Αν κάτι απέδειξαν οι Γάλλοι με την πολυσυζητημένη τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού είναι ότι αρκετούς αιώνες μετά τον Διαφωτισμό εξακολουθούν να αφήνουν τις κραυγές ιερατείων και υπερσυντηρητικών να διαλύονται σε ελεύθερη πτώση στα κράσπεδα του αταλάντευτα κοσμικού τους κράτους. Η τελετή αναπόφευκτα αναδείχθηκε σε ύμνο στην ανθρώπινη ελευθερία και την υπέρτατη έκφρασή της – τον έρωτα.
Σοκαριστικός στην πραγματικότητα είναι ο βαθμός στον οποίο η ανθρωπότητα σοκαρίστηκε από έναν σχεδόν εντελώς γυμνό άντρα-Διόνυσο βαμμένο μπλε μπροστά από ένα τραπέζι με drag queens, στη σκηνή που προσελήφθη ως παρωδία του Μυστικού Δείπνου – και που καθόλου δεν θα έπρεπε να ενδιαφέρει η πηγή έμπνευσής της, γιατί η τέχνη είναι εξ ορισμού ελεύθερη κι ανυπάκουη εξ ου και την εχθρεύονται τα αυταρχικά καθεστώτα.
Πριν ο «μπλε Διόνυσος» -ο τραγουδιστής Philippe Katerine- προλάβει να αρθρώσει τον στίχο «απλώς γυμνός» από το καινούργιο του τραγούδι «Nu», ξαπλωμένος αναπαυτικά μέσα σε μια πιατέλα με λουλούδια και φρούτα, το μαροκινό κρατικό κανάλι είχε διακόψει τη μετάδοση δείχνοντας αντί του Katerine, μια καρτ ποστάλ της Πόλης του Φωτός. «Λοιπόν, στο μαροκινό κανάλι βλέπουμε μια φωτογραφία του Λούβρου εδώ και 15 λεπτά, οπότε να υποθέσω ότι κάποιος γυμνώθηκε;» έγραφε ο δάσκαλος και συγγραφέας Rachid Zerrouki στο X την Παρασκευή το βράδυ. Κι όταν μια χρήστρια απάντησε ανεβάζοντας φωτογραφία της επίμαχης σκηνής, ο Zerrouki σχολίασε: «Τώρα καταλαβαίνω καλύτερα».
Η μαροκινή κρατική τηλεόραση SNRT προφανώς «έριξε μαύρο». Στη χώρα υπάρχουν αυστηροί κανόνες για τη μετάδοση γυμνού. Η Olympic Broadcasting Services (OBS) αναμεταδίδει την τελετή έναρξης διεθνώς, αλλά κάθε κανάλι έχει δικαίωμα να παρεμβάλλει δικές του εικόνες. Όπως επιβεβαίωνε στη γαλλική αθλητική εφημερίδα L’Equipe η OBS, τα κανάλια είναι ελεύθερα να επιλέγουν τον τρόπο μετάδοσης «με σκοπό το περιεχόμενο να είναι προσαρμοσμένο για συγκεκριμένο κοινό…»
Σύμφωνα με την ίδια εφημερίδα, τηλεοπτικοί σταθμοί και σε άλλες χώρες άλλαξαν την εικόνα τη συγκεκριμένη στιγμή του σόου, ωστόσο δεν είχαν ακόμη δημοσιεύσει ποια είναι αυτά, αναμένοντας να διασταυρώσουν τις πληροφορίες.
Τόσο το Equipe, όσο και η Monde, επιβεβαίωναν ότι η συγκεκριμένη σκηνή κόπηκε και στη «χώρα της ελευθερίας», τις πουριτανικές ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, το βασικό κανάλι που μεταδίδει τους Ολυμπιακούς Αγώνες από το 1988, το NBC, προτίμησε κατά τη διάρκειά της να προβάλλει διαφημίσεις και υποστηρικτικά σποτ για την αμερικανική αποστολή. «Εάν κάποιος θεατής επιθυμούσε να δει ολόκληρη την τελετή, μπορούσε να παρακολουθήσει το σήμα από το OBS στο Peacock, την πλατφόρμα streaming των ΗΠΑ για τους Ολυμπιακούς», απάντησε το κανάλι σε σχετική ερώτηση της L’ Equipe.
