VAR: Ο high-tech βοηθός των διαιτητών προσεχώς και στο ελληνικό πρωτάθλημα

Η τεχνολογία μέχρι σήμερα ελάχιστα είχε επηρεάσει το ποδόσφαιρο. Μια πολυσυζητημένη καινοτομία, όμως, έρχεται να αλλάξει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο που λαμβάνονται οι διαιτητικές αποφάσεις.

Τι ακριβώς είναι ο VAR;

O Video Assistant RefereeWhat does a Video Assistant Referee (VAR) actually do? | Fifa (και όχι «Virtual», όπως αναφέρουν κάποια έγκριτα Μέσα), είναι ένας βοηθός του διαιτητή που παρακολουθεί τον αγώνα από την άνεση ενός control room, ενός κλειστού χώρου που μπορεί να βρίσκεται χιλιόμετρα μακριά από τον αγωνιστικό χώρο. Μοναδική προϋπόθεση είναι η γρήγορη σύνδεση στο internet και βέβαια η σύνδεση στη ζωντανή ροή του υλικού των καμερών της μετάδοσης.

Ο άριστα εκπαιδευμένος διαιτητής δεν απολαμβάνει απλώς τη ζεστασιά /δροσιά ενός χώρου μακριά από το άγχος του γηπέδου και τις φωνές των οπαδών, αλλά έχει στη διάθεσή του ένα προηγμένο σύστημα εικόνας με δυνατότητα επανάληψης, στοπ-καρέ, μεγέθυνσης και αργής κίνησης.

Πώς λαμβάνεται μια απόφαση;

Δεν είναι απαραίτητο ότι ο διαιτητής θα ζητήσει τη γνώμη του βιντεο-βοηθού του, και από την πλευρά του ο VAR παρεμβαίνει μόνο αν εντοπίσει κάποιο εξόφθαλμο λάθος που αλλάζει το αποτέλεσμα του αγώνα. Και πάλι όμως δεν μπορεί να αναθεωρήσει μια διαιτητική απόφαση, ούτε ο διαιτητής είναι υποχρεωμένος να αποδεχθεί την ετυμηγορία του βοηθού.

Όταν ο διαιτητής επιθυμεί να ζητήσει τη βοήθεια του VAR, σχηματίζει με τα χέρια του το περίγραμμα μιας τηλεόρασης.

Υπάρχει, επίσης η δυνατότητα να δει ξανά ο ίδιος τη φάση σε οθόνη που βρίσκεται εκτός του τερέν.

Πότε επεμβαίνει ένας VAR;

Μόνο σε τέσσερις περιπτώσειςVideo Assistant Referee (VAR): Match-changing Incidents explained | Fifa: Σε περιπτώσεις γκολ (κυρίως αν έχει περάσει η μπάλα τη γραμμή), καταλογισμού ή μη καταλογισμού πέναλτι, απευθείας κόκκινης κάρτας (όχι δεύτερης κίτρινης) που λανθασμένα δόθηκε ή δεν δόθηκε και σε περίπτωση υπόδειξη λανθασμένης ταυτότητας (αν ο διαιτητής δεν διέκρινε τον παίκτη που π.χ. πρέπει να τιμωρηθεί).

Τι βλέπει ο βοηθός;

Ο VAR θα έχει πρόσβαση στις κάμερες τις τηλεοπτικής κάλυψης –ανεξαρτήτως αν το υλικό έχει μεταδοθεί «στον αέρα»– αλλά και σε 2 (ή 4) επιπλέον κάμερες που θα παρακολουθούν αποκλειστικά τα off-side. Στο «δωμάτια επιχειρήσεων» θα παρίστανται εκτός του διαιτητή και στελέχη υποστήριξης. Όταν εφαρμοστεί το σύστημα στην Ελλάδα, στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο ελέγχου θα έχουν παρουσία, ο VAR, ο βοηθός του (Assistant VAR: AVAR) και ο χειριστής του Replay. Οι VAR και ο AVAR πρέπει να είναι εν ενεργεία διαιτητές ή έμπειροι παλαίμαχοι, ενώ ο χειριστής του Replay τεχνικός.

