Στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών έχει φτάσει το Χρηματιστήριο Αθηνών. Ο γενικός δείκτης στη σημερινή συνεδρίαση της Δευτέρας 8/2 κινήθηκε κάτω από τις 500 μονάδες, αγγίζοντας τον «πυθμένα» των 470 μονάδων και σημειώνοντας απώλειες που ξεπερνούν το 6%.
Πού θα φτάσει; Θα μηδενίσει το κοντέρ;Θα έχουμε κι άλλες Black Mondays σαν τη σημερινή; Τι συνεπάγεται όλο αυτό για την καθημερινότητά μας; Για την όλο και μεγαλύτερη πτώση του Χρημαστηρίου μίλησε στην Popaganda ο Δημήτρης Πεφάνης (insider.gr), δημοσιογράφος ειδικευμένος σε θέματα οικονομίας και τραπεζικού τομέα. «Η πτώση του χρηματιστηρίου έχει να κάνει με το ότι πολλά ξένα funds πωλούν μαζικά ελληνικές -και κατά πρώτο λόγο τραπεζικές- μετοχές που είχαν αγοράσει στο παρελθόν. Το ξεπούλημα οφείλεται στην πολιτική αβεβαιότητα. Τα funds εκτιμούν ότι επανέρχονται πολιτικοί κίνδυνοι για τη χώρα και δεν θέλουν να είναι τοποθετημένα στην ελληνική αγορά».
Η πτώση του χρηματιστηρίου έχει να κάνει με το ότι πολλά ξένα funds πωλούν μαζικά ελληνικές -και κατά πρώτο λόγο τραπεζικές- μετοχές που είχαν αγοράσει στο παρελθόν. Το ξεπούλημα οφείλεται στην πολιτική αβεβαιότητα.
«Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει» το πού μπορεί να φτάσει αυτή η πτώση, αναφέρει ο κ. Πεφάνης. «Αν συνεχιστεί η πολιτική αβεβαιότητα, έχουμε πολιτικές εξελίξεις ή η διεθνής συγκυρία είναι προβληματική, το ξεπούλημα στην ελληνική αγορά θα πολλαπλασιαστεί». Πράγματι, στην πολιτική ανασφάλεια που κρέμεται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από την ελληνική οικονομία έρχονται να προστεθούν οι τριγμοί στο διεθνές οικονομικό σύστημα, όπως η μεγάλη υποχώρηση της τιμής πετρελαίου και η πίεση που δέχονται μετοχές σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Η σύνδεση μάλιστα του ελληνικού χρηματιστηρίου με τις διεθνείς αγορές είναι ιδιαίτερα στενή, καθώς ο τζίρος στην Ελλάδα γίνεται πλέον κατά κύριο λόγο από τα ξένα funds. Αν εξακολουθήσουν να υφίστανται οι παραπάνω συνθήκες, η πτώση του Χρηματιστηρίου μπορεί να συνεχιστεί ακάθεκτη».
Για όσους αναρωτιούνται πόσο πιο χαμηλά μπορεί να πέσει το Χρηματιστήριο, δεν υπάρχει νομοθετικός ή κάποιου άλλου είδους «πάτος». «Στις 4.1.1988 το Δείκτης είχε φτάσει στις 275,35 μονάδες. Θεωρητικά θα μπορούσε και να μηδενιστεί, γεγονός που θα σήμαινε ότι οι εισηγμένες εταιρείες δεν έχουν καμία αξία. Όμως αυτό δεν είναι ρεαλιστικό. Σε κάθε περίπτωση, όποιος υποστηρίζει ότι η πτώση δεν μπορεί να φτασει κάτω από τις 400 μονάδες, λέει ψέματα», σημειώνει ο κ. Πεφάνης.
Έχουν κάποια σημασία όλα αυτά για όσους «δεν έχουν ιδέα από χρηματιστήριο», πολύ απλά γι’ αυτούς που δεν έχουν μετοχές; Η απάντηση είναι θετική, «υπό την έννοια ότι το χρηματιστήριο αντικατοπτρίζει την πορεία της οικονομίας μίας χώρας», λέει ο κ. Πεφάνης, για να προσθέσει: «Όταν κάποιος βλέπει μία χρηματαγορά να πηγαίνει κατά διαόλου, γίνεται δυσκολότερο για αυτόν να επενδύσει σε αυτή την οικονομία. Το χρηματιστήριο αποτυπώνει ουσιαστικά την ευρύτερη πορεία μίας οικονομίας. Όταν ένα χρηματιστήριο ανεβαίνει, δίνει την αίσθηση μίας καλής οικονομίας, στην οποία κάποιος αξίζει να επενδύσει. Το ελληνικό χρηματιστήριο, ως εικόνα της πραγματικής οικονομίας, δείχνει αν η Ελλάδα είναι επενδυτικός προορισμός, αν αξίζει κανείς να βάλει τα λεφτά του στη χώρα».
Στιγμιότυπο από την πρώτη συνεδρίαση του Χρηματιστηρίου Αθηνών, κατόπιν του ανοίγματός του μετά την επιβολή των capital controls. 3.8.2015.
Οι μέρες, βέβαια, της διετίας 1999-2000 με τον δείκτη να ξεπερνά τις 6000 μονάδες και την ελληνική κοινωνία να βρίσκεται σε «επενδυτική φρενίτιδα» μοιάζουν αλλά δεν είναι και τόσο μακρινές. «Τα χρηματιστήρια κινούνται παραδοσιακά στη λογική του εκκρεμούς. Ανεβαίνουν πολύ και μετά σημειώνουν μία ραγδαία πτώση. Όσον αφορά στην περίοδο 1997-99, εκείνη την εποχή δημιουργήθηκε η λεγόμενη φούσκα του χρηματιστηρίου, που τροφοδοτήθηκε από την επικείμενη είσοδο της Ελλάδας στην ΟΝΕ και την ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων. Κάπως έτσι έφτασε όλη η Ελλάδα να παίζει στο Χρηματιστήριο. Αυτό οδήγησε τις τιμές πολλών μετοχών σε αδικαιολόγητα επίπεδα που δεν αντιστοιχούσαν στην εικόνα της οικονομίας. Πολλές εταιρείες έφτασαν να κοστίζουν δεκάδες εκατομμυρίων, όταν το προσωπικό τους ήταν πέντε υπάλληλοι».
Σε αντίθεση με το 1999, η σημερινή πτώση οφείλεται στην οικονομική κρίση. Κατά τον κ. Πεφάνη, «είναι η πορεία της ελληνικής οικονομίας που συμπαρασύρει το Χρηματιστήριο». Σε αυτή την πτώση συνέβαλαν οι τέσσερις ανακεφαλαιοποιήσεις των ελληνικών τραπεζών, η πολιτική αστάθεια, καθώς και η συζήτηση γύρω από την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της σύνδεσης του Χρηματιστηρίου με την πολιτική συγκυρία είναι η ανακοπή της ανοδικής τάσης που σημείωσε το τελευταίο το 2014, εξαιτίας της προοπτικής πρόωρων εκλογών ενόψει της αδυναμίας εκλογής νέου Προέδρου της Δημοκρατίας.
