Γιώργος Μανιάτης: «Θέλουμε έναν κόσμο που θα χωράει όλους τους κόσμους»

Στην Τσαμαδού 13, λίγο πιο πάνω από την πάντα πολύβουη πλατεία των Εξαρχείων βρίσκεται το Δίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα, το Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών και το Στέκι Μεταναστών. Εκεί, ο Γιώργος Μανιάτης, μαζί με δεκάδες αλληλέγγυους κάνουν ό,τι περνάει απ’ το χέρι τους για να διευκολύνουν το κατά δύναμιν την ταλαιπωρία των ανθρώπων που αναγκάστηκαν να φύγουν από την χώρα τους για να βρουν μια καλύτερη ζωή -ή απλά ζωή- και αντιμετωπίζουν τρομερά προβλήματα στην «πολιτισμένη» Δύση.

Το Στέκι Μεταναστών, πέρα από αυτό που υποδηλώνει ο τίτλος του, είναι ένα κοινωνικό κέντρο όπου συναθροίζονται πάρα πολλές ομάδες και πρωτοβουλίες αλληλεγγύης. Είναι μια από τις ιστορικότερες συλλογικές οργανώσεις στην Ελλάδα που ασχολήθηκαν με το ζήτημα του ρατσισμού. Εκεί πραγματοποιούνται μαθήματα Ελληνικών από τα «Πίσω Θρανία», Αγγλικών, Γερμανικών αλλά γίνεται προσπάθεια και ευρύτερης παρέμβασης στο πλαίσιο της εκπαίδευσης, για παράδειγμα, κοινωνικής και πολιτισμικής ένταξης της διαφορετικότητας στην εκπαίδευση. Στην πορεία του χρόνου, τα πράγματα άλλαξαν και το αίτημα για την απόδοση ιθαγένειας στα παιδιά μεταναστών και της πλήρης εξίσωσης με τους Έλληνες πολίτες ήταν βασικό ζήτημα. Καλύπτονται πολλά ζητήματα αλλά το βασικό είναι η κίνηση της αλληλεγγύης, μια χειρονομία φιλοξενίας και μια στάση που προσπαθεί να αλλάξει τον τρόπο που ζούμε.

Ο Γιώργος Μανιάτης μιλάει στην Popaganda για τα όσα συμβαίνουν και όσα θα έπρεπε να συμβαίνουν, όχι μόνο στην Τσαμαδού, αλλά σε ολόκληρη την χώρα:

Σήμερα, μετά και το 2015, την προσφυγική κρίση και όλο το κίνημα αλληλεγγύης που αναπτύχθηκε, υπάρχει πολύς κόσμος που βοηθάει κι όχι μόνο από Ελλάδα. Πολλοί είναι και οι διεθνείς αλληλέγγυοι που έρχονται στην χώρα μας για αυτόν ακριβώς το λόγο, γεγονός πολύ ενθαρρυντικό, παρά την ανάπτυξη του ρατσισμού και του φόβου σε όλες τις χώρες, όπου η μετανάστευση αποτελεί το θέμα στο οποίο επενδύει κάθε μορφή ακροδεξιάς. Αφήνουν πίσω την πατρίδα τους και έρχονται εδώ, γιατί όπως λένε «Είναι κάτι που μας αφορά!» Ο τρόπος που κλείσαν τα σύνορα, ο εγκλωβισμός των προσφύγων, η δραματική κατάσταση που βιώνουν πάρα πολλοί πρόσφυγες στα camps είναι κάτι που μας αφορά όλους. 

Σύριοι, Κούρδοι κι Αφγανοί, παρακολουθούν τα μαθήματα αρχαρίων για να αποκτήσουν μια ιδέα της ελληνικής γλώσσας και να μπορούν να συνεννοηθούν στα πολύ βασικά. Ωστόσο, τα μαθήματα αυτά είναι κάτι ευρύτερο από την εκμάθηση μιας γλώσσας. Είναι ένταξη στην κοινωνία, δημιουργία κοινότητας, άμβλυνση των διαφορών, προσπάθεια να χτιστεί μια άλλη σχέση. Κάτι που δεν είναι εύκολο, ούτε απροβλημάτιστο. Τα τελευταία χρόνια, και λόγω της κρίσης, οι περισσότεροι νεοεισερχόμενοι δεν θέλουν να κάτσουν στην Ελλάδα. Το relocation και η οικογενειακή επανένωση είναι οι μόνοι τρόποι για να φύγει κάποιος από την χώρα. Αυτό που ζούμε σήμερα είναι το «θέλουμε να μείνουμε, αλλά δεν μπορούμε». Η κατάσταση είναι τόσο δύσκολη και δεν μπορεί ένας πρόσφυγας να βρει μια δουλειά ώστε να έχει μια κανονική ζωή. Πάρα πολλοί θέλουν να φύγουν, αλλά δεν μπορούν. Αυτό συμβαίνει με όλες τις μεταναστεύσεις, όπως και με τους Έλληνες όταν έφευγαν στην Γερμανία που έλεγαν ότι θα μείνουν για 5 χρόνια, αλλά έμεναν μια ζωή.