Στην Ελλάδα, το κέντρο δεδομένων του συστήματος θα βρίσκεται εγκαταστημένο στα γραφεία της ΕΠΟ και η σύνδεση του με τα γήπεδα θα γίνεται μέσω οπτικών ινών. Tο υλικό όλων των αγώνων θα διατηρείται σε μια «ψηφιακή βιβλιοθήκη» ενώ τα δεδομένα που θα συλλέγονται σε συνδυασμό με το feed της εικόνας, θα αξιοποιούνται για την εκπαίδευση των διαιτητών.

Πόσο χρόνο θα έχει για να παρέμβει ο VAR;

Παρότι τυπικά δεν υφίσταται χρονικό όρο, ο διαθέσιμος χρόνος δεν θα είναι άπλετος, για προφανείς λόγους. Στις περισσότερες περιπτώσεις η εξέταση του βίντεο και η ενημέρωση του διαιτητή δεν πρέπει να απαιτεί περισσότερα από 30-40 δευτερόλεπτα. Πρακτικά, βέβαια, ο χρόνος που απαιτείται για την επανεξέταση ποικίλει από 1,5 μέχρι 3 λεπτά. O VAR μπορεί να εκφράσει αντίρρηση σε μια διαιτητική απόφαση έως ότου ξαναρχίσει ο αγώνας. Σε ακραίες περιπτώσεις και ιδιαίτερα αμφισβητούμενες φάσεις, έχει τη δυνατότητα να ενημερώσει ότι ελέγχει το βίντεο, ώστε να αναμένει ο πρώτος διαιτητής. Με τους σημερινούς κανονισμούς, αν το ματς ξεκινήσει ξανά, δεν υπάρχει περιθώριο επέμβασης του VAR, εκτός αν παρατηρήσει κάποια βίαιη συμπεριφορά παίκτη εκτός φάσης.

Θα σημάνει το τέλος του ανθρώπινου λάθους;

Αν και η FIFA πολύ θα το ήθελε, απέχουμε αρκετά από αυτή την υπόσχεση. Τουλάχιστον με την υπάρχουσα τεχνολογία, το VAR δεν φαίνεται ικανό να υποκαταστήσει τον διαιτητή, ούτε βέβαια να βάλει τέλος στα ανθρώπινα λάθη. Σύμφωνα με το Διεθνές Ποδοσφαιρικό Συμβούλιο (IFAB), τον οργανισμό δηλαδή που είναι αρμόδιος για τους κανονισμούς του αθλήματος, το «πείραμα»Video Assistant Referees (VARS) Εxperiment | The International Football Association Board, όπως το χαρακτηρίζει, δεν έχει στόχο να εκμηδενίσει τα λάθη.

Η γενική συνέλευση της IFAB στις 5 Μαρτίου 2016 ενέκρινε μια διετή περίοδο «ζωντανών πειραμάτων με βιντεοσκόπηση για σαφή λάθη», με στόχο να διαπιστώσει εάν «η εφαρμογή των VAR βελτιώνει το άθλημα». Όπως αναφερόταν χαρακτηριστική στην προγραμματική διακήρυξη, στόχος του πειράματος δεν είναι να επιτευχθεί 100% ακρίβεια για όλες τις αποφάσεις, «καθώς δεν υπάρχει επιθυμία να καταστραφεί η ουσιαστική ροή και τα συναισθήματα που προκύπτουν από τη σχεδόν ασταμάτητη δράση του παιχνιδιού». Η φιλοσοφία του είναι: «Ελάχιστη παρεμβολή – μέγιστο όφελος», καθώς τονίζεται ότι οι αποφάσεις θα συνεχίσουν να λαμβάνονται απ’ τον διαιτητή και θα διορθώνονται μόνο εφόσον υπάρχει εξόφθαλμο λάθος. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, η ερώτηση προς τον VAR δεν θα είναι «ήταν σωστή η απόφαση;», αλλά «ήταν εντελώς λάθος η απόφαση;».

Διάβασε όλο το άρθρο στο inside story (https://bit.ly/2MxjoBR). 

Το inside story είναι το πρώτο συνδρομητικό–ενημερωτικό site χωρίς διαφημίσεις στην Ελλάδα. Ανεξάρτητο αποκαλυπτικό με οικονομική αυτοτέλεια και διαφάνεια. 

Ειδικά για τους αναγνώστες της Popaganda: Γνώρισε το inside story για ένα μήνα δωρεάν, βάζοντας τον κωδικό κουπονιού popaganda στην http://bit.ly/2hKhNL9