H Kατερίνα Παπαποστόλου είναι δασκάλα, συγγραφέας και ιδρύτρια της ομάδας Ζω.Ε.Σ. (Ζωοφιλικές Ενημερώσεις Σχολείων). Εδώ και χρόνια έχει αφιερώσει τη ζωή της στην προώθηση ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων προσπαθώντας να δημιουργήσει μια νέα γενιά ανθρώπων με φιλοζωϊκή κουλτούρα. Μαζί με την ομάδα της ταξιδεύουν σε όλη την Ελλάδα και μαθαίνουν στα παιδιά πως να αγαπούν και να σέβονται τα ζώα. Τα παιδιά είναι το μέλλον και η Κατερίνα επενδύει σε αυτά.
Πως αναπτύχθηκε αυτή η ιδιαίτερη σχέση με τα ζώα; Πιστεύω πως γεννήθηκα με έμφυτη την αγάπη για τα ζώα. Ο άνθρωπος που καθόρισε όμως τη σχέση μου μαζί τους, ήταν ο μπαμπάς μου που όταν ήμουν 3 ετών έφερε τον πρώτο μας σκύλο στο σπίτι. Αυτός ο σκύλος έγινε ισότιμο μέλος της οικογένειάς μας, συμμετείχε σε όλες τις κοινωνικές μας δραστηριότητες, κοιμόταν μαζί μας, ήμασταν παντού μαζί. Λίγα χρόνια μετά, όταν ήμουν 8 χρονών, ο μπαμπάς μου πέθανε κι έμεινα με τη μητέρα μου να προσπαθούμε να ξεπεράσουμε αυτόν τον χαμό. Αυτός ο σκύλος τότε, νομίζω πως μας αναγέννησε και τις δύο. Έκτοτε δεν πέρασε ούτε μια μέρα της ζωής μου χωρίς να ταξιδεύω με τουλάχιστον ένα σκύλο στο πλάι μου. Ακολούθησαν άπειρες διασώσεις ζώων με αποκορύφωμα εκείνη της Διώνης τον Σεπτέμβρη του 2011 η οποία και καθόρισε τη μετέπειτα πορεία μου. Η διάσωση του Άξελ αργότερα, που κάποιος, κάποτε είχε αλυσοδεμένο και τον έκαιγε με πυρακτωμένο σίδερο σηματοδότησε και την απόφαση μου να σπουδάσω εκπαιδεύτρια σκύλων στην Kynagon Dog Trainers Academy. Η συνάντησή μου με τον Πόθο, το μικρό της οικογένειάς μας, ήταν και η αφορμή για να ξεκινήσω σπουδές ειδικής αγωγής αλλά και ζωοθεραπείας στο Γαλλικό Ινστιτούτο Ζωοθεραπείας στη Λυών στη Γαλλία, μιας που βίωσα δίπλα του μαγικά αποτελέσματα κατά την επαφή του με παιδιά με αναπηρίες και μαθησιακές δυσκολίες.
Πως δημιουργήθηκαν οι Ζω.Ε.Σ.; Οι Ζω.Ε.Σ. γεννήθηκαν ως ιδέα μέσα μου κάπου μέσα στο 1996 όταν πέρασα την πόρτα του Πανεπιστημίου. Όλα τα επόμενα χρόνια, ως δασκάλα πλέον, συγκέντρωνα υλικό, εμπειρίες, μνήμες, αναμνήσεις και ήξερα πως κάποια στιγμή όλα αυτά οφείλω να τα κάνω μια εθελοντική ομάδα που θα «οργώσει» κυριολεκτικά όλα τα σχολεία της χώρας. Τη μέρα που συνάντησα λοιπόν τη Διώνη ετοιμοθάνατη να εκλιπαρεί για λίγο έστω νερό πλάι σε μια παρέα εκπαιδευτικών που έπιναν τον καφέ τους ανενόχλητοι, τότε μάζεψα όλη μου τη δύναμη κι αποφάσισα πως ήρθε η στιγμή να κάνω πράξη αυτό που είχα οραματιστεί πολλά χρόνια πριν. Πέρασα από πολλές στεναχώριες και από πολλά εμπόδια, ωστόσο δεν το έβαλα κάτω. Στην αρχή ήμασταν 4 άνθρωποι και δύο σκύλοι και σήμερα είμαστε 80 άνθρωποι σε 22 διαφορετικά σημεία στην Ελλάδα και στην Κύπρο! Όλοι μαζί γινόμαστε μια γερή αλυσίδα αγάπης για κάθε πλάσμα που πονάει. Ενώνουμε τις φωνές μας!