Αν έχεις μια πολιτική που δεν θέλει να δώσει ένα σταθερό καθεστώς παραμονής, που βλέπει τη μετανάστευση μόνο με όρους ασφάλειας και προκρίνει την καταστολή, όταν το ελληνικό κράτος θέλει να έχει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους χωρίς χαρτιά και δικαιώματα, αυτό που μπορούμε να κάνουμε εμείς είναι να λειτουργήσουμε σαν χώρος ασφάλειας και αλληλεγγύης. Δεν μπορούμε στην πραγματικότητα όμως να αλλάξουμε τις καταστάσεις αυτές. Σε κάποιες περιπτώσεις παραβίασης δικαιωμάτων, παρεμβαίνουμε, παρέχοντας νομική υποστήριξη ή συμβουλή. Υπάρχει μια δικτύωση διαφόρων συλλογικοτήτων, λόγου χάρη, το κομμάτι της νομικής υποστήριξης, το έχει αναλάβει μια ομάδα δικηγόρων του Συλλόγου. 

Το μεγαλύτερο πρόβλημα αναφορικά με τη μετανάστευση είναι ότι περάσαμε από μια περίοδο που τόσος πολύς κόσμος κινητοποιήθηκε για να βοηθήσει, βλέποντας τους πρόσφυγες σαν ανθρώπους με δικαιώματα και έχοντας στο επίκεντρο τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στη φυγή τους. Η πολιτική που ακολούθησε η Ε.Ε. και μαζί, η ελληνική κυβέρνηση, μας έχει φέρει σε μια κατάσταση όπου το πρόβλημα είναι ο ίδιος και η ίδια η πρόσφυγας. Ο αποκλεισμός από δικαιώματα αλληλοτροφοδοτείται με τον ρατσισμό. Τα προβλήματα που έχουν αυτήν την στιγμή οι πρόσφυγες είναι προβλήματα που δημιούργησε αυτή ακριβώς η πολιτική. Αδιέξοδα, αποκλεισμοί, περιθωριοποίηση και κοινωνικά προβλήματα. 

Εικονογράφηση του Στεκιού Μεταναστών στην Τσαμαδού 13.

Αν μπορούσα, θα άλλαζα αυτό που μπορεί ο καθένας και η κάθε μια να κάνει. Να συμμετέχουμε και να υποστηρίζουμε την αλληλεγγύη από τα κάτω, την άμεση παρέμβαση. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί δεν είναι απλά η μεγάλη ανάγκη που υπάρχει, αλλά το γεγονός ότι δημιουργείς χώρους που στις πραγματικές συνθήκες δημιουργούν αντίβαρο και ελπίδα. Η κατάσταση είναι πολύ άσχημη. Έχουμε μπει σε μια περίοδο που η οικονομική κρίση μαζί με το προσφυγικό κάνουν φανερή την ανάγκη της ασπίδας της αλληλεγγύης να μπαίνει στα πρακτικά ζητήματα της καθημερινότητας. Η φιλοξενία χωρίς προϋποθέσεις, ας πούμε, είναι μια ωραία υποδοχή και σεβασμός στην αξιοπρέπεια του άλλου. Αυτό που είναι απαραίτητο είναι να αντιμετωπίζονται οι πρόσφυγες ως άνθρωποι με δικαιώματα. Την Δύση που με τις οικονομικές, πολιτικές και περιβαλλοντικές πολιτικές της ωθεί ανθρώπους στην μετανάστευση, βαρύνει μια ευθύνη προστασίας. Ο κάθε μετανάστης θα πρέπει να απολαμβάνει δικαιώματα, χωρίς καμία εξαίρεση. 

Η λειτουργία του Στεκιού, όπως και σε άλλες δομές σαν το City Plaza, στηρίζεται σε εβδομαδιαίες συνελεύσεις, ομάδες εργασίας για συγκεκριμένα ζητήματα και οι διαδικασίες είναι όλες ανοιχτές. Η αυτοοργάνωση χρειάζεται μια παρουσία σταθερή και βάρδιες. Υπάρχει εύρος στις ομάδες που κρατούν τις βάρδιες -πέρα από αυτές που ασχολούνται καθαρά με το μεταναστευτικό- όπως σύλλογοι εργαζομένων, φοιτητικές οργανώσεις, άνθρωποι που έχουν ασχοληθεί με την διεθνικιστική αλληλεγγύη και τον αντιεθνικισμό. Όποιος ενδιαφέρεται, αρκεί να περάσει από το Στέκι, να κάτσει για λίγο και να μιλήσει με τους ανθρώπους εκεί και να δει πως μπορεί να βάλει το δικό του λιθαράκι.