Την προηγούμενη Πέμπτη συμπληρώθηκαν 30 χρόνια από την κυκλοφορία του τρίτου, αλλα καθοριστικότερου όλων, άλμπουμ των Metallica, Master of Puppets. «Ήμασταν απλά παιδιά», έβαλαν τα πράγματα στην απλούστερη -και ολόσωστη- βάση τους, ο κιθαρίστας Kirk Hammett και ο ντράμερ Lars Ulrich, μιλώντας στο Rolling Stone με αφορμή την επέτειο.
Αλλά κι εμείς παιδιά ήμασταν, όταν το ακούσαμε. Και γι΄αυτό έγραψε μέσα μας, ανεξαρτήτως της (μουσικής) ταυτότητας που θα επιλέγαμε μεγαλώνοντας. Έτσι κι αλλιώς το Master of Puppets είναι ένας από τους κλασικούς δίσκους που μπορείς να επισκεφθείς ξανά με έναν πολύ συανισθηματικό τρόπο, ακριβώς γιατί τα γκάζια του είναι συνδεδεμένα με τη νεότητα, με την εφηβεία. Λεωνίδας Αρβανίτης, Άρης Καραμπεάζης, Φοίβος Κρομμύδας και Παναγιώτης Μένεγος επισκέπτονται ξανά τον δίσκο σήμερα, 30 χρόνια μετά την κυκλοφορία του και σίγουρα πολλά από τότε που τον άκουσαν πρώτη φορά…
Κανείς δεν αρέσκεται να κράζει τους Metallica περισσότερο από τους ίδιους τους μεταλλάδες. Οι αφορμές πάμπολλες εδώ και 30 χρόνια. Έθαψαν το μπάσο του Jason Newsted στις ηχογραφήσεις του …And Justice for All. Παράτησαν το thrash στο Black Album. Κουρεύτηκαν και φλώρεψαν στο Load. Επιτέθηκαν πρώτοι στο free downloading παρότι ήταν ήδη ζάμπλουτοι. ‘Εβγαλαν το St. Anger και το Lulu. Και η λίστα συνεχίζεται μέχρι σήμερα που ακόμα το σκέφτονται εάν κι εφόσον θα ξεκουνηθούν και θα βγάλουν καινούργιο δίσκο.
Ωραία, για πήγαινε τώρα στον ίδιο μπλαζέ μεταλλά που κράζει τους Metallica και τόλμησε να πεις κακό λόγο για το Master of Puppets. Θα σε φάει ζωντανό. Γιατί όλοι όσοι έχουν περάσει έστω και λίγο από το metal στη ζωή τους το ξέρουν. Το Master of Puppets είναι το απόλυτο metal album. Εξ ου και στα περισσότερα polls (όπως σε αυτά του Metal Hammer πριν λίγα χρόνια), ψηφίζεται ως το νο.1 album ever. Πάνω και από Black Sabbath, Judas Priest, Iron Maiden, Motorhead. Πάνω δηλαδή από συγκροτήματα πολύ πιο συμπαθή και ακαδημαϊκώς αποδεκτά.
Γιατί το Master of Puppets είναι ο δίσκος που καθόρισε την ιστορία του σκληρού ήχου. Πριν, το heavy metal ήταν απλά το φωνακλάδικο μικρό αδερφάκι του hard rock. Μετά από αυτό αγρίεψε, σοβάρεψε, και αξίωσε να το αντιμετωπίζουν με σεβασμό στη δική του προσωπικότητα. Με το Master of Puppets το heavy metal αποκτάει «πρόσωπο» στην κοινωνία και δίνει δύναμη στους οπαδούς του.
Επίσης ορίζει κάποια αρχέτυπα του είδους. Τη ροή ενός metal δίσκου (ok, εδώ πάτησαν πάνω στο προηγούμενό τους Ride the Lightning) με το αργό κομμάτι πριν τελειώσει η πρώτη πλευρά, το ενδοσκοπικό instrumental πριν το καταιγιστικό κλείσιμο, τα 8λεπτα έπη που τρομάζουν τους μουσικούς τουρίστες. Τους κοινωνικούς προβληματισμούς των στίχων – όχι στην υποκρισία της θρησκείας, όχι στον πόλεμο, όχι στα ναρκωτικά, όχι στον κοινωνικό αποκλεισμό. Και πάνω από όλα, τα τραγούδια-σταθμούς (“Master of Puppets”, “Disposable Heroes”, “Orion” κλπ). Δεν είναι τυχαίο ότι τις ελάχιστες φορές που κάποιο συγκρότημα πήγε να φτιάξει κάτι τόσο μεγάλο (όπως ας πούμε οι Machine Head με το The Blackening), η ατάκα είναι πάντα η ίδια: «Τελικά έκαναν ή όχι το δικό τους Master of Puppets;».
Προσωπικά πάντα γυρίζω στην πρώτη φορά που, δεκάχρονος σπόρος χωρίς να έχω ξανακούσει Metallica στη ζωή μου, μου έσκασε στα μούτρα το riff του “Battery” μετά την παραπλανητική μελωδική εισαγωγή του. Σόρι για το κλισέ, αλλά ναι, ήταν το μεγαλύτερο αισθητικό σοκ της ζωής μου. Κι όσο και αν στη συνέχεια κατάφερα να ανοιχτώ στα «σωστά» μουσικά ακούσματα και να αγαπήσω αυτά που πρέπει να αγαπάει ένας μουσικοκριτικός, ξέρω ότι οι Metallica θα με επαναφέρουν πάντα σε αυτήν την μόνιμη εφηβεία, τότε που το αγόρι αρχίζει να νιώθει, να σκέφτεται, και να ζει πραγματικά.
Οπότε, κράξτε όσο θέλετε τους Metallica. Με το Master of Puppets, οι τύποι απέκτησαν ασυλία για πάντα.
Ο Λεωνίδας Αρβανίτης είναι συντάκτης του περιοδικού Metal Hammer.
Στον 5ο χρόνο της καριέρας τους οι Smiths διαλύθηκαν και οι Metallica κυκλοφόρησαν το Master Of Puppets, την σπάνια εκείνη περίπτωση δίσκου που αρχικά ξεπερνάει σε μέγεθος τους δημιουργούς του, στη συνέχεια αυτοί ξεπερνάνε σε μέγεθος ολόκληρο (σχεδόν) τον γνωστό ροκ κόσμο, και τριάντα χρόνια μετά, σε μία και μόνη ακρόαση από το ίδιο κατεστραμμένο βινύλιο (παρά τις μετέπειτα επαναγορές), ο δίσκος συνεχίζει να βρίσκεται ένα σκαλοπάτι πιο πάνω από τους ίδιους τους Metallica. Είτε επειδή είναι το τελευταίο άλμπουμ με τον Cliff Burton, είτε επειδή το εναρκτήριο-ισοπεδωτικό “Battery” συνεχίζει να είναι ό,τι καλύτερο συνέβη ποτέ στην ιστορία μου περί του thrash metal, ο θρύλος του Master Of Puppets στο στενό πλαίσιο της δισκοθήκης μου, μάλλον δύσκολα θα ξεφτίσει στα επόμενα τριάντα χρόνια.
Για λόγους και υπό συνθήκες που ακόμη δεν έχω καταφέρει να διερευνήσω, το άλμπουμ μου το έδωσε σε «κασέτα αντιγραφής» ένας (αρκετά σοφότερος και μεγαλύτερος μου) χεβιμεταλλάς έξω από μια «καφετέρια» στο Τυχερό(κ) Έβρου (το χωριό του μπαμπά), λέγοντας μου ότι είχε κυκλοφορήσει 3-4 ημέρες πριν στην Αμερική και ότι είναι το καλύτερο metal άλμπουμ που έγινε ποτέ. Στο τελευταίο έπεσε μέσα, παρότι η πρώτη πληροφορία ελέγχεται έντονα, αν σκεφτεί κανείς ότι βρισκόμασταν και πάλι κάπου στο (βρώμικο) 1989.
Πείστηκα, και πέρασα μεγάλο μέρος της εφηβείας μου φορώντας ένα τυπικά άχαρο φούτερ, με το εξώφυλλο του δίσκου στο πιο άθλιο σιδερότυπο που έγινε ποτέ (ανά 2-3 μήνες ξεθώριαζε κι από ένας σταυρός), εις βάρος ασφαλώς της-με-παρέα-ερωτικής-μου-ζωής. Η συνήθεια αυτή, με «υποχρέωσε» να αποστηθίσω τόσο το tracklisting, όσο και μεγάλο μέρος των στίχων του δίσκου, μιας και εκτός των άλλων, στα πέριξ του πάρκου Κηφισιάς Καλαμαριάς, αν σε «τσακώνανε» στο δρόμο να φοράς t-shirt δίσκου, του οποίου το περιεχόμενο δεν ήξερες από έξω και ανακατωτά, ήταν μάλλον δύσκολο να γυρίσεις σπίτι μαζί με το t-shirt.
Το Master Of Puppets σε επίπεδο παραγωγής και ήχου, πετυχαίνει ακριβώς εκείνον τον Όγκο, που σου δίνει την αίσθηση ότι το metal ήρθε για να κατακτήσει τον κόσμο, να διδάξει τη μόνη αλήθεια και να ισοπεδώσει κάθε άλλη μουσική. Και το πιθανότερο είναι ότι αν ο κόσμος αποτελούνταν έστω και για 5 λεπτά μόνο από εφήβους, κάτι τέτοιο θα συνέβαινε και δεν θα υπήρχε ποτέ ξανά γυρισμός στην προηγούμενη κατάσταση. Ένα ταχυμεταλλικό γουέστερν, με τιτάνιες κιθαριστικές διαστάσεις, και με rhythm section, που ακόμη και σήμερα μοιάζει ακατανόητο το πώς και από που προέκυψε (ΟΚ, από τους Motorhead). Αποκωδικοποιώντας τόσο την πρέζα, όσο και τον Lovecraft, για εφήβους, οι στίχοι του δίσκου οριοθετούν τη θεματολογία, αλλά και το θυμικό του metal σε βαθμό που πρέπει να πεταχτείς μέχρι τη Γερμανία, για να πετύχεις κάτι πραγματικά thrash και ρηξικέλευθο σε σχέση με ό,τι καθόρισε πρόωρα η παρέα από το San Francisco.
Κάπου ανάμεσα στο Pet Sounds και το Selected Ambient Works, βρίσκονται δίσκοι σαν το Master Of Puppets, για να υπενθυμίζουν με σχετική άνεση ότι πέρα από τις «διάνοιες» και τους «πειραγμένους», το rock’ ‘n’ roll υποχρεούται κάθε τόσο να είναι μια επικίνδυνη υπόθεση στα χέρια ασυνείδητων πιτσιρικάδων, που απλώς παίζουνε μουσική και πίνουν μπύρες. Γνωρίζουμε όλοι καλά ότι οι Metallica του σήμερα δεν είναι το συγκρότημα που ηχογράφησε αυτό το δίσκο και μάλιστα όχι τυχόν εξαιτίας των θανάτων και των αποχωρήσεων μελών, αλλά αυτό είναι μία άλλη ιστορία. Μέχρι τότε ας είμαστε προετοιμασμένοι για μία ακόμη anniversary edition, έχοντας την αίσθηση ότι σαν χθες ήταν που γιορτάζαμε και αγοράζαμε για τα 20χρονα…
Ο Άρης Καραμπεάζης είναι τακτικός συνεργάτης της Popaganda.
Αν και σε καμία περίπτωση δε θα τον χαρακτήριζα ως τον αγαπημένο μου δίσκο των Metallica (αυτή τη θέση είχε, έχει και θα έχει στην καρδιά μου το …And Justice For All) δεν μπορώ να μην αναγνωρίσω το ότι πρόκειται για ένα πραγματικό μνημείο στην ιστορία της σκληρής μουσικής. Από τη στιγμή που άκουσα το ομώνυμο κομμάτι κάπου στα τέλη του Γυμνασίου, μέχρι τη στιγμή που εκτίμησα το “Disposable Heroes” στη συναυλία του 2007, καιρό με τον καιρό άρχισα να κατανοώ τη σημασία της φράσης «ολοκληρωμένος δίσκος». Από το “Battery” που ανοίγει τα moshpits με μαθηματική σιγουριά μέχρι το θριαμβευτικό κλείσιμο του “Damage Inc.”, τίποτα δεν είναι περιττό στα 55 λεπτά του. Θες την αργόσυρτη, Lovecraftική απειλή του “The Thing That Should Not Be”; Την καθιερωμένη «μπαλάντα» (κάτι που ξεκινά από το “Fade To Black” του προηγούμενού τους δίσκου, Ride The Lightning) του “Sanitarium”; Το “Leper Messiah”; Τον οίστρο της συνθετικής τριάδας στο instrumental “Orion”; Αυτά είναι που συναπαρτίζουν τον ογκόλιθο που λέγεται Master Of Puppets, οχτώ κομμάτια απέριττα που πλέον το κοινό τα ξέρει απ’ έξω κι ανακατωτά. Μια μπάντα στον υπέρτατο οίστρο της και το κύκνειο άσμα του πιο ευρηματικού μπασίστα που γνώρισε ποτέ ο κόσμος, πριν αυτός χαθεί άδικα. Προσωπικά, το δίσκο δεν τον ακούω πλέον, όχι λόγω μουσικής στροφής ή επειδή «οι Metallica είναι για έφηβους/γέρους/ξεπουλημένοι/Leftallica/(οτιδήποτε μπορεί να ειπωθεί σε αυτές τις περιπτώσεις)». Απλώς είναι ένας από αυτούς τους δίσκους –για να μη μιλήσουμε για το ομώνυμο κομμάτι- που πλέον μπορεί να παίξει νοητά μέσα στο κεφάλι μου όποτε εγώ το θελήσω.
Για κλείσιμο, μια ιστορία που θυμάμαι από το πανεπιστήμιο: με το φίλο μου τον Στεφ, είχαμε πάντα συζητήσεις μεταξύ σοβαρού κι αστείου περί μέταλ. Σε μια φάση μου λέει «πες απ’ έξω χωρίς να σκεφτείς το Master of Puppets, μουσική και στίχους. Ένα λάθος και θα φας σφαλιάρα». Ξεκινάω, λοιπόν, συνεχίζω, συνεχίζω, μπαίνουν τα φωνητικά μέρη, με διακόπτει και μου λέει «εδώ είναι το “Hell Is Worth All That”, μαλάκα». Του εξηγώ γιατί είναι το “Needlework The Way”.
«Α ναι, έχεις δίκιο». Έφαγε τελικά εκείνος την σφαλιάρα. Όμως και οι δύο δε θα ξεχάσουμε ποτέ την αμήχανη σιωπή του καθηγητή που δεν ήξερε πώς να αντιδράσει σ’ αυτό που μόλις είδε.
Ο Φοίβος Κρομμύδας είναι ο σινεκριτικός της Popaganda.
«Καλά εσύ τελικά τι ήσουνα μικρός, ρεϊβάς ή χεβιμεταλάς;». Ο συναγωνιστης Φώτης Βαλλάτος με ρωτά σε κάποιο σημείο με ελικρινή απορία, παρατηρώντας έκπληκτος τον οίστρο με τον οποίο τραγουδάω σχεδόν όλα τα λόγια στο live show των Metallica ενώ η βροχή πέφτει καταρρακτώδης δίνοντας επικές διαστάσεις σε μια βραδιά που τις χρειάζεται. Είναι καλοκαίρι του 2010, τέλη Ιουνίου, έχουμε θυσιάσει τα ματς εκείνης της ημέρας του Μουντιάλ, εγώ μάλιστα έχω πάρει κι άδεια από τη σημαία από τον ραδιοφωνικό σταθμό που τότε φιλοξενούσε το Λατέρνατιβ (για κακή μου τύχη προέκυψε έκτακτη επικαιρότητα και τα «μεγάλα κεφάλια» του σταθμού ήρθαν άρον άρον βραδιάτικα στο στούντιο διαπιστώνοντας την τρυφερή απουσία μου) κι έχουμε σαλπάρει για Μαλακάσα. Sonisphere Fesrival, οι «Μεγάλοι 4» στην Αθήνα – προσωπικά δεν έδινα δεκάρα πέραν του «τουριστικού ενδιαφέροντος» για Anthrax, Megadeth, Slayer, αλλά 11 χρόνια μετά από εκείνη την αξέχαστη βραδιά στη Ριζούπολη ήθελα οπωσδήποτε να ξαναδώ τους Metallica κι ας είχαν μεσολαβήσει τόσα που τους απομυθοποιούσαν. Κι ας μην είχε μεσολαβήσει ούτε ένα άλμπουμ τους που να με ενδιέφερε.
Όμως, δε θα μπορούσε να με ενδιαφέρει κιόλας. Έτσι κι αλλιώς η παρουσία μου στην τετράδα που αναπολεί νοσταλγικά αυτόν τον τεράστιο δίσκο με την ευκαιρία των 30 χρόνων από την κυκλοφορία του, είναι να τονίσει ότι για όλους εμάς τους «φλώρους» μη μεταλάδες, οι Metallica υπήρξαν κάποια στιγμή προαπαιτούμενο εφηβικό πέρασμα (και στη συντριπτική πλειοψηφία το τελευταίο ηχητικό όριο θορύβου που θα φτάναμε με όχημα το metal, τον ίδιο συνοριακό έλεγχο θα περνούσαμε στη συνέχεια δείχνοντας διαβατήριο με διαφορετικές σφραγίδες του noise).
Δεν είναι οι αγαπημένοι μου σκληροί οι Metallica, αυτόν τον τίτλο προσωπικά τον απονέμω στη μελωδική ευφυϊα των αξεπέραστων 70s Black Sabbath. Δεν είναι καν το Master of Puppets ο αγαπημένος μου δίσκος τους, αυτός είναι ο επόμενος …And Justice For All – κυρίως γιατί μου είναι αδύνατον ακόμα και τώρα να μην μπω στο mood του με το που ξεκινάει το “Blackened”.
Όμως στο Master of Puppets, με έναν τρόπο που έχου ήδη περιγράψει οι προλαλήσαντες, το metal γίνεται legit. Αποκτά ένα ειδικό βάρος που ξεπερνά κατά πολύ την αποστολή που είχε μέχρι τότε να ικανοποιεί τα teenage kicks ορισμένων μοναχικών παιδιών με πολλά σπυράκια και αδίκως κατασπαταλημένη λίμπιντο. Τα σχεδόν 55 λεπτά του MoP διαθέτουν και το τυπικό bravado στα φωνητικά του Hetfield, και το πελεκητό μπάσο του αδικοχαμένου Cliff Burton, και τα απογειωτικά «κορδόνια» κιθαριστικά σόλο του Kirk Hammett – το άλμπουμ έχει όλα όσα χρειάζεται για μπαίνει φαρδιά πλατιά η ετικέτα thrash στο ράφι του στο δισκοπωλείο. Και είναι αυτός ο εξωπραγματικός Όγκος, που λέει και ο Άρης παραπάνω, συν τη θεματική τόλμη/φόρμα να ταιριάξουν Λεπρούς Μεσσίες, Αναλώσιμους Ήρωες και Μαριονετίστες στο ίδιο Σανατόριο που τελικά κάνουν το άλμπουμ επιτομή ενός είδους που 30 χρόνια μετά έγινε σύνθημα σε χιψτερικά μπλουζάκια. Πριν όμως η επέλαση της Επιδημίας της Ειρωνείας εμφανίσει τα t-shirts «Μόνο Θρας», υπήρχαν μερικές γενιές που στο “Battery” και το “Orion” αισθάνονταν τίποτα περισσότερο τίποτα λιγότερο από το πιο ελεύθερο συναίσθημα του κόσμου. Να είσαι 15 χρονών. Βασικά, αυτή είναι και η απάντηση στην ερώτηση του Φώτη που χρωστάω ακόμα.
Ο Παναγιώτης Μένεγος είναι συνιδρυτής κι αρχισυντάκτης της Popaganda.