«Μόλις αφιέρωσα 4 ώρες παρακολουθώντας την τελετή έναρξης στο Peacock ώστε να δω την αμφιλεγόμενη σκηνή του μυστικού δείπνου με τα μάτια μου, και ορκίζομαι ότι την έχουν κόψει από το σόου. Δεν υπάρχει ο γαλάζιος τύπος. Δεν μπορώ καν να βρω τη σκηνή online. Έχει αφαιρεθεί τελείως από το Διαδίκτυο;», σχολίαζε ωστόσο χρήστρια του X. «Για όλους στις ΗΠΑ που δεν είδαν την κομμένη εκδοχή της τελετής έναρξης του NBC, αυτός είναι ο Philippe Katerine…», έγραψε ένας Αμερικανός χρήστης του X αναρτώντας φωτό από τη σκηνή. «Αυτό το σόου από τον Philippe Katerine από την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών του Παρισιού ήδη λογοκρίθηκε επιτυχημένα στην Αμερική από θεοκράτες θεατές γεμάτους μίσος. Απαγορευμένο στο YouTube, το Peacock και το NBC, βρήκα τελικά ένα βίντεο εδώ», έγραψε άλλος χρήστης.
Λογοκρισία στη σκηνή με τις drag queens επέβαλε και η Αλγερία, σύμφωνα με μαρτυρίες που επικαλείται το γαλλικό Marianne, ενώ αμήχανοι εμφανίστηκαν μπροστά σε αυτή οι σχολιαστές της αυστραλιανής τηλεόρασης, σύμφωνα με την L’ Equipe.
Πάντως, το συνδρομητικό κανάλι beIN Sports, που καλύπτει την περιοχή της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, αντέδρασε δηλώνοντας στη L’ Equipe ότι μετέδωσε την τελετή στο ακέραιο – άρα υποθέτουμε ότι ενδεχόμενη πρωτοβουλία «περικοπής» σκηνών ήταν των κρατικών καναλιών όπου αυτό μπορεί να συνέβη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το κύμα μίσους που πυροδοτήθηκε από φανατικούς θρησκόληπτους είχε ως αποτέλεσμα η πρωταγωνίστρια του drag queen συμποσίου, DJ Barbara Butch, να δεχθεί απειλές για βασανιστήρια, βιασμό και κατά της ζωής της, καθώς και αναρίθμητες ομοφοβικές, αντισημιτικές (είναι Εβραία), σεξιστικές και χοντροφοβικές προσβολές. Έχει ήδη καταθέσει σχετικές μηνύσεις.
Η κινεζική κρατική τηλεόραση CCTV μετάδωσε ολόκληρη την τελετή έναρξης, παρότι ΛΟΑΤΚΙ σκηνές «είναι σπάνιες σε δημόσιες πλατφόρμες, δεδομένου ότι το ζήτημα παραμένει ταμπού για τα κινεζικά κυρίαρχα ΜΜΕ», μετέδιδε η South China Morning Post. «Αυτή είναι η μοναδική στιγμή στη ζωή που μπορείς να δεις drag queens και σόου με θεματική pride στην κινεζική κρατική τηλεόραση», σημείωνε χρήστης στην (παρόμοια με το Instagram) πλατφόρμα Xiaohongshu.
Οι σχολιαστές της κινεζικής κρατικής τηλεόρασης, βέβαια, κατάπιαν τη γλώσσα τους μπροστά στη σκηνή όπου μια χορεύτρια και δύο χορευτές διάβασαν ρομαντική γαλλική λογοτεχνία κι έπειτα εξαφανίστηκαν αγκαλιασμένοι στην κορυφή μιας σκάλας, αφήνοντας τη σαφή υπόνοια ότι θα ακολουθούσε ερωτικό τρίο. Ήταν εξάλλου το στιγμιότυπο που πυροδότησε τα περισσότερα σχόλια στα κινεζικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι σχολιαστές της τηλεόρασης «δεν είπαν λέξη κατά τη διάρκειά της» σχολίαζε η South China Morning Post, τονίζοντας ωστόσο ότι η CCTV δεν έκοψε το επίμαχο μέρος ούτε στο μαγνητοσκοπημένο βίντεο που ανέβηκε στην ιστοσελίδα της την επόμενη ημέρα.
