Το ΕΜΣΤ γίνεται το πρώτο μουσείο σύγχρονης τέχνης στον κόσμο που προτείνει, προωθεί και υπερασπίζεται μια τέτοια δυναμική πρωτοβουλία, αφιερωμένη στη γυναικεία δημιουργία και έκφραση. Ο καινούριος κύκλος εκθέσεων ξεκινάει με μια νέα πρόταση παρουσίασης της συλλογής του Μουσείου, στον τρίτο όροφο, με τίτλο ΓΥΝΑΙΚΕΣ, μαζί. «Είναι η πρώτη φορά», τονίζει η Κατερίνα Γρέγου, καλλιτεχνική διευθύντρια του ΕΜΣΤ, «που ένα δημόσιο μουσείο εκθέτει αποκλειστικά έργα γυναικών δημιουργών, όχι μόνο στην έκθεση της συλλογής του αλλά και σε όλους τους χώρους των περιοδικών του εκθέσεων». Και συνεχίζει: «Πρόθεση και στόχος μας είναι να υπερβούμε την κυρίαρχη αφήγηση και να ανατρέψουμε συμβολικά, και όχι μόνο, την πραγματικότητα εκείνη της χρόνιας υποεκπροσώπησης των γυναικών δημιουργών σε όλα τα πεδία της τέχνης. Το ερώτημα που θέτουμε στον νέο κύκλο εκθέσεων του Μουσείου είναι αφορμή για έναν ευρύτερο προβληματισμό. Τι θα γινόταν, πραγματικά, αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο; Και τι μορφή θα είχαν τα μουσεία, αν οι γυναίκες είχαν καταλάβει τη θέση που τους αναλογούσε στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης».
Στο πλαίσιο της εκθεσιακής ανανέωσης της συλλογής θα γίνει και η πρώτη παρουσίαση ενός αριθμού έργων από τη Δωρεά Συλλογής Δ. Δασκαλόπουλου, τη σημαντικότερη δωρεά στην ιστορία του Μουσείου από την ίδρυσή του, μαζί με έργα της συλλογής του ΕΜΣΤ.
Diana Al Hadid
Tala Madani, Flight
Παρουσιάζονται έργα καλλιτέχνιδων όπως οι: Ghada Amer, Helene Appel, Bertille Bak, Karla Black, Hera Buyucktasciyan, Μαρίνα Γιώτη, Diana Al Hadid, Tala Madani, Annette Messager, Tracey Moffatt, Ελένη Μυλωνά, Cornelia Parker, Agnieszka Polska, Χριστιάνα Σούλου, Άσπα Στασινοπούλου, Μαρία Τσάγκαρη, Gillian Wearing κ.ά.
Η παρουσίαση περιλαμβάνει, επίσης, τον νέο μακροχρόνιο δανεισμό ενός σημαντικού έργου της Etel Adnan, ευγενική παραχώρηση της SARADAR COLLECTION, Παρίσι/Βηρυτός.
Την ίδια περίοδο, και για τρεις μέρες, θα παρουσιαστεί στο Μουσείο μια σειρά από περφόρμανς της κορυφαίας καλλιτέχνιδας της περφόρμανς Alexis Blake, βραβευμένης με το Prix de Rome. Οι περφόρμανς αυτές σηματοδοτούν την πρώτη παρουσίαση της καλλιτέχνιδας στην Ελλάδα.
Alexis Blake, Allegory of the Painted Woman, Rijksmuseum 2015. Photo © Ran Biran
Το έργο της Blake συνενώνει τις εικαστικές τέχνες, την περφόρμανς και τον χορό, διερευνώντας τον τρόπο με τον οποίο το σώμα αναπαρίσταται και αντιμετωπίζεται ως αρχείο, το οποίο, στη συνέχεια, η δημιουργός εξετάζει και επαναδιαπραγματεύεται. Το έργο της ασχολείται άμεσα με την αναπαράσταση και την υποκειμενοποίηση των γυναικείων σωμάτων, ενεργοποιώντας τα, παράλληλα, ως φορείς αντίστασης. Η Blake παρουσιάζει την εμβληματική της περφόρμανς Allegory of the Painted Woman, για δύο χορεύτριες και τέσσερις μουσικούς, η οποία αμφισβητεί την αρχετυπική, πατριαρχική απεικόνιση των γυναικών στην ιστορία της τέχνης.
