Ο «φιλόξενος ρυθμός» της Aφρικής πηγάζει από πνευστά και κρουστά συγκροτημάτων και μουσικών που συχνά μπορεί να μη διέγραψαν μία πορεία ετών και επιτυχιών στη μουσική σκηνή του τόπου τους, αλλά από το 2010 ζωντανεύουν εκ νέου από μια δισκογραφική εταιρεία με έδρα την Σενεγάλη. Μελωδίες της γειτονικής ηπείρου που δεν θυμίζουν δύση, περιλαμβάνονται στα επτά, έως τώρα, LP της εταιρείας Teranga Βeat, του DIY εγχειρήματος του Αδαμάντιου Καφετζή, που αγαπά τους ήχους που προέκυψαν προ δεκαετιών σε χώρες της δυτικής Αφρικής. Έχοντας τελειώσει τη Σχολή Καλών Τεχνών, φτιάχνει ο ίδιος τα εξώφυλλα των δίσκων που βρίσκονται στα ράφια των ανεξάρτητων δισκοπωλείων της Αθήνας, ενώ παράλληλα εξάγει το υλικό που συγκέντρωσε μετά από πολλές ώρες λειτουργίας του πικάπ του.
Παρ’ ότι περνάω τρεις με έξι μήνες κάθε χρόνο εκεί, δεν πιστεύω πως θα μπορούσα να μετακομίσω μόνιμα. Πάντα όμως πίστευα ότι η Ελλάδα σχετίζεται περισσότερο με την Αφρική και την Ανατολή, παρά με τους δυτικούς πολιτισμούς
Ο Αδαμάντιος μοιράζει τη ζωή του μεταξύ Παγκρατίου και Σενεγάλης προκειμένου να ανακαλύψει ανέκδοτες ηχογραφήσεις καλλιτεχνών όπως οι Guelewar που μίξαραν το ψυχεδελικό ροκ με παραδοσιακή μουσική της Γκάμπια ή του σαξοφωνίστα Dexter Johnson που απεβίωσε ψάχνοντας να κλείσει συμβόλαιο στο Αμπιτζάν για τα τελευταία του κομμάτια με τους Le Super Star de Dakar.
«Πριν δημιουργήσω την εταιρεία ήμουν συλλέκτης δίσκων και κάποια στιγμή άρχισε να με τραβάει η μουσική της Σενεγάλης, του Μάλι και της Γουινέας. Ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει τη μουσική από την Γκάνα, τη Νιγηρία και το Μπενίν που δεν έχει καμία σχέση με αυτή που ακούω και προωθώ, για τον απλούστατο λόγο ότι είναι αγγλόφωνες χώρες επηρεασμένες από τα δυτικά πρότυπα. Ταξιδεύω στη Σενεγάλη από το 2003 και το 2009 στάθηκα τυχερός αφού βρήκα μία μεγάλη παρτίδα ανέκδοτων ηχογραφήσεων ενός ντόπιου παραγωγού και κάπως έτσι ξεκίνησα την εταιρεία το 2010. Η σενεγαλέζικη μουσική μέχρι τη δεκαετία του ’60 ήταν επηρεασμένη από την κουβανέζικη και δεν είχε δική της ταυτότητα. Από τη δεκαετία του ’70 άρχισαν οι μουσικοί της να αναμιγνύουν τις επιρροές τους με στοιχεία των παραδοσιακών ακουσμάτων, φτιάχνοντας έναν δικό τους μοναδικό ήχο. Έτσι δημιούργησαν ανεπανάληπτους ρυθμούς που διαφέρουν από ότι θα ακούσεις στην υπόλοιπη ήπειρο και βγάζουν κάτι τόσο το χορευτικό, όσο και μελαγχολικό. Τα μουσικά τους όργανα δεν διαφέρουν σε γενικές γραμμές από τα δικά μας, έχουν πολλά πνευστά (σαξόφωνα και τρομπέτες ) μόνο που τη διαφορά κάνουν τα ιδιαίτερα κρουστά τους. Xρησιμοποιούσαν επίσης όργανα/κλώνους γιατί δεν είχαν τα λεφτά να αγοράσουν τα αυθεντικά -πιάνο δηλαδή δεν έχω δει ποτέ εκεί, και παρ’ όλα αυτά ο ήχος ενός ιταλικού αρμόνιου τυχαία τους βοηθούσε στο να έχουν ένα ακόμη πιο πρωτότυπο αποτέλεσμα. Από το ’80 όμως κι έπειτα άρχισαν να προσθέτουν ντραμς και ο ήχος τους χάλασε. Έχω μελετήσει τη μουσική τους αγοράζοντας σχεδόν όλους τους δίσκους που έχουν βγάλει, αφού έτσι και αλλιώς τα LPs τους δεν ξεπερνούν τα εκατό. Δεν υπάρχουν δισκοπωλεία όπως εδώ, παρά μόνο λίγα που έχουν μείνει ως αποθήκες με στοκ και πρέπει να ψάξεις πολύ για να βρεις αυτό που θέλεις είτε σε πλανόδιους μικροπωλητές είτε σε σπίτια ανθρώπων που είχαν κάποτε μια συλλογή και αποφάσισαν να την ξεφορτωθούν. Ρώταγα δηλαδή σε όποια πόλη πήγαινα αν υπάρχει κάποιος που να θέλει να πουλήσει τους δίσκους του και έβρισκα συχνά παιδιά που οι γονείς τους είχαν πεθάνει και μη έχοντας μηχάνημα για να ακούσουν ό,τι κληρονόμησαν, τους έδιναν. Δυστυχώς, δεν γίνεται κάποιο σοβαρό φεστιβάλ γύρω από αυτή τη μουσική στην Ελλάδα, πέρα από εκείνο που διοργανώνει η πρεσβεία της Νοτίου Αφρικής κάθε Μάιο».
