χειρότερος εχθρός» που λέγαμε στην αρχή του κειμένου) και ρωτά με μια σχεδόν παιδική αφέλεια «που πηγαίνουμε όταν κοιμόμαστε;» (στο μεταξύ, αν το κομμάτι δεν σας θύμισε ακόμη το “People Are Strange”, ξανακούστε το). Αφέλεια που τη χαρακτηρίζει και σε άλλες δηλώσεις της σε συνεντεύξεις, όταν λέει πως…δεν υπάρχει τίποτα στο διάστημα, φερ’ ειπείν. Είναι 17 χρονών, έτσι; Μην το ξεχνάμε, επειδή το όνομά της φιγουράρει στη δεύτερη σειρά με τους headliners του φετινού Coachella.
Ο τρόπος που συνδυάζει στοιχεία στη μουσική της δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση, γιατί αντανακλά ακριβώς τον τρόπο που η γενιά της καταναλώνει αποσπασματικά ποπ κουλτούρα και μεταπηδά από το ένα πράγμα στο άλλο με την αλλαγή ενός tab στον browser. Και για να μην ξεχνάμε ότι μιλάμε με όρους βιομηχανίας, δεν είναι ότι άλλαξε η ουσία, απλά αλλάξαν οι όροι.
Μια εικοσαετία και βάλε πριν κάτι παιδιά που τα έλεγαν Britney, Christina και Justin έψαχναν τον δρόμο προς τη δόξα μέσα από το τηλεοπτικό The Mickey Mouse Club. To 2019 η Billie Eilish (που στα 00s ίσως την κατατάσσαμε πιο κοντά στην Avril Lavigne) έκανε το breakthrough της με ένα ανέβασμα στο YouTube: το “Ocean Eyes” το 2016, πριν καν σβήσει 15 κεράκια.
Αν λοιπόν, πριν κάποια χρόνια μιλάγαμε για μια star quality pop ενός άπιαστου και «τέλειου» ειδώλου, κι αν αυτό μετατοπίστηκε τα τελευταία χρόνια στην ενδιάμεση εικονοκλαστική προσέγγιση του εμπορικού χιπ χοπ (ο Kendrick Lamar και ο Childish Gambino «και του αλωνιού και του σαλονιού»), πλέον μπορούμε να μιλάμε κυριολεκτικά για την εποχή της bedroom pop. Μουσική που προορίζεται να φτιάχνεται από υπολογιστές σε εφηβικά δωμάτια και να επικοινωνείται σε άλλα εφηβικά (και όχι μόνο) δωμάτια κι οθόνες ανά τον κόσμο. Πράγμα που μπορεί να εξηγεί τα μετριοπαθέστερα vibes μιας τέτοιας ποπ. Ωστόσο, κάνοντας κανείς μια γρήγορη έρευνα στον εφηβικό μουσικό κόσμο του YouTube (για ταχύρυθμα μαθήματα παρακαλώ πιέστε εδώ), καταλαβαίνει εύκολα πως η Billie Eilish έχει οπωσδήποτε μια πολύ πιο ολοκληρωμένη και προσωπική αντίληψη του τι είναι ένα ποπ κομμάτι σε σχέση με τους/τις προκατόχους της.
Δεν είναι όμως μόνο ο ήχος της ένα ποτ πουρί. Κοιτάξτε λίγο το υπόλοιπο πακέτο: φαρδιά ρούχα που θα σε έκαναν να πιστέψεις πως μόλις γύρισε από διαγωνισμό break dance, αλυσίδες και δαχτυλίδια που σε κάνουν να νομίζεις πως μόλις σκαρφίστηκε την επόμενη ρίμα της, χρωματιστά μαλλιά που θα σε έκαναν να αναρωτιέσαι αν το emo αναγεννήθηκε.
Πριν μερικές μόλις μέρες την είδαμε στη σκηνή του Coachella να χοροπηδά με τα α λα Sailor Moon κοτσιδάκια-μπιφτέκια της και τα σνίκερ της με τους πάτους που θυμίζουν παραφουσκωμένα marshmallows. Το στυλιζάρισμα στις γραμματοσειρές του δίσκου της και πάλι συνομιλεί με το hip hop: μόνο κεφαλαία στον τίτλο του άλμπουμ, μόνο μικρά στους τίτλους των κομματιών. Για τον δε τρόπο που τραγουδάει, θα πρέπει να κοιτάξουμε μερικά χρόνια πίσω στην ρετρό κυρία που έλεγε “We were born to die”.
Τι κάνει λοιπόν εδώ η Billie Eilish; Πολύ απλά, αναλαμβάνει έναν πολυπρισματικό ρόλο που επιδιώκει να προσεγγίσει και να ταυτίσει όσο το δυνατόν περισσότερους συνομηλίκους της. Δεν είναι βέβαια η μοναδική πιτσιρίκα εκεί έξω που χαίρει μεγαλύτερης δημοτικότητας: στα πιο indie λημέρια έχουμε το πρόσφατο παράδειγμα της Snail Mail, αλλά και του ντουέτου των Let’s Eat Grandma, ενώ για να μην πάμε μακριά, στα καθ’ ημάς μας συστήθηκε εντυπωσιακά φέτος με την πρώτη ολοκληρωμένη του δουλειά ο Οδυσσέας Τζιρίτας.
Όμως η Billie Eilish μοιάζει με την τέλεια συνταγή της επιτυχίας σήμερα. Αντικατοπτρίζει το σημερινό εφηβικό παράδοξο: την ανάγκη για ένα είδωλο που δεν μοιάζει άπιαστο, αλλά ενσαρκώνει την πιο κουλ δυνατή εκδοχή αυτών των παιδιών που κάνουν διπλό ταπ στην οθόνη για να την «καρδουλώσουν» στο Instagram. Και που δεν φοβάται να παραδεχτεί ότι η Generation Z κρύβει αρκετή θλίψη πίσω από τον λαμπερό κόσμο του σκρολ.
Είναι αμφίβολο αν μιλάμε για μια φάση στην οποία η μουσική βιομηχανία κυνηγάει τη διάρκεια στο χρόνο ή απλά την εκτόξευση στο παρόν. Με τις πιθανότητες να γέρνουν προς το δεύτερο σενάριο, η Billie Eilish είναι σε καλό δρόμο, με την φήμη της να κινείται ήδη με την ταχύτητα του φωτός. Για όσους δεν την καταλαβαίνουμε ας παραδεχτούμε και ας αναλογιστούμε κάτι:
1. Είμαστε αρκετά μεγάλοι για κάτι τέτοιο.
2. Αλήθεια, τι κάναμε στα 17;