Επιμέλεια: Άννα Μυκονιάτη
Αναδρομική Έκθεση Λήδας Παπακωνσταντίνου
Στις 14 Δεκεμβρίου το ΕΜΣΤ εγκαινιάζει την πρώτη μεγάλη αναδρομική έκθεση της Λήδας Παπακωνσταντίνου (1945), μιας από τις επιδραστικές καλλιτέχνιδες στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα και από τις πρωτοπόρους της φεμινιστικής τέχνης στη χώρα μας.
Λήδας Παπακωνσταντίνου, The Box
Για πέντε σχεδόν δεκαετίες, η Παπακωνσταντίνου ανέπτυξε ένα πολύπλευρο και πολυδιάστατο έργο. Πάντα με επίκεντρο το σώμα, η δουλειά της περιλαμβάνει περφόρμανς, γλυπτική, βίντεο, site-specific εγκαταστάσεις και ζωγραφική. Ζητήματα φύλου, σεξουαλικότητας, συλλογικής και προσωπικής μνήμης, ιστορίας, πολιτικής και οικολογίας εντοπίζονται στον πυρήνα της καλλιτεχνικής της έκφρασης. Το έργο της συνολικά αποτελεί σημείο αναφοράς για την ελληνική τέχνη, αλλά και πηγή έμπνευσης για τους νεώτερους εικαστικούς.
Λήδας Παπακωνσταντίνου, In the name of
Εκθεσιακός χώρος -1
Επιμέλεια: Τίνα Πανδή
Χρύσα Ρωμανού
Στις 14 Δεκεμβρίου, επίσης, εγκαινιάζεται έκθεση αφιερωμένη στο έργο της Χρύσας Ρωμανού (1931-2006) — από τις αναγνωρίσιμες και καταξιωμένες Ελληνίδες καλλιτέχνιδες της γενιάς της, της οποίας η παραμονή στη Γαλλία, τα χρόνια 1961-1981, υπήρξε καθοριστική για τη διαμόρφωση της καλλιτεχνικής της ταυτότητας.
Χρύσα Ρωμανού, Luna Park International
Η Χρύσα Ρωμανού ανήκε στην ομάδα των Ελλήνων καλλιτεχνών της διασποράς, οι οποίοι έζησαν και εργάστηκαν μεταπολεμικά στα μεγάλα κέντρα τέχνης του δυτικού κόσμου. Για πρώτη φορά στην ιστορία της ελληνικής τέχνης, μια γυναίκα καλλιτέχνης, η Χρύσα Ρωμανού, δεν ακολούθησε απλώς τις διεθνείς καλλιτεχνικές εξελίξεις αλλά τις συνδιαμόρφωσε. Ίσως περισσότερο γνωστή για τα κολάζ της, τα οποία συνέδεαν, με κριτική αντίληψη, διαφημίσεις και εικόνες από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και την κουλτούρα της κατανάλωσης για να σχολιάσουν τις πολιτικές και κοινωνικές πραγματικότητες της εποχής της, η ασυμβίβαστη ματιά της Ρωμανού παραμένει αιχμηρή και επίκαιρη, ακόμη και σήμερα.
Χρύσα Ρωμανού, Portrait, Inside Nikos Kessanlis installation
Εκθεσιακός χώρος 4ουορόφου
Επιμέλεια: Ελένη Κούκου και Δημήτρης Τσουμπλέκας
Δανάη Ανεσιάδου
Την ίδια μέρα, το ΕΜΣΤ εγκαινιάζει και την πρώτη ατομική έκθεση στην Ελλάδα της Βελγο-Ελληνίδας καλλιτέχνιδας Δανάης Ανεσιάδου, D-POSESSIONS.