Η Διώνη είναι ένα από τα 3 σκυλιά σου. Έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία η οποία έγινε και η αφορμή για να γράψεις ένα βιβλίο, « Το Δώρο». Η Διώνη είναι ένα πλάσμα που με επανέφερε στη ζωή σε μια πολύ δύσκολη ψυχολογικά στιγμή της ζωής μου όπου είχα χάσει πριν λίγο καιρό την πολυαγαπημένη μου μητέρα. Τη φρόντιζα ως αδέσποτη στο δρόμο για αρκετό καιρό μέχρι που μια μέρα χάθηκε όπως συμβαίνει με τόσα άλλα αδέσποτα. Τη συνάντησα έναν περίπου μήνα μετά, αιμόφυρτη και παραδομένη στη μοίρα της που νόμιζε πως ήταν ο θάνατος. Εκείνη τη μέρα με τσάκισε κυριολεκτικά η απάθεια και η αδιαφορία του κόσμου μέσα στον οποίο ζούμε. Πήρα μια βαθιά ανάσα, έτρεξα για να φέρω βοήθεια και όταν γύρισα βρήκα μονάχα κάποιες πατημασιές στο δρόμο γεμάτες αίματα. Και φυσικά κανέναν να μην έχει δει τίποτα. Μετά από αναζήτηση πάρα πολλών ωρών, περπάτησε μόνη της και ήρθε να με βρει στο σημείο που πριν λίγο καιρό την είχα για πρώτη φορά συναντήσει. Λιποθύμησε στα πόδια μου και τότε πήρα την πιο σημαντική απόφαση μάλλον της ζωής μου. Η Διώνη είναι οι Ζω.Ε.Σ. Κι αυτό από μόνο του αιτιολογεί πόσο μεγάλο «Δώρο» υπήρξε η συνάντησή μου μαζί της. «Δώρο» υπήρξε επίσης επειδή ήταν και η αφορμή για τις συναντήσεις με σημαντικούς ανθρώπους της ζωής μου. Χωρίς τη στήριξη αυτών των σπουδαίων ανθρώπων και σαφέστατα χωρίς τη στήριξη του εκδότη του, του κ.Βασίλη Γουλιέλμου, δεν υπήρχε περίπτωση σήμερα να κρατώ αυτό το βιβλίο στα χέρια μου και κάθε φορά να συγκινούμαι γιατί ξαναζώ την ιστορία μέσα μου. Όταν το παρέδωσα στον εκδότη μου για να μπούμε στην τελική ευθεία, είπα μέσα μου «για να μην υπάρξει άλλη Διώνη…». Δυστυχώς υπήρξαν από τότε πολλές στον δρόμο μου. Όμως δεν λυγίζω. Μαζεύω τα κομμάτια μου, φοράω την αγάπη στα πόδια, κοιτάω μονάχα μπροστά και πάω.
