Όλα (ξαν)άρχισαν από ένα γειά. «Hello, it’s me» τραγούδησε η Adele, ετοιμάζοντας νοσταλγικά το τσάι της στο πρασινωπό σέπια video clip δια χειρός Xavier Dolan, τρία χρόνια μετά τον εκκωφαντικό θόρυβο που προκάλεσε στη μουσική βιομηχανία το δεύτερο άλμπουμ της 21. Όπως αποδείχθηκε, ήταν αρκετό για να πάρουν φωτιά τα downloads, να εκτοξευθούν τα views στο youtube μέσα σε λίγες ώρες, να επιτρατευθεί ο Lionel Richie με δικό του “Hello” από τα 80s σε ένα βίντεο-διάλογο που έγινε viral και να ανασυρθούν μνήμες από πρώην αγάπες και τηλέφωνα που φωτίστηκαν από μεταμεσονύκτια μηνύματα νοσταλγίας.
Το single της Adele θα είχε όλα τα χαρακτηριστικά ενός πετυχημένου comeback, αλλά τα νούμερα αποφάσισαν ότι έμελλε να γίνει κάτι πολύ παραπάνω – πάει ολοταχώς για το νέο Έβερεστ στα μουσικά ρεκόρ όλων των εποχών. Οι διαδικτυακές πωλήσεις του “Hello” στις ΗΠΑ ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο μόλις την πρώτη βδομάδα κυκλοφορίας, ποσοστό που πλέον θεωρείται άφταστο αν αναλογιστεί κανείς την οριστική βουτιά των πωλήσεων στην εποχή του ανεξάντλητου δωρεάν streaming, ενώ κορυφή χτύπησε και στο Billboard Hot 100 αφήνοντας πίσω Justin Bieber, Taylor Swift και τα υπόλοιπα «βαριά χαρτιά» της μουσικής βιομηχανίας. H Adele είναι pop star. Aλλά δεν είναι μια pop star σαν κι αυτές που είχαμε συνηθίσει από τότε που η Madonna επανακαθόρισε τον όρο. Κάθε φορά που με την καινούρια της κίνηση κάνει τον κόσμο να πέφτει στα πόδια του, αναρωτιόμαστε: τι είναι αυτό που προκαλεί αυτήν την φρενίτιδα γύρω από την 27χρονη Λονδρέζα, τι είναι αυτό την αναγορεύει σε μουσικό φαινόμενο της τελευταίας δεκαετίας;
«Όλο το διάστημα που η Adele απουσίαζε από την επικαιρότητα η pop απέκτησε μια νέα πριγκίπισσα την Taylor Swift, η οποία έκανε το κλασσικό crossover από την country στην pop με τεράστια επιτυχία, ρεκόρ και παντού sold out. Από την άλλη η Beyonce είχε χαθεί σχετικά (μεταξύ συνεργασιών και tours), οπότε έχει ενδιαφέρον να δει κανείς τι θέση έχει η Adele τώρα που επέστρεψε. Προσωπικά δεν βρίσκω στο “Hello” κάτι το τόσο διαφορετικό από τα τραγούδια του 21 που την καθιέρωσε, μου φαίνεται περισσότερο σαν ένα ακόμη single από εκείνο το άλμπουμ παρά σαν comeback επιτυχία. Μετά από τόσο καιρό περιμέναμε μια εξέλιξη στη θεματική των τραγουδιών, εφόσον έγινε νούμερο 1 παγκοσμίως, κέρδισε 7 γκράμι και Όσκαρ, έκανε οικογένεια, τα πέτυχε όλα κι έφτασε στην κορυφή. Είναι λογικό ότι πρέπει να υπάρχει η σύνδεση με τα προηγούμενα, αλλά ελπίζω ότι το “Hello” ήταν ένα πιο ασφαλές δείγμα και το άλμπουμ θα περιέχει πιο ενδιαφέροντα κομμάτια με πολλές συνεργασίες. Νομίζω πάντως ότι αυτή η τεράστια ανταπόκριση που είχε, δείχνει ότι μια καλή μπαλάντα είναι ευπρόσδεκτη πάντα και παντού -όσο υπάρχουν ραγισμένες καρδιές αυτό δεν αλλάζει- επομένως αυτό το power ballad που προωθεί είναι πάντα επίκαιρο. Πουλάει καλή φωνή και συναισθήματα με τα οποία μπορεί να ταυτιστεί οποιοσδήποτε και αυτό είναι ένα κομμάτι που λείπει από τη σύγχρονη ποπ. Ακόμα και στυλιστικά πατάει πολύ στο κλασικό, λίγο old fashioned στυλ, στο προφίλ της σταρ που είναι πάνω απ’ όλα τραγουδίστρια», σχολιάζει η αρχισυντάκτρια του Jumping Fish κι αμετανόητη popster Μάρα Θεοδωροπούλου.
Στο οικείο προφίλ της Αdele εστιάζει και η αρθρογράφος των Νέων (κι έγκριτη style expert), Έφη Φαλίδα, βάζοντας όμως στο παιχνίδι και το ζήτημα του ανταγωνισμού. «Εκείνο που αρέσει στο κοινό της pop culture κι αναγνωρίζει στα αστέρια της είναι ο βαθμός οικειότητας που προσφέρει η ζωή τους στη φαντασία των θαυμαστών. Η Adele, 27 ετών ανύπαντρη μητέρα, σε straight σχέση και με στυλ normcore έγινε η λατρεία εκατομμυρίων νέων γυναικών. Ο κύκλος των θαυμαστριών της –κατά μία διόλου εξακριβωμένη άποψη/εμμονή- θεωρώ ότι είναι γυναίκες παρά άνδρες που δίνουν την καθιερωμένη μάχη εικόνας του σώματος. Γι’ αυτό και οι συνεντεύξεις της δένουν με τους στίχους της. Το σύγχρονο κορίτσι της διπλανής πόρτας που κρύβει την προτίμησή της για τα ζαχαρώδη αναψυκτικά, το τσιγάρο και τις βραδιές με πίτσα κάτω από κολάν και φαρδιές μπλούζες με στρογγυλό κόψιμο και βαρύ smoky eyes μακιγιάζ, είναι φυσικό να θαυμάζει την σταρ με την εξαίρετη φωνή και το κοινώς αποδεκτό ωραίο πρόσωπο. Ωστόσο για τους ακριβώς αντίθετους λόγους, σταρ της pop culture είναι και η Rihanna που ετοιμάζει τη δική της μουσική επίθεση με νέο άλμπουμ. Στον αντίποδα της Adele, η όμορφη από τα Μπαρμπέιντος έχει περάσει εδώ και χρόνια τις εξετάσεις του υψηλού ιερατείου της μόδας , δημιουργώντας οπαδούς και μιμητές του προσωπικού της- επιθετικά αποκαλυπτικού- στυλ προκαλώντας συνειδήσεις καπνίζοντας τσιγαριλίκια και παρασέρνοντας στη μοντέρνα γοητεία της όλες τις έμφυλες υπάρξεις. Αν η επιτυχία στη βιομηχανία της ποπ είναι η ανάδειξη προτύπων και η διαχείριση συμβόλων, μάλλον θα πρέπει να σημειώσουμε ότι επικρατεί το αστέρι που η λάμψη του φτάνει παντού και η ζωή του αγγίζει τη φαντασία των περισσότερων. Επομένως η Adele δεν νομίζω ότι είναι μόνη της εκεί ψηλά».
το νέο icon να μην είναι απλώς μια ωραία γυναίκα, απλώς μια καλή τραγουδίστρια, απλώς μια εντυπωσιακή performer αλλά η φωνή μιας ολόκληρης γενιάς ή ομάδας ανθρώπων
Πράγματι, δεν είναι και λαμβάνοντας υπόψη τον ιλιγγιώδη ρυθμό με τον οποίο εξελίσσεται η «επιστήμη» του marketing, διευρύνοντας συνεχώς τους τρόπους προώθησης των καλλιτεχνών ως είδωλα, δεν αποκλείεται στο κοντινό μέλλον κάποιο νέο πρόσωπο-προϊόν να ανεβάσει ακόμα ψηλότερα τον πήχη της επιτυχίας. «Η Adele υπήρξε από την αρχή αυθάδικα αληθινή, με τα κιλά της αλλά και την σπουδαία τραγουδοποιία της, με την υπέροχη φωνή της που δεν την επέδειξε χάριν εντυπωσιασμού, τις προσωπικές της ήττες που τις τραγούδησε αλλά δεν της ξεπούλησε στα media, τη συστολή στην υπερπροβολή που δέχτηκε αλλά δεν χρησιμοποίησε φτηνά, με μια σπάνια για το χώρο και το χρόνο αξιοπρέπεια που κέρδισε τους πάντες. Ενώ όλοι και όλες οι συνάδελφοι της νοιάζονται περισσότερο για την εμφάνιση, το στυλ, τα σκάνδαλα και όχι τα ίδια τα τραγούδια, αυτή, ένα πρόσωπο όπως οι περισσότεροι από εμάς, γήινο και φαινομενικά αδιάφορο που μας δείχνει ότι σημασία στο τέλος της ημέρας έχει η ουσία, δηλαδή η αλήθεια. Γι’ αυτό και ο μαζικός πανικός από την επιστροφή της με το “Hello”. Είμαι σίγουρος ότι θα κάνει πάλι ένα σπουδαίο album που θα κάνει ρεκόρ πωλήσεων, θυμίζοντας την αγορά άλλων εποχών. Στην Ελλάδα, από τις προπαραγγελίες που έχουμε αυτή τη στιγμή, ξεπερνάει κατά πολύ το όριο του χρυσού δίσκου (3000 CDs)», λέει ο Χρήστος Καρυώτης, υπεύθυνος ρεπερτορίου στη Feelgood Records (που έχει δει πολλές φορές το «έργο της επόμενης μεγάλης σταρ») που έχει αναλάβει και τη διανομή του νέου άλμπουμ της Adele 25 (κυκλοφορεί στις 20/11).
Σε μια πρόσφατη μεγάλη συνέντευξη με αφορμή την επιστροφή της, το περιοδικό i-D έγραφε ότι η Adele κατάφερε να «κερδίσει το παιχνίδι της φήμης, αρνούμενη να το παίξει». Ενώ οι γυναίκες συνάδελφοί της στα γραφεία των ανώτερων στρωμάτων της επιτυχίας μοιράζουν ήδη το χρόνο τους μεταξύ μικροφώνου και γυμναστηρίου, προσπαθώντας να τελειοποιήσουν το τρίπτυχο εμφάνιση-κίνηση-φωνή, η τελευταία τάση στην έννοια της δημόσιας εικόνας είναι να πασπαλίζεται και από κάποιο good cause του οποίου γίνεται πρέσβειρα η εκάστοτε καλλιτέχνης: girl power, απενοχοποίηση της (αμφι)σεξουαλικότητας, America’s sweethart, καλό-κορίτσι-γίνεται-κακό και πάει λέγοντας, τόσο ώστε το νέο icon να μην είναι απλώς μια ωραία γυναίκα, απλώς μια καλή τραγουδίστρια, απλώς μια εντυπωσιακή performer αλλά η φωνή μιας ολόκληρης γενιάς ή ομάδας ανθρώπων. Ε λοιπόν η Adele δε φαίνεται να σπαζοκεφάλιασε ιδιαίτερα πάνω από το νέο αλγόριθμο της επιτυχίας- ήταν μάλλον απασχολημένη με τη νεοσύστατη οικογένειά της. Επανήλθε με τον παλιομοδίτικο τρόπο για να αποδείξει ότι η επιτυχία μπορεί και να μη συμβαδίζει πάντα με την τελευταία «τεχνολογία» (όπως το κινητό με το πορτάκι στο video clip της που πυροδότησε αναρίθμητα σχόλια, μάλλον προσεκτικά τοποθετημένο εκεί για να υπηρετεί την «αφήγηση της κανονικότητας»).
Άλλωστε, σε μια εποχή όπου τα live shows των ποπ καλλιτεχνών διακρίνονται συνήθως από έναν οπτικοακουστικό μαξιμαλισμό, με πολυπληθείς χορογραφίες, σκηνικά που αλλάζουν, ηχητικά ψηφιακά γεμίσματα κι ατελείωτη γκαρνταρόμπα, η Αdele επαναφέρει το basic star quality που είχαν οι ντίβες της ποπ των 90s: κομψό ρούχο, πιάνο και μια τεράστια, κυρίαρχη φωνή να γεμίζει το χώρο και την ψυχή του κοινού.
«Η Adele τίναξε στον αέρα όλα τα κοντέρ των κοινωνικών δικτύων και τα μετρήσιμα μεγέθη των διαδικτυακών μέσων με το “Hello” διότι ακριβώς τώρα είναι το σημείο καμπής στο οποίο αλλάζει θεαματικά η πρόσβαση στην επικοινωνία και την ψυχαγωγία από τα πλατιά ακροατήρια. Είναι η εποχή που το mainstream επικοινωνεί και ψυχαγωγείται στην πλειονότητά του μέσα από το internet, η ηλεκτρονική τηλεόραση νίκησε τους συμβατικούς δέκτες, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που το 1980 το “video killed the radio star” όπως τραγουδούσαν οι Buggles. Το timing λοιπόν της επιστροφής της Adele, ταυτίζεται με το timing της έκρηξης των κοινωνικών και ψυχαγωγικών ηλεκτρονικών δικτύων σε παγκόσμιο επίπεδο, αποδεικνύοντας ότι οι νέοι stars αναδεικνύονται πλέον μέσα από ψηφιακές πλατφόρμες και όχι σε κεντρικά σχεδιασμένα πλάνα marketing πολυεθνικών εταιριών. Βέβαια, η Adele διαθέτει την πρώτη ύλη: μία φωνή mezzo soprano η οποία είναι αδύνατον να αφήσει ασυγκίνητο το δέκτη της αφού πατάει πάνω στη soul και τη νεανική φρεσκάδα μιας κοπέλας που έχει πολύ κλασική καλλιτεχνική στόφα για να αναλωθεί σε εφήμερους μοντερνισμούς αλλά και πολύ σύγχρονη αντίληψη για να χωρέσει και να καταχωρηθεί ως “παλιά” ποιότητα», τονίζει ο μουσικός δημοσιογράφος Μάρκος Φράγκος με την μοναδικά εύστοχη ματιά του στην αποκωδικοποίηση των pop σημείων των καιρών.
Και συνεχίζει… «Η Adele κατάφερε τα εντυπωσιακά ρεκόρ της επειδή ακριβώς συνένωσε όλα τα ακροατήρια που τεμαχίζει ως “στόχους” το marketing, σε ένα σύνολο: απηχεί στους έφηβους και στους γονείς τους, στις νεαρές κοπέλες και στις χειραφετημένες μητέρες τους, σε pop κοινό αλλά και σε adult oriented, σε ρομαντικές ψυχές αλλά και σε νέους που νιώθουν ακόμη την ανάγκη να διαφοροποιηθούν από τους γονείς τους. Η Adele καταναλώνεται βουλιμικά από όλα τα ακροατήρια και ταυτόχρονα, χάρη στην ανατριχιαστικά έξυπνη και απ’ όλες τις πλευρές της αλάνθαστη μουσική εμπειρία που προσφέρει, καλύπτοντας όλα τα genres του mainstream, από pop και soul μέχρι easylistening και ακουστική indie μουσική. Αν στα 90s το ακροατήριο στο οποίο απευθυνόταν η Celine Dion ήταν εντελώς διαφορετικό και μακρινό από το αντίστοιχο της Aaliyah, στην τρέχουσα δεκαετία αυτό το κοινό έχει γίνει συμπαγές, αταξικό και άρρηκτα δεμένο υπό την στεντόρεια φωνητική δεινότητα της Adele και του μουσικού επιτελείου της που στο καινούργιο άλμπουμ της περιλαμβάνει τη αφρόκρεμα των επιτυχημένων, από Greg Kurstin μέχρι Ryan Tedder, Bruno Mars, Max Matin,Paul Epworth – μία κανονική παρέλαση από golden boys της μουσικής βιομηχανίας. Όταν πρωτάκουσα το “Chasing Pavements” σκέφτηκα ότι δεν υπήρχε περίπτωση, αυτή η φωνή (έκφραση, εκφορά και τεχνική δεινότητα) να μην τα κάνει όλα ίσωμα».
Κι έτσι έγινε. Ο,τι και να γίνει στο μέλλον, η Adele θα θυμάται πάντα αυτή την περίοδο ως «την περίοδο που έγραψε μια σημαντική σελίδα στην ιστορία της μουσικής». Κι εμείς το ίδιο.