Δανάη Ανεσιάδου, Woman
Γεννημένη στη Γερμανία, από γονείς ελληνικής καταγωγής και εγκατεστημένη από νεαρή ηλικία στις Βρυξέλλες, η Ανεσιάδου έχει αναπτύξει τα τελευταία 15 χρόνια μια σειρά από μεταφυσικές και προσωπικές αφηγήσεις σε ένα άκρως προσωπικό και ιδιοσυγκρασιακό έργο, το οποίο παραπέμπει στον κινηματογράφο, τις αποκρυφιστικές επιστήμες, την ελληνική αρχαιότητα και τη σύγχρονη επικαιρότητα. Οπλισμένη με έντονο ενδιαφέρον για την ιστοριογραφία και την πολιτική, θέτει υπό αμφισβήτηση αυτό που θεωρούμε αληθινό, επισημαίνοντας τα διπλά πρότυπα και τις ψευδείς διχοτομίες του κυρίαρχου λόγου και της κουλτούρας της παραπληροφόρησης. Η ατομική της έκθεση στο ΕΜΣΤ προσκαλεί τους επισκέπτες σε μια αλληγορική σκηνογραφία αποτελούμενη από νέα γλυπτά και κολάζ, που σχετίζονται με τον πληθωρισμό των πολιτικών και πνευματικών κρίσεων. Σαν σύγχρονη εξορκίστρια, η Ανεσιάδου επιχειρεί να εξαγνίσει και να μεταμορφώσει όχι μόνο τα προσωπικά της υλικά αγαθά αλλά και τις ενεργειακές ροές που δονούνται γύρω μας.
Δανάη Ανεσιάδου, D POSSESSIONS
Εκθεσιακός χώρος 4ουορόφου
Επιμέλεια: Ιόλη Τζανετάκη
Η έκθεση είναι συμπαραγωγή με το WIELS, Βρυξέλλες
Penny Siopis
Ο κύκλος ολοκληρώνεται με την πρώτη μεγάλη μουσειακή αναδρομική έκθεση του έργου της Penny Siopis, που εγκαινιάζεται στις 11 Μαΐου 2024. Γεννημένη στη Νότια Αφρική το 1953 από Έλληνες γονείς, η Siopis έγινε γνωστή στις αρχές των δεκαετιών του 1980 και του 1990 για τους φεμινιστικούς και ιστορικούς πίνακές της αλλά και για την ενεργή στάση της σε σχέση τόσο με τα δικαιώματα των γυναικών όσο και με την αντίσταση κατά του απαρτχάιντ. Στην εποχή μετά την εθνική απελευθέρωση της Νότιας Αφρικής, η διεπιστημονική πρακτική της διερεύνησε την ευθραυστότητα της μνήμης, τις έννοιες της αλήθειας και τις πολυπλοκότητες της προσωπικής και της συλλογικής ιστορίας, ειδικά σε μια χώρα, όπως η Νότια Αφρική, που φέρει το τραύμα του παρατεταμένου ρατσισμού. Δουλεύοντας με ένα ευρύ φάσμα υλικών, η Siopis έχει διερευνήσει την πολιτική του σώματος, τη θλίψη και τη ντροπή, τη συλλογική ιστορία και, πιο πρόσφατα, τη σχέση μεταξύ του ανθρώπινου και του μη ανθρώπινου στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής. Στην πορεία, έχει καθιερωθεί ως μία από τις σημαντικότερες καλλιτεχνικές φωνές στην αφρικανική ήπειρο και πέραν αυτής, και έχει γίνει σημαντικό σημείο αναφοράς και επιρροής για τους καλλιτέχνες της νεότερης γενιάς. Το ΕΜΣΤ είναι υπερήφανο που είναι σε θέση να παρουσιάσει για πρώτη φορά το έργο της καλλιτέχνιδας στο σύνολό του.
Εκθεσιακός χώρος -1
Επιμέλεια: Κατερίνα Γρέγου
