Εξήντα περίπου πλαστικές καρέκλες με κομμένα πόδια τοποθετημένες μπροστά και διαγώνια από τη σκηνή, μία πάνω στη σκηνή θυμίζει -χωρίς να είναι- την καρέκλα του οδοντίατρου, τέσσερις γυναίκες, ανάμεσά τους η επιβλητική Άντζελα Μπρούσκου και η απορροφημένη στη μουσική που παίζει Nalyssa Green. Κάπως έτσι είναι το σκηνικό στο υπόγειο του Bios, στην παράσταση “4.48 Ψύχωση“, το τελευταίο θεατρικό που έκανε ποτέ η Σάρα Κέιν και άρχισε να παίζεται λίγο μετά την αυτοκτονία της. Σήμερα στην Αθήνα το ανεβάζει η Άντζελα Μπρούσκου, με την Παρθενόπη Μπουζούρη να είναι συγκλονιστική (και) σε αυτή την παράσταση. Το έργο είναι δύσκολο, σπαρακτικό, αλλά η Μπρούσκου με τη μαεστρία που τη χαρακτηρίζει, δεν πέφτει στην παγίδα της εύκολης συγκίνησης. Ώσπου να σε κάνει να αναρωτιέσαι “τι προσφέρεις στους φίλους σου για να σε υποστηρίζουν τόσο πολύ;” όπως ακούγεται εμμονικά από τις πρωταγωνίστριες στο τέλος.
Ανέβασες το Blasted της Σάρα Κέιν το 2007 και εφτά χρόνια μετά, καταπιάνεσαι με 4.48 Ψύχωση. Είναι σαν να κλείνει ένας κύκλος; Το να ανεβάσεις ένα έργο της Σάρα Κέιν αποτελεί από μόνο του μια περιπέτεια στο μυαλό και στα πράγματα που συμβαίνουν γύρω μας. Πρέπει να έχεις ένα λόγο για να κάνεις κάτι τέτοιο γιατί μπαίνεις σε ένα χώρο σκοτεινό, αποκαλύψεων, αλήθειας, αντιφάσεων και σύγκρουσης με τα πάντα. Για να είσαι ειλικρινής απέναντι του πρέπει να του δοθείς. Το μεσοδιάστημα από το Blasted στην Ψύχωση ήταν χρήσιμο. Ήθελα πολλά χρόνια να το κάνω και πιστεύω ότι τώρα ήταν μια πολύ καλή στιγμή για να πραγματοποιηθεί. Ο κόσμος έχει προχωρήσει αρκετά ώστε να μπορεί δεχτεί ένα τέτοιο έργο.
Γιατί η Σάρα Κέιν παραμένει επίκαιρη; Νομίζω θέτει πολλά βαθιά θέματα και ερωτήματα πάνω στον πολιτισμό μας. Αισθάνομαι ότι καθημερινά αρρωσταίνουμε. Υπάρχει βία είτε φανερή είτε υποβόσκουσα μέσα από όλα αυτά που συμβαίνουν στον κόσμο, από τις εικόνες που μας κατακλύζουν, από τα γεγονότα σε ιδιωτικό και δημόσιο χώρο οπότε η άμυνα μας είναι είτε να κλειστούμε στον εαυτό μας είτε να πάθουμε κατάθλιψη. Πολλές φορές δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για όλα αυτά και ο καθένας ψάχνει για το προσωπικό του καταφύγιο.
Κινδυνεύουμε από συλλογική κατάθλιψη; Ναι, όλα αυτά μπορούν να οδηγήσουν σε συλλογική κατάθλιψη. Οι άνθρωποι αισθανόμαστε ενοχές και ανήμποροι που δεν μπορούμε να δράσουμε. Γινόμαστε παθητικοί. Οπότε η Σάρα Κέιν έχει ένα τρόπο να μιλά γι’ αυτό χωρίς περιστροφές, πετώντας το στα μούτρα. Ο λόγος της έχει μια ποίηση, είναι πράγματα που δύσκολα μπορούν να ειπωθούν και το έργο της έχει να κάνει με έναν άμεσο, ωμό και βρώμικο προφορικό λόγο. Από την άλλη αυτός είναι ένας ποιητικός, λογοτεχνικός και με μεταφορές τρόπος για να πει ό,τι δε λέγεται.
Η παράσταση θα μπορούσε να είναι μονόλογος ωστόσο διάλεξες να είστε τέσσερα άτομα μαζί με τη Nalyssa Green μάλιστα που δεν είναι ηθοποιός. Η Nalyssa Green είναι αναπόσπαστο κομμάτι της παράστασης. Ήταν στις πρόβες, πέρασε την περιπέτεια της αποκωδικοποίησης του κειμένου για να παρουσιαστεί σκηνικά στο θέατρο και μέσα από αυτές τις συζητήσεις και τις πρόβες γράφτηκε η μουσική. Συμμετέχει κανονικά σαν ηθοποιός. Αν είχε μια ηθοποιό θα ήταν μονοδιάστατο. Το έργο έχει φωνές, το πρόσωπο συνδιαλέγεται, έχει αιτήματα, ρωτάει αλλά δεν παίρνει απάντηση. Είναι σαν μια προβολή του εαυτού του που απαντά σε άλλο πρόσωπο. Αυτός προβάλλεται σε άλλον και ούτω καθεξής. Κατασκευάζονται συνέχεια φωνές που απαντούν στο ίδιο πρόσωπο, στην συνείδησή του. Η Σάρα Κέιν το είχε χαρακτηρίσει ως θύτη-θύμα-θεατή. Ο ένας έρχεται στη θέση του άλλου και το μυαλό πολεμάει το σώμα που βρίσκεται σε πολιορκία.
Μετά από παραστάσεις στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, στο Φεστιβάλ Αθηνών, σε μεγαλύτερους χώρους κάνεις μια πιο μικρή παραγωγή στο υπόγειο του Bios… Θα μπορούσαμε να το κάνουμε σε μεγαλύτερο χώρο, δε θα με πείραζε αν γινόταν σε ένα εργοστάσιο ή σε ένα βιομηχανικό χώρο για να είναι πιο απλωμένο, αλλά δεν έτυχε. Δεν ήταν οι συνθήκες αυτές που ήθελα για κάτι τέτοιο. Ωστόσο έχω παίξει παλαιότερα στο Bios και μου αρέσει το υπόγειό του και αυτή τη φορά ήθελα κοντά το κοινό για να έρθουμε σε επαφή. Σε μεγαλύτερους χώρους χάνεις την οικειότητα και τη σχέση σου με τον κόσμο. Μου έλειψαν αυτά και ήθελα να τα ξαναβρώ.
Στην επόμενη σελίδα: η Άντζελα Μπρούσκου μιλά για τον βίαιο κόσμο και τη “δύσκολη” Αθήνα.
