Μία συναυλία, τρία συγκροτήματα – Illegal Operation, Μανώλης Αγγελάκης και τα Θηρία, Appalachian Cobra Worshipers – που όμως αποτελούνται από τους ίδιους ακριβώς μουσικούς: Μανώλης Αγγελάκης ,Στάθης Ιωάννου, Κώστας Καταληματίας, Μάριος Σαρακηνός, Γιώργος Τσαλκίδης (όλοι τους θα ανέβουν στη σκηνή του ΙΛΙΟΝ plus την Παρασκευή 15 Απριλίου). Μια παρέα αχώριστη που κρατάει είκοσι ολόκληρα χρόνια, ακριβώς στο πνεύμα που απαιτούσε μια φορά κι ένα καιρό η μυθολογία του rock ‘n’ roll, πριν όλα γίνουν ένα παιχνίδι δημοσιότητας. Τρία συγκροτήματα όμως! Τι να σημαίνει αυτό; Η Popaganda τους συνάντησε στο χώρο που κάνουν την πρόβα τους ανελλιπώς εδώ και χρόνια, και προσπάθησε να ξεμπλέξει το ωραίο τους δημιουργικό κουβάρι. Κι οπως θα δείτε, συχνότατα συμπληρώνει ο ένας τη φράση του άλλου, όπως τα ανιψάκια του Ντόναλντ στα παλιά καρτούν…
Μιλώντας κάποτε με τον Jim Sclavunos των Bad Seeds και των Grinderman, τον είχα ρωτήσει αν πρόκειται για διπολική διαταραχή. Εδώ τους υπερβαίνουμε, τα συγκροτήματα είναι τρία! Για εξηγήστε μου!
Μανώλης Αγγελάκης: Δεν το βλέπω να εξηγείται! Θέλει πολλά χρόνια ψυχοθεραπεία…
Ας ξεκινήσουμε από το τριπλό live, που υποθέτω πως θα είναι πιο εύκολο να εξηγηθεί
Γιώργος Τσαλκίδης: Είπε την ιδέα ο Στάθης Ιωάννου: «αυτοί είμαστε, έχουμε τρία πράγματα, δεν τα παρουσιάζουμε μαζί να τελειώνουμε;» Απλά!
Στάθης Ιωάννου: Παίζουμε κάθε τόσο το κάθε γκρουπ μεμονωμένα. Είπαμε μια φορά – μία μόνο – να τα κάνουμε όλα μαζί, να δούμε πώς θα πάει, κι αν αρέσει και σε μας και στον κόσμο, μήπως καθιερώσουμε να το κάνουμε μια φορά το χρόνο. Η αφετηρία για την ιδέα ήταν τα ερωτήματα «με ποιον θα παίξουν μαζί τα Θηρία; Με ποιον θα παιξουν οι Illegal; Με ποιον θα παίξουν οι Appalachian;» Ψάχναμε από δω κι από κει, άλλες φορές βρίσκαμε, άλλες όχι. Οπότε είπαμε να παίξουνε μαζί!
Μανώλης Αγγελάκης: Δεν είμαστε μια επαγγελματική ομάδα. Αυτό που κάνουμε, αυτό και είμαστε. Στην πραγματικότητα λοιπόν είναι ένα ολοκληρωμένο πορτραίτο μας.
Κώστας Καταληματίας: Είναι τρεις διαφορετικές εκφάνσεις της παρέας μας που κρατάει πάρα πολλά χρόνια. Δυο δεκαετίες είναι αυτές!
Γιώργος Τσαλκίδης: Αν δεις τα συγκροτηματα σαν είδος, είναι τρεις διαφορετικές δουλειές, δεν μπλέκεται η μία με την άλλη. Αλλά είναι το προϊόν της παρέας μας. Πώς λέμε Το Κρασί της Παρέας;
Αφού μιλάμε για την παρέα σας, πώς γνωριστήκατε;
Στάθης Ιωάννου: Εγώ λειτούργησα σαν κοινός παράγοντας. Έπαιζα με το Μανώλη Αγγελάκη και τον Κώστα Καταληματία, και κάποια στιγμή ξεκινησα να παίζω με το Μάριο Σαρακηνό σε άλλη μπάντα, τους Sigmatropic. Κάποια στιγμή προέκυψε ένα live στην Πετρούπολη, κι ο Μάριος μού είπε να βρούμε έναν-δύο ακόμα να πάμε να παίξουμε στο Blues Festival, κι εγώ του είπα πως θα φέρω το Μανώλη και τον Κώστα. Έτσι συνδεθήκαμε οι τέσσερις. Και μετά ήρθε κι ο Γιώργος Τσαλκίδης…
Γιώργος Τσαλκίδης: Όταν έφυγε ο Αντώνης Λιβιεράτος από το συγκρότημα, ανέλαβα αυτό το κομμάτι. Αλλά πριν έπαιζα ως dj στα live, πριν και μετά. Και μπάσο με το Μανώλη Αγγελάκη και το Θηρίο – εγώ ήμουν το Θηρίο δηλαδή!
