Δεν ξέρεις ποια υποδύθηκε την «Υπολοχαγό Νατάσα»; Ε, δεν θα γίνεις Έλληνας ποτέ!

Κουίζ; Της ελληνικής κυβέρνησης για άτομα που δοκιμάζονται για την ελληνική ιθαγένεια; Ακριβώς. Θέμα; «Ενότητα Πολιτικοί Θεσμοί. Θέμα 35. Συμπληρώστε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις».

α) Η Ελλάδα έχει προεδρεύσει του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης/ Κοινότητας ________ φορές.
β) Η πρώτη φορά που η Ελλάδα ανέλαβε την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης/ Κοινότητας ήταν το _______.
γ) Η Ελλάδα, όπως και κάθε άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε., ασκεί _______ την Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. για διάστημα έξι μηνών.
δ) Η επόμενη Προεδρία της Ελλάδας στο Συμβούλιο της Ε.Ε. έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει τον ___________».

Κι όμως. Αυτό είναι μέρος του ερωτηματολογίου- παγίδα (;) -αν αποτύχεις; «Καίγεσαι»!- που καλούνται να απαντήσουν οι χιλιάδες μετανάστες που επιθυμούν να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια. Μέχρι πρότινος, η διαδικασία για την πολιτογράφηση αλλοδαπών περιλάμβανε και μια προφορική συνέντευξη. Από φέτος, οι εξετάσεις έγιναν γραπτές και τα θέματά τους προέρχονται από την Τράπεζα Θεμάτων (500 ερωτήσεις) που έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εσωτερικών. 

Από την πρώτη μέρα που τα θέματα και τα ερωτήματα έγιναν γνωστά οι αντιδράσεις ήταν πολλές, με την πλειοψηφία να έχει αρνητικό πρόσημο, καθώς πολλές από τις ερωτήσεις ήταν δύσκολο να απαντηθούν ακόμα και από Έλληνες με πανεπιστημιακή μόρφωση, ενώ πολλοί αμφισβήτησαν και το κατά πόσο η ερώτηση «Ποιος υποδύθηκε την Υπολοχαγό Νατάσα;» αποδεικνύει αν κάποιος μετέχει της ελληνικής κουλτούρας.

Οι εξεταζόμενοι καλούνται να απαντήσουν σε θέματα ελληνικής γλώσσας, γεωγραφίας, ιστορίας, πολιτικών θεσμών και πολιτισμού. Ο τρόπος όμως, με τον οποίο είναι διατυπωμένες πολλές από τις ερωτήσεις, κάνει πολύ δύσκολη την διαδικασία, η οποία δεν διαφέρει και πολύ από τις πανελλήνιες που δίνουμε όταν τελειώνουμε το σχολείο, όπως μας λένε άνθρωποι που δοκιμάστηκαν. Είναι όμως το ίδιο εύκολο να διαβάσει και να τις μάθει παπαγαλία ένας άνθρωπος που έφτασε στην χώρα σε ηλικία 35 ετών π.χ; 

Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που θεώρησαν ότι η ίδια η διαδικασία λειτουργεί σαν ένα είδος σαμποτάζ στους εξεταζόμενους, οι οποίοι εκτός των γνώσεων που πρέπει να αποδείξουν ότι έχουν, πρέπει και να δηλώνουν εισόδημα τουλάχιστον 7.800 ευρώ ανά έτος (έως και 7 έτη πριν για τους κατόχους συγκεκριμένων τύπων αδειών διαμονής). Όπως είναι φυσικό, σε μια Ελλάδα που έχει βιώσει βαθιά οικονομική κρίση τα τελευταία χρόνια, αυτό δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο, καθώς είναι πολλοί εκείνοι οι μετανάστες που βρέθηκαν άνεργοι για μεγάλα διαστήματα την δεκαετία που μας πέρασε. 

Αυτές οι πρώτες άτυπες «πανελλήνιες για αλλοδαπούς» έλαβαν χώρα στις 16/5 σε εξεταστικά κέντρα επτά μεγάλων πόλεων της χώρας, ενώ τα αποτελέσματα αναμένονται μέσα στον Ιούνιο. Παρόλο που οι αιτήσεις πολιτογραφήσεις ξεπερνούν τις 32.000, στις εξετάσεις αυτές πήραν μέρος μόλις 2.176 άτομα. Η Popaganda μίλησε με δυο γυναίκες που αισθάνονται την Ελλάδα δεύτερη πατρίδα τους. Η μια ήταν ανάμεσα σε εκείνους τους 2.176 που εξετάστηκαν στις 16 Ιουνίου. Η δεύτερη προσπαθεί να βρει τον χρόνο να μάθει τις 500 ερωτήσεις που την χωρίζουν από την απόκτηση της πολυπόθητης μπλε ταυτότητας.

