Θυμάστε που όταν κάποιες φορές βλέπαμε σε παλιές ελληνικές ταινίες (ή ακούγαμε ιστορίες των παππούδων και των γιαγιάδων μας) ζευγάρια να κοιμούνται σε διαφορετικές κρεβατοκάμαρες, εμείς σηκώναμε το φρύδι ψηλά με απορία;
Όταν είσαι στα άγρια νιάτα σου ή στα ντουζένια σου σε μία σχέση, θεωρείς αυτονόητο ότι πρέπει να κοιμάστε και μαζί στο ίδιο κρεβάτι το βράδυ, όχι επειδή πρέπει, αλλά επειδή δεν θέλεις να αποχωρίζεσαι τον άλλον, νιώθεις ότι είναι μια ακόμα μορφή ένωσης που σας φέρνει πιο κοντά.
Κανείς δεν το αμφισβητεί αυτό. Το spooning, οι νυχτερινές συζητήσεις, τα ξαφνικά φουντώματα και τα ημιξύπνια σεξάκια ή η αίσθηση οικειότητας και τρυφερότητας που, ειδικά τον πρώτο καιρό μιας σχέσης, είναι στα κόκκινα, είναι στοιχεία που φέρνουν ένα ζευγάρι πιο κοντά και νιώθει ότι μοιράζεται όλο και περισσότερο.
Τι γίνεται όμως όταν το να κοιμάστε μαζί γίνεται περισσότερο ένας ολονύχτιος αγώνας αντοχής και λιγότερο μια κοινή ευχάριστη συνήθεια; Πώς διαχειρίζεσαι μια τόσο λεπτή κατάσταση που κρύβει πίσω της και ένα κοινωνικό “πρέπει”;
Υπάρχει μεγάλη πίεση γύρω από το νόημα του κοινού κρεβατιού αλλά αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό ένα κοινωνικά κατασκευασμένο σύστημα πεποιθήσεων, που δεν βασίζεται στην επιστήμη. Το μεγαλύτερο μέρος της πρωτοποριακής δουλειάς στην επιστήμη του ύπνου τα τελευταία 60 χρόνια προέρχεται από μελέτες ανθρώπων που κοιμούνται μόνοι σε εργαστήριο, υπό αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες.
Το θέμα είναι ότι στον πραγματικό κόσμο δεν κοιμόμαστε σε εργαστηριακά περιβάλλοντα. Ο ύπνος στον πραγματικό κόσμο, και κυρίως όταν είναι κοινός, διακόπτεται συχνά από θορύβους, από ένα σώμα που μπορεί να τινάζεται ή να πιέζει, από τις αϋπνίες του ατόμου που βρίσκεται ξαπλωμένο δίπλα μας. Και αυτό συμβαίνει σε όλα τα ζευγάρια όλων των τύπων. Στρέιτ, γκέι, νεαρά, ηλικιωμένα. Δεν υπάρχουν διακρίσεις. Είναι σπάνιο ο ένας να κοιμάται σαν πουλάκι και να μην τον ενοχλεί τίποτα και παράλληλα να μην ενοχλεί καθόλου ούτε το άτομο που βρίσκεται δίπλα του. Πιο συνηθισμένο φαινόμενο είναι η γκρίνια.
Κι όμως, η απόφαση των χωριστών υπνοδωματίων ή κρεβατιών είναι κάτι που οι περισσότεροι αποφεύγουν να συζητήσουν και αν ρωτήσεις τα φιλικά σου ζευγάρια, συνήθως θα αρχίσουν να γελούν νευρικά και να λένε ότι καλύτερα να μην πιάσουμε αυτή την κουβέντα. Γιατί, ας μη γελιόμαστε, η αίσθηση της δέσμευσης μπαίνει σε προτεραιότητα.
Η αλήθεια όμως είναι πως όλα τα ζευγάρια πρέπει να κάνουν τον ύπνο προτεραιότητα στη σχέση τους. Γιατί; Επειδή ο υγιής ύπνος μπορεί να ενδυναμώσει τις σχέσεις μας, ενώ οι άγρυπνες νύχτες μπορεί να οδηγήσουν σε μόνιμα προβλήματα και γκρίνια.
Πάρτε για παράδειγμα αυτό το πολύ συνηθισμένο σενάριο. Ο ένας σύντροφος αποκοιμιέται και αρχίζει το ροχαλητό. Ο άλλος σύντροφος ξαπλώνει ξύπνιος με αγωνία και κάποια στιγμή ξεκινούν οι αγκωνιές. Κανείς τους τελικά δεν κοιμάται καλά και τουλάχιστον ένας από τους δύο είναι όλο και πιο αγανακτισμένος. Έτσι ξεκινά ένας φαύλος κύκλος από νεύρα που μπορεί να διαταράξει σοβαρά όχι μόνο τη σχέση αλλά και την υγεία και την ευημερία και των δύο.
Είναι κι άλλοι παράγοντες που μπορεί να ταράξουν τον ύπνο. Τα διαφορετικά ωράρια, οι διαφορετικές συνήθειες που έχει το σώμα μας όταν κοιμάται, τα ταραγμένα όνειρα. Κάποια ζευγάρια που έχουν καταφέρει να υιοθετήσουν το μοντέλο χωριστών δωματίων, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι από τότε που αυτό έγινε συνήθεια, η σχέση τους είναι πιο ήρεμη.
Η Μαριλένα που είναι 50 χρονών, παραδέχεται ότι τον πρώτο καιρό αυτό άρχισε να συμβαίνει τυχαία, επειδή είτε έπαιρνε ο ύπνος την ίδια στον καναπέ, είτε τον συντροφό της αλλά όταν αυτό το τυχαίο έγινε συχνό, την τρόμαξε. Της φαινόταν κακό. «Μέχρι που κάποια στιγμή συνειδητοποίησα ότι αυτό ήταν ό,τι καλύτερο. Και έτσι αρχίσαμε και οι δύο να μην έχουμε ενοχή γι΄αυτό. Οι σχέσεις περνούν πολλές φάσεις μέσα στη διάρκειά τους. Εμείς είμαστε μαζί 15 χρόνια. Έχουμε περάσει φάσεις που κοιμόμαστε μαζί συνεχώς και δεν έχει λειτουργήσει καλά γιατί μπορεί να ξυπνήσει ένας από τους δύο και να ξυπνήσει έτσι και ο άλλος.
Ακόμα και αυτό βέβαια έχει δύο πλευρές. Ή να πιάσουμε μια ωραία κουβέντα ή το πιο συνηθισμένο, να ξυπνήσω με νεύρα και να υπάρχει γκρίνια. Οπότε, όταν κάποια στιγμή πέρασε η ένταση του έρωτα των πρώτων χρόνων, καταλήξαμε ότι είναι πολύ καλύτερο να κοιμόμαστε χωριστά, γιατί κοιμόμαστε καλά και όταν θέλουμε να κοιμηθούμε μαζί είναι για άλλους λόγους. Για την αγκαλιά συνήθως. Γιατί το σεξ το έχουμε αποσυνδέσει από τον ύπνο. Δεν συμβαίνει συνήθως τη νύχτα που πάμε να κοιμηθούμε.
Στην αρχή της σχέσης πίστευα ότι σεξ και ύπνος πάνε μαζί σε μία σχέση. Το πρόβλημα προκύπτει όταν ένας από τους δύο δεν το αντιλαμβάνεται έτσι, πρέπει και οι δύο να νιώθουν το ίδιο. Και βέβαια δεν είναι κάτι που πρέπει να γίνει ξαφνικά και τελεσίδικα γιατί υπάρχει στέρηση στην αρχή και ανασφάλεια. Είναι κάτι που πρέπει να γίνεται σταδιακά. Να το συνηθίσεις. Γιατί στην αρχή δεν μπορείς να κοιμηθείς εύκολα. Αν περάσεις το στάδιο της στέρησης χωρίς να φρικάρεις, τότε μετά λειτουργεί τέλεια».
Η Χριστίνα είναι 60 χρονών και είναι μαζί με τον άντρα της τα τελευταία 30. Είχε την πολυτέλεια να διαθέτει και δεύτερη κρεβατοκάμαρα στο σπίτι, αλλά ακόμα και εκείνη έφυγε από το “συζυγικό κρεβάτι” σταδιακά, αφού πρώτα πέρασε από τον καναπέ του σπιτιού.
«Ο άντρας μου συνήθως κοιμάται πολύ αργά, του αρέσει να βλέπει τηλεόραση στο κρεβάτι και κατά τη διάρκεια της νύχτας σηκώνεται πολλές φορές. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα για χρόνια να πετάγομαι ταραγμένη και να ξεκινούν καυγάδες. Κάποια στιγμή λοιπόν άρχισε να με παίρνει ο ύπνος στον καναπέ. Όσο περνούσε ο καιρός αυτό γινόταν όλο και πιο συχνά μέχρι που σταμάτησα εντελώς να πηγαίνω στο κρεβάτι γιατί επιτέλους και οι δύο κοιμόμασταν καλύτερα. Όταν πλέον το είχαμε συνηθίσει, άρχισα να χρησιμοποιώ τη δεύτερη κρεβατοκάμαρα. Δεν λέω ότι αυτό μπορεί να λύσει όλα τα προβλήματα που μπορεί να υπάρχουν μέσα σε μία σχέση αλλά σίγουρα μειώνει πολύ τον εκνευρισμό της αϋπνίας που μπορεί να σου έχει προκαλέσει ο σύντροφός σου και σε κάνει να τον θεωρείς υπεύθυνο για όλα όσα σου φταίνε».
H Τερέζα είναι 43 ετών και με τον άντρα της είναι μαζί 23 χρόνια. Ο ύπνος όμως δεν είναι εύκολη υπόθεση. «Είναι πολλά τα χρόνια που κοιμάμαι με διαλείμματα γιατί το ροχαλητό είναι καθημερινό. Μια φορά πριν από κάποια χρόνια με είχε -κλασικά- ξυπνήσει το ροχαλητό του μέσα στη νύχτα. Ξύπνησα και συνειδητοποίησα ότι ακουγόταν και το ροχαλητό του γείτονα μέσα από τον τοίχο… τρέλα! Ωστόσο, δεν σκέφτηκα πότε να αλλάξω κρεβάτι. Προτιμώ να είμαστε μαζί και ας μην κάνω συνεχόμενο ύπνο».
Ο Αλέξανδρος είναι 33 χρονών και ζει με το κορίτσι του στο ίδιο σπίτι τα τελευταία επτά χρόνια. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το ροχαλητό και οι έντονες αντιδράσεις εξαιτίας ταραγμένου ύπνου προέρχονται από εκείνη. «Τον πρώτο καιρό, όταν έπιανε μεγάλα ντεσιμπέλ, την έσπρωχνα έντονα για να σταματήσει. Κάποια στιγμή όμως άρχισε να αντιδρά γιατί τρόμαζε στον ύπνο της και ξύπναγε με νεύρα και άγχος.
Θυμάμαι ένα βράδυ που ήταν κουρασμένη και έπρεπε να ξυπνήσει νωρίς για να πάει στο γραφείο της και την ξύπνησα απότομα. Τρόμαξε πολύ. Μου είπε να πάω να κοιμηθώ στον καναπέ και να μην τη σκουντάω γιατί φρικάρει και δεν ξεκουράζεται. Από τότε έγινε συνήθεια. Κάποιος από τους δύο θα κοιμηθεί στον καναπέ. Αν είχαμε δεύτερη κρεβατοκάμαρα θα ήταν ακόμα πιο εύκολο γιατί ο ξεχωριστός ύπνος βοήθησε και τους δύο μας και πλέον δεν υπάρχει εκνευρισμός το πρωί που ξυπνάμε για τη δουλειά».
Οι στιγμές που μπορεί να μοιραστείτε μαζί πριν πάτε για ύπνο, στο σαλόνι ή όταν ξυπνήσετε το πρωί με τον καφέ, γίνονται πιο ποιοτικές και παραγωγικές όταν έχετε κοιμηθεί καλά, ξεχωριστά. Αν το καλοσκεφτούμε μάλιστα, οι ώρες του ύπνου στη ζωή μας είναι πολύ περισσότερες από τις ώρες που αφιερώνουμε στο σεξ άρα το να τον απολαμβάνουμε είναι πολύ σημαντικό. Το θέμα είναι να απενοχοποιήσουμε κάτι που όλοι -αδίκως- βλέπουν σαν το κλειδί μιας επιτυχημένης σχέσης. Έρευνες που έχουν γίνει επάνω στο συγκεκριμένο θέμα, έχουν δείξει πως όταν κάποιος είναι ξεκούραστος, είναι και πιο επικοινωνιακός, πιο χαρούμενος, πιο ελκυστικός, πιο αστείος και έχει μεγαλύτερη ενσυναίσθηση. Και όλα αυτά είναι σημαντικά χαρακτηριστικά για την ανάπτυξη και τη διατήρηση δυνατών σχέσεων.
