Ζούμε στην εποχή της απόλυτης δαιμονοποίησης του Κράτους, το οποίο – υπό την κυριαρχία του νεο-φιλελευθερισμού στο μεγαλύτερο κομμάτι της Δύσης – παρουσιάζεται ως μια τεράστια μηχανή σπατάλησης φόρων των πολιτών που το μόνο που κάνει είναι να βάζει εμπόδια στους επίδοξους επιχειρηματίες που έχουν την επόμενη καταπληκτική ιδέα που θα αλλάξει τον κόσμο.
Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Η Mariana Mazzucato λέει όχι. Η καθηγήτρια Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Σάσσεξ, κάτοχος της έδρας RM Phillis στην Οικονομική της Καινοτομίας και κάτοχος του βραβείου New Statesman SPERI στην Πολιτική Οικονομία υποστηρίζει ότι αυτός είναι ένας μεγάλος μύθος που δεν πιστεύουν ούτε οι ίδιοι οι κύριοι υποστηρικτές του, δηλαδή τα μεγαλοστελέχη των τεράστιων πολυεθνικών επιχειρήσεων!
Στο «Επιχειρηματικό Κράτος» η Mazzucato ασχολείται με την μοναδική ικανότητα που έχει δείξει το Κράτος να λειτουργεί όχι απλά ως δημιουργός ενός περιβάλλοντος που θα βολεύει τους επιχειρηματίες, αλλά ως επιχειρηματίας που δημιούργησε ολόκληρους τομείς που σήμερα αποφέρουν τζίρους εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολλαρίων.
Με παραδείγματα την βιομηχανία του φαρμάκου, το internet και την βιοτεχνολογία, η συγγραφέας αναλύει πως το αμερικανικό κράτος – ήδη από την μεταπολεμική περίοδο – επένδυσε ιλιγγιώδη ποσά που κατευθύνθηκαν στην οργάνωση και υποστήριξη καινοτόμων εργαστηρίων σε πανεπιστήμια, καθώς και μικρών ελπιδοφόρων επιχειρήσεων. Χάρη σε αυτή την προσπάθεια, προέκυψαν τα τεράστια άλματα που κατόπιν ήρθαν να εκμεταλλευτούν οι μεγάλες επιχειρήσεις, χρησιμοποιώντας ακριβώς αυτές τις ανακαλύψεις που έγιναν με τα χρήματα των φορολογούμενων.
Αυτό που παρατηρεί η συγγραφέας είναι ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις και οι επενδυτές λειτουργούν όχι στην πρωτοπορία, όταν η αβεβαιότητα για έναν τεχνολογικό τομέα είναι ισχυρή, αλλά μόνο αφού το κράτος έχει αναλάβει τον κίνδυνο να ανοίξει και έπειτα μεγαλώσει τον τομέα αυτό. Αυτοί οι τομείς ίσως να μην είχαν γιγαντωθεί – υποστηρίζει -, αν το κράτος δεν λειτουργούσε ως επιχειρηματίας. Οι επενδυτές έρχονται μόνο στο δεύτερο στάδιο, όταν τα πράγματα είναι πιθανότερο να πάνε ευνοϊκά, ζητώντας όμως από το κράτος να αναλάβει και πάλι το ρίσκο για τις πιθανές αστοχίες τους, ενώ ταυτόχρονα ζητάνε τις περίφημες «φοροαπαλλαγές» που θα τους διευκολύνουν να επενδύσουν.
H Mazzucato ασχολείται και με το παράδειγμα της Apple, του κολοφώνα της επιχειρηματικότητας της εποχής μας, υποστηρίζοντας ότι σχεδόν το σύνολο των τεχνολογιών που χρησιμοποίησε η εταιρεία για τα προϊόντα της, προέκυψαν από πόρους του κράτους. Στο ίδιο μήκος κύμματος, υποστηρίζει ότι η ίδια η Silicon Valley, η Μέκκα των επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας, είναι κρατικό δημιούργημα.
Ο στόχος του βιβλίου είναι να δείξει ότι θα πρέπει να αναγνωρίζουμε τον ρόλο που έχει παίξει το κράτος στην τεχνολογική εξέλιξη του 20ου αιώνα. Η συγγραφέας δεν κατηγορεί την επιχειρηματικότητα, αντίθετα υποστηρίζει ότι θα πρέπει να γίνει πιο έντονη η συνεργασία κράτους και επενδυτών, ώστε οι προκλήσεις της νέας εποχής να αντιμετωπιστούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