Και με την ίδρυση της ομάδας Ζω.Ε.Σ. ξεκίνησαν κι επίσημα οι ενημερώσεις σε σχολεία. Η πρώτη ενημέρωση επίσημα ως Ζω.Ε.Σ. έγινε στο Λύκειο Αξιούπολης στο Κιλκίς στις 25 Ιανουαρίου του 2015. Έκτοτε ακολούθησαν επισκέψεις σε πάνω από 270 σχολεία μέχρι σήμερα, επαφή με πάνω από 60.000 μαθητές, ενώ μόνη μου έχω ξεπεράσει πλέον τους 120.000. Τα περισσότερα πλέον από 25 εκπαιδευτικά προγράμματα φιλοζωΐας που έχω εκπονήσει ως δασκάλα εν ενεργεία για 18 χρόνια, δεν ξέρω αν με καθιστά την ικανότερη να μπαίνω μέσα στα σχολεία και να μιλώ, με καθιστά όμως περήφανη γιατί είμαι σίγουρη πως όσα παιδιά περάσουν από την αγκαλιά μου θα μάθουν να συμβιώνουν αρμονικά με τα ζώα και θα μάθουν να σέβονται κάθε μορφή ζωής πάνω στον πλανήτη. Και το κυριότερο; Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να γίνουν αύριο δολοφόνοι! Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πολλές ομάδες σε Ελλάδα και Κύπρο που εξυπηρετούν τους νομούς Ημαθίας, Αττικής, Πέλλας, Πιερίας, Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Άρτας, Λευκάδας, Χανίων, Μεσσηνίας, Ηλείας, Αχαΐας, Αλεξανδρούπολης, Ξάνθης, Φλώρινας, Αργολίδας, Εύβοιας, Ιωαννίνων, Τρικάλων αλλά και τη Λιβαδειά και τα νησιά Αστυπάλαια, Ρόδο και Μυτιλήνη. Η σύσταση μάλιστα μιας ακόμη ομάδας στην απομακρυσμένη Σύμη αποδεικνύει το γεγονός πως δε θα ησυχάσω μέχρι να ακουστεί η φωνή μας μέχρι και το τελευταίο άκρο της Ελλάδος.
Τι περιλαμβάνει το πρόγραμμα αυτών των ζωοφιλικών ενημερώσεων; Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ζωο…φιλώντας μαθήματα άδολης αγάπης», εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας, είναι ένα πρόγραμμα πολυθεματικό και διαδραστικό το οποίο περιλαμβάνει ο,τιδήποτε μπορεί να διαπλάσει με τρόπο επιστημονικό παιδικές ψυχές. Περιλαμβάνει οπτικοακουστικό υλικό, θεατρικό παιχνίδι, τραγούδι, χορό, εικαστικές κατασκευές, δραματοποιήσεις, συνεργασίες με παιδικές θεατρικές σκηνές και ομάδες, μουσικοκινητικές δραστηριότητες και άλλα πολλά. Τεράστια πρόκληση για μας αποτελεί το νέο μας πρόγραμμα θεραπευτικής επαφής για παιδιά με αναπηρίες και μαθησιακές δυσκολίες «Θεραπευτική Αγκαλιά», όπου ο μικρότερος σκύλος της ομάδας ο Πόθος επισκέπτεται θεραπευτικά ιδρύματα και σχολεία ειδικής αγωγής. Πολλές από τις παλιές δοκιμασμένες εκπαιδευτικές πρακτικές κρίνονται πλέον ως ανεπαρκείς. Εμείς θέλουμε πλέον ένα Νέο σχολείο ανοιχτό για όλους, με παιδιά ικανά να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους, τις ανάγκες τους, να έχουν ορθή κρίση, αυτοπειθαρχία, αυτοέλεγχο, να σέβονται το συνάνθρωπό τους αλλά και τις αξίες και τα δικαιώματα όλων των έμψυχων όντων στον πλανήτη. Να φέρονται με δικαιοσύνη, να συνεργάζονται, να συμβιώνουν αρμονικά και να αντιλαμβάνονται τη σημασία της κοινωνικής προσφοράς και του εθελοντισμού στο κοινωνικό σύνολο. Να μάθουν να αγαπούν ως σκύλοι! Άδολα, παντοτινά, δίχως διακυμάνσεις και όρια!
Πως αντιδρούν τα παιδιά σε αυτό το πρόγραμμα; Ένα πολύ μικρό ποσοστό παιδιών δεν ήταν δεκτικά στο πρόγραμμα αυτό και συνήθως είναι παιδιά που προέρχονται από οικογένειες που κακοποιούν ή κακοποίησαν στο παρελθόν ζώα. Πόσες φορές στον δρόμο έχω αντιμετωπίσει υστερικές μάνες να ουρλιάζουν μην τυχόν πλησιάσει το παιδί τους κάποιο αδέσποτο ζώο και κολλήσει κάποια ασθένεια. Ημιμάθεια χειρότερη της αμάθειας. Τα παιδιά αυτά πρέπει με εύστοχο τρόπο να τα πλησιάσεις και να τους φωτίσεις τον δρόμο. Η οργή απέναντι στον «θεραπευόμενο» επειδή δεν είναι σαν εσένα, δεν οδηγεί πουθενά. Πριν τιμωρήσουμε ένα παιδί γιατί κλώτσησε ένα αδέσποτο, πρέπει με ευθύνη και προσοχή να σκύψουμε πάνω του και να ανακαλύψουμε γιατί μετέτρεψε την αγκαλιά σε κλωτσιά. Όταν ακούς εκφράσεις τύπου «εμείς κυρία παρατήσαμε τον σκύλο μας στο βουνό, γιατί γέννησε η μαμά μου το μικρό αδερφάκι μου και δεν τον ήθελαν πια τον σκύλο!….», παίρνεις μια βαθιά ανάσα για αυτό που άκουσες και προσπαθείς να οδηγήσεις το παιδί σε έναν εντελώς διαφορετικό δρόμο. Δεν είναι εύκολο. Θέλει γερά νεύρα κι ανεξάντλητες αντοχές. Γι’ αυτό και δεν είναι, άλλωστε, όλοι ικανοί να μπαίνουν στα σχολεία να μιλάνε για αγάπη. Ευτυχώς, εγώ έχω πλάι μου στενούς επιστημονικούς συνεργάτες που με στηρίζουν, ανθρώπους που παρακολουθούν τις τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις, που δρούνε μέσα στα φιλοζωϊκά πράγματα και μαζί στήνουμε συνεχώς νέες δράσεις. Δεν μεταφέρεται μέσα στα σχολεία καμμία νέα πληροφορία αν δεν ελεγχθεί πρώτα από παιδοψυχολόγους, έτσι ώστε να είμαστε όλοι μας απόλυτα σίγουροι για το αν βαδίζουμε σωστά.
Τα σημερινά παιδιά θα αλλάξουν αυτήν την κατάσταση; Τον δρόμο τον χαράζεις με το παράδειγμά σου. Ούτε με τις υποδείξεις σου, ούτε με την κριτική σου, ούτε κουνώντας επιδεικτικά το δάχτυλο σε όποιον «παραστρατεί». Μετά από την επαφή μου με πάνω από 100.000 πλέον παιδιά έχω πεισθεί! Διαθέτω ήθος, υπομονή και επιμονή. Δεν βαδίζω στα τυφλά. Το όραμα μου έχει μεγάλους στόχους και προοπτικές. Ο κόσμος αλλάζει και νιώθω τόσο τυχερή που είμαι μέρος αυτής της αλλαγής. Οι Ζω.Ε.Σ. θα υπογράψουν αυτή την αλλαγή! Το υποσχέθηκα πρώτα από όλους στη Διώνη και έπειτα σε όλα εκείνα τα ζώα που έθαψα με τα χέρια μου, θύματα της ανθρώπινης αναλγησίας, αδιαφορίας και φρικαλεότητας.
Πως γίνεται κάποιος εθελοντής στην ομάδα σας; Οι Ζω.Ε.Σ. χρειάζονται πάντα εθελοντές μιας που δεν είναι μονάχα οι δράσεις τους μέσα στα σχολεία. Είναι ένα πρόγραμμα εκπαιδευτικό, πολυθεματικό το οποίο βρίσκει εφαρμογές σε πολλές εκφάνσεις της κοινωνικής μας ζωής. Το να γίνει κάποιος εθελοντής στην ομάδα αυτή χρειάζεται σαφέστατα αγάπη για τα ζώα αλλά κυρίως αγάπη για τα παιδιά! Όλο αυτό θέλει πολύ λεπτό χειρισμό από όλους εμάς γιατί διαπλάθουμε ευαίσθητες ψυχές που δεν γνωρίζουμε καν τι καταγραφές κουβαλάνε. Στόχος μου είναι τις ομάδες να στελεχώσουν κυρίως συνάδελφοι εκπαιδευτικοί, άρτια καταρτισμένοι παιδαγωγικά. Παρόλα αυτά οι συνάδελφοι που εξέφρασαν ενδιαφέρον να ενταχθούν στην ομάδα αυτή είναι ελάχιστοι. Κατανοώ βέβαια, πως θέλει δύναμη ψυχής να τελειώνεις την εργασία σου στο σχολείο και μετά να δρας εθελοντικά. Όλοι οι εθελοντές λοιπόν, περνούν από μια συνέντευξη από εμένα αρχικά, μετέπειτα περνούν συγκεκριμένα ψυχολογικά τεστ και φυσικά κάνουν συνεχώς εκπαιδεύσεις. Περισσότεροι σκύλοι θα ενταχθούν στην κάθε ομάδα μόνο όταν είναι στο έπακρο εκπαιδευμένοι για αυτό που ζητάμε, ώστε να χτίζουμε σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης ανάμεσα σε παιδιά και σκύλους.
Το όραμα σου για τις Ζω.Ε.Σ Όραμά μου θα παραμένει πάντα να ενημερωθούν όσο περισσότεροι μαθητές γίνεται, να «ταξιδέψει» το πρόγραμμα αυτό όπου υπάρχει παιδική φωνή. Αυτή είναι η γενιά που πρέπει να δώσει επιτέλους ένα τέλος σε όλα τα εγκλήματα που γίνονται σε βάρος των ζώων. Δεν ονειροβατώ. Ίσα ίσα πατάω πολύ γερά στα πόδια μου. Και ξέρω πως οι Ζω.Ε.Σ σαφέστατα δεν μπορούν να λύσουν το θέμα των αδέσποτων ζώων μόνες τους. Είναι αποφασισμένες όμως στο να συμβάλλουν τα μέγιστα στη διαμόρφωση μελλοντικών πολιτών με ζωοφιλική συνείδηση, με αίσθημα εθελοντισμού, αλτρουισμού, συνεργασίας και δικαιοσύνης. Που θα υιοθετούν ένα ζώο και θα παραμένουν δίπλα του μέχρι το τελευταίο λεπτό του ταξιδιού του σε αυτή τη ζωή. Η αλλαγή θα έρθει. Με βήματα αργά και σταθερά. Γκρεμίζεις και ξαναχτίζεις. Έτσι έρχεται η αλλαγή! Ούτε από τον καναπέ ούτε από τους ακτιβισμούς και τα βέλη του πληκτρολογίου. Σταθερή στις εξαιρέσεις, γίνομαι η αλλαγή που θέλω να δω σε αυτόν τον κόσμο και ξέρω πως τις μεγαλύτερες επαναστάσεις στην ιστορία τις ξεκίνησαν πάντα οι λίγοι που δε λύγισαν! Κι εγώ ανήκω περήφανα σ’ αυτούς. Και για αυτό, στο τέλος την όποια αθλιότητα απέναντι σε αυτά τα τόσο χαρισματικά πλάσματα θα τη νικήσω! Τελεία και παύλα!
Το βιβλίο της Κατερίνας Παπαποστόλου « το Δώρο» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Welldone. Tις δράσεις της ομάδας Ζω.Ε.Σ. μπορείτε να παρακολουθείτε στη σελίδα τους στο facebook και στο site www.zwes.gr όπου μπορείτε να συμπληρώσετε και τη φόρμα εθελοντή.
