Δήμητρα δυστυχώς λείπαμε απ’ τη λύπη σου

Έχω ανοίξει μια λευκή σελίδα στο word και χαζεύω την παύλα που νευρικά αναβοσβήνει. Ανά διαστήματα σκορπάω κάποιες λέξεις, που δεν μπορείς να τις διαβάσεις, γιατί τις έχω ήδη διαγράψει. Σε ένα μικρό παράθυρο πάνω δεξιά της οθόνης, χορεύει ένα κόκκινο φόρεμα στηριγμένο σε κόκκινα μποτάκια. Σκέφτομαι πως «Σου χρωστάμε μια συγγνώμη Δήμητρα», όμως τελικά το ταμείο είναι εντελώς μείον και δεν δίνει πλέον σε ρέστα, τις δικαιολογίες.

Όλο και πυκνώνουν οι πληροφορίες που δείχνουν πως η Δήμητρα δεν θα γυρίσει ξανά στο σπίτι της, στους δίσκους του Elvis, στις γοργόνες που κρέμονταν στους τοίχους, στις εικόνες, στις φωτογραφίες των ανθρώπων που έφυγαν πριν από εκείνη και δεν αποκαθηλώθηκαν απ΄τις κορνίζες τους, παρά τον πόνο που της προκάλεσαν. Στο σπαρακτικό ντοκιμαντέρ για τη ζωή της, «Mr. Dimitris and Mrs. Dimitroula» της φωτογράφου και κινηματογραφίστριας Τζέλης Χατζηδημητρίου, η Δήμητρα θα πει για τους γονείς της: «Μου έβαζαν φάρμακα στο φαγητό χωρίς να το ξέρω. Δεν θα το έκανα αυτό ούτε σε ζώο, θα σεβόμουν την ελευθερία του. Τους καταλάβαινα όμως, ακόμα κι εγώ δυσκολευόμουν να αποδεχτώ τον εαυτό μου».

Η Δήμητρα γεννήθηκε το 1957 στη Σκάλα Συκαμιάς, ήταν ένα από τα έξι παιδιά μιας φτωχής οικογένειας, της πιο φτωχής του χωριού όπως έλεγε η ίδια. Όταν έγινε έντεκα χρονών, την έστειλαν με τον μικρότερο αδελφό της στη γιαγιά τους στην Πτολεμαΐδα να τελειώσουν το σχολείο. Τελικά, μόλις έναν χρόνο μετά τους έβαλαν στο οικοτροφείο, μιας και ούτε εκεί μπορούσαν να τους συντηρήσουν. Στην Α’ Λυκείου, επέστρεψε στη Σκάλα με σκοπό να δουλέψει με τον πατέρα και τα άλλα της αδέρφια στη βάρκα, έχοντας παράλληλα αρχίσει να δυσφορεί όλο και πιο έντονα για την ασυμφωνία του βιολογικού με το κοινωνικό της φύλο.

«Πάντα ήξερα ότι ήμουν ένα διαφορετικό παιδί, αλλά δεν φαινόταν η διαφορά, γιατί δεν είχα αρχίσει να ενδιαφέρομαι για το αντίθετο φύλο, που για εμένα ήταν τα αγόρια. Στα δεκαεφτά μου, πια, είπα στους δικούς μου ότι θέλω να κάνω εγχείρηση για να αλλάξω φύλο».

Η Δήμητρα, επικοινώνησε με γενναιότητα την επιθυμία της να επαναπροσδιορίσει το φύλο της, στους γονείς της. Το αποτέλεσμα της εξομολόγησης αυτής ήταν να «τραβηχτεί» σε γιατρούς, καθώς και να μπει με το ζόρι στον στρατό για να τον απολύσουν τελικά λόγω «τρανσεξουαλισμού». Η Δήμητρα αρνήθηκε τη χορήγηση τεσσάρων διαφορετικών ψυχοφαρμάκων, επιλέγοντας να παραμείνει στην Αθήνα που τη φιλοξενούσε σε παγκάκια και πάρκα, βρίσκοντας παρηγορία σε ξένους γι’ αυτήν ανθρώπους.

Τελικά, επέστρεψε στη Μυτιλήνη και συγκεκριμένα στο χωριό της, δίπλα στη μητέρα της που λάτρευε αναγνωρίζοντας πόση δυστυχία είχε περάσει και εκείνη από τον απόλυτο και μέθυσο πατέρα της. Η Δήμητρα, που από τα μικράτα της έζησε την απόλυτη αμφισβήτηση και παραβίαση της ζωής και του σώματος της, γεμίζοντας την η ίδια της η οικογένεια με ψυχοφάρμακα, έκλεινε κάθε βράδυ τη μέρα της, λέγοντας πως: «Κάθε κύτταρό μου είναι γεμάτο αγάπη, θέλω όλος ο κόσμος να είναι ευτυχισμένος!».

Η απώλεια της μητέρας της, σηματοδοτεί για εκείνη μια νέα πιο ελεύθερη εποχή. Αγοράζει φορέματα, γοβάκια και διάφορα μπιχλιμπίδια που στερήθηκε και που λίγο μετά τα πενήντα μπορούσε επιτέλους να κυκλοφορήσει όπως ήθελε, μπροστά σε ένα χωριό που δεν μαλάκωσε ποτέ από τη γλύκα του βλέμματος της, το λυγμό της φωνής της, το θάρρος του να υπάρχεις εκεί που δεν χωράς.

Το ξέσπασμα της προσφυγικής κρίσης, έκανε το χωριό της Δήμητρας γνωστό σε όλο τον κόσμο και η Δήμητρα έγινε ξαφνικά και απρόσμενα ορατή. Ο κόσμος ήθελε να τη γνωρίσει και εκείνη ήθελε να υπάρξει ίσως για πρώτη φορά στην καλοσύνη των άλλων. Όμως ο καιρός πέρασε, το χωριό σταμάτησε να δέχεται προσφυγικά κύματα και η Δήμητρα έμεινε ξανά μόνη, ανάμεσα στις εικόνες, το παλιό ραδιόφωνο και τις οικολογικές γούνες που δεν φορούσε συχνά, μιας και όπως έλεγε «Εδώ φροντίζω να έχει πάντα καλοκαίρι».

Το αερικό με τις πέρλες και τα μαργαριτάρια ήταν πάλι μόνο του, έρμαιο της κακίας και της αδιαφορίας. Τον προηγούμενο χειμώνα, η Δήμητρα θα πέσει θύμα απίστευτης βαρβαρότητας από μια παρέα ανηλίκων που εισέβαλλαν στο σπίτι της, βιντεοσκοπώντας τη χυδαιότητα που διέπραξαν. Τότε, αλληλέγγυος κόσμος θα αναζητήσει μάταια λύσεις για εκείνη, με αποτέλεσμα να επέμβουν οι απανταχού απόντες απ’ τη ζωή της συγγενείς, παίρνοντας την εύκολη και γνώριμη γι’ αυτούς απόφαση να την κλείσουν σε ίδρυμα. Με εισαγγελική εντολή, μεταφέρθηκε στο ψυχιατρικό τμήμα του Νοσοκομείου της Μυτιλήνης και έπειτα μετήχθη στο Δρομοκαΐτειο με άγνωστη μέχρι στιγμής διάγνωση. Εννοείται ότι της χορηγήθηκε νέα φαρμακευτική αγωγή, σε ένα δυσβάσταχτο μέρος, ειδικά για έναν τρανς άνθρωπο.

Η Δήμητρα το «έσκασε» και εμείς το μάθαμε μόλις δύο μήνες μετά, με τις διευθύνσεις να κοντράρονται για το πότε επικοινωνήθηκε και έγινε γνωστή τελικά η εξαφάνιση της. Από εχθές η Δήμητρα όπως όλα δείχνουν μας το «έσκασε» για τα καλά. Ένα θανατηφόρο τροχαίο, μια εγκατάλειψη θύματος, ένα νεκρό σώμα δύο μήνες χωρίς αναγνώριση.

Δεν χρωστάμε απλά ένα συγγνώμη στη Δήμητρα, άλλωστε νομίζω ότι δεν θα την ένοιαζε ιδιαίτερα κάτι τέτοιο. Της χρωστάμε τα καλοκαίρια και τους χειμώνες της, τα γέλια και τα δάκρυα χαράς, της χρωστάμε τους πρώτους έρωτες, τον ανάλαφρο ύπνο. Χρωστάμε στη Δημητρούλα κάμποσα καλοραμμένα φορέματα και πολύχρωμα παντελόνια, κοσμήματα που λαμπυρίζουν, της χρωστάμε ένα βαλς, ένα τσιφτετέλι, μια φωτογραφία στο ηλιοβασίλεμα. Μα πάνω απ’ όλα της χρωστάμε ευγνωμοσύνη που σήμερα νιώσαμε ξανά λίγοι μπροστά στην αιώνια μοναξιά της, στην απλότητα και την ευγένεια που πήγαζε μέσα στον τόσο πόνο. Της χρωστάμε μια υπόσχεση ότι θα προσπαθήσουμε περισσότερο, θα πεισμώσουμε κι άλλο, θα παλέψουμε για να είμαστε όλοι το χρώμα που θέλουμε, να χορεύουμε στους ήχους που μας ανατριχιάζουν, να κοκκινίζουμε που και που για την τόση ευτυχία μας.

Αν ακούσεις γοβάκια να περπατούν σήμερα στην πόλη, είναι η Δήμητρα που ψάχνει τα επιστρέψει. Όχι στο σπίτι της, αλλά σε ένα μέρος που οι άνθρωποι δεν θα νιώθουν μόνοι και αταίριαστοί. Αν ακούσεις πέρλες να σπάνε και να κατρακυλάνε σήμερα στην πόλη, είναι η απόδειξη ότι το μέρος αυτό δεν υπάρχει και αυτό είναι αβάσταχτο.