«Αν δεν έχω περάσει, θα ξαναδώσω εξετάσεις. Δεν έχω κι άλλη επιλογή»

Φλούτουρα Μάρκου-Αλβανία

Ήρθα στην Ελλάδα το 2007 και ζω εδώ συνεχόμενα τα τελευταία 14 χρόνια. Γνώρισα τον σύζυγό μου στην Αλβανία, αλλά επειδή εκείνος έμενε εδώ, τον ακολούθησα μετά από λίγους μήνες. Καθώς ήμασταν παντρεμένοι δικαιούμασταν οικογενειακή επανένωση. Από τότε διαμένω μόνιμα στην χώρα. Έχω μάλιστα, γεννήσει εδώ τους δυο μου γιους, ενώ ο σύζυγός μου, ο οποίος είναι και ιδιοκτήτης επιχείρησης που απασχολεί αρκετό κόσμο, ανάμεσά τους και Έλληνες, έχει πάρει ήδη την ελληνική ιθαγένεια. Όταν έκανε εκείνος την διαδικασία, δεν χρειαζόταν να δώσεις γραπτές εξετάσεις.

Όσο αφορά στις εξετάσεις, είχα μόλις έναν μήνα για να μάθω γύρω στις 900 ερωτήσεις, κάτι που δεν ήταν καθόλου εύκολο για εμένα. Ο χρόνος δεν φτάνει, ειδικά αν έχεις και παιδιά να μεγαλώσεις. Με βοήθησε λίγο ο μεγάλος μου γιος στο διάβασμα, αλλά κι εκείνος είναι 12 χρονών και δεν είχε υπομονή να ασχολείται μαζί μου. Οι ερωτήσεις ήταν πολλές κι εγώ εξέφραζα συνέχεια απορίες, καθώς ήταν πολλά τα πράγματα που δεν καταλάβαινα. Ο μόνος τρόπος ίσως, για να μάθαινα καλά τα θέματα, θα ήταν να πάω φροντιστήριο για κάποιους μήνες. 

Την ημέρα της εξέτασης παρουσιαστήκαμε στο εξεταστικό κέντρο στις 7 το πρωί και φύγαμε στις 7 το απόγευμα. Για εμένα που δεν μένω στην Αθήνα και που έχω δυο γιους, ο ένας εκ των οποίων μάλιστα, είναι μόλις πέντε ετών, αυτό ήταν πολύ δύσκολο και χρονοβόρο. Για κάθε κομμάτι των εξετάσεων είχαμε μόλις 30 λεπτά στην διάθεσή μας, ενώ η προφορική εξέταση που δώσαμε στο τέλος, κράτησε μόλις δέκα λεπτά.

Οι ερωτήσεις δεν ήταν τόσο δύσκολες όσο περίμενα και έχω μερικές μικρές ελπίδες, πως ίσως τα έχω καταφέρει. Δεν ξέρω βέβαια, αν θα λάβουν υπόψη τους τα ορθογραφικά λάθη, γιατί αν όντως τα λάβουν, οι ελπίδες μου λιγοστεύουν. Ακόμα κι αν δεν έχω περάσει όμως, θα ξαναδώσω εξετάσεις. Άλλωστε δεν έχω κι άλλη επιλογή.

«Οι εξετάσεις για την απόκτηση της Ελληνικής υπηκοότητας στοχεύουν σε συγκεκριμένη γκάμα και στερεότυπο Ελλήνων ιθαγενών»

Σέλλη-Άννα Δανίκας-Ν.Αφρική

Έχω γεννηθεί στην Νότιο Αφρική, αλλά ζω στην Ελλάδα από το 2008. Ο σύζυγος μου είναι αγωνιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων και παγκοσμίως αναγνωρισμένος whistleblower.  Όταν κινδύνεψε η ζωή του στην Νότιο Αφρική, επειδή αντιστάθηκε και ερεύνησε τον βασανισμό και την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων μαύρων Αφρικανών από λευκούς συναδέλφους του σε ομάδα της Αστυνομίας, όπου και υπηρετούσε εθελοντικά, αναγκαστήκαμε να εγκαταλείψουμε την πατρίδα μου και την οικογένεια μου. Έτσι, ακολούθησα τον σύντροφο μου στην Ελλάδα, η οποία είναι και η χώρα καταγωγής του. Είναι το άλλο μου μισό και θα τον ακολουθούσα μέχρι την άκρη της Γης .

Έχοντας παντρευτεί Έλληνα υπήκοο από το 2007, απόκτησα μόνιμη παραμονή στην Ελλάδα βάσει νομοθεσίας αλλά όχι ιθαγένεια και δυστυχώς κάθε λίγα χρόνια χρειάζεται να ανανεώνω την κάρτα παραμονής μου. Αυτή είναι μια διαδικασία, ταπεινωτική, χρονοβόρα και ακριβή, ενώ η μεταχείριση μου από τα γραφεία αλλοδαπών μου θυμίζει τριτοκοσμική χώρα.

