Pause

Εντάξει, το κάθε τι μπορείς να αρχίσεις να το αποτιμάς ψύχραιμα και να καταλαβαίνεις τις πραγματικές του διαστάσεις μόνο όταν τελειώνει. Αλλά τώρα που είμαστε μέσα του, τώρα που μπαίνουμε για τα καλά μέσα του, αυτές τις μέρες των ψιλοραγδαίων εξελίξεων που προηγήθηκαν, αν υπάρχει μια βασική αίσθηση μπορεί να συνοψιστεί στο: «Μα τι γίνεται; Μα πώς γίνεται; Μα πώς μπορεί να συμβαίνει αυτό; Μα συμβαίνει στα αλήθεια αυτό; Μα δεν μπορεί να συμβαίνει στα αλήθεια αυτό».

Καλωσορίσατε στην άρνηση, το πρώτο από τα πέντε στάδια του πένθους. 

Σκέφτομαι ότι, μέχρι τον ιό, είχαμε συνηθίσει, είτε να καταστροφολογούμε βλέποντας συχνά κινδύνους παγκόσμιων συρράξεων που ποτέ δεν πραγματοποιούνταν, με τους πολέμους να μένουν σε εντοπισμένες περιοχές του πλανήτη, μακριά από μας (κι αν όχι και τόσο γεωγραφικά μακριά, πάντως φαντασιακά μακριά, ως περιοχές-παιδιά ενός κατώτερου θεού) και τις συνέπειές τους να έρχονται προς τα μέρη μας μόνο με την μορφή του προσφυγικού, είτε να μιλάμε για την κλιματική αλλαγή και τους συνολικούς κινδύνους για τον πλανήτη, μια αλλαγή που μπορεί να πραγματοποιείται μεν, ωστόσο ο πλανήτης προς το παρόν παραμένει στη θέση του, με τις συνέπειες να παραμένουν προς το παρόν σοβαρές και διάσπαρτες μεν, περιορισμένες δε, ως πρώτα κρούσματα κι ως σήματα κινδύνου.

Με άλλα λόγια το πάτερν ως τώρα ήταν: ανησυχούμε πάρα πολύ, φοβόμαστε τα χειρότερα, αλλά στο τέλος της ημέρας ο κόσμος συνολικά συνέχιζε να λειτουργεί, όσο κι αν σφάζονταν στη Συρία, όσο κι αν καιγόταν η Αυστραλία. Με έναν τρόπο καταναλώναμε ψυχικά αυτόν τον φόβο, όπως κάνουμε κάθε φορά που βλέπουμε μια ταινία για την Αποκάλυψη και το τέλος του κόσμου, χωρίς τη σιγουριά ότι βλέπουμε ταινία, χωρίς τη σιγουριά ότι τίποτα από όλα αυτά δεν θα χρειαστεί να ζήσουμε στην πραγματική μας πραγματικότητα. 

Κι αν υπάρχει ένα βασικό παράδοξο με τον κορωνοϊό είναι το εξής: αποδιοργανώνει και καταλύει, προς το παρόν προσωρινά, τον τρόπο λειτουργίας των κοινωνιών, την καθημερινότητά μας, τον τρόπο ζωής μας, την ζωή μας, μέσα σε ένα κλίμα κουλ ψυχραιμίας: «Οκ, δεν τρέχει τίποτα, μια μικρή αναστολή είναι, ένα pause, σιγά, το ‘χουμε». Όλα θα πάνε καλά, αρκεί να πλένουμε τα χέρια μας και να αποφεύγουμε τα πολλά – πολλά. Στοιχειώδεις κανόνες προφύλαξης. Σταμάτα να δουλεύεις. Μείνε σπίτι σου. Όλοι σπίτια σας. Δεν τρέχει τίποτα. Σιγά. Είμαστε λίγο προσεκτικοί τώρα για να αποφύγουμε τα χειρότερα. Αυτό είναι όλο. 

Στο ραδιόφωνο η παραγωγός είναι από τις ελάχιστες συμπαθητικές παρουσίες στον αντιπαθή σταθμό. Μιλά για ένα μήνυμα ακροατή. Μεταφέρει την ανησυχία του ή έστω την απορία του. Της φαίνεται εύλογο το ερώτημά του. Ας μην το προσπεράσουμε έτσι αψήφιστα, λέει: «Και με τα ζευγάρια τι γίνεται; Πόσο ασφαλές είναι να κοιμούνται το βράδυ στο ίδιο κρεβάτι; Ένα αυτό. Κι επίσης, αν έχουν μικρά παιδιά και φοβηθούν τη νύχτα και ζητήσουν να ξαπλώσουν μαζί τους;».

Κι όλα λοιπόν να κλείσουν, κι όλοι σπίτια τους να μείνουν, θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν δυο μεγάλες κατηγορίες σπιτιών: αυτά στα οποία μένει ένας μόνο άνθρωπος, που μένοντας μόνος δεν θα είναι για κανέναν απειλή και δεν θα απειλείται κι από κανέναν, κι εκείνα στα οποία κατοικούν περισσότεροι του ενός ανθρώπου, οικογένειες ή ζευγάρια, όπου ο ένας θα είναι μια διαρκής απειλή για τον άλλον.

Τι θέλω τελικά να πω;

Ότι κακώς είμαστε ή παριστάνουμε τους χαλαρούς κι ότι είναι προτιμότερο να πανικοβληθούμε; Ότι θα έπρεπε να συνεχίσουν όλα να λειτουργούν κανονικά κι αφού θα διασπαρεί -που θα διασπαρεί ούτως ή άλλως- ο ιός, ας πεθάνουν όσοι είναι να πεθάνουν, οι υπόλοιποι, οι νεότεροι, οι υγιέστεροι, οι μη ευπαθείς, ας το περάσουν σαν ένα απλό κρυολόγημα ή και σαν κάτι ακόμη πιο ήπιο; Προφανώς και όχι. Προσπαθώ απλά να καταλάβω τι έχει συμβεί. Τι συμβαίνει από μέρα σε μέρα κι από ώρα σε ώρα. Που θα οδηγήσει αυτό που ζούμε. Που θα οδηγήσει οικονομικά, οικονομικά όχι σε αφηρημένα νούμερα, στο αν έχουν δουλειά οι άνθρωποι και λεφτά να ζήσουν. Που θα οδηγήσει υπαρξιακά, πόσο θα τεστάρει και θα δοκιμάσει και θα ξανασυστήσει τις σχέσεις των ανθρώπων με τους άλλους και με τον εαυτό τους. 

Δεν είναι μικρό πράγμα το pause. Δεν είναι μικρό πράγμα το κλείστε τα όλα. Δεν είναι μικρό πράγμα το μείνετε μακριά ο ένας από τον άλλο. Δεν είναι μικρό πράγμα το να σταματά η ζωή για να προφυλαχθεί η ζωή. Τι έχει συμβεί; Τι συμβαίνει; Τι συμβαίνει όταν είναι επικίνδυνο και να αγκαλιάσεις και να φιλήσεις και να φιληθείς; Να αγκαλιάσεις τον εαυτό σου; Να φιλήσεις τα χέρια σου;

Τι συμβαίνει όταν είσαι για τον άλλο απειλή;