Στον Θρόνο του Ξέρξη: Συνέντευξη με τον Γιώργο Μαζωνάκη και την ομάδα της ταινίας, λίγο πριν βραβευτεί στις Κάννες

Γιώργος Μαζωνάκης: το παράδοξο με τις μεταμορφώσεις του είναι ότι δεν αφορούν στην εμφάνισή του, αλλά σε κάτι βαθύτερο και πιο ουσιαστικό: στην καλλιτεχνική του υπόσταση, την οποία αναπλάθει και στέλνει σε διαφορετικές κατευθύνσεις με διακριτικό αλλά εντυπωσιακό τρόπο τα τελευταία χρόνια, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τη συμμετοχή του στην ταινία μικρού μήκους Στον Θρόνο του Ξέρξη της Εύης Καλογηροπούλου, που διαγωνίστηκε στην Εβδομάδα Κριτικής του φετινού Φεστιβάλ Καννών και μάλιστα έφυγε με το βραβείο Canal+ στη χτεσινή τελετή απονομής των βραβείων της παράλληλης ενότητας. 

Ως πρωταγωνιστής και αφηγητής της ταινίας, περιγράφει τους κανόνες του ναυπηγείου στο οποίο εργάζονται εκείνος και οι ηλιοκαμμένες φιγούρες που το απαρτίζουν (Άντζελα Μπρούσκου, Μυρτώ Κοντονή, Ξένια Ντάνια, Λορένζο Σαρζάν, Kevin Zans Ansong, Jordan Genidogan, Βασίλης Κουτσογιάννης): ο βασικότερος όλων είναι ότι απαγορεύεται οποιαδήποτε σωματική επαφή ανάμεσα στους εργάτες (σαν το “no touching!” του Arrested Development, αλλά στη δυστοπική εκδοχή του). Ως μυστηριώδης παρατηρητής, προκαλεί περιέργεια και ασκεί μια παράξενη έλξη στον θεατή, με την ταινία να παίζει με το ίδιο της το concept και να προχωράει ένα βήμα πιο πέρα τις ιδέες του αισθησιασμού, της ερωτικής επαφής και της φύσης της επιθυμίας.

Στη συνέντευξη που έδωσε η βασική δημιουργική ομάδα της ταινίας (η Εύη Καλογηροπούλου, ο Γιώργος Μαζωνάκης και η Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου) στις Κάννες χωρίς να γνωρίζει ότι λίγες ώρες αργότερα θα βραβευόταν, ο πρωταγωνιστής αναφέρθηκε στην κρισιμότητα και πρόκληση της αφήγησης: “Η καθοδήγηση της Εύης ήταν τέτοια που προσπαθούσε να μου δημιουργήσει στο μυαλό μια απλότητα, χωρίς φανφάρες χωρίς πόζες, τίποτα που να έχει να κάνει με υπερβολή”, λέει ο Γιώργος Μαζωνάκης για το πέρασμά του από την εξωστρέφεια της σκηνής στην αυστηρότητα ενός κινηματογραφικού πλατώ. Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου συμπληρώνει: “Η μεγάλη διαδρομή από την πρώτη εκδοχή της ταινίας είναι το voiceover του Γιώργου. Φαίνεται το πόσο σκληρά δούλεψε για να κατανικήσει το στόμφο”.

Γιώργος Μαζωνάκης, Αφροδίτη Παναγιωτάκου και Εύη Καλογηροπούλου στις Κάννες

Η αρχική εκδοχή της ταινίας παρουσιάστηκε πέρσι στο Πεδίον του Άρεως ως ανάθεση του φεστιβάλ της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση “You and AI: Through the Algorithmic Lens” με τίτλο «Ανήκω σε μένα». “Είχαμε από την αρχή στο μυαλό μας ότι αργότερα αυτό θα αποκτήσει μια άλλη μορφή και ελπίζαμε σε μια φεστιβαλική διαδρομή,” λέει η Καλογηροπούλου, η οποία ετοιμάζει την πρώτη μεγάλη της μεγάλου μήκους ταινία, Cora, και πάλι με τη συμβολή της Στέγης. “Δεν πρόκειται για στήριξη, αλλά για μια σύμπραξη, μια συνύπαρξη και μια κοινή πορεία,” τονίζει η Παναγιωτάκου. “Όλες οι σχέσεις έχουν έναν ‘ιδιοκτησιακό’ χαρακτήρα. Στη δική μας περίπτωση, η προσωπική και η επαγγελματική σχέση δεν είναι τόσο διαφορετικές. Ως Στέγη, έχουμε προσωπικές σχέσεις με τους συνεργάτες μας. Με την Εύη όταν δουλέψαμε μαζί, το κάναμε χωρίς καν να έχουμε συναντηθεί. Ξεκίνησε με μια επικοινωνία μέσω Instagram μέσα στην καραντίνα. Κάποιες σχέσεις δεν χρειάζονται πρόλογο και δεν χρειάζονται δουλειά.”

Και στην πρώτη εκδοχή της, αλλά και στην εξελιγμένη τωρινή μορφή της, η ταινία προσεγγίζει με ένα μεταμοντέρνο τρόπο, σπάνιο για την ελληνική ποπ κουλτούρα, την παρουσία του Μαζωνάκη εντός και εκτός αυτής, αποστασιοποιημένη και ταυτόχρονα πλήρως συνειδητοποιημένη. Η εικόνα του Kevin Zans Ansong, του ράπερ γνωστού ως Νέγρος του Μοριά, να τραγουδάει το “Ανήκω σε Μένα” (κομμάτι που στoυς τίτλους τέλους διασκευάζει η Kid Moxie), με φόντο το μετα-αποκαλυπτικό τοπίο του Περάματος κάνει το Στον Θρόνο του Ξέρξη να κινείται σε συναρπαστικό αυτοαναφορικό ρυθμό. Ο Μαζωνάκης εξηγεί πώς εντάσσεται μέσα σε αυτό το πλαίσιο: “Πιστεύω ότι έκανα ανατροπές και έσπαγα τις φόρμες από την αρχή της καριέρας μου. Όταν γνωριστήκαμε [με την ομάδα] σε ένα τραπέζι, κατευθείαν ένιωσα ότι με αυτές τις δύο γυναίκες θα συμπορευτώ στη ζωή για τα επόμενα χρόνια. Δεν διαχωρίζουμε τα επαγγελματικά από τα προσωπικά, τουλάχιστον με μένα αυτό συμβαίνει πάντα, είναι βιωματικά τις περισσότερες φορές. Αν δεν το έχω βιώσει, θα το έχω νιώσει στη βαθιά μου φαντασία ή στον εσωτερικό μου κόσμο. Η υποκριτική με ενδιέφερε πάντα πάρα πολύ, από μικρός δήλωνα ‘ηθοποιός-ερμηνευτής-τραγουδιστής’, οπότε τώρα δεν θα μπορούσε να μου έχει συμβεί κάτω από καλύτερες συνθήκες.”

Για την Καλογηροπούλου, η αναζήτηση της ομορφιάς σε χώρους όπως τα ναυπηγεία του Περάματος και το βιομηχανικό περιβάλλον του Ασπρόπυργου (όπου εκτυλίσσεται η προηγούμενη μικρού μήκους ταινία της, Motorway 65, που επίσης συμμετείχε στις Κάννες) ήταν μια έμφυτη ανάγκη. “Οι γονείς μου προέρχονται από την εργατική τάξη,” λέει. “Παρατηρούσα ακόμα και τους συγγενείς μου στα βουνά με τα ζώα τους και πάντα σκεφτόμουν κάτι ερωτικό, αισθησιακό, αναρωτιόμουν τι θα συνέβαινε αν άλλαζε κάποια συνθήκη.” Η σχέση της με το σινεμά ήταν επίσης αναγκαία, καθότι προέρχεται από το χώρο των εικαστικών και του video art (αναμενόμενο)… και των οικονομικών (όχι αναμενόμενο). “Πάντα ήθελα να κάνω μια μικρού μήκους, από μικρή έβλεπα σινεμά με τον πατέρα μου, έχω μεγαλώσει στο Άστυ, αλλά δεν ήξερα από φεστιβάλ,” αναφέρει σε σχέση με την πρώτη της θετική απάντηση από το Φεστιβάλ Καννών. “Όλοι αναρωτήθηκαν πώς συνέβη και αν είχα γνωριμίες, αλλά δεν ήξερα κανέναν, μόνη μου έκανα την αίτηση. Όταν πέρσι πήρα 2 βραβεία [για την ανάπτυξη της μεγάλου μήκους ταινίας της] πήρα παραπάνω ώθηση και μου έδωσε επιβεβαίωση.”

Όσο για τον Μαζωνάκη, προτιμά να κρατήσει αινιγματικά τα όποια επόμενα βήματά του στην υποκριτική. “Προς το παρόν, το σινεμά με ενδιαφέρει με την Εύη, [ό,τι άλλο] θα το δούμε στο μέλλον.”

Η Popaganda καλύπτει το 75ο Φεστιβάλ Καννών με την ευγενική χορηγία της Aegean Airlines.