Στην 59η του έκδοση, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης κάθε άλλο παρά έχει στερέψει από ιδέες και relevance: με το δάχτυλό του στον παλμό των παγκόσμιων κινηματογραφικών τάσεων, μπορεί ακόμα να καυχιέται ότι προωθεί την ανακάλυψη παρά την εύκολη επανάληψη — και παράλληλα, ανάμεσα στα αφιερώματα σε ελληνικό queer cinema, την ενότητα VR και τις ειδικές προβολές, ονομάζει αν θέλει και τον Φοίβο Δεληβοριά «πρώτο ambassador της Αγοράς», επαναπροσδιορίζοντας… δεν ξέρουμε ακόμα τι.
Ελλείψει Φοίβου, θα αρκεστείτε στις επιλογές της κινηματογραφικής συντάκτριας της Popaganda που διέσχισε την αφιλόξενη ζούγκλα του προγράμματος και αυτού του κινηματογραφικού φεστιβάλ για να αναδυθεί με τις παρακάτω επιλογές…
Ο Αλφόνσο Κουαρόν βάζει πλώρη για τα Όσκαρ (και παίρνει μαζί του και το Netflix) με τη θαυμάσια αυτοβιογραφική ασπρόμαυρη ταινία του, που κέρδισε το Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Βενετίας και που αξίζει να ταξιδέψετε ως την Θεσσαλονίκη για να δείτε (αν δεν βρίσκεστε ήδη εκεί), καθώς η προβολή της αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία να παρακολουθήσετε στη μεγάλη οθόνη ένα πραγματικό κινηματογραφικό επίτευγμα τρομερής λεπτομέρειας και ομορφιάς, που δυστυχώς θα αδικηθεί με την απευθείας κυκλοφορία της στην τηλεόραση.
Ο φημισμένος βρετανός φωτογράφος Ρίτσαρντ Μπίλιγχαμ πήρε ενθουσιώδεις κριτικές για το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, στο οποίο επιστρέφει στα συγγενικά του πρόσωπα που αποτελούσαν το αντικείμενο των πιο γνωστών φωτογραφιών του (κυρίως τον αλκοολικό πατέρα του και την υπέρβαρη μητέρα του) κι αναπλάθει από μνήμης την οικογενειακή του ζωή. Στον αντίποδα του Roma και γυρισμένο σε 16mm από το διευθυντή φωτογραφίας του Κάτω από το Δέρμα, Ντάνιελ Λάντιν, το Ρέι & Λιζ προβάλλεται στο Διεθνές Διαγωνιστικό του φετινού φεστιβάλ.
Φυγαδεύοντας τον Χέντριξ
Καταφτάνοντας με μια σημαντική διάκριση από το Φεστιβάλ της Τραϊμπέκα (το πρώτο βραβείο στο Διεθνές Διαγωνιστικό), η ταινία του Κύπριου Μάριου Πιπερίδη παρακολουθεί την παράλογη περιπέτεια ενός άφραγκου μουσικού που προσπαθεί να το σκάσει από την Κύπρο αλλά βλέπει τα σχέδιά του να ανατρέπονται όταν ο αγαπημένος του σκύλος περνάει στην τουρκοκρατούμενη πλευρά του νησιού και πρέπει να περάσει από απίστευτες δοκιμασίες για να τον επαναφέρει στην ελεύθερη ζώνη.
Έχετε 14 ώρες πρόχειρες; Κινηματογραφικό φεστιβάλ μου θέλετε, οπότε να τις βρείτε. Η ταινία-μαμούθ του Αργεντίνου Μαριάνο Γινάς είναι η μεγαλύτερη σε διάρκεια που έχει γυριστεί στην ιστορία της χώρας κι αποτελείται από 6 κεφάλαια (4 χωρίς τέλος, ένα με τέλος και ένα με τέλος αλλά χωρίς αρχή) που κινούνται με αφηγηματική άνεση από το κατασκοπικό θρίλερ ως την telenovela. Τα γυρίσματα χρειάστηκαν 10 χρόνια ολοκλήρωσης, κάπου τόσο θα πάρει και η παρακολούθησή της.
Καλή Χρονιά, Κόλιν Μπάρστεντ
Δεν ξενερώνουμε ποτέ με τις ταινίες του Μπεν Γουίτλι, όσο κι αν βουλιάζει τις προσδοκίες μας ώρες-ώρες (βλ. High Rise). Αυτή τη φορά κατεβάζει ταχύτητα και πετάει ένα καστ εκλεκτών βρετανών ηθοποιών (Νιλ Μάσκελ, Σαμ Ράιλι, Χέιλι Σκουάιρ, Τσαρλς Ντανς – δεν γίνεται δυσλειτουργικό σόι χωρίς έναν Λάνιστερ) στη δίνη μιας οικογενειακής συγκέντρωσης που αναστατώνει η εμφάνιση του άσωτου αδερφού του οικοδεσπότη.