Xρησιμοποιούσαν όργανα/κλώνους γιατί δεν είχαν τα λεφτά να αγοράσουν τα αυθεντικά -πιάνο δηλαδή δεν έχω δει ποτέ εκεί. Από το ’80 όμως κι έπειτα άρχισαν να προσθέτουν ντραμς και ο ήχος τους χάλασε.
Guelewar (από το προσωπικό αρχείο του Αδαμάντιου Καφετζή)
Mar Seck (από το προσωπικό αρχείο του Αδαμάντιου Καφετζή)
Royal Band De Thiès (από το προσωπικό αρχείο του Αδαμάντιου Καφετζή)
Διατηρώντας επαφές με την αφρικανική κοινότητα της πόλης που επιβιώνει συντηρώντας κυρίως κομμωτήρια και μίνι μάρκετ την περιοχή της Κυψέλης, ο Αδαμάντιος εκτιμά στην κουλτούρα των ανθρώπων αυτών την αλληλεγγύη και το οικογενειακό τους δέσιμο. Παρ’ όλα αυτά θεωρεί ότι δεν έχουν καταφέρει να ενσωματωθούν πλήρως στην τοπική κοινωνία «Τα νυχτερινά clubs της πλατείας Κολιάτσου, όπως το Axum και το Evangadi, είναι φτιαγμένα από Αιθίοπες που βρίσκονται περισσότερα χρόνια εδώ και έχουν καταφέρει να ανακάμψουν οικονομικά σε σχέση με τους Σενεγαλέζους που είτε δουλεύουν είτε απλά διασκεδάζουν μαζικά εκεί τα βράδια του Σαββάτου. Πολλοί από αυτούς που γνώριζα στην αφρικανική κοινότητα έχουν φύγει από την Αθήνα, αλλά όσοι εξακολουθούν να ζουν εδώ δεν θα έλεγα ότι είναι ευχαριστημένοι με την κατάσταση που επικρατεί. Βέβαια, η ζωή στην πατρίδα τους είναι πολύ διαφορετική από εδώ. Η φτώχεια και οι κοινωνικές ανισότητες μεγαλώνουν, η καθημερινότητά τους δυσκολεύει και όλο αυτό έχει αντίκτυπο στη μουσική τους. Καλοί μουσικοί υπάρχουν ακόμα, αλλά οι παραγωγοί έχουν μειωθεί. Μέχρι τη δεκαετία του ’80, τα νυχτερινά μαγαζιά -ακόμα και στα εστιατόριά τους- γέμιζαν από ορχήστρες που έπαιζαν ζωντανά, αλλά αυτό δεν συμβαίνει τώρα για οικονομικούς λόγους. Πλέον, μουσική ακούς μόνο στο ραδιόφωνο και στα ταξί. Παρ’ ότι περνάω τρεις με έξι μήνες κάθε χρόνο εκεί, δεν πιστεύω πως θα μπορούσα να μετακομίσω μόνιμα. Πάντα όμως πίστευα ότι η Ελλάδα σχετίζεται περισσότερο με την Αφρική και την Ανατολή, παρά με τους δυτικούς πολιτισμούς».
Ο Αδάμαντιος Καφετζής και ο Χρυσόστομος Λαζαρίδης (aka Terra Exotica) θα συναντηθoύν την Πέμπτη 3 Ιουλίου στα decks του Yπερωκεάνιου (Περικλέους 46, Σύνταγμα) για μια βραδιά αφρικανικής μουσικής. Περισσότερα για τις κυκλοφορίες της Teranga Beat, εδώ.
