Δυναμικές και λαμπερές, αθώες και αμαρτωλές, τρυφερές και αδίστακτες, φαινομενικά ευάλωτες, αλλά και επικίνδυνα σαγηνευτικές μέσα από την μυστηριώδη και γεμάτη υπαινιγμούς ομορφιά τους. Οι «μοιραίες γυναίκες» έμελλε -ήδη από τα τέλη του 19ου και τις αρχές του εικοστού αιώνα- να γίνουν μία εμμονή στη λογοτεχνία, στις εικαστικές τέχνες, στο θέατρο και, φυσικά, στον κινηματογράφο που θα τις αποθέωνε δημιουργώντας σκοτεινές ερωτικές μυθοπλασίες μαγικής αισθητικής λεπτότητας. Και, πράγματι, η femme fatale ως μοντέρνα μούσα θα ενσάρκωνε τον πόθο, το δέος και τον θαυμασμό που προκαλούσαν οι νέες γυναίκες της εποχής, οι οποίες με την προσωπικότητα, το ντύσιμο, την αυτοπεποίθηση και την εμφάνισή τους ξυπνούσαν έντονα ερωτικά πάθη χωρίς αναστολές – από την πλευρά τους.
H ένταση αυτής της έλξης, της υπνωτιστικής γοητείας που ασκούσε η σύγχρονη μοιραία γυναίκα -όπως αποτυπωνόταν στη λογοτεχνία και στις υπόλοιπες τέχνες- ήταν ικανή σε αυτήν την εκδοχή να μετατρέψει τον άντρα από θαυμαστή της, σε ακόλουθο και -εν τέλει- σε ένα υποχείριο που θα μπορούσε να κάνει τα πάντα για εκείνην. Σε κάθε περίπτωση, αυτός ο ερωτισμός υπήρξε μία από τις σημαντικότερες κινητήριες δυνάμεις της μυθοπλαστικής ανάπτυξης εξαιρετικών έργων. Αλλά είναι σε κάποια κλασικά φιλμ νουάρ του αμερικάνικου κινηματογράφου που θα αποθεωθούν οι μοιραίες γυναίκες, οι μυστηριώδεις και συχνά διπρόσωπες -όπως η Pίτα Xέιγουορθ στην «Kυρία της Σανγκάης» ή η Άβα Γκάρντνερ στους «Δολοφόνους»- με το γυναικείο κορμί να μισο-αποκαλύπτει τις κρυφές αλήθειες τις ερωτικής επιθυμίας. Όσο για τον υπόγειο ερωτισμό των πρωταγωνιστριών, εκδηλώνεται στα βλέμματα και στις πόζες τους, στην επιτήδευση των ρούχων που τις περιβάλλουν, στις ασπρόμαυρες φωτοσκιάσεις που παίζουν με την ομορφιά τους και την υπογραμμίζουν.
Παράλληλα, ο μαγνητισμός της λαγνείας των μοιραίων γυναικών και η σαγήνη της θηλυκότητάς τους συμβαδίζουν με το κακό, παρασέρνοντας σε επικίνδυνους δρόμους τους άντρες που τις ακολουθούν. Εξάλλου, η femme fatale είναι μια γυναίκα η οποία χρησιμοποιεί την έντονη γοητεία της ως μέσο για να φτάσει στον στόχο της – χωρίς να δείχνει ίχνος συναισθήματος ή μεταμέλειας για τις πράξεις της.
Η λογοτεχνία του Αντρέα Καμιλλέρι (1925-2019) είναι πλούσια σε τέτοιες γυναικείες μορφές, με «Το ολοδικό μου», μία νουάρ αισθησιακή ιστορία, να σκιαγραφεί επιμελώς μία αινιγματική πρωταγωνίστρια – ικανή για όλα. Κεντρικοί χαρακτήρες είναι η πανέμορφη τριαντάχρονη Αριάνα, και o αιχμάλωτος στα δίχτυα της γοητείας της σύζυγος, ο Τζούλιο, ο οποίος κάνει τα πάντα για να ικανοποιήσει όλα όσα εκείνη επιθυμεί. Σταδιακά, στην καθημερινότητα του ζευγαριού εισβάλλουν τα ραντεβού της Πέμπτης, τα οποία οργανώνει προσωπικά ο ίδιος ο Τζούλιο, φροντίζοντας ώστε οι άντρες που συνευρίσκονται ερωτικά μαζί της να τηρούν τους κανόνες που εκείνος έχει ορίσει.
Το περιβάλλον είναι αστικό και η ιστορία εκτυλίσσεται στις αρχές της καλοκαιρινής περιόδου. Σε μια από τις καμπίνες της παραλίας, εκεί όπου συχνάζουν, η Αριάνα συναντάται με δρομολογημένη σειρά με τους επίδοξους νεαρούς εραστές της. Δεν θα αργήσει, όμως, να αποκαλυφθεί ένα μεγάλο μυστικό που είχε τις ρίζες του στο παρελθόν της, κρυμμένο σε μια ιδιαίτερη γωνιά του σπιτιού, ένα μέρος που κρατούσε µόνο για τον εαυτό της –το «ολοδικό της»- µια σκοτεινή φωλιά στην άκρη της σοφίτας.
Βασισμένο σε πραγματική ιστορία, το βιβλίο αποτελεί το ψυχογράφημα μιας ηρωίδας που κινείται στα όρια της παραφροσύνης. Εδώ, σε αυτό το ωμό, διαστροφικό και ελεγχόμενα μυστηριώδες μυθιστόρημα ο μετρ της αστυνομικής λογοτεχνίας, Αντρέα Καμιλλέρι, αποδεικνύει για ακόμη μία φορά τις ικανότητές του ως ανατόμου της γυναικείας ψυχής – πάντα γενναιόδωρος με τις ηρωίδες του, τις οποίες φιλοτεχνεί με περισσή φροντίδα, ακόμα και όταν αυτές γίνονται ιδιαίτερα τρομακτικές. Ταυτόχρονα, καταφέρνει και αποτυπώνει με αδρές γραμμές, τον αστικό καθωσπρεπισμό και την υποκρισία που επίσης χαρακτηρίζουν την καλή πλην διεφθαρμένη κοινωνία. Άλλωστε, ο Καμιλλέρι μαζί με τον Ισπανό ομότεχνό του, Μανουέλ Βάσκεθ Μονταλμπάν, τον Μασσαλό Ζαν-Κλοντ Ιζό και τον δικό μας Πέτρο Μάρκαρη, είναι υπεύθυνοι για ό,τι αποκαλείται και μελετάται ως «αστυνομικό μεσογειακό μυθιστόρημα». Ένα είδος που, πέραν των συγκεκριμένων μοτίβων που συναντάμε σε κάθε νουάρ αφήγημα, χαρακτηρίζεται και από μια διάχυτη κοινωνικοπολιτική ανησυχία.
Για την ακρίβεια, οι συγκεκριμένοι συγγραφείς χρησιμοποιούν την (προσεκτικά σκηνοθετημένη) αστυνομική πλοκή, ως μία πρόφαση – ως το όχημα για να αναδείξουν, να θίξουν και να στηλιτεύσουν τα κακώς κείμενα της εποχής τους. Και αυτό ο Αντρέα Καμιλλέρι, για ακόμη μία φορά, το πραγματοποιεί –έστω, υπαινικτικά- με απαράμιλλο στιλ, οξυδέρκεια και υψηλή αισθητική, με τη γοητεία της μοιραίας πρωταγωνίστριάς του να διαποτίζει και να διαπερνάει την αφήγηση, από άκρη σε άκρη, προς όλες τις κατευθύνσεις – μέχρι την τελευταία σελίδα…
Αντρέα Καμιλλέρι
«Το ολοδικό μου»
Μετάφραση: Γιάννα Σκαρβέλη
Εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα
Σελίδες: 192
Βιβλία Στη Βιτρίνα
Γιάννης Μακριδάκης
«Ενάμισι δευτερόλεπτο φως»
Εκδόσεις: Εστία
Σελίδες: 128
Αψηφώντας την πατρική κατάρα, ο δημοφιλής μετεωρολόγος Μάριος Τσόχος, γιος φαροφύλακα, επιστρέφει στη γενέτειρά του κινημένος από ερωτική ελπίδα. Έρχεται αντιμέτωπος με ένα άγνωστο, μιαρό παρελθόν και με την τοπική κοινωνία, που τον θεωρεί στιγματισμένο. Οι αναλαμπές του φάρου, στα έγκατα του οποίου περνάει μια κρίσιμη νύχτα, φωτίζουν διακεκομμένα την έως τώρα ύπαρξή του και τον αναγεννούν.
Ευτυχία Γιαννάκη
«Η νόσος του μικρού θεού»
Εκδόσεις: Ίκαρος
Σελίδες: 488
Μια γυναίκα εντοπίζεται νεκρή στο σκάφος της στο νότιο άκρο της Πάρου. Ο Αστυνόμος Χάρης Κόκκινος θα εμπλακεί σε μια υπόθεση που θα τον αναγκάσει να βουτήξει στη μικρή κοινωνία του νησιού, στο σκοτεινό παρελθόν της, σε παράξενα σουβενίρ και σε κυκλώματα αρχαιοκαπηλίας, σε οικογένειες που αποτελούν το τέλειο εγκληματολογικό εργαστήριο και τελικά στον δικό του βυθό. Το νέο αστυνομικό μυθιστόρημα της Ευτυχίας Γιαννάκη σηματοδοτεί την επιστροφή της στον ζοφερό κόσμο του Αστυνόμου Χάρη Κόκκινου, με αυτό το πρώτο μέρος μιας σειράς αστυνομικών μυθιστορημάτων και τον γενικό τίτλο «Η Τριλογία του βυθού».
Ρούλα Γεωργακοπούλου
«Η μέθοδος της μπουρμπουλήθρας»
Εκδόσεις: Πόλις
Σελίδες: 72
Η μέθοδος της μπουρμπουλήθρας είναι ένα ποιητικό πεζό που γράφτηκε παράλληλα με την εξέλιξη της πανδημίας και συνδέει την Ιστορία και τις ιστορίες της, τα οικιακά φαντάσματα και τους απόηχους της παιδικής ηλικίας, τον τραχύ ρεαλισμό της υγειο-νομικής κρίσης με το φανταστικό και το ονειρικό στοιχείο. Ένα λούνα παρκ επάλληλων ιστοριών που ξεκινούν από ένα σπίτι της Αθήνας υπό συνθήκες αναγκαστικού εγκλεισμού και εξακτινίζονται στο ακινητοποιημένο παρελθόν και στο ρευστό μέλλον. Ένα παιχνίδι με μαγικές εικόνες, μισοτελειωμένα παζλ, ζογκλέρ, καθρέφτες, ατίθασα αιλουροειδή και αναγεννησιακούς μηχανισμούς σε αεικίνητη λειτουργία, που το συνέχει η δύναμη του συνειρμού και η ανώτερη πραγματικότητα των συσχετισμών.