Η φήμη του Ραφίκι προηγείται της άφιξής του σε κάθε φεστιβάλ, αφού αυτή η ερωτική ιστορία ανάμεσα σε δύο κορίτσια στην Κένυα απαγορεύτηκε στη χώρα της επειδή προωθούσε τις «παράνομες» λεσβιακές σχέσεις. Η ταινία της Γουανούρι Καχίου έκανε πρεμιέρα στο Ένα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ Καννών, ενώ πρόσφατα το Ανώτατο Δικαστήριο της Κένυας αποφάσισε την προσωρινή άρση της απαγόρευσης προβολής έτσι ώστε η ταινία να μπορέσει να υποβληθεί στην κατηγορία του ξενόγλωσσου Όσκαρ (τελικά η χώρα θα στείλει το συγκινητικό Supa Modo, που προβάλλεται στη Νεανική Οθόνη του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.)
Ο Μπεν Φόστερ και η νεαρή Τόμασιν Μακένζι υποδύονται πατέρα και κόρη που έχουν αποσυρθεί από τη σύγχρονη κοινωνία και ζουν στο δάσος τρεφόμενοι από τη φύση. Όταν αναγκάζονται από τις αρχές να επιστρέψουν στην κανονική ζωή, το κορίτσι διχάζεται ανάμεσα στην αφοσίωση στον μπαμπά της και τον κόσμο που ανοίγεται μπροστά της. Η επιστροφή της Ντέμπρα Γκράνικ, σκηνοθέτη του Winter’s Bone, επτά χρόνια αφότου εκείνη η ταινία έβαλε στο χάρτη την Τζένιφερ Λόρενς, είναι μια από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς.
Δύση Ήλιου
Ο Λάζλο Νέμες, που συγκλόνισε με το βραβευμένο με Όσκαρ ντεμπούτο του Ο Γιος του Σαούλ, γυρίζει ακόμα πιο πίσω στην Ιστορία, συγκεκριμένα στην Ουγγαρία του 1910, λίγο πριν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, για να ξετυλίξει το κουβάρι του μυστηριώδους παρελθόντος μιας νέας κοπέλας που επιστρέφει στο κατάστημα που ανήκε στους γονείς της με την πρόφαση να εργαστεί εκεί.
Ο Κόσμος Σου Ανήκει
Μπορεί το πρόγραμμα του φεστιβάλ να είναι πλούσιο σε Σημαντικές Ταινίες, αλλά, ας είμαστε ειλικρινείς, στην πλειοψηφία τους δεν είναι και σούπερ ανάλαφρες. Παραδόξως, ο Ρομάν Γαβράς είναι εδώ για να σερβίρει λίγο φεστιβαλικό fun, με ένα διασκεδαστικό υβρίδιο Ταραντίνο-Ντε Πάλμα στο οποίο οι γκάνγκστερ είναι Γάλλοι (proceed at your own risk) και σταρ όπως η Ιζαμπέλ Ατζανί και ο Βενσάν Κασέλ ξεδίνουν σαν να το περίμεναν χρόνια.
Αδιαφορώ Αν Καταγραφούμε Στην Ιστορία Ως Βάρβαροι
Η μετ’ εμποδίων απόπειρα αναπαράστασης μιας θεατρικής σκηνοθέτη της σφαγής χιλιάδων Εβραίων το 1941 στην Οδησσό είναι απλώς το πρώτο επίπεδο του τολμηρού, αταξινόμητου φιλμ του Ρουμάνου Ράντου Τζουντ, που εξετάζει την ιστορική αλήθεια μέσα από τον αφηγηματικό φακό του Γκοντάρ και του Μπρεχτ. Βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι και ιδανική επιλογή αν ψάχνετε κάτι που να ουρλιάζει «επίκαιρο».
The Waiter
Ένας ήσυχος σερβιτόρος ζει μια αναπάντεχη περιπέτεια όταν βρίσκεται μπλεγμένος με την εξαφάνιση του γείτονά του. Το καστ της πρώτης μεγάλου μήκους ταινίας του Στηβ Κρικρή περιλαμβάνει τους Άρη Σερβετάλη, Γιάννη Στάνκογλου, Chiara Gensini, Αλέξανδρο Μαυρόπουλο, Αντώνη Μυριαγκό και Mαρία Καλλιμάνη κι έρχεται με αρκετό buzz στο Διεθνές Διαγωνιστικό του φεστιβάλ.
Έντομο
Ο μεγάλος και τρανός τσέχος σουρεαλιστής και animator Γιαν Σβανκμάγιερ αποχαιρετά την ενεργό δράση στα 83 του με την crowdfunded, μεταμοντέρνα μεταφορά ενός τσέχικου θεατρικού από το 1922 στο οποίο άνθρωποι συμπεριφέρονται ως έντομα, κι έντομα ως άνθρωποι, και που ο σκηνοθέτης θεωρεί προφητική σάτιρα της μετέπειτα ανόδου του Στάλιν και του Χίτλερ στην Ευρώπη. Κι αν το concept δεν ήταν αρκετά παράξενο, ο Σβανκμάγιερ γυρίζει την κάμερα στον εαυτό του και το συνεργείο του, αποκαλύπτοντας τη χειροποίητη τεχνική του και σχολιάζοντας ό,τι διαδραματίζεται στην οθόνη.
Μικρού μήκους ταινία με την υπογραφή του Γιώργου Ζώη = εγγύηση.
