«Το όνομά μου είναι Mariama και κατάγομαι από τη Σιέρα Λεόνε. Είμαι 23 ετών, μητέρα ενός τρίχρονου αγοριού. Έφτασα στην Ελλάδα πριν τέσσερα χρόνια. Από τη χώρα μου αναγκάστηκα να φύγω όταν ανακάλυψαν ότι άνηκα στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, το οποίο θεωρείται έγκλημα. Για να γλιτώσω τις ποινές, η οικογένειά μου προσπάθησε να με παντρέψει με έναν άντρα πολύ μεγαλύτερό μου, ο οποίος με βίασε για να με εξαναγκάσει να τον παντρευτώ. Κατάφερα να δραπετεύσω. Φτάνοντας στην Τουρκία ανακάλυψα ότι ήμουν έγκυος».
Η Mariama είναι ένα από τα χιλιάδες κορίτσια που εγκατέλειψαν τη χώρα τους διεκδικώντας το δικαίωμά τους σε μια καλύτερη ζωή. Που ταξίδεψαν για να φτάσουν κάπου όπου θα έχουν επιλογές και θα είναι ασφαλείς με αυτές. Αυτό το ταξίδι είναι συνήθως γεμάτο εκμετάλλευση, πόνο και φόβο. Για τα κορίτσια και τις νέες γυναίκες που έρχονται από τις υποσαχάριες χώρες, η παραμονή τους στην Τουρκία, μέχρι να καταφέρουν να περάσουν τα σύνορα και να μπουν στην Ελλάδα, σημαίνει ως επί το πλείστον ότι γίνονται θύματα εμπορίας και εκμετάλλευσης. Οι διακινητές και τα κυκλώματα που εμπλέκονται στη πορνεία κρατούν τα χαρτιά τους, όταν αυτά υπάρχουν, και τις εκπορνεύουν, ακόμη και έγκυες.
«Με βοήθησε η φίλη της μητέρας μου να φύγω. Κανόνισε με έναν άντρα που βοηθάει ανθρώπους με τα χαρτιά τους και αυτός με πήγε στην Τουρκία. Εκεί μου έδωσε έναν αριθμό να καλέσω για βοήθεια. Όταν έφτασα στο αεροδρόμιο κάλεσα αυτόν τον αριθμό και ήρθε μια κυρία. Αυτή ήταν η Μαντάμ. Με οδήγησε σε ένα μέρος, δεν ξέρω ακριβώς πού, στο οποίο έμεναν άλλες δεκαπέντε κυρίες τις οποίες εξέδιδε, χωρίς τη θέλησή τους. Το ίδιο έκανε και σε μένα, παρά το γεγονός ότι της είπα ότι είμαι έγκυος. Στην Τουρκία έμεινα μερικούς μήνες. Κάποια στιγμή, μια άλλη κυρία που με λυπήθηκε λόγω της κατάστασής μου (ήμουν επτά μηνών έγκυος), μου εκμυστηρεύθηκε ότι θα δραπέτευε και μου πρότεινε να φύγω μαζί της, αρκεί να μην το πω σε κανέναν. Έπρεπε να είμαστε πολύ προσεκτικές. Την τελευταία φορά που προσπάθησαν να φύγουν κάποιες γυναίκες, τις έπιασαν. Μια μέρα με πλησίασε και μου είπε «Φεύγουμε τώρα. Μην πάρεις τίποτα μαζί σου. Ντύσου όπως θα ντυνόσουν για να βγεις έξω». Είχε ήδη αγοράσει τα εισιτήρια. Όταν φτάσαμε στη Σμύρνη με ρώτησε αν είχα χρήματα. Της είπα ότι δεν έχω τίποτα. «Σου είχα πει να κρατάς λίγα χρήματα κάθε μέρα, να μην τα δίνεις όλα στη Μαντάμ». Εγώ όμως ήμουν τρομοκρατημένη. Αν το έκανα αυτό και το είχε καταλάβει, θα μπορούσε, για να με τιμωρήσει, να κάνει τα πάντα σε μένα και στο μωρό που είχα στην κοιλιά μου. Το μόνο που είχα μαζί μου ήταν ένα μενταγιόν που μου είχε δώσει αυτός ο άντρας που ήθελαν να με παντρέψουν. Το είχα κρατήσει γιατί ήξερα ότι είναι πολύτιμο και μπορούσε να μου χρειαστεί όταν θα έχω ανάγκη από χρήματα. Το έδωσα λοιπόν στους ανθρώπους που με πέρασαν τελικά στην Ελλάδα.
Ήμασταν πολλοί άνθρωποι στη βάρκα. Η κατάστασή μου ήταν πολύ δύσκολη. Η κοιλιά μου ήταν μεγάλη και δεν μπορούσα να κάνω σχεδόν τίποτα. Υπήρχε ένας νέος άνδρας που με βοηθούσε. Δεν θυμάμαι πολλά από το ταξίδι, μόνο ότι μας έπιασε η ελληνική ακτοφυλακή και εγώ ξύπνησα στο νοσοκομείο. Όταν άνοιξα τα μάτια μου αυτός ο άνδρας ήταν εκεί δίπλα μου. Χωρίς να ξέρω τίποτα γι’ αυτόν, είχε πει στο νοσοκομείο ότι ήταν ο άνδρας μου. Τα χαρτιά που μας έδωσαν οι αστυνομικοί έγραφαν ότι είμαστε ζευγάρι, με αυτά μας πήγαν στο camp. Εκεί είπα στο προσωπικό ότι δεν τον ξέρω, απλά με βοήθησε στο ταξίδι. Μου έκαναν πολλές ερωτήσεις. Ο άνδρας αυτός ήρθε και μου είπε ότι αν τους πω ότι δεν είμαστε ζευγάρι θα με στείλουν πίσω «τις μόνες και έγκυες γυναίκες τις στέλνουν πίσω». Ήμουν πολύ στρεσαρισμένη, δεν ήξερα τι να κάνω. Ευτυχώς βρέθηκε μια γυναίκα από το Κονγκό και μου εξήγησε τι συνέβαινε. «Αν είσαι άντρας και έχεις γυναίκα έγκυο, φεύγεις πολύ γρήγορα από το camp. Αν είσαι νέος άντρας, μόνος, είναι πολύ πιο δύσκολο και θέλει πολύ χρόνο για να σου δώσουν χαρτιά. Έτσι, όταν κάποιος άνδρας βρει μόνη γυναίκα έγκυο είναι σύνηθες να εκμεταλλεύεται το γεγονός αυτό, προς όφελός του». Πήγαμε μαζί στο προσωπικό του camp και τους είπα ότι δεν έχω σχέσεις με αυτόν τον άνδρα και ότι αυτός έλεγε ψέματα. Στο camp της Σάμου γέννησα. Δύο μήνες μετά, με τη βοήθεια μιας οργάνωσης, βρήκα σπίτι στην Κυψέλη και πήρα τα χαρτιά μου».
Η εργασιακή επισφάλεια είναι ένας ακόμη Γολγοθάς για τις γυναίκες αυτές, ενώ ταυτόχρονα καλούνται να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες μιας μονογονεϊκής οικογένειας όταν δεν υπάρχει υποστηρικτικό περιβάλλον.
«Έπρεπε να βρω δουλειά. Ένα φιλικό πρόσωπο μου μίλησε για την HumanRights360. Είχα ξανακούσει γι’ αυτή την οργάνωση, ότι βοηθάει ανθρώπους να βρουν δουλειά. Έστειλα μήνυμα ότι ψάχνω εργασία και πολύ σύντομα μου κανόνισαν συνέντευξη σε ένα μεγάλο ξενοδοχείο στο κέντρο της Αθήνας. Ξεκίνησα αρχές Μαρτίου ως προσωπικό καθαριότητας. Είναι το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον που έχω υπάρξει ποτέ. Όλοι είμαστε ίσοι, ανεξαρτήτως γλώσσας, καταγωγής, φύλου.. δεν υπάρχει διαφορά στον τρόπο που μας αντιμετωπίζουν. Δουλεύουμε πάντα εντός ωραρίου, ακόμη και αν δεν έχεις τελειώσει τη δουλειά σου, αναλαμβάνει η επόμενη βάρδια. Έχω βιώσει τεράστια εκμετάλλευση και διακρίσεις στο προηγούμενο ξενοδοχείο που δούλευα πέρσι το καλοκαίρι, ήταν μία κόλαση. Είχα μια φίλη, μόνη μητέρα κι αυτή, που κανονίζαμε διαφορετικές βάρδιες ώστε να υπάρχει πάντα μία από εμάς με τα μικρά. Πολλές φορές όμως δεν μας το επέτρεπαν κι έτσι έμεναν μόνα τους για ώρες πολλές.. Τώρα, ευτυχώς, έχω μια φίλη που μου κρατάει το παιδί όταν δουλεύω, και έχουμε πάντα διαφορετικές βάρδιες. Έτσι μένει μόνο του μόνο τρεις με πέντε το απόγευμα και έντεκα με μία το βράδυ, που φτάνω στο σπίτι. Συχνά με περιμένει να γυρίσω. Είναι πολύ δύσκολο να είσαι μόνη μητέρα και να πρέπει να εργάζεσαι. Θα ήθελα να σπουδάσω νοσηλευτική. Να μάθω ελληνικά και να βρω μια καλύτερη δουλεία εδώ στην Ελλάδα. Του χρόνου, ο μικρός μου θα γραφτεί στον παιδικό σταθμό, θα είναι ίσως πιο εύκολη η ζωή μας εδώ».
Η Σιέρα Λεόνε είναι μία από τις 67 χώρες στις οποίες ποινικοποιείται η ιδιωτική, συναινετική σεξουαλική δραστηριότητα ομοφυλόφιλων, ενώ σε έντεκα χώρες προβλέπεται και η επιβολή θανατικής ποινής. Στην Ευρώπη, σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα (FRA), σε δείγμα 139.799 ανθρώπων που ανήκουν στην LGBTI κοινότητα, οι μισοί περίπου (53%) σπάνια ή ποτέ δεν κάνουν come out, ενώ ένας στους τρεις (33%) αποφεύγει να πηγαίνει σε συγκεκριμένα μέρη από φόβο ότι θα πέσει θύμα παρενόχλησης, σεξουαλικής επίθεσης, ή απειλής λόγω της LGBTI ταυτότητάς του. Στο χώρο εργασίας, ένας στους τέσσερις (26 %) κρύβει την ταυτότητά του ενώ ένας στους πέντε (19 %) έχει βιώσει διακρίσεις στο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Πάνω από το ένα τρίτο (37 %) των ερωτηθέντων έχουν βιώσει διακρίσεις σε κοινωνικές υπηρεσίες ή υπηρεσίες υγείας, σε χώρους εστίασης και διασκέδασης κλπ.
Το πρόγραμμα “Ένταξη στην αγορά εργασίας” της HumanRights360 χρηματοδοτείται από το Kahane Foundation και εκπονείται στο κέντρο ένταξης EchoHub στην Κυψέλη. Mέσα στο 2022 βρήκαν νόμιμη εργασία 65 άτομα, πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 80 συνεδρίες νομικής συμβουλευτικής και περισσότερες από 721 συνεδρίες απασχολησιμότητας, υποστηρίχθηκαν 185 άτομα στην έκδοση απαραίτητων εγγράφων και εξασφαλίστηκαν 67 κάρτες ανεργίας για επωφελούμενούς μας.