Έχω προχωρήσει σε αίτηση υπηκοότητας πρόσφατα, την οποία μάλιστα μάθαμε ότι την δικαιούμαι από το 2011.
Το θεωρώ παράλογο όμως, το κράτος να μας εφαρμόζει τόσο δύσκολες συνθήκες. Είμαι παντρεμένη με Έλληνα, μένω στην Ελλάδα δεκατρία χρόνια νόμιμα, έχω αποκτήσει παιδιά Ελληνόπουλα, εργάζομαι, πληρώνω φόρους και ΙΚΑ. Έχω δηλαδή, προσαρμοστεί στην κοινωνία με επιτυχία. Είναι όμως, σχεδόν ακατόρθωτο να γίνω Ελληνίδα και μου υπενθυμίζεται συνεχώς από την πολιτεία, ότι στην οικογένεια μου εγώ είμαι η αλλοδαπή και η ξένη.

Δυστυχώς δεν θα μπορέσω να ανταπεξέλθω σε όλο αυτό το απαιτητικό υλικό των χιλιάδων ερωτήσεων, τις οποίες πρέπει να μάθω παπαγαλία. Απλά δεν έχω τη πολυτέλεια του χρόνου στα 37 μου, μεγαλώνοντας δυο παιδιά του δημοτικού και ούσα παράλληλα εργαζόμενη. Θα χρειαστεί να στερήσω πολύτιμο χρόνο από την οικογένεια μου για να καλύψω για να αποστηθίσω χιλιάδες λεπτομερείς πληροφορίες σε μια τρίτη γλώσσα για μένα (μιλάω τρεις).

Εάν δηλαδή δεν αναγνωρίσω Έλληνες ηθοποιούς από φωτογραφία τους και δεν γνωρίζω σε ποια ταινία του 1960 έπαιξαν ή δεν θυμάμαι ακριβώς τα τετραγωνικά χιλιόμετρα περιμετρικά της Ελλάδας, δεν μου αξίζει να πάρω ιθαγένεια; Πρέπει να γνωρίζω κάθε ποταμός από πιο νομό περνάει; Μελέτησε και ο σύζυγος μου τα θέματα, ο οποίος τόνισε ότι ούτε και αυτός γνωρίζει τις περισσότερες απαντήσεις, άρα μάλλον κι εκείνος δεν αξίζει να έχει την ελληνική ιθαγένεια. Αναρωτιέμαι δε, εάν σταματούσα κάποιους Έλληνες πολίτες στο δρόμο και τους ρωτούσα «Ποιες εταιρίες είναι υπεύθυνες για την συντήρηση των δρόμων;» θα ήξεραν να απαντήσουν άραγε; Θα ήξεραν άραγε τι σημαίνει «φεντερασιόν» (θέμα 26);

Θεωρώ ότι τέτοιου είδος εξετάσεις δεν προσφέρουν κάτι ουσιαστικό για να βοηθήσουν έναν αλλοδαπό, ο οποίος όπως εγώ, διαμένει νόμιμα στην Ελλάδα 13 χρόνια, να ενσωματωθεί περαιτέρω στην κοινωνία. Η παπαγαλία και η γνώση για παράδειγμα ερωτήσεων γύρω από την γραφειοκρατία της Ελλάδος δεν μας κάνει περισσότερο Έλληνες στον 21ο αιώνα. Στην εποχή του ίντερνετ και των digital media έχουμε πρόσβαση σε όλα τα θέματα που η πολιτεία απαιτεί να αποστηθίσουμε. Δεν πρέπει λοιπόν, να μας επιβάλουν μια αποστήθιση πληροφοριών, οι περισσότερες από τις οποίες θα μας είναι άχρηστες στην καθημερινότητα μας και που αμφιβάλω εάν οι περισσότεροι Έλληνες γνωρίζουν την σωστή απάντηση τους (π.χ Βάλτε σε σειρά λίμνες και ποταμούς σε μέγεθος).

Θεωρώ ότι για την απόκτηση της ιθαγένειας οι ερωτήσεις θα έπρεπε να ήταν ουσιώδεις, με γνώμονα την ελληνική κουλτούρα, τα ήθη και έθιμα της Ελλάδας, όπως και ανάγνωση και γραφή, κάποιες βασικές γνώσεις ιστορίας, πολιτικών και δημοκρατικών θεσμών, αλλά μέχρι εκεί. Τώρα για όλες αυτές τις παράλογες γνώσεις, όπως για παράδειγμα σε πιο νόμο βρίσκετε η λίμνη Βόλβη (θέμα 38) που η κυβέρνηση απαιτεί να γνωρίζουμε απ’ έξω και ανακατωτά, υπάρχει και το google map για να το βρούμε σε περίπτωση που χρειαστεί να την επισκεφτούμε.

Πολύ φοβάμαι ότι οποίος αποφάσισε αυτού του είδους τις εξετάσεις για την απόκτηση της Ελληνικής υπηκοότητας, επιθυμεί μια συγκεκριμένη γκάμα και στερεότυπο Ελλήνων ιθαγενών.