Κατά σειράν εμφανίσεως, χρονολογικά, ποιο ήρθε πρώτο;
Μανώλης Αγγελάκης: Ο πρώτος μου δισκος ήταν Μανώλης Αγγελάκης – άνευ Θηρίων – και βγήκε λίγο πριν των Illegal. Τον ειχα αρχίσει μόνος μου, και τον τελείωσα με το Στάθη. Τα Θηρία ήταν μετά.
Οι Appalachian Cobra Worshipers πώς δημιουργήθηκαν;
Μανώλης Αγγελάκης: Κάποια στιγμή είπε ο Στάθης «θέλω να κάνουμε ένα απλό πράγμα με δύο ακουστικές κιθαρες, και να λέμε standard country κομμάτια…»
Στάθης Ιωάννου: Από αυτά τα παλιά που μας αρέσουν. Οι δυο μας.
Μάριος Σαρακηνός: Όμως άρχισαν τα «δεν βάζουμε ένα μπάσο; Δεν βάζουμε κάποια τύμπανα; Και ποιος θα παίξει μπάσο; Ποιος θα παίξει τύμπανα;»
Γιώργος Τσαλκίδης: Όλα τα κομμάτια είναι διασκευές, που γουστάρουμε, εκτός από ένα, που οι στίχοι είναι του Woody Guthrie κι η μουσική του Μανώλη.
Μανώλης Αγγελάκης: Τα κομμάτια που παίζουμε με τους Appalachian, κατά 70-75% τα παίζω από τη δεκαετία του ’70. Πάντα είχα στο μυαλό μου να τα ανασκολοπίσω κάπως! Δεν σκεφτήκαμε να κάνουμε μια μπάντα για να μείνει. Απλώς μας αρέσει, και προφανώς αρέσει και σε άλλους, κι έτσι έχουμε πολύ συχνά live.
Γιώργος Τσαλκίδης: Με τους Appalachian, ξεκινήσαμε να παίζουμε σε σπίτια, σε μικρά μαγαζιά, για φίλους… Σε κάποιο σπίτι που παίζαμε μας έβλεπε ένας κι έλεγε «μάγκες, δεν έρχεστε και στο δικό μου την άλλη εβδομάδα;» Πηγαίναμε. Εκεί μας έβλεπε άλλος. Και σιγά-σιγά αυτό μεγάλωσε. Κοντεύει να γίνει πιο γνωστό στο κοινό από τους Illegal! Είναι και λίγο πιο mainstream…
Ποιος βρήκε το όνομα;
Μανώλης Αγγελάκης: Ένας φίλος, πολύ καλός μουσικός, ονόματι Ανδρέας Καστανάκης. Στην αρχή έπαιζε μαζί μας κι αυτός, αλλά δεν άντεξε ο κακομοίρης! Τον φάγαμε! Σου λέει, άμα πρέπει να μείνω κι εγώ εδώ 30 χρόνια… Πήγε και φαντάρος… Έπαθε και σκωληκοειδίτιδα… Αλλά έμεινε το όνομα! Αυτός έβλεπε εκείνη την εποχή κάτι καμμένους ευαγγελιστές στα Αππαλάχια, οι οποίοι έχουν πάρει ένα εδάφιο της Βίβλου που λέει «όστις με ακολουθήσει οι όφεις θα υποκλιθούν» ή κάτι παρόμοιο, και παίρνουν κροταλίες και χορεύουν μαζί τους! Υπάρχει αμερικάνικο ντοκιμαντέρ γι’ αυτούς – και σκέψου, έχει κι αμερικάνικους υπότιτλους. Έτσι όπως μιλάνε θέλει υπότιτλους! Είναι κάτι τύποι τούμπανο από τα τσιμπήματα…
Οι Illegal Operation πότε βαφτίστηκαν κι από ποιον;
Στάθης Ιωάννου: Από τον αδελφό μου. Τότε παίζανε τα Windows 98, τα οποία «κρεμάγαν» συνέχεια, σου βγάζανε μήνυμα ότι έκαναν illegal operation. Ψάχναμε όνομα τότε, και το τι μαλακία είχαμε πει δεν περιγράφεται! Μας το πρότεινε και μας «έκατσε» αμέσως…
Μανώλης Αγγελάκης: Έλεγε, αν θυμάσαι: «This program has performed an illegal operation and will be shut down». Illegal operation όμως είναι κι η παράνομη εγχείρηση, όπως όταν πήγαιναν οι τραβεστί στη Βραζιλία για αλλαγή φύλου. Είναι και η παράνομη δραστηριότητα. Εκτός νόμου γενικώς. Η κανονικότητα του να είσαι άνθρωπος είναι εκτός νόμου σήμερα! Να μπορείς να αγαπάς τους φίλους σου, να σε αγαπούν κι εκείνοι, να δουλεύεις για να ζεις κι όχι να ζεις για να δουλεύεις… Απλά πράγματα, έτσι;
Οι Appalachian Cobra Worshipers, που δημιουργήθηκαν για να παίζουν σε σπίτια, έχουν αυτές τις μέρες την πρώτη τους δισκογραφική κυκλοφορία.
Μανώκης Αγγελάκης: Ήδη βγήκε. Θέλαμε να υπάρχει και DVD στην κυκλοφορία, αλλά το κόστος ήταν μεγάλο. Μπορεί να το φτιάξουμε μόνοι μας. Ο δίσκος πάντως βγαίνει μόνο σε βινυλιο, 300 κόπιες για αρχή.
Να υποθέσω, επειδή μάλλον είμαστε όλοι της ίδιας γενιάς, πως η επιστροφή του βινυλίου μάς δίνει μια ικανοποίηση…
Γιώργος Τσαλκίδης: Άμα παρατηρήσεις τις στατιστικές της αγοράς της δισκογραφίας, πράγματι τη δεκαετία του 90 υπήρξε μια πτώση. Όμως η πιο σταθερή μεταβλητή της δισκογραφίας ήταν το βινύλιο. Το cd έκανε μια τεράστα άνοδο, και μια τεράστια πτώση.
Μανώλης Αγγελάκης: Εγώ είμαι υπέρ του cd. To θεωρώ πιο αξιόπιστο, ότι έχει πιο καλό ήχο. Σου μιλάω σαν τεχνικός τώρα. Η ψηφιακή τεχνολογία είναι τελείως διαφορετική από την αναλογική. Όμως οι άνθρωποι έχουν μια αδράνεια και δεν μετακινούνται από αυτά που ξέρουν. Γι’ αυτό και τα προγράμματα ήχου, αν τα δεις, έχουν εικονικές κονσόλες, ενώ θα έπρεπε να πληκτρολογείς κατ’ ευθείαν την εντολή «θέλω να κάνεις αυτό!» και να το κάνει. Θα ήταν πολύ πιο απλό. Στον αναλογικό ήχο, οι μεταβλητές που πρέπει να προσέξεις είναι τόσες πολλές, που δεν τις φαντάζεσαι. Το ψηφιακό μόνο ένα πράγμα έχει: convertor. Τίποτε άλλο. Απλώς αν δουλεύεις όπως στο αναλογικό, και μετά πας να βγάλεις cd, θα βγει ένας τσίγκος! Δεν είναι αυτό ο ήχος του cd, είναι η πραγματικότητα, είναι αυτό που άκουσες μέσα στο στούντιο. Ούτε καλύτερο, ούτε χειρότερο. Αυτή είναι η αλήθεια.
Γιώργος Τσαλκίδης: Ναι, αλλά το βινύλιο βάζει σε μια διαδικασία ακρόασης. Σε μια συνθήκη. Ακόμα και τα σκρατς, κάποια στιγμή γίνονται μέρος της μουσικής. Ξέρεις ότι ο δίσκος στο συγκεκριμένο κομμάτι στο συγκεκριμένο σημείο θα κάνει αυτό τον ήχο.
Μανώλης Αγγελάκης: Όλη η διαδικασία του cd κοστίζει πολύ λιγότερο. Από την αγορά του μηχανήματος που θα ηχογραφήσεις και την ανάγκη ύπαρξης κονσόλας ή όχι. Η κονσόλα θυμάμαι ότι είχε 150.000 λίρες Αγγλίας! Δεν χρειάζεσαι κονσόλα όμως όταν γράφεις ψηφιακά, κονβέρτορα χρειάζεσαι, κι ένας σούπερ 24κάναλος κάνει 15.000 ευρώ! Πάντως o πρώτος δίσκος των Illegal, το Blue Project, γράφτηκε κατ’ ευθείαν σε ταινία στέρεο. Μπήκαμε Σάββατο, Κυριακή τελειώσαμε, κι ο δίσκος πήγε για κόψιμο. Δεν υπήρξε ούτε μίξη, ούτε ψηφιακή παρέμβαση, ούτε τίποτα. Παίζαμε live, μιξάριζε live, και βγήκε σε στέρεο. Αναλογικά 100%. Γι αυτό και σκεφτόμαστε κάποια στιγμή να το βγάλουμε και σε βινύλιο.
Οι Illegal Οperation, πότε θα έχουν καινούριο δίσκο;
Είναι έτοιμος! Έχει τελειώσει, γίνονται τα εξώφυλλα και θα πάει για κοπή, αλλά η κυκλοφορία πάει μάλλον για μετά το καλοκαίρι. Είναι και λίγο χειμωνιάτικος… Είναι ό,τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε. Μας βοήθησε πολύ κι ο Δημήτρης Δημητριάδης. Ο άνθρωπος μας παραχώρησε ώρες στούντιο γιατί του άρεσε. Και δεν είναι ο μεγιστάνας που μπορεί να το κάνει αυτό εύκολα. Οι Illegal operation γράφουν με jam, και είναι συνολική δουλειά. Δεν υπάρχει πλειοψηφία, αλλά ομοφωνία.Αν διαφωνεί ένας, δεν γίνεται τίποτα. Γι’ αυτό και πολλές φορές καθυστερούμε ή είμαστε λίγο δυσκίνητοι. Αυτός ο δίσκος, πάντως, είναι αρκετά διαφορετικός από τους προηγούμενους. Και το υλικό, και η προσέγγιση.
Μανώλης Αγγελάκης: Αυτό που γίνεται συλλογικά είναι η σύνθεση, κι αυτό δεν ξέρω αν συμβαίνει αλλού – εκτός από κάποιους τζαζ αυτοσχεδιαστές. Δεν φέρνει κάποιος από μας κάτι έτοιμο να το δουλέψουμε. Αν γίνει αυτό, θα αλλάξει τόσο πολύ, που αυτός που το έφερε μπορεί κάλλιστα να το κρατήσει και να το ξανακάνει. Κανείς δεν θα το αναγνωρίσει! Αυτό είναι το συγκλονιστικό για μένα. Είναι στοίχημα. Δύσκολο πράγμα…
Είστε πολλά χρόνια στη μουσική. Μπορεί κάποιος αυτή τη στιγμή σε αυτή τη χώρα να ζήσει από τη μουσική;
Μανώλης Αγγελάκης: Πάρα πολλοί άνρωποι μπορούν να ζήσουν από τη μουσική. Εμείς δεν μπορούμε!
Στάθης Ιωάννου: Ακριβώς. Όχι από αυτή τη μουσική!
Καλά, δεν εννοώ αν παίζεις σε νυχτερινά ευαγή ιδρύματα γνωστά ως σκυλάδικα…
Γιώργος Τσαλκίδης: Εγώ νομίζω πως κι από αυτή τη μουσική μπορείς να ζήσεις αν το κυνηγήσεις πολύ. Αν παίζεις πέντε φορές την εβδομάδα σε μαγαζιά, κάτι θα βγει.
Στάθης Ιωάννου: Μόνο που αυτό δεν γίνεται. Θα γινόταν σε μια χώρα όπως η Αμερική που έχει κοινό μεγάλο, έχει 100 μεγάλες πόλεις που μπορείς να γυρίσεις και να παίξεις, έχει κι άλλες 500 μικρότερες. Εδώ τα πράγματα είναι περιορισμένα. Θες να βγεις από την Αθήνα, θα πας εδώ, εκεί, πιο εκεί και τέλος. Πότε θα ξαναπάς; Του χρόνου! Στην πραγματικότητα, όμως, η κρίση δεν μας έχει επηρεάσει, γιατί εμείς ήμασταν ούτως ή άλλως μέσα στην κρίση κι όταν δεν υπήρχε Αυτό το πράγμα είναι μια συνεχής κρίση! Πρέπει να κάνεις άλλα πράγματα, κι όποιο ελεύθερο χρόνο σου μένει να τον αφιερώνεις εδώ.
Σαν τι άλλα πράγματα να κάνει;
Στάθης Ιωάννου: Ό,τι μπορεί ο καθένας. Είτε λίγο σχετικό, είτε και εντελώς άσχετο. Ο Γιώργος είναι στην τηλεόραση, εγώ κάνω μαθήματα κιθάρας, ο Μάριος είναι στις ταχυμεταφορές ΕΛΤΑ, ο Κώστας είναι ηχολήπτης στον ALPHA, ο Μανώλης κάνει ηχοληψίες και παραγωγή.
Γιώργος Τσαλκίδης: Αλλά έχουμε βάλει ως προτεραιότητα το γκρουπ, οι πρόβες μας είναι εδώ και δεκαπέντε χρόνια δύο φορές την εβδομάδα, κάνουμε-δεν κάνουμε πρόβα θα βρεθούμε… Το δέσιμο είναι που μετράει.
Μανώλης Αγγελάκης: Το γκρουπ είναι η παρέα μας. Μπορεί και να μην παίζουμε καλά, αλλά είμαστε αδέλφια. Αυτό είναι όλο. Τέλος.
Αυτό ήδη, σε σχέση με το τι υπαγορεύουν οι σημερινές συνθήκες, είναι πυρήνας αντίστασης.
Μανώλης Αγγελάκης: Ιllegal operation, κανονικά.