Η επίσημη σελίδα των Ολυμπιακών Αγώνων στο X γλέντησε πάντως κανονικά τους υπερσυντηρητικούς δημοσιεύοντας ένα ενσταντανέ της συγκεκριμένης σκηνής, συνοδευόμενο από το απόφθεγμα του Βίκτωρ Ουγκώ «Η ελευθερία στον έρωτα δεν είναι λιγότερη ιερή από την ελευθερία της σκέψης».
Την Ταϊλάνδη πάλι φέρεται να ενόχλησε η σκηνή με την άρτι αποκεφαλισμένη Μαρία Αντουανέτα που κρατά το κομμένο κεφάλι της στο χέρι το οποίο τραγουδά υπό τη μουσική των Gojira. «Λογοκρισία! Η ταϊλανδική καλωδιακή τηλεόραση True Vision μεταδίδει σε επανάληψη την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού, αλλά έχει αφαιρέσει την πολυσυζητημένη σκηνή με τη Μαρία Αντουανέτα και την εκτέλεση του Caira από τους Gorija!», έγραφε στο X ο εργαζόμενος στο Human Rights Watch στη χώρα Sunai. «Στην Ταϊλάνδη το παρακάτω βιντεοκλίπ [των Gorija] έχει αφαιρεθεί και μπλοκαριστεί από τους παρόχους… Αναρωτιέμαι γιατί», επιβεβαίωνε η συγγραφέας και ποιήτρια Tara Vanhonacker.
Δύο ημέρες μετά την τελετή έναρξης, δημοσιευόταν ότι το επίσημο βίντεο ολόκληρης της παρισινής τελετής έναρξης μοιάζει να έχει αφαιρεθεί από τον λογαριασμό των Ολυμπιακών Αγώνων. Χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αναρτούσαν screenshot μιας μαύρης οθόνης με τη φράση «αυτό το βίντεο δεν είναι διαθέσιμο». Η επίσημη μαγνητοσκόπηση δεν εμφανιζόταν ούτε στο επίσημο κανάλι τους στο YouTube. Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχαμε εντοπίσει το βίντεο ολόκληρης της τελετής στους επίσημους αυτούς λογαριασμούς.
Ποιοι επέκριναν δριμύτατα την τελετή έναρξης ως «βλάσφημη»; Όσον αφορά σε θρησκευτικούς ηγέτες, μεταξύ άλλων ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος τη χαρακτήρισε «άξια απόλυτης περιφρόνησης». Το Οικουμενικό Πατριαρχείο εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία μιλά για «προσβλητικές παραστάσεις για τον χριστιανισμό και το ιερό Ευαγγέλιο». (Αντίθετα, το Βατικανό επέλεξε να σιωπήσει -τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές- προβληματίζοντας κάποιες συντηρητικές περσόνες). Από κοντά και ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Καμενεϊ που καταδίκασε τις «προσβολές» -όπως είπε- εναντίον του χριστιανισμού στην τελετή έναρξης.
Ενδεικτικά από πολιτικούς, ο Ντόναλντ Τραμπ είπε στο Fox News: «Είμαι πολύ ανοιχτόμυαλος, αλλά θεώρησα ότι αυτό που έκαναν ήταν όνειδος… Δεν θα έχουμε Μυστικό Δείπνο με τον τρόπο που τον απεικόνισαν σήμερα». Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε πως η τελετή ήταν μια «ανηθικότητα εναντίον όλων των χριστιανών». «Κοροϊδία μιας ιερής ιστορίας για τους Χριστιανούς» χαρακτήρισε την πλέον επίμαχη σκηνή και η εκπρόσωπος Τύπου του ρωσικού ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα, προσθέτοντας ότι «οι Απόστολοι απεικονίστηκαν ως τραβεστί».
«Ελευθερία σημαίνει το τέλος του ιερέα και του βασιλιά», έγραφε ο σπουδαίος του Διαφωτισμού Ντενί Ντιντερό. Κάποιοι μέχρι σήμερα αρέσκονται να τους διαφεντεύουν «βασιλιάδες» και ιερείς. Αυτοί πάντως σε καμία περίπτωση δεν είναι οι Γάλλοι